 DOĞRUDAN ◦ 1. Kanama: gebelik, doğum eylemi ve doğum sonrası ◦ 2. Enfeksiyon - > sepsis ◦ 3. Gebelikte hipertansif bozukluklar ◦ 4. Uterus rüptürü ile.

... konulu sunumlar: " DOĞRUDAN ◦ 1. Kanama: gebelik, doğum eylemi ve doğum sonrası ◦ 2. Enfeksiyon - > sepsis ◦ 3. Gebelikte hipertansif bozukluklar ◦ 4. Uterus rüptürü ile."— Sunum transkripti:

1

2  DOĞRUDAN ◦ 1. Kanama: gebelik, doğum eylemi ve doğum sonrası ◦ 2. Enfeksiyon - > sepsis ◦ 3. Gebelikte hipertansif bozukluklar ◦ 4. Uterus rüptürü ile sonuçlanan engellenmiş eylem ◦ 5. Düşük komplikasyonları

3  DOLAYLI ◦ Annede mevcut olan bir sağlık sorununu, gebeliğin ağırlaştırması ile ortaya çıkan ölüm:  Hepatitler  Anemi  Romatizmal kalp hastalığı  HIV, AIDS  Sıtma

4  Aile Planlaması  CYBE, hepatitler, HIV  Neonatal tetanoz  Mevcut hastalıkların tanı&tedavisi  Gebelikte yeterli beslenme  Fe ve folat ile aneminin azaltılması  Gebelik komplikasyonlarının tanınması, erken tanı ve tedavisi

5  TANIM, AMAÇ ◦ Gebeliğin belirlenmesinden doğuma kadar geçen süre içinde annenin ve fetusun periyodik kontrollerinin yapılmasıdır. ◦ Olabildiğince komplikasyonsuz bir gebelik geçirilmesini sağlayarak bu süreci anne ve fetus için en sağlıklı bir biçimde sonlandırmaktır.

6

7

8

9

10

11

12

13  0-14 hafta: 1. trimester  14-28 hafta: 2. trimester  28-42 hafta: 3. trimester

14  1.İzlem: İlk 14 hafta içinde ,  2.İzlem: 18-24. Haftalar arası  Tercihan 20-22. haftalar arası  3.İzlem: 30-32. Haftalar arası  4.İzlem: 36-38. Haftalar arası

15  Her izlemde ayına göre muayene  Her izlemde TA, NDS, Kilo ölçümü  Her izlemde TİT (proteinüri, glukozüri, bakteriüri, pyüri)  Her izlemde Hemogram veya Hgb  Her izlemde form temelinde risk değerlendirmesi,tehlike işaretleri  Her izlemde uygun eğitim  Her izlemde uygun medikasyon

16  İletişim  Her aşamada soru sorabileceği güvencesi  Öykü alma ◦ Demografik bilgiler  Gebe izlem formu  15-49 yaş evli kadın formu

17 ◦ Tıbbi Öykü  Kronik sistemik hastalıklar  Enfeksiyon hastalıkları  CYBE  Psikiyatrik hastalıklar  Geçirilmiş (jinekolojik) operasyonlar  İlaç allerjisi  Kullandığı ilaçlar  Aile öyküsü

18 ◦ Obstetrik Öykü  G_P_Y_  Son gebeliği, sonlanma şekli, nedeni  Önceki gebelikleri, sonlanma şekilleri ve nedenleri.  Gebelik komplikasyonları  Doğum ve sonrası komplikasyonlar  Bebek veya çocuk ölümleri  Çoğul gebelik  Tetanoz toksoid immunizasyonu

19 ◦ Mevcut gebelik öyküsü  SAT  Tahmini doğum tarihi: SAT -3 ay +7 gün  Yakınmaları  Bulantı-kusma, aşırı tükürük, toprak, vb yeme, sık idrar, meme hassasiyeti, kabızlık, mide yanması, kramplar, çarpıntı,halsizlik,vb  Tehlike işaretleri  Vaginal kanama, yüksek ateş, kramp tarzı alt batın ağrısı, solunum güçlüğü, aşırı halsizlik  Alışkanlıkları, kullandığı ilaçlar

20 ◦ Fizik Muayene  Boy, kilo  TA, Nb  Anemi bulguları  Diğer hastalık bulgu ve belirtileri  AC, kalp oskültasyonu  Vaginal muayene  Uterus büyüklüğü  Semptomatik CYBE bulgusu  Fetal kalp atımı:El doppleri ile: 10-12.w+

21

22  LABORATUVAR ◦ İdrar tetkiki  Bakteriüri, pyüri  Proteinüri, glukozüri ◦ Hemogram veya Hb/Hct ◦ Kan grubu ◦ Biyokimya ◦ Mikrobiyoloji: CYBE, TORCH

23  İLAÇ DESTEĞİ, BAĞIŞIKLAMA ◦ 2.Trimester başından itibaren: 40-60 mg/gün elementer demir ◦ Folik asit: İlk trimesterde: 400mcg/gün ◦ Tetanoz toksoid aşılaması: rutin ◦ Hepatit B:yüksek risk altında olanlar ◦ Vitamin D: 12.hf+ : 1200IU/gün ◦ Gerekli diğer tedaviler:  İdrar yolu enfeksiyonu

24 Doz sayısıUygulama zamanıKorunma süresi TT1Primer immunizasyon İlk 4 ay içindeYOK TT2TT1 den en az 4 hafta sonra 1-3 yıl TT3TT2 den en az 6 ay sonra5 yıl TT4TT3 ten en az 1 yıl sonra (veya bir sonraki gebelikte) 10 yıl TT5TT4 ten en az 1 yıl sonra (veya bir sonraki gebelikte) Doğurganlık çağı boyunca

25  Gebeliğe bağlı yakınmalar bilgisi ◦ Yorgunluk ◦ Bulantı&kusma ◦ Sık idrara çıkma ◦ Baş dönmesi ◦ Varis, hemoroid, kabızlık, mide yanması, bacaklarda kramp, nefes darlığı, cilt değişiklikleri, memelerde hassasiyet, kolostrum, aşırı tükürük, toprak, vb yeme

26  Danışmanlık 1: ◦ Beslenme ve diyet ◦ Fizik aktivite ve çalışma koşulları ◦ Gebelik & cinsel yaşam ◦ Hijyen ◦ Ağız ve diş sağlığı ◦ Sigara, alkol, madde ◦ İlaç kullanımı, bağışıklama ◦ TEHLİKE İŞARETLERİ

27  Danışmanlık 2: ◦ TEHLİKE İŞARETLERİ:  Vaginal kanama  Konvülziyon  Baş ağrısı ile beraber görmede bozulma  Ateş ve veya ciddi güçsüzlük  Ciddi karın ağrısı  Solunum güçlüğü veya sık solunum  Suyunun gelmesi  Yüz, el ve bacaklarda şişme

28  Danışmanlık 3: ◦ Acil durumda yapılacaklar ◦ Doğum eylemi ve doğum ◦ Doğum planlaması ◦ Emzirme ◦ Postpartum AP danışmanlığı ◦ Fetal anomaliler, tarama testleri, USG incelemeleri hakkında bilgi ◦ Bir sonraki izlem tarihi

29 Gebelik öncesi BKİ (kg/m 2 ) Önerilen kilo alımı (Kg) 1. Trimesterde önerilen artış (Kg) 2.-3. trimesterde önerilen artış (Kg/hafta) Zayıf (<20)12.6-18.02.0-2.50.5 Normal (20-26)11.0-16.01.00.3 Kilolu (26-30)7.0-11.01.00.3 Obez (>30)7.00.70.25

30  Öykü Alma ◦ Kişisel bilgilerde değişiklik ◦ Tıbbi öyküde değişiklik ◦ Obstetrik öyküyü gözden geçiriniz ◦ Mevcut gebelik öyküsünde değişiklik  Alışkanlıklar  Gebelik yakınmaları  Tehlike işaretleri  İlaç kullanımı (Fe dışı ilaç kullanımı ve Fe ile ilgili yakınması var mı?)

31  Tehlike İşaretleri ◦ Vaginal kanama veya suların gelmesi ◦ Konvülziyon ◦ Baş ağrısı ile beraber bulanık görme ◦ Yüksek ateş, ciddi karın ağrısı ◦ Solunum güçlüğü / sık solunum ◦ Yüz, parmak ve bacaklarda şişme ◦ Kostovertebral açı hassasiyeti ◦ Aşırı bitkinlik

32  Fizik Muayene ◦ Kilo, TA, nabız ◦ Anemi bulguları ◦ Hastalık işaretleri, CYBE bulgusu ◦ Göğüs/kalp oskültasyonu ◦ Uterus yüksekliği ◦ Ödem(son aylarda ayaklarda normal) ◦ FKA (120-160/dk) ◦ Karın ağrısı? -> Vaginal muayene ◦ Kanama, su gelmesi -> Spekulum mua.

33  Laboratuvar ◦ İdrar Tahlili; Hemogram / Hb ◦ Kan grubu -> Rh uygunsuzluğu -> İndirekt Coombs (20 ve 28.w)  (+) ise takip 2. basamakta  (-) ise takip 1.basamakta ◦ Glukoz tarama testi: 24-28 w arası  50 gr. Glk sonrası >140 -> OGTT ◦ Temel Obstetrik USG ◦ Diğer testler - > gerekiyorsa sevk

34  İlaç, Tedaviler, Bağışıklama ◦ Demir preparatı dozuna karar verilir: (Gebelere Demir destek programına göre)  Hb> 11 gr: Destek dozu: 40-60 mg/gün  Hb< 11 gr: Tedavi dozu: 100-120 mg/gün Fe + 400-800mcg folat ◦ Tetanoz toksoidi gerekiyor mu? ◦ D Vitamini: 1200 IU/g (9 gtt/gün) ◦ İYE ve diğer enfeksiyonlar?

35  Gebeliğe Bağlı yakınmalar ◦ Soruştur, bilgilendir  Danışmanlık ◦ Gebelikte tehlike işaretleri  Fetus hareketlerinin hissedilmemesi  Primipar: 18-20 w  Multipar: 16-18 w  Hızlı kilo alımı

36  Sevk kriterleri ◦ Risk değerlendirme formu ◦ Hb: <7 gr/dl ◦ Preeklampsi belirtileri:  HTA, proteinüri  Sistolik> 30 mmHg ; Diastolik> 15 mmHg ◦ Uterus yüksekliği uyumsuzluğu ◦ Fetal hareketler / FKA alınmaması ◦ Tedaviye dirençli bakteriüri ◦ Tehlike işaretleri varlığı

37  Öykü Alma ◦ Kişisel bilgilerde değişiklik ◦ Tıbbi öyküde değişiklik ◦ Obstetrik öyküyü gözden geçiriniz ◦ Mevcut gebelik öyküsünde değişiklik  Alışkanlıklar  Gebelik yakınmaları  Tehlike işaretleri  İlaç kullanımı (Fe dışı ilaç kullanımı ve Fe ile ilgili yakınması var mı?)  Fetal hareketler

38  Tehlike İşaretleri ◦ Vaginal kanama veya suların gelmesi ◦ Konvülziyon ◦ Baş ağrısı ile beraber bulanık görme ◦ Yüksek ateş, karın ağrısı ◦ Solunum güçlüğü / sık solunum ◦ Yüz, parmak ve bacaklarda şişme ◦ Fetus hareketlerinin hissedilmemesi ◦ Kostovertebral açı hassasiyeti ◦ Aşırı bitkinlik

39  Fizik Muayene ◦ Kilo, TA, nabız ◦ Anemi bulguları ◦ Hastalık işaretleri, CYBE bulgusu ◦ Göğüs/kalp oskültasyonu ◦ Uterus yüksekliği, çoğul gebelik? ◦ Ödem(son aylarda ayaklarda normal) ◦ FKA (120-160/dk) ◦ Meme muayenesi ◦ Diğer sistemik muayene: Varis, vb

40  Laboratuvar ◦ İdrar Tahlili ◦ Hemogram / Hb ◦ Kan grubu -> Rh uygunsuzluğu -> ◦ Gereken diğer testler - > Kurumda yapılamıyor ve gerekiyorsa sevk

41  İlaç, Tedaviler, Bağışıklama ◦ Demir preparatı dozuna karar verilir: (Gebelere Demir destek programına göre)  Hb> 11 gr: Destek dozu: 40-60 mg/gün  Hb< 11 gr: Tedavi dozu: 100-120 mg/gün Fe + 400-800mcg folat ◦ Tetanoz toksoidi gerekiyor mu? ◦ D Vitamini: 1200 IU/gün (9gtt/gün) ◦ İYE ve diğer enfeksiyonlar.

42  Gebeliğe Bağlı yakınmalar ◦ Soruştur, bilgilendir  Danışmanlık ◦ Gebelikte tehlike işaretleri  Fetus hareketlerinin hissedilmemesi  Hızlı kilo alımı  Suyunun gelmesi  EDT? ◦ Postpartum AP danışmanlığı

43  Sevk kriterleri ◦ Risk değerlendirme formu ◦ Hb: <7 gr/dl ◦ Preeklampsi belirtileri:  HTA, proteinüri  Sistolik> 30 mmHg ; Diastolik> 15 mmHg ◦ Uterus yüksekliği uyumsuzluğu ◦ Fetal hareketler / FKA alınmaması ◦ Tedaviye dirençli bakteriüri ◦ Tehlike işaretleri varlığı ◦ Çoğul gebelik şüphesi?

44  Öykü Alma ◦ Kişisel bilgilerde değişiklik ◦ Tıbbi öyküde değişiklik ◦ Obstetrik öyküyü gözden geçiriniz ◦ Mevcut gebelik öyküsünde değişiklik  Alışkanlıklar  Gebelik yakınmaları  Tehlike işaretleri  İlaç kullanımı (Fe dışı ilaç kullanımı ve Fe ile ilgili yakınması var mı?)  Fetal hareketler

45  Tehlike İşaretleri ◦ Vaginal kanama veya suların gelmesi ◦ Konvülziyon ◦ Baş ağrısı ile beraber bulanık görme ◦ Yüksek ateş, karın ağrısı ◦ Solunum güçlüğü / sık solunum ◦ Yüz, parmak ve bacaklarda şişme ◦ Fetus hareketlerinin hissedilmemesi ◦ Kostovertebral açı hassasiyeti ◦ Aşırı bitkinlik

46  Fizik Muayene -1 ◦ Kilo, TA, nabız ◦ Anemi bulguları ◦ Diğer hastalık işaretleri, ◦ Uterus yüksekliği ölçümü ◦ Leopold manevraları ile fetusun prezentasyonu ve gelen kısmı tesbiti ◦ Çoğul gebelik tesbiti ◦ Ödem(son aylarda ayaklarda normal)

47  Fizik Muayene -2 ◦ FKA (120-160/dk) ◦ Meme muayenesi ◦ Diğer sistemik muayene: Varis, vb ◦ Obstetrik değerlendirme amaçlı vaginal muayene (pelvik yapı, serviks, prezente olan kısım)

48  Laboratuvar ◦ İdrar Tahlili ◦ Hemogram / Hb ◦ Kan grubu -> Rh uygunsuzluğu -> ◦ Gereken diğer testler - > Kurumda yapılamıyor ve gerekiyorsa sevk

49  İlaç, Tedaviler, Bağışıklama ◦ Demir preparatı dozuna karar verilir: (Gebelere Demir destek programına göre)  Hb> 11 gr: Destek dozu: 40-60 mg/gün  Hb< 11 gr: Tedavi dozu: 100-120 mg/gün Fe + 400-800mcg folat ◦ Tetanoz toksoidi gerekiyor mu? ◦ D Vitamini 1200U/gün ◦ İYE ve diğer enfeksiyonlar.

50  Gebeliğe Bağlı yakınmalar ◦ Soruştur, bilgilendir  Danışmanlık ◦ Gebelikte tehlike işaretleri ◦ Doğum eylemi ve doğum ◦ Emzirme ◦ Postpartum AP danışmanlığı ◦ 40. haftaya kadar doğum gerçekleşmezse, hemen müracaat

51  Sevk kriterleri ◦ Risk değerlendirme formu ◦ Hb: <7 gr/dl ◦ Preeklampsi belirtileri:  HTA, proteinüri ◦ Fetal hareketler / FKA alınmaması ◦ Tedaviye dirençli bakteriüri ◦ Tehlike işaretleri varlığı ◦ Çoğul gebelik şüphesi? ◦ Makat prezantasyonu

52  1. Fundus yüksekliği ve içeriği  2. Fetal pozisyon ve situs (duruş)

53  3. Prezentasyon  4. Prezentasyon ve angajman

54 ◦ Gebelik boyunca yapılması öngörülen asgari izlem ve bakımı önerir ◦ Değişmez kurallar dizisi değildir ve hastaya sunulan hizmetlerin HUKUKİ STANDARTLARINI OLUŞTURMAZ; her hastanın/gebenin durumunun kendi özel koşulları içerisinde değerlendirilmesi gerekir

55  1.İzlem: İlk 14 hafta içinde ,  2.İzlem: 18-24. Haftalar arası  Tercihan 20-22. haftalar arası  3.İzlem: 30-32. Haftalar arası  4.İzlem: 36-38. Haftalar arası

56  Her izlemde ayına göre muayene  Her izlemde TA, NDS, Kilo ölçümü  Her izlemde TİT (proteinüri, glukozüri, bakteriüri, pyüri)  Her izlemde Hemogram veya Hgb  Her izlemde form temelinde risk değerlendirmesi,tehlike işaretleri  Her izlemde uygun eğitim  Her izlemde uygun medikasyon

57  1.izlemde kan grubu / Rh  1.izlem ve gereğinde biyokimya, CYBE, TORCH, tarama testleri  1. ve 4. izlemde vaginal muayene  2/3.izlemde glukoz tarama  22. haftada USG  2.izlemden sonra fundus yüksekliği  2.izlemden sonra FKA  Son izlemde Leopold

58