İŞ KAZASI VE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İş Kazası ; Bu Kanunun 13 . maddesinde hükme bağlanan 5 durumda meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır. İŞ KAZASI : a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında, c) Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında,

İş Kazasının Nedenleri İŞ KAZASI İNSAN (EKİPMAN) MAKİNE YÖNETİM ÇEVRE

İŞ KAZALARININ SINIFLANDIRILMASI İş kazaları 3 şekilde sınıflandırılır 1-) Yaralanmanın ağırlığına göre kazalar : Yaralanma ile sonuçlananlar, Sürekli iş göremezliğe neden olanlar, Ölümle sonuçlananlar, Tedavi gerektirmeyenler,

2-)Yaralanmanın cinsine göre kazalar : Kafa yaralanmaları, İç organ yaralanmaları, Ruhsal ve sinirsel tahribat yapanlar, v.b.

3-)Cinsine göre kazalar : Düşme ve incinme, Yanma, Ezilme ve sıkışma, Elektrik kazaları, v.b.

İş Kazasının Maliyeti DOĞRUDAN MALİYET DOLAYLI Tedavi Mahkeme Tazminat Tamir İşgünü Üretim İşgücü Toplum

Piramit Teorisi Majör Kaza – Can Kaybı Minör Kaza – Basit Yaralanma Yaralanmasız Kaza Ramak Kala

İş Kazalarını Önleme Tedbirleri İnsanların tutum ve davranışlarının iç ve dış denetimini sağlamak. Firmalarda iyi bir İSG yönetimi İSG’ ye öncelik verme Risklerin değerlendirilmesi Sürekli iyileştirme Liderlik Politik taahhüt Güvenlik kültürünün temellerini atmak.

Ulusal düzey : Tanıtım, bilinç artırma AB mevzuatı Uygulama rehberleri ISG alanına yatırım yapmanın avantajları Ulusal ve sektörel düzeyde “Sosyal Diyalog” İSG eğitimi İSG bilgi yönetimi Yaptırım

İşletme düzeyinde : Sosyal diyalog: Çalışanların katılımı İşletme içinde tanıtım Risk bilinci Çözüm bilinci Avantajlar bilinci İSG temsilcileri, ISG hizmetleri (güvenlik uzmanları, doktorlar ve hemşireler) bulundurmak. Eğitim Sektörel ve bölgesel düzeyde işbirliği

Güvenlik : Mevcut ortamda kabul edilebilir düzey ve bu düzeyi korumak için zamansız ölüm, yaralanma veya endişe verici koşulların var olma olasılığını azaltmaktır. Kültür : İnsan gruplarının özgün yapılarını ortaya koyan, yaratılan ve aktarılan sembollerle ifade edilen düşünce, duygu ve davranış biçimleridir. Örgüt kültürü : Bir örgütün içindeki insanların davranışlarını yönlendiren normlar, davranışlar, değerler, inançlar ve alışkanlıklar sistemidir.

Güvenlik kültürü : Bir organizasyonun her bir seviyesindeki ve her bir gruptaki çalışanların ve kamunun güvenliği konusunda kalıcı değerin ve önceliğin yerleşmesidir. Güvenlik kültürü kişisel koruyuculardan, ikaz levhalarına, iş hijyeninden işyeri risk değerlendirmeye, tedarik sürelerinden kaliteye kadar uzanır.

Güvenlik Kültürü Oluşturmak Güvenlik kültürünün çalışanlar tarafından işyerlerinde yeterli düzeyde algılanmasının ilk basamağı, üst yönetimin taahhüdüdür.

Üst yönetimin taahhüdü basamağının gereklilikleri ; İşveren tarafından işletmede; güvenlik kültürü oluşturulmasına yönelik yatırımlar yapılması, gerekli eğitimlerin çalışanlara aldırılması, kişisel koruyucu donanımların hazır tutulması, çalışanlarla beraber iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konuların değerlendirilmesi, gerekli prosedür ve talimatların hazırlanması ve en önemlisi de güvenliğin üretimden ve işten önde tutulması.

İşletmede güvenlik kültürü oluşturmanın ve yerleştirmenin ikinci basamağı, orta yönetim olarak nitelendirilen baş mühendis, mühendis, şef, usta ve eğiticilerin; verdikleri talimatlarda iş sağlığı ve güvenliği gerekliliklerini gözetmesi ve çalışanların yaptıkları işlere nezaret ederken iş sağlığı ve güvenliği gerekliliklerine uygun şekilde davranmalarını gözetmeleridir.

Güvenlik kültürü oluşturmanın üçüncü basamağı, işyerinde yazılı bir iş sağlığı ve güvenliği sistemi kurulmuş olması gerekliliğidir.

Güvenlik Kültürünün Özellikleri 1) Güvenlik kültürü, grup veya daha üst seviyelerde, örgütün bütün üyeleri veya bütün grup tarafından paylaşılan değerleri ifade eden bir kavramdır. 2) Güvenlik kültürü, bir örgütteki formel güvenlik sorunlarıyla da ilgilidir. Ancak sadece yönetim ve denetim sistemleriyle de sınırlı değildir. 3) Güvenlik kültürü, bir organizasyondaki her seviyedeki çalışanların katılımı üzerinde durmaktadır.

4) Güvenlik kültürü, örgüt üyelerinin işteki davranışını etkiler. 5) Güvenlik kültürü, genellikle ödül sistemleri ve güvenlik performansı arasındaki ihtimali de yansıtır. 6) Güvenlik kültürü, bir organizasyonda olaylardan, kazalardan ve hatalardan öğrenme ve gelişmeyle ilgili gönüllülüğü yansıtır. 7) Güvenlik kültürü, değişime karşı oldukça dayanıklı, sabit ve dirençlidir.

Güvenlik Kültürünün Modelleri 1.) Güvenlik Kültürü Olgunlaşma Modeli 2.) Karşılıklı Güvenlik Kültürü Modeli 3.) Güvenliğe Yönelik Tutumların Tasarım Modeli 4.) Toplam Güvenlik Kültürü Modeli 5.) Berends’ in Güvenlik Kültürü Modeli

Negatif Güvenlik Kültürü Negatif güvenlik kültürü, insanların var olan riskleri “risk” olarak görmediği, görse bile önemsemediği, boş verdiği veya riskler karşısında kendine aşırı güven duyduğu bir kültüre karşılık gelir.

NEGATİF KÜLTÜR

Pozitif Güvenlik Kültürü Pozitif güvenlik kültürü, örgüt üyelerinin güvenliğe yönelik olarak paylaştıkları davranış kalıpları, tutumlar, algılar ve değerler seti olarak ifade edilebilir. Diğer bir ifadeyle, çalışanların iş kazasına maruz kalma risklerinin azaltılması, örgütün her seviyesinde uygulanması ve kaza ve hastalıkları önleyici bağlılıkla ilgili politika, uygulama ve prosedürler setidir. Olumlu bir güvenlik kültürü, karşılıklı güven üzerine kurulmuş iletişim, iş güvenliğinin önemine yönelik paylaşılan algılamalar ve önleyici tedbirlerin etkinliğine duyulan güven ile nitelendirilir.

POZİTİF KÜLTÜR

İş Güvenliği Kültürünün Geliştirilmesinde Görev Alan Ulusal Kurum ve Kuruluşlar DEVLET KURULUŞLARI : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Çevre ve Orman Bakanlığı Tarım ve Köy işleri Bakanlığı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı TSE TAEK (Türkiye Atom Enerjisi Kurumu)

İŞVEREN, İŞÇİ vd. KURULUŞLARI : İşveren Sendikası(TİSK) İşçi sendikaları(Türk-İŞ, Hak-İŞ, DİSK), Üniversiteler, Sivil toplum kuruluşları, Meslek örgütleri (TTB, TMMOB, Türk Hemşireler Der.gibi) Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri (OSGB) İşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitim Kurumları Danışmanlık Firmaları Çeşitli meslekten kişiler (İH, İGU, Ergonomist, diyetisyen vd.)

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE HEDEF Çalışma hayatında ve toplumda ortak bir “Güvenlik Kültürü” kavramının oluşturulmasıdır.

Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederiz…