KUR’AN’DA BİLGİ EDİNME YOLLARI
Kur’an’da Bilginin Kaynakları; 1-Vahiy 2-Akıl 3-Duyu Organları Olarak belirtilir.
1-VAHİY: Allah Teala’nın insanlar arasından seçmiş olduğu peygamberlerine ilahi bir yolla mesajlarını,emir ve yasaklarını bildirmesidir. Doğru bilgi kaynaklarının başında gelir. Bizler ancak vahiy sayesinde ahireti,cenneti,cehennemi,melekleri bilebiliriz. Çünkü bunlar gaybla ilgili konular olduğundan akılla ya da duyularla bilinemez.
Vahiy ile akıl arasında bir uyumsuzluk yoktur Vahiy ile akıl arasında bir uyumsuzluk yoktur. Vahiy ile gelen din kuralları akla aykırı değildir. Akıl ve vahiy birbiriyle uyumlu bir bütünü oluşturur. Allah aklı yaratmış,aklın doğru bilgiye ulaşması için de vahiy göndermiştir.
2.AKIL: Kur’an-ı Kerim’e göre insanı insan yapan,onun her türlü davranışlarına anlam kazandıran ve İlahi emirler karşısında sorumluluk altına girmesini sağlayan şey akıldır. Din akıllılara gönderilmiştir. İnsan akıllı olduğu için yaptıklarından sorumlu tutulmuştur.
«Bu Kur’an insanlara bir tebliğdir «Bu Kur’an insanlara bir tebliğdir. İnsanlar bununla uyarılsınlar,O’nun tek ilah olduğunu bilsinler ve akıllarını kullansınlar da düşünüp ibret alsınlar.» (İbrahim Suresi,52.ayet)
«En akıllı insan öğüt alan insandır.»(Hz.Ali) «Aklı olmayanın dini de yoktur.»(hadis) «En akıllı insan öğüt alan insandır.»(Hz.Ali) «Akıl gibi zenginlik,bilgisizlik gibi yoksulluk,edep gibi miras,danışmak gibi dayanak olmaz.»(Hz.Ali) «Her nimetin bir şükrü vardır. Akıl nimetinin şükrü de düşünüp öğüt almaktır.» «İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.»(Hacı Bektaş-ı Veli)
3-DUYU ORGANLARI: Görme,duyma,tatma,koklama ve dokunmayı sağlayan duyu organları insanlar için çok önemli olup bu duyu organları sayesinde insanlar bilgi edinir. Allah,insana verdiği duyu organlarının doğruyu bulmak için kullanılmasını ister. Akıl,duyu organları sayesinde etrafını algılayabilir. Gördükleri ve duydukları onu düşünmeye,yeni fikirler üretmeye sevk eder. Bu nedenle insan yaptıklarından ve söylediklerinden sorumlu tutulmuştur.Kur’an;duymayı,görmeyi ve bunlarla elde edilen bilgileri akılla değerlendirmeyi esas alır.
«Hakkında kesin bilgi sahibi olmadığın şeyin peşine düşme «Hakkında kesin bilgi sahibi olmadığın şeyin peşine düşme!Çünkü kulak,göz ve kalp,bunların hepsi ondan sorumludur.» (İsra,36.ayet) «Biz onun için iki göz,bir dil ve iki dudak var etmedik mi?Biz ona eğri ve doğru iki yolu da göstermedik mi?» (Beled,8.ayet)
Allah’ın ayetlerini, Göz görür, Kulak duyar, Akıl düşünür,anlar ve kavrar. Kalp inanır. Beden uygular.