1 KIBRIS VE EGE DENİZİ SORUNU

2 TAKDİM PLANI KONU: KIBIS VE EGE DENİZİ SORUNU KONU ALT BAŞLIKLARI: 1.KIBRIS SORUNUNUN ORTAYA ÇIKMASI VE GELİŞMELER 2.EGE DENİZİ SORUNU HAZIRLAYAN: ORÇUN KIPKIP 1421

3

4 KIBRIS’IN TARİHİ ESKİ ADI ALASYA OLAN KIBRIS’ A MISIR FİRAVUNLARI, ASURLULAR, PERSLER HAKİM OLMUŞ YUNANLILAR TİCARİ ÜSLER KURMUŞLARDIR. YAVUZ SULTAN SELİM ‘İN 1517’DE MISIR ‘I ALARAK DOĞU AKDENİZ ‘İ ELE GEÇİRMESİYLE KIBRIS; İSTANBUL-MISIR YOLUNUN GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE DÜŞÜREN BİR KONUMA GELDİ.

5 OSMANLI DEVLETİ İLE RUSYA ARASINDA SAVAŞ ÇIKMASI ÜZERİNE 1878 ‘DE İNGİLTERE OSMANLILARDAN YANA TAVIR KOYACAĞINI İLERİ SÜREREK. HUKUKEN OSMANLILARA KALMAK KAYDIYLA ADA ‘NIN KENDİSİNE VERİLMESİNİ İSTEDİ. ANCAK 1914 YILINDA OSMANLI DEVLETİ İNGİLTERE’YE KARŞI ALMANYA İLE BİRLİKTE SAVAŞA GİRİNCE İNGİLTERE OSMANLILARLA YAPTIĞI ANTLAŞMAYI TANIMADIĞINI İLERİ SÜREREK KIBRIS ‘I SÖMÜRGELERİ ARASINA KATTI. KIBRIS’IN TARİHİ

SONRASI ON BİNLERCE TÜRK, KIBRIS TAN AYRILARAK TÜRKİYE VE İNGİLTERE’YE GÖÇ EDİNCE ADA DAKİ TÜRKLER AZINLIĞA DÜŞMÜŞ OLDULAR. KURTULUŞ SAVAŞI SONRASI YAPILAN LOZAN ANTLAŞMASINDA KIBRIS KONUSU GÜNDEME GETİRİLMEMİŞTİR. KIBRIS’IN TARİHİ

7 II.DÜNYA SAVAŞI SONRASI YUNANİSTAN KIBRIS’I İNGİLTERE’DEN İSTEDİ. YUNANİSTAN ELE GEÇİRDİĞİ TÜRK TOPRAKLARINDAKİ TÜRKLERE BASKIYI ARTTIRARAK GÖÇE ZORLADI ARALIK SONU RUMLAR, TÜRKLERİ KIBRIS’TAN BEZDİRMEK İÇİN FAALİYETLERDE BULUNDULAR. ONBİR YIL TÜRKLER KENDİ TOPRAKLARIDA EZİYET ÇEKMİŞTİR. KIBRIS’IN TARİHİ (MEGALO İDEA)

8 KIBRIS’IN JEOPOLİTİK VE JEOSTRATEJİK ÖNEMİ DOĞU AKDENİZ’İN EN BÜYÜK, AKDENİZ’İN ÜÇÜNCÜ BÜYÜK ADASIDIR. EGE DENİZİ KIYILARI İLE MISIR VE SURİYE SAHİLLERİ ARASINDA, DENİZ SEFERLERİ BAŞLADIĞI GÜNDEN İTİBAREN KIBRIS, ÖNEM KAZANMIŞTIR. ANADOLU VE ORTA DOĞU’DA YÜRÜTÜLECEK STRATEJİK HAREKETLERİ KONTROL ALTINA ALMAKTADIR.

9 ORTA DOĞU VE DOĞU AKDENİZ’DE PETROL LİMANLARINA VE PETROLÜN DENİZ ULAŞIM YOLLARINA HAKİMDİR. ADA’NIN GÜÇLÜ BİR BAŞKA DEVLETİN KONTROLÜNDE OLMASI, TÜRKİYE’NİN GÜNEY KIYILARI İLE LİMANLARININ, DAİMA BİR TEHDİT ALTINDA OLMASINA YOL AÇACAKTIR. KIBRIS’IN YUNANİSTAN’IN ELİNE GEÇMESİ, BİR ATEŞ ÇEMBERİ İÇİNDE BULUNAN TÜRKİYE’Yİ YUNANLILARIN BİR YAY GİBİ SARMASI ANLAMINA GELİYORDU KIBRIS’IN JEOPOLİTİK VE JEOSTRATEJİK ÖNEMİ

10 KIBRIS’IN, YUNANİSTAN’IN ELİNE GEÇMESİ HAİNDE, BU YOLLA ORTADOĞU PETROLLERİNE DAHA İYİ YALAŞARAK, BÖLGEDE TÜRKİYE’NİN ALEYHİNE KUVVET TEŞKİL EDEBİLECEK BİR YAPI ARZEDEBİLİR. ADA, TÜRKİYE’Yİ PARÇALAMAK İSTEYEN AYRILIKÇI GRUPLARA LOJİSTİK DESTEK VE YATAKLIK YAPABİLECEK BİR ÜS KONUMUNDADIR. KIBRIS’IN JEOPOLİTİK VE JEOSTRATEJİK ÖNEMİ

11 KIBRIS RUMLARI ‘ENOSİS’TEN (ADATI TUNANİSTAN’A İLHAK SEVDASINDAN) VAZGEÇMEMİŞ VE 1960 ANAYASASIN TÜRKLERE TANIDIĞI HAKLARI HAZMEDEMEMİŞLERDİR. RULARIN AMACI TÜRK TOPLUMUNU BASİT BİR AZINLIK HALİNE GETİRİP ADADA RUM ÇOĞUNLUĞUNUN HİMAYESİ ALTINA SOKMAKTIR. KIBRIS’TA YAKIN TARİH

BM GENEL KURULUNA TAŞINDI, KIBRIS’IN GELECEĞİ ULUSLAR ARASI BİR SORUN HALİNİ ALDI ”SELF-DETERMİNATİON” İLKESİ GÜNDEME ÇIKTI: 1955-YER ALTI ÖRGÜTÜ EOKA KURULDU, ENOSİS YOLUNDA TEDHİŞ HAREKETLERİNE BAŞLADI YUNANİSTAN’IN TEDHİŞ HAREKETİ HIZLANDI. KIBRIS’TA YAKIN TARİH

TÜRKİYE ÖZERKLİĞİ KABUL ETTİ İKİ DEFA BM’YE GÖTÜRÜLDÜ, “TAKSİM POLİTİKASI GÜNDEME ÇIKTI ZÜRİH ANTLAŞMASI, BİR BÜTÜN OLARAK KIBRIS’IN BAĞIMSIZLIĞI KABUL EDİLDİ LONDRA ANTLAŞMASI, BAĞIMSAIZ KIBRIS CUMHURİYETİ KURULDU KIBRIS CUMHURİYETİ ANAYASASI BUHRANLAR, AKRİTAS PLANI(ANA HEDEFİ ENOSİS’TİR). KIBRIS’TA YAKIN TARİH

KIBRIS BUHRANI

YEŞİL HAT(LEFKOŞE’Yİ İKİYE BÖLDÜ), BM’DEN BARIŞ GÜCÜ ADADA GÖREVE BAŞLADI JOHNSON MEKTUBU(ABD İLE ZITLAŞMALAR BAŞLADI) CENEVRE GÖRÜŞMELERİ VE ANCHESON PLANI GRİVAS PLANI, SOVYET RUSYA İKİ TOPLUMUN VARLIĞINI KABUL ETTİ DENKTAŞ ADADA TUTUKLANDI. KIBRIS’TA YAKIN TARİH

TÜRKİYE SERT BİR NOTA GÖNDEREDİ VE YUNANİSTAN TÜRKİYE’NİN BÜTÜN İSTEKLERİNİ KABUL ETTİ GEÇİCİ TÜK YÖNETİMİ KURULDU TÜRK YÖNETİMİ KALICI HALE GELDİ 1974-BAŞPSİKOPOS MAKARİOS, EOKA-B ÖRGÜTÜNÜN KURULUŞUNU İLAN ETTİ YUNANİSTAN MAKARİOS’U DEVİRDİ “KIBRIS ELEN CUMHURİYETİ”Nİ İLAN ETTİ, ANAYASAL DÜZEN BOZULDU. KIBRIS’TA YAKIN TARİH

BARIŞ HAREKATI

BARIŞI VE ANAYASAL DÜZENİ YENİDEN SAĞLAMAK İÇİ TSK “BARIŞ HAREKATI” YAPTI CENEVRE’DE ÜÇLÜ KONFERANS TOPLANDI TÜRKİYE CENEVRE’DEN SONUÇ ALAMAYINCA II. BARIŞ HAREKATINA GİRİŞTİ 1975-KIBRIS TÜRK FEDERE DEVLETİ KURULDU 1978-BM GENEL KURULU TÜRKLERİN ALEYHİNE İKİ KARAR ALDI KÜBA BAĞLANTISIZLAR KONFERANSINDA TÜRKLER ALEYHİNE KARARLAR ALINDI KIBRIS’TA YAKIN TARİH

”SELF-DETERMİNATİON” POLİTİKASI İLE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ KURULDU 1984-BM GENEL SEKRETERİ PEREZ DE CUELLAR “İKİ BÖLGELİ FEDERAL DEVLET TASLAĞI”NI HAZIRLADI 1985-CUELLAR TASLAĞI NEWYORK’TA İMZALANACAĞI SIRADA RUM LİDERİ YENİ İSTEKLERLE GELDİ, VAZ GEÇİLDİ SOVYETLER BİRLİĞİ ADADAN YABANCI DEVLETLERİN ASKERİNİ ÇEKMESİNİ İSTEDİ. KIBRIS’TA YAKIN TARİH

RAUF DENKTAŞ İYİ NİYET MANİFESTOSU YAYINLADI GÜZEL YURDU RUMLARA BIRAKAN “GALİ HARİTASI” ÇIKTI.(BUTROS GALİ BM GENEL SEKRETERİ) BM GENEL SEKRETERİ GÖZETİMİNDE KIBRIS TÜRK VE RUM LİDERLERİ ARASINDA KIBRIS GÖRÜŞMELERİ BAŞLADI “FEDERASYON”U ESAS ALAN YÜRK TEZİ YENİ BİR AŞAMAYA GİRDİ. KIBRIS’TA YAKIN TARİH

BM GENEL SEKRETERİ KOFİ ANNAN’IN PLANI PLAN REFERANDUMA SUNULDU… KIBRIS’TA YAKIN TARİH

22 Kuzey Kıbrıs Güney Kıbrıs KIBRIS SORUNU

23 TÜRK- YUNAN UYUŞMAZLIKLARI  EGE DENİZİ SORUNU –KARA SULARI –KIT’A SAHANLIĞI –FIR HATTI –ADALARIN SİLAHLANDIRILMASI  KIBRIS ADASI

24 On İki Adalar Girit Midilli Sakız Limni Gökçeada Bozcaada Kiklat Adaları EGE DENİZİ

LOZAN’DA KARA SULARI 3MİLDİ 1936’DA YUNANİSTAN 6 MİLE ÇIKARDI. 1964’TE TÜRKİYE 6 MİLE ÇIKARDI. KARA SULARI

26 KARA SULARI ÜLKENİN KENDİ GEMİLERİNİN SERBESTÇE DOLAŞABİLECEĞİ SULARDIR KIBRIS BUHRANI İLE KIT’A SAHANLIĞI ÖNEM KAZANMIŞTIR. YUNANİSTAN 1974 KIBRIS BUHRANI SONRASI KARA SULARINI 12 MİLE ÇIKARTMAK İSTEDİ. TÜRKİYE BUNU SAVAŞL SEBEBİ SAYACAĞINI SÖYLEDİ. ÇÜNKÜ BU EDE DENİZİNİ YUNAN GÖLÜ HGALİNE GETİRİYOR.

27 KARA SULARINI 12 MİLE ÇIKMASI EGE DENİZİNİ YUNAN GÖLÜ HALİNE GETİRİYORDU. TÜRK TİCARET VE YOLCU GEMİLERİNİN GEÇİŞ SAHASINI KISITLIYORDU. KARA SULARI

28 12 MİL –%63,9’u YUNANİSTAN’IN –%8,3ü TÜRKİYE’NİN –%24,1’i MİLLETLERARASI SULAR. 6 MİL –%35’İ YUNANİSTAN’IN –%8,8’İ TÜRKİYE’NİN –%56,2’si MİLLETLERARASI SULAR. KARA SULARI

29 KIT’A SAHANLIĞI İLK KIT’A SAHANLIĞI SORUNU TÜRKİYE’NİN KENDİ KITA SAHANLIĞINDA EGE DENİZİ AÇIKLARINDA PETROL ARAMASI YAPMAK ÜZERE GİRİŞİMDE BULUNMASI, PETROL ARAMA RUHSATINI ALMASIYLA BAŞLAMIŞTIR. TOPRAK PARÇASININ DENİZE OLAN UZANTISIDIR. ADALARIN KIT’A SAHANLIĞINA SAHİP OLMASI DÜŞÜNCESİ TARTIŞMA YARATMAKTADIR.

30 FIR HATTI FLYING INFORMATION REGION (UÇUŞ BİLDİRİ HATTI)

31 EGE DENİZİNDE UÇAN UÇAKLARIN HANGİ KONTROL KULESİNE BAĞLI OLACAKLARI VE UÇUŞ BİLGİLERİNİ NEREYE VERECEKLERİ MESELESİDİR. DAHA ÖNCEKİ SÖZLEŞMELERLE HAVA KONTROL SAHASI SAYILDIĞINDA TÜRKİYE KARA SULARINA GİREN UÇAKLARDAN 1-2 DAKİKA ÖNCE HABER ALIYORDU. BU DA ANİ BİR BASKINDA TÜRKİYE’Yİ SAVUNMASIZ BIRAKIYORDU. FIR HATTI

32 NOTAM (NOTİCE TO ALL AİRMEN=HAVACILARA İHTAR BİLDİRİMİ) İLE TÜRKİYE KIYILARINA 50 MİL KALA HAVACILARDAN KİMLİKLERİNİ BİLDİRMELERİNİ İSTEMİŞTİR. NOTAM 1066 SAYILI KANUNU İLE HAVA TRAFİĞİNİ TÜRK ASKERİ VE SİVİL UÇAKLARINA KAPAMIŞTIR. BÖYLECE YUNANİSTAN ULUSLAR ARASI HAVA SAHASINI KENDİ HAVA SAHASI GİBİ KABUL ETMEKTEDİR. FIR HATTI

33 BU DA TÜRKİYE VE YUNANİSTAN ARASINDA SORUN YARATMAKTADIR. BU YÜZDEN TÜRK VE YUNAN UÇAKLARI İT DALAŞI YAPMAKTADIR. FIR HATTI

34 F.I.R. HATTI