NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

1 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
Osmanlı tarİhİ ıı 18. YY Sonlarında Osmanlı Devletİ Fransız İhtİlalİ, İttİfak Hamlelerİ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

2 18. YY Sonlarında Osmanlı Devleti
XVIII. yüzyıl boyunca aralıklarla süren Rusya, Avusturya ve İran savaşlarının yarattığı sarsıntılara rağmen, Osmanlı Devleti hala üç kıtaya yayılan coğrafyasında farklı ulusları bünyesinde barındıran dünyanın en güçlü devletlerinden biri konumundaydı. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

3 18. YY Sonlarında Osmanlı Devleti
Ancak 1768 sonrasında Rusya ve Avusturya ile başlayacak zincirleme savaşlar dönemi; devletin siyasi, askeri ve ekonomik işleyişinde büyük sorunlara yol açmıştır. Kesintili ve genelde iki cepheli olarak süren bu mücadele dönemi, 1789’da patlak veren Fransız İhtilalı’yla faklı bir boyut kazandı. Osmanlı topraklarını paylaşmak isteyen iki müttefik devlet, ihtilalın dünya siyasi ve idari tarihini değiştirecek yeni fikirler yayması karşısında kendilerini güvenceye almak istediklerinden, Avusturya 1791’de Ziştovi Antlaşması’nı, Rusya ise 1792’de Yaş Antlaşması’nı imzalayarak savaşa son verdiler. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

4 18. YY Sonlarında Osmanlı Devleti
Bu şekilde rahat bir nefes alan Osmanlı Devleti ise barış ortamından yararlanarak kendi iç sorunlarına eğilme imkânı elde etmiş oldu. Bu bağlamda merkezi otoritenin taşrada hâkim kılınması ve idari-askeri sistemin yeniden organizasyonu amacıyla III. Selim devrinde Nizam-ı Cedid adıyla bir reform programı yürürlüğe kondu. Ancak statükocu çevrelerin muhalefeti ve tahriki sonucunda meydana gelen Kabakçı Mustafa İsyanı (1807)’yla bu kapsamlı reform programı fiyaskoyla sonuçlandı. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

5 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İttifak hamleleri 1787’de başlamış olan Osmanlı-Avusturya/Rusya savaşı, ihtilalın patlak verdiği dönemde Osmanlıların aleyhine bir seyir takip etmeye başlamıştı. Öte yandan siyasi çıkarlarının çakışması nedeniyle birlikte hareket eden iki devlet, Avusturya ve Rusya da Osmanlı topraklarının ve Prusya (Almanya)’nın paylaşımı konusunda rekabet halindeydi. Bu nedenle Prusya, Avusturya’nın Tuna’yı geçmesini istememekteydi. Aynı şekilde kuzeyde İsveç, Rusya ve Avusturya’nın genişlemesini kendisi açısından büyük bir tehdit olarak değerlendirmekteydi. Çünkü Osmanlı Devleti’nden sonra sıranın Prusya ve İsveç’e geleceğinden emindiler. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

6 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İttifak hamleleri Bu yeni siyasi denklemde, İsveç süren savaştan yararlanarak daha önce kaybettiği toprakları Rusya’dan alma hesapları içine girdi. Osmanlı Devleti ise iki ateş arasında sürdürdüğü ve giderek daha fazla zorlandığı savaşta nefes almasını sağlayacak dış gelişmeleri yakından takip etmekteydi. Mevcut gücüyle topraklarını koruyamayacağını kabul eden Babıâli, dış siyasette yalnız hareket etme alışkanlığını terk ederek müttefik arayışına girdi. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

7 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
İttifak hamleleri İsveç’in Rusya’ya savaş ilanı, bu tür bir ittifak antlaşması için önemli bir zemin ve başlangıç olarak değerlendirildi. Yoğun diplomatik temaslar sonucunda, tarihinde ilk kez İsveç (11 Temmuz 1789) ve Prusya (31 Ocak 1790) ile diğer bir ifadeyle iki Hıristiyan devletle yazılı ittifak anlaşması imzalamıştır. İsveç ve Prusya ile yapılan bu iki ittifak antlaşması aynı zamanda Osmanlıların Avrupa diplomasisine dâhil olması bakımından da önemlidir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

8 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
KAYNAKLAR KURŞUN, Zekeriya., HUT, Davut. (Ed.). (2013). Osmanlı Tarihi ( ). Eskişehir: Anadolu Ü. Yay. No:2839 FAROQHI, Suraiya. (Ed.). (2016). Türkiye Tarihi Baskı. İstanbul: Kitap Yayınevi UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. III. C. 2. Kısım. İstanbul: TTK Yay. UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. IV. C. 2. Kısım. İstanbul: TTK Yay. UZUNÇARŞILI, i. Hakkı. (2011). Osmanlı Tarihi. IV. C. 1. Bölüm. İstanbul: TTK Yay. KARAL, Enver Ziya. (2017). Osmanlı Tarihi. V. C. İstanbul: TTK Yay. HAMMER, Joseph Von. (1997). Osmanlı Tarihi C.2. İstanbul: MEB Yay.No:3079 İNALCIK, Halil (2016). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-II. İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yay. İNALCIK, Halil (2016). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-III. İstanbul. Türkiye İş Bankası Kültür Yay. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©