ETKİLİ İLETİŞİM ve SUNUM TEKNİKLERİ Prof. Dr. Gıyasettin AYTAŞ giyaytas@gazi.edu.tr 2028357

SUNUM HAZIRLAMAKTAN AMAÇ; Bilgi paylaşımlarımızı daha kalıcı hale getirerek ilgi çekici hale getirebilmek. ‘’ Doğuştan iyi konuşmacı olunmaz sonradan olunur.’’

SUNUMUN BEŞ ADIMI: Amaç ve istek Sunum türünün tanımlanması Hitap edilecek kitleyi tanımak Sunum senaryosunu hazırlamak Sunumu yapmak

AMACIN TANIMLANMASI Yanlış: Üretim grafiğini anlayabilmek Doğru: Katılımcı, bu sunum sonrasında, üretimde kullanılan çeşitli göstergelerin her birini diğerinden ayırabilecek, sonuçları birbiriyle karşılaştırabilecek, bunları değerlendirebilecek, değerlendirmelerinin sonunda bir eylem planı belirleyebilecek yeteneğe kavuşacaktır

Sunum Türünün Tanımlanması Yapılacak sunumun süresi ve sunum esaslarının belirlenmesidir. «Size…… hakkında…. dakikalık …… kullanarak bir sunum yapacağım.»

SUNUM ÇEŞİTLERİ; Ticari Sunumlar Biçimsel Sunumları Eğitim Sunumları Motive etme amaçlı sunum Gerçekleri Açıklamaya Dönük Sunumlar

Ticari Sunumlar Satış ve pazarlamaya yönelik olan her tür sunumdur. Kavram, ürün, hizmet veya bir teklifin, hatta kişinin kabulünü ve tanıtımını sağlamak için yapılır. Olumlu koşullandırma (Yatırım-kazanç), Olumsuz koşullandırma (Sert yatak, bel ağrısı).

Biçimsel Sunumlar Yemek davetlerinde, kabullerde, düğünlerde, tebriklerde, emeklilik törenlerinde olduğu gibi.

ÖRNEK Örneğin bir mesai arkadaşınızın emekliliği ile ilgili sizden bir konuşma yapmanız istendi. “Okan, çok çalışkan biri olarak seni özleyeceğiz ve sana bağlılığımız sürüyor,” demek pek de duygusal ve kişilikli bir konuşma sayılmaz.

Örnek Bir problemi çözmek için bir hafta boyunca çalıştık ve bir türlü çözemedik. Her şey bitti derken Okan elinde bir kahve fincanı ile geldi ve «çok yoruldunuz bir kahve molasına ne dersiniz?^» diyerek bizi rahatlattı. Pazartesi geldiğimizde problemi çözülmüş bulduk. Ama çoğumuz bunu Okan’ın Cumartesi gelerek bütün gün çalışıp çözdüğünü biliyoruz.

Eğitim Sunumları Amacın öğretme olan sunumlardır. Özel beceri geliştirme amaçlı dersler ve eğitim programları bu türdendir.

Eğitim Duyduklarımızın %20’sini, gördüklerimizin %30’unu, görüp, duyduklarımızın %50’sini, söylediklerimizin %70’ini, yaptıklarımızın %90’ını akılda tutabildiğimiz kanıtlanmıştır.

Başarılı Bir Eğitim Sunumu İçin Bölümlere ayırarak öğretebilirsiniz Uygulamalı olarak öğretebilirsiniz Tekrarlar yaparak öğretebilirsiniz. Güçlendirme yaparak öğretebilirsiniz.

Motivasyon Sunumları Dinleyicinizi sizin söylediğiniz her şeyi kabullenmeleri yolunda onları motive etme ve mümkünse davranış tarzlarını değiştirme amacı güden, abartılmış sunumlardır. Toplumu harekete geçiren, propaganda amaçlı, motive edici konuşmaların yer aldığı, dönem sonu satış toplantıları, dini vaazlar, tanıtım filmleri bu tür sunumlardır.

Gerçekleri Açıklamaya Dönük Sunumlar Bu tür sunumlarda yalnızca yaşanmış olanların aktarılmasının istendiği, herhangi bir kişisel düşüncenin ortaya konulmadığı sunumlardır.

Sunum İçin Görsel desteğe ihtiyaç vardır. Görsel malzemeler sunum sırasını takip etmelidir. Gerçeklere dayanan sunum, bölümlere ayrılarak yapılmalıdır. Gerçeklere dayanan sunumda tekrarlara yer verilmelidir.

Konuşmacının başarması gerekenler Dinleyenlerin dikkatini toplamak Anlattıklarınızın akılda kalmasını sağlamak Konuşmanızı bir ana mesaj etrafında yoğunlaştırmak Dinleyiciye vereceğiniz mesajı anlamlı hale getirmek

SUNUM ARAÇLARI Sunum araçlarından en değerli öğe insanın kendisidir. Özenle kullanılan bir sözel/ yazılı ifade Teknolojik görsel- işitsel araçlar Anlamlı beden dili

Kimlere? Neden? Ne Zaman? Nerede? NASIL? SUNUMLARIN HAZIRLANIŞINDA SORULMASI GEREKEN ANA SORULAR ŞUNLARDIR: Neden? Kimlere? Hangi Destek Araçlarla? Ne Zaman? Ne tür bilgi? Nerede? NASIL?

KONUŞMANIN PLANLANMASI; İyi planlama, öz güveninizi arttıracaktır. Giriş'te "Hoş Geldiniz" diyerek kendinizi tanıtın; Konunuzu, amacınızı, sunumunuzun ana hatlarını belirtin ve sunumunuzla ilgili ip uçları verin.

Sunuşun Hedefleri Bu sunuş neyi başarmalı? Bilgi mi verecek? Açıklamalarda mı bulunacak? Rapor mu sunacak? Eğitim mi verecek? Onay mı bulacak?

KONUŞMA TASLAĞI; 1. Ana mesaj 2. Mesajın anlamı 3. Ana fikirler 4. Destekleyici bilgiler Katılımı canlı tutmak açısından ana bölümler sonunda soruları alıp, kendi sorularınızı sorabilirsiniz.

BAŞARILI BİR SUNUMUN 7 KURALI İnandırıcı Yaratıcı Net Uyumlu Kısa Doğru Güvenilir

ANLATIMI GÜÇLENDİRECEK GÖRSEL MALZEMELER 1.Diyagramlar 2.Tablo / Haritalar 3.İstatistikler/ Ölçümler 4.Resimler 5.Posterler/ Resim kartları 6.Filmlerden kesitler/ müzik

DONANIMIN ETKİSİ BÜYÜKTÜR. ETKİN SUNUMLARDA FİZİKİ ORTAM VE DONANIMIN ETKİSİ BÜYÜKTÜR. Sunumun yapılacağı oda Işıklar Hareket alanı Oturma planı Araç - gereç Teknoloji Akustik düzen / Ses ayarlamaları

ETKİLİ BAŞLANGIÇ Etkili bir giriş bulun ! Yoksa dinleyicileriniz konuşmadan soğurlar Açılışı ana mesajla ilişkilendirin! Girişi kısa tutun!

Ne kadar uzun anlatırsan o kadar az hatırlanır. Fenelon «Mesajınızı bir cümlede yazamıyorsanız bir saatte söyleyemezsiniz.» D. Booher

SUNUM KORKUNUZU YENİN İki tür konuşmacı vardır. Yapılan çalışmalar, topluluk önünde konuşma korkusunun, sınav, yükseklik, hatta ölüm korkusundan bile yaygın olduğunu ortaya koymuştur İki tür konuşmacı vardır. Heyecanlı olanlar ya da bu konuda yalan söyleyenler. Mark Twain

SUNUM KORKUSUNUN NEDENLERİ; Mahcup olmak ? Küçük düşmek ? Korku normal bir duygudur. Aşırı düzeyde olmayan korku, konuşmacıyı yaratıcı ve coşkulu davranmaya motive eder.

KORKUNUN YENİLMESİNDE; Hazırlık ve prova yaparak %75 oranında, Solunum egzersizleri ile %15 oranında, Zihinsel hazırlanma ile %10 oranında azaltılabildiği bildirilmiştir.

GÖRÜNÜŞ; Dinleyicilerden çok farklı olmamalı Önceden dinleyici kitlesinin giyim profili bilinmeli Koyu renkler tercih edilmeli Ayakkabı kalitesinin etkileyici olduğu görülmüştür.

VÜCUT HAREKETLERİ; Sabit hareketler, Saklanmak, Kürsü kullanımı, Kendinizi seyretmek. “Bu duruş kesinlikle yanlıştır”

ELLERİNİZİ; Cebe koymayın, Sallamayın, Toz temizlemeyin, Kalem tutun !

VÜCUT DİLİ; Dik duruş, Dik baş pozisyonu, Bacak ve ayak pozisyonu, Uygun jest ve mimikler, Göz kontağı önemlidir.

ÖN HAZIRLIK; Genel plan Dinleyici kitlesi ve analizi Özellikleri Düzeyi Niyeti Beklentileri Sunumun hazırlanması

SUNUMUN HAZIRLANMASI; Görsel yardımcılar kullanılmalı Akılda kalıcılık, ifade şekli, Asla anlatıcının yerini almamalı Her slayt bir konu olmalı 5 satır, 35 kelimeden oluşmalı Kırmızıyı boğalar bile sevmez Lacivert sarı ya da beyaz olabilir

KONUŞMA; Yazılı metin konuşma dili ile yazılmalıdır. Kısa cümleler (10-12 kelime) olmalıdır. Bir nefeste tamamlanmalı Olumlu cümleler tercih edilmeli Prova mutlaka yapılmalı Titremeyen, güvenli bir ses tonu ile konuşulmalıdır.

İMAJINIZI ZENGİNLEŞTİRMEK; Modayı takip etmek yerine, size uyan giysiyi seçin, Hitap ettiğiniz kitleye uygun giyinin, İmajınızın temiz ve düzgün olmasına dikkat edin.

BAŞLANGIÇ; İlginin toplanmasını bekleyin Sizi dinlediklerine inandığınız zaman başlayın Gülümsemeyi unutmayın Göz teması çok önemlidir Yüz dinleyicilere dönük

BAŞLARKEN; Giriş her zaman vurucu olmalı Asla teşekkür konuşması ile girmeyin Etkileyici bir örnek ya da anı olabilir Espri ile girmeyin, hüsran olabilir

PLANIN PLANLANMASI; Önce ne anlatacağınızı anlatın Sonra anlatacaklarınızı anlatın Sonunda anlattıklarınızı anlatın

KONUŞMANIN HIZI; Asla hızlı okumayın çünkü hızlı dinleme diye bir şey yoktur, Beyin ağız çatışması yaratmayın, Söylediğinizin kavranması için zaman tanıyın.

DURUŞ; Omuzlar geride, Ayaklar arası 20cm açık, Ağırlık eşit dağılımlı, Bacak bacak üstüne atmadan, Geriye abartılı yaslanmadan, Dik ve çok hafif öne doğru oturun.

HAZIRLIK KONTROL LİSTESİ; Amacım ne? ne istiyorum? Sunumun türünü belirle Satış,biçimsel,eğitimsel,motive edici,öğretici,ikna edici,duygusal,çok ikna edici veya çok duygusal 3. Hitap edilecek kitleyi tanımak Dinleyicileriniz kimdir? Onları nereye yönlendirmek istiyorum? Sunuma katılım aktif mi pasif mi olmalı? Bunları nasıl başarırım?

4. SENARYOYU HAZIRLAMAK Kullandığım dil sade mi? Cümlelerim kısa mı? Tekrarlara yer verdim mi? Belirleyici sözcükler kullandım mı? Sorulara yer verdim mi? Konuşma yazısını okuma yazısına çevirdim mi? 5. Sunumu yapmak Senaryo üzerinde alıştırma yaptım mı? Ses alıştırmaları yaptım mı? Beden dilim nasıl? Giyimime, saçıma ve makyajıma yeterli ilgi gösterdim mi?

YAPILMAMASI GEREKENLER -Kolay okunmayan görsel malzeme kullanmayın ! -Görsel malzemeyi çok fazla yazılı metinle, resimlerle veya çok farklı renklerle doldurmayın ! -Görsel malzemeyle ilgili olmayan bir konudan bahsetmeyin ! -Dinleyicilere sırtınızı dönmeyin ! -Çok hızlı, çok yavaş ve okuma şeklinde konuşmayın ! -Sunum boyunca kartlar üzerindeki notlarınızdan okumayın ! -Slayt'ta yazılı olan cümlelerin tıpa tıp aynısını konuşmanızda kullanmayın !

SON SÖZ Sunuma hazırlık ciddi bir süreçtir. Sunum yapmak büyük bir keyiftir. Bu keyfi yaşayın!!!!!.