3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu 1. ÜNİTE: KAZA VE KADER 3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu Özgürlük ile sorumluluk arasında nasıl bir ilişki vardır?

KAZANIMIMIZ 4. İnsanın akıl ve irade sahibi olması ile özgür ve sorumlu bir varlık olması arasındaki ilişkiyi açıklar.

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu İnsanın özgür olması kendi istek ve iradesiyle herhangi bir zorlama ve baskı olmadan bir şeye karar vermesi ve bu doğrultuda davranmasıdır. Bu özelliğiyle insan seçenekler arasında tercihte bulunur.

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu Yapacağı iş ve davranışlara kendisi karar verir. İyiye de kötüye de kendi isteğiyle yönelir. Aklı ve özgür iradesiyle yaptığı eylem ve davranışlarından da sorumludur.

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu Allah insanı alacağı kararlarda, yapacağı davranışlarda serbest bırakmıştır. Bu açıdan insan tercihlerinde özgür, yaptıklarından da sorumludur. Kur’an’da kişinin yaptığı davranışlardan sorumlu olduğu bildirilmiştir: “Kim hidayet yolunu seçerse, bunu ancak kendi iyiliği için seçmiş olur; kim de doğruluktan saparsa, kendi zararına sapmış olur. Hiçbir günahkâr, başkasının günah yükünü üstlenmez...” İsrâ suresi, 15. ayet.

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu Hiçbir insan yaptığı kötü bir davranış sonucunda, “Ne yapayım, alın yazım buymuş, bu benim kaderimmiş.” diyemez. Çünkü kendi özgür iradesiyle iyilik yerine kötülüğü tercih etmiştir. Bundan dolayı davranışlarının sonuçlarına katlanacaktır. Bu konu Kur’an’da şöyle belirtilir: «Başınıza gelen herhangi bir musibet, kendi ellerinizle işledikleriniz yüzündendir…» Şûrâ suresi, 30. ayet.

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu Allah, insanlara özgür iradeleriyle tercihlerini doğru yapabilmeleri için peygamberler ve ilahî kitaplar göndermiştir. Bu durum Kur’an’da; “Biz ona iki yolu (doğru ve eğriyi) göstermedik mi?”1 şeklinde ifade edilmiştir. Başka bir ayette ise “Şüphesiz biz ona (doğru) yolu gösterdik, ister şükredici olsun ister nankör.”2 buyrulmuştur. 1 Beled suresi, 10. ayet. 2 İnsân suresi, 3. ayet.

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu İnsan, gücünün yetmediği, seçim yapabilme yetkisi olmayan konularda sorumlu değildir. Bir insanın cinsiyetini, anne babasını, boyu ve rengini seçme hakkı yoktur. Bunlar doğrudan doğruya Allah’ın dilemesi ve yaratması ile meydana gelir. Yüce Allah Kur’an’da insanın, gücünü aşan konularda sorumlu tutulmadığını belirtmiştir: “Allah her şahsı, ancak gücünün yettiği ölçüde mükellef kılar. Herkesin kazandığı (hayır) kendine, yapacağı (şer) da kendinedir...” Bakara suresi, 286. ayet.

3.1. İnsanın Özgürlüğü ve Sorumluluğu Sonuç olarak insan özgür ve irade sahibi olarak yaptıklarından sorumludur. Bu nedenle her birey kendi sorumluluklarını bilip iyi, güzel ve doğru işler yapmalı, kötü, çirkin ve yanlış davranışlardan kaçınmalıdır. NİMET-KÜLFET DENGESİ

18. sayfa

Hayat seçimlerimizdir! Nasıl olsa başımıza gelen gelecektir. 155: Muhakkak ki ölüm tehlikesiyle ve açlıkla, dünya malının, canın ve [alınteri] ürünlerinin kaybı ile sizi sınayacağız. Ama zorluklara karşı sabredenlere iyi haberler müjdele; 156: ki, onların başına bir musibet gelince, “Doğrusu biz Allah'a aitiz ve muhakkak O'na döneceğiz!” derler. 157: İşte Rablerinin nimetleri ve lütfu onlar içindir ve doğru yol üzerinde olanlar işte onlardır! Bakara 2/155-157

İlâhî İrade Küllî İrade Cüz’î İrade

EYLEM İRADE AKIL NEFİS

Haftaya 3.2. İnsanın Çabası: Emek ve Rızık 3.3. Dünya Hayatının Sonu: Ecel ve Ömür