 Enerji Ekseninde Türkiye-AB İlişkileri Ali Arif AKTÜRK

AB ENERJİ POLİTİKASININ SAÇ AYAKLARI Arz Güvenliği Rekabet Sürdürülebilirlik Birey

AB DIŞA BAĞIMLILIK PETROL DOĞALGAZ

AB Birincil Enerji Tüketimi Kaynak:Eurostat 2010, PRIMES 2009

YENİLENEBİLİR ENERJİ HEDEFİ 2020 hedefi 2005

Enerji Paketleri Birinci Enerji Paketi Directive 96/92/EC: İlk Elektrik Direktifi Directive 98/30/EC: İlk Gaz Direktifi İlgili Diğer Düzenlemeler İkinci Enerji Paketi Directive 2003/54/EC: İkinci Elektrik Direktifi Directive 2003/55/EC: İkinci Gaz Direktifi İlgili Diğer Düzenlemeler Üçüncü Enerji Paketi Directive 2009/72/EC: Üçüncü Elektrik Direktifi Directive 2009/73/EC: Üçüncü Gaz Direktifi İlgili Diğer Düzenlemeler Temel Hedefler Tek bir Avrupa Enerji Pazarı yaratmak Rekabeti Arttırmak Verimliliği Artırmak Arz güvenliğini Sağlamak 2007’de AB Yeni Enerji Ajansı önerdi da yayınlandı

OCAK 2009 DOĞALGAZ KRİZİ 6-20 Ocak 2009 tarihleri arasında kesintiye uğrayan % tüketim (14 gün boyunda günlük 300 milyon m3 gaz kesildi

AB DOĞALGAZ TEDARİK GÜZERGAHLARI

Dördüncü Güzergah

2020 YILINA KADAR ALTYAPI ÖNCELİKLERİ

AB’NİN ENERJİDE REKABETÇİ, SÜRDÜRÜLEBİLİR VE ARZ GÜVENLİĞİ SAĞLAMAK İÇİN HEDEFLERİ  2014 yılına kadar Avrupa Enerji İç Pazarını tesis etmek  2015 yılına kadar izole bölge uygulamalarını ortadan kaldırmak  Enerji verimliliğini arttırmak  AB enerji dış politikasında yeknesaklığı sağlamak

Türkiye Perspektifi Birinci Enerji Paketiİkinci Enerji PaketiÜçüncü Enerji Paketi Kanun Kanun Elektrik Piyasası Doğalgaz Piyasası

2010 Yıl AB İlerleme Raporu Fasıl 15: Enerji Arz güvenliği konusunda ilerleme kaydedilmiştir. Türkiye, Ağustos 2010’da Nabucco doğal gaz boru hattına ilişkin Hükümetlerarası Anlaşmanın onay sürecini tamamlamıştır. Bir sonraki adım olarak, hükümetler arasında proje destek anlaşmaları yapılabilir. Haziran 2010’da Türkiye ile Azerbaycan, gaz fiyatlandırması ve Türkiye’den gazın transit geçişi ile ilgili olarak anlaşmaya varmıştır. Türk, İtalyan ve Rus şirketleri arasında Samsun-Ceyhan petrol boru hattının inşasına dair anlaşma imzalanmıştır. Petrol stokları konusunda az gelişme kaydedilmiştir. Petrol stoklama düzenlemelerini kolaylaştırmaya yönelik olarak kurulması planlanan petrol stoklama kurumu henüz kurulmamıştır. Sayfa 64 AB’nin kendi mevzuatında çok önem verdiği Arz Güvenliği ile ilgili Türkiye 2010 İlerleme Raporundaki tek paragraflık bölüm

DOĞALGAZ VE ELEKTRİKTE TÜRKİYE’DE ARZ GÜVENLİĞİ  4646 Sayılı Doğalgaz Piyasası Kanununa göre BOTAŞ’ın kontratının olduğu ülkelerden ilave doğalgaz ithalatı BOTAŞ’ın kontratları sona erene kadar yasaktır. (Geçici 2. madde)  RF 2025  İran 2026  Azerbaycan 2021  Cezayir 2014  Nijerya 2021  Diğer ülkelerden ithalata EPDK’nın değerlendirmesi sonucu izin verilir. EPDK’nın tarihli 725 sayılı kurul kararı ile ithalat yapmak neredeyse imkansızdır.  İthalatı yasak tek ürün denilebilir.

Doğalgaz Santralleri Kaynak:EPDK İO: İlerleme Oranı İnşaatine Başlanmış Santraller (Ekim 2010 itibari İle) Kaynak:EPDK Lisans Aşamasında Olan Santraller (Şubat 2011)

Sonuç  2001 yılında yasalaşmış bulunan kanunlarla gaz ve elektriğin birere emtia olduğunu ve kamu hizmeti tanımının gazın ve elektriğin iletim ve dağıtım hizmetleri ile tüketiciye ulaştırılması felsefesi yerleşmiştir.  Arz güvenliği konusunda AB Arz Güvenliği Direktifi de dahil tüm mevzuatında önemle üzerinde durmuş ve bu konuda ticaret ve teknik kısıtların önünü açabilmek için yoğun gayret sarfetmektedir.  Arz güvenliği hususu 2001 düzenlemelerinde gözardı edilmiş daha sonra yapılan düzenlemelerde sadece palyatif çözümlerle ufak düzenlemeler yapılmıştır.  Türkiye AB’nin 3 saç ayağı perspektifinde Elektrik ve Doğalgaz Pazarının AB ile fiziki ve ticari entegrasyonunu sağlamalıdır. Transit ülke yerine güzergah üzerinde “AB’ne entegre bir Pazar “ yani AB’nin iç pazarına dahil olma yolunda stratejisini belirlemelidir. 