RUBLE İLE TİCARET Eylül 2009

GLOBAL KRİZİN DIŞ TİCARET ÜZERİNDE ETKİLERİ Üretim maliyetlerindeki artış ve daralan talep nedeniyle uluslararası ticaret hacminin azalması Kredi daralması (credit crunch) ve kaynak kullanım maliyetlerinin yükselmesi sonucu ticaretin finansmanının zorlaşması Ödemeler dengesi açık veren ülkelerin devalüasyon riski Ülkelerin dış borç yükünün artmasıyla birlikte talebi artan “rezerv para” statüsündeki ABD Doları’nın diğer para birimleri karşısında değer kazanması Dış Ticaretin olumsuz etkilenmesine yönelik bölgesel çözüm arayışları: Komşu ve bölge ülkeler ile ticaretin geliştirilmesi Ticarette yerel para birimlerinin kullanılması ve yaygınlaştırılması 2

TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİNE BAKIŞ Yıllar İtibariyle Dış Ticaretin Gelişimi (Mia USD) kaynak: TÜİK 3 Dış ticaret hacmimiz, 2009 yılının ilk yarısında geçen yılın ilk yarısına göre gerilemiştir. Aynı dönemler kıyaslandığında, toplam ihracat hacmimiz yaklaşık %30, ithalat hacmimiz ise %42 oranında azalmıştır.

TÜRKİYE’NİN ÜLKELERE GÖRE İHRACATI (Mia USD) (2008) Rusya, en fazla ihracat yaptığımız 6. ülke’dir. kaynak: TÜİK 4

TÜRKİYE’NİN RUSYA’YA İHRACATI Ürün Grupları İtibariyle Dağılım (%) (2008) kaynak: T.C. Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 5

TÜRKİYE’NİN ÜLKELERE GÖRE İTHALATI Rusya, en fazla ithalat gerçekleştirdiğimiz ülkedir. kaynak: TÜİK 6 (Mia USD) (2008)

TÜRKİYE’NİN RUSYA’DAN İTHALATI Ürün Grupları İtibariyle Dağılım (%) (2008) kaynak: T.C. Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği 7

kaynak: Enerji Bakanlığı 2008 yılı itibariyle mineral yakıt ve mineral yağların ithalatında Rusya’nın payı yaklaşık %47’dir. 8

RUSYA İLE YAPILAN DİĞER EKONOMİK FAALİYETLER kaynak: TCMBkaynak: Türkiye Müteahhitler Birliği 2008 yılında Türk müteahhitlerin Rusya Federasyonu’nda aldığı projelerin toplam sözleşme bedeli yaklaşık 2,8 milyar ABD Doları’dır. 9

2008 Yılı Turizm Gelirleri Türkiye'ye Gelen Yabancı Ziyaretçi Sayısı Rusya'dan Gelen Ziyaretçi Sayısı Rusya'dan Gelen Ziyaretçinin Toplam İçindeki Payı (%)10,9 Yabancı Turistten Elde Edilen Turizm Geliri Toplamı (Mio USD) Rusya'dan Gelen Ziyaretçiden Elde Edilen Tahmini Gelir (Mio USD)1.828 kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı yılında Rus turistlerden yaklaşık 1,8 milyar ABD Doları turizm geliri elde edilmiştir. RUSYA İLE YAPILAN DİĞER EKONOMİK FAALİYETLER

RUBLE İLE TİCARETTEN DOĞABİLECEK RİSKLER Hem Ruble hem TL’nin, dünyada kabul gören dolar ve euro gibi rezerv paralar karşısında devalüasyona uğramaya açık olması Küresel krizin etkisiyle Ruble’nin diğer para birimleri karşısında hızla değer kaybetmesi Dalgalanmaya açık Ruble’nin taşıdığı riskin uzun vadede Türk ithalat ve ihracatçı firmalar için riske dönüşmesi 11

kaynak: PACIFIC Exchange Rate Service 12

RUBLE İLE TİCARETTE HEDEFLENENLER yılı itibariyle Rusya'ya ihracatımız 6,5 milyar ABD Doları olup, Rusya’nın toplam ithalatının yaklaşık %2,4‘üne denk gelmektedir. Ruble ile ticaret sayesinde; Rusya ile ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve Rusya’da gerçekleştirilen diğer ekonomik faaliyetlerin arttırılması hedeflenmektedir.

GENEL BİLGİLER Rusya’da yerleşik kişilerle yerleşik olmayan kişilerin Ruble ve diğer döviz cinsleri üzerinden yapacakları işlemler, tarafların nerede yerleşik olduğuna, işlemin niteliğine göre çeşitli düzenlemelere tabidir. Rusya’da yerleşik gerçek ve tüzel kişiler ile Rusya veya başka ülkelerde yerleşik kişiler arasında yapılacak tüm ödemeler bankalar aracılığıyla yapılmalıdır. Rusya’da faaliyet gösteren, ancak Rus Kanunlarına göre Rusya’da yerleşik sayılmayan gerçek veya tüzel kişiler arasındaki işlemler ile, bu kişiler ve başka ülkelerde yerleşik kişiler arasındaki tüm ödemeler bankalar aracılığıyla yapılmalıdır. 14

Passport of Deal: Rusya’da yerleşik kişilerle, yerleşik olmayan kişiler arasında her türlü döviz cinsinden gerçekleştirilen Dış Ticaret ve Kredi işlemlerine ilişkin transferlerin izlenebilmesi amacıyla, Rusya Merkez Bankası, Passport of Deal adı verilen döviz kontrol belgesinin işlemin Rusya’da yerleşik tarafı ve Banka tarafından imzalanması yönünde özel bir düzenleme yapmıştır. Bu belge USD ve üzeri Ticari nitelikli veya Kredi bağlantılı tüm işlemlerde, işlemin başlatılmasından önce düzenlenmelidir. Bu işlemlerde, işlemle ilgili tüm ticari dokümanlar, bankanın kontrolü ve yasal süre müddetince banka kayıtlarında saklanmasını teminen ibraz edilmelidir. GENEL BİLGİLER (II) 15

Rusya’da yerleşik kişiler tarafından Rusya’da yerleşik olmayan kişilere yapılan her türlü sınır ötesi satışın (mal, hizmet, bilgi, eğitim vb. ) bedellerinin Rusya’ya getirilmesi zorunludur. Rusya’da yerleşik kişilere gelen yabancı dövizlerin, bu kişilerin bankalardaki Transit hesaplarına alacak kaydedilmesi, kaynaklarının tespit edilmesi ve 7 iş günü içinde alışının yaptırılması veya cari hesaplara aktarımının yapılması zorunludur. GENEL BİLGİLER (III) 16

Yasal Dayanak tarih,27165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2009/14764 sayılı Karar tarih,27188 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan /36 sayılı Hazine Müsteşarlığı Tebliği tarih,27200 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2009/3 sayılı TCMB Genelgesi. Hazine Müsteşarlığı Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğü ‘nün Bankalar Birliğine muhatap tarih,16055 sayılı yazısı. çerçevesinde, Bankaların ve diğer döviz alım-satımına yetkili kuruluşların konvertibl olmayan dövizler üzerinden işlem yapabilmeleri mümkün hale gelmiştir. Bankamızca ilk etapta, ülkemizle ticaret ve turizm alanında önemli iş hacmi ve potansiyeli bulunan Rusya Federasyonu’nun para birimi olan “Ruble” üzerinden işlem yapılmasına karar verilmiş olup, gerekli sistemsel düzenlemeler yapılarak tarihinde Ruble kullanımına başlanmıştır.. TÜRKİYE’DE RUBLE İŞLEMLERİ 17

itibariyle Bankamızca Ruble üzerinden ; Dış Ticaret ve Kambiyo ürünleri Mevduat Ürünleri Kredi Ürünleri Hazine ürünleri ile ilgili işlemler gerçekleştirilebilmektedir. Dövizli Çek ile işlemler Tahvil – Bono işlemlerine ise aracılık edilmemektedir. 18

DIŞ TİCARET VE KAMBİYO ÜRÜNLERİ 19

İTHALAT İŞLEMLERİ İthalatçı AKBANK Ruble Muhabirimiz 20 İthalat mal bedelinin Peşin, Mal Mukabili, Tahsil Vesaiki karşılığı veya Akreditif tahtında ödemeleri Bankamız aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu ödemeler ithalatçının nezdimizdeki Ruble hesabından tahsil edilerek ihracatçıya/ ihracatçının bankasına Ruble muhabirimiz aracılığıyla gönderilebilir.

İHRACAT İŞLEMLERİ Peşin/ Mal Mukabili İhracatta, bedeli bankamıza havale olarak gelen, İhracat Tahsil Vesaiki veya İhracat akreditiflerine karşılık bankalardan tahsil edilen ihracat bedellerinin ihracatçı firmanın ruble hesabına ödenmesi sağlanır. K AKBANK Evrak Ruble muhabirimiz ÖDEME 21

GÖRÜNMEYEN KALEM İŞLEMLERİ Temsil masrafı Sermaye Transferi Navlun bedeli Mahkeme masrafı...vb gibi Görünmeyen Kalem Transferleri Ruble Muhabirimiz aracılığı ile gerçekleştirilebilir. 22

İthalat ve Görünmeyen Kalem işlemleri kapsamına girmeyen serbest dövizli ödemeler de aynı şekilde Ruble muhabirimiz aracılığıyla Ruble döviz cinsinden gerçekleştirilebilir. Ruble döviz cinsinden Bankamıza gönderilen havaleler müşterilerimizin Ruble hesaplarına alacak kaydedilebilir. SERBEST DÖVİZ TRANSFERLERİ 23

RUBLE TRANSFERLERDE RUS YASALARI AÇISINDAN ÖDEME MESAJINDA YER ALMASI GEREKLİ UNSURLAR Alıcının adı ve soyadı veya firma ise unvanı Varsa, Alıcının bankasının adı- adresi, 9 haneli BIC kodu (uluslararası SWIFT kodundan farklıdır) Alıcı, muhabir bankadan farklı bir bankanın müşterisi ise, bu bankanın Rusya Merkez Bankası nezdindeki 20 haneli hesap numarası Hem BIC, hem banka hesap numarası, Rusya’daki tüm bankalar için standart olarak 767 ile sona erer. 24

İşlemin niteliğini belirten, 'VO' ile başlayarak, 5 nümerik karakterle devam eden, toplam 7 haneli “VO” kodunun transfer mesajının açıklama kısmına boşluksuz olarak yazılması, ayrıca işlemin detayının da açık olarak yazılması. Vergi Numarası: Rusya’da yerleşik kişiler için INN (Tüzel kişiler için 10, gerçek kişiler için 12 karakter), Rusya‘da yerleşik olmayanlar için KIO Vergi istisnası söz konusu ise ödeme mesajında “WITHOUT NDS” ifadesinin bulunması. RUBLE TRANSFERLERDE RUS YASALARI AÇISINDAN ÖDEME MESAJINDA YER ALMASI GEREKLİ UNSURLAR (II) 25

DÖVİZLİ ÇEK Rusya Federasyonu’nda ticari anlamda çek kullanımı yoktur. Dolayısıyla Bankamızca Ruble cinsinden dövizli çek kabul edilmeyecek ve çek düzenlenmeyecektir. 26

Katkılarından Dolayı Teşekkür ederiz.