Birinci Üç Ay Ultrasonografi

... konulu sunumlar: "Birinci Üç Ay Ultrasonografi"— Sunum transkripti:

1 Birinci Üç Ay Ultrasonografi
Dr.Mehmet ULUDOĞAN

2 İlk Trimester Prenatal Tanı
{ Kromozomal anomali İlk Trimester Prenatal Tanı Yapısal anomali 2

3 Amaç Viabilite Gebelik yaşının saptanması Fetus sayısı
Koryonisite-amnionisite Birinci üç ay anoploidi tesbiti-NT-nazal kemik ölçümü Organ muayeneleri-görülebilecek fetal anomalilerin tesbit İntrakranial translusensi-IT Doppler ?

4 U/S cihazının özellikleri
TA-TV prob Akustik power ayarlanabilir olmalı Freeze frame ve zoom kapasitesi olmalı Elektronik kaliper 0.1 mm olmalı Verileri depolayabilmeli

5 Gebelik haftası IVF gebelikleri hariç konsepsiyon tam olarak bilinemediğinden 10-14 hafta arası gebelik yaşı tesbiti İlk trimesterde gebelik haftası bir çok parametre ile ölçülebilir - en doğru sonuç CRL ölçümü ile

6 Gestasyonel kese Ortalama gebelik kesesi çapı SAT ten 35 gün sonra görülebilir 3 ortogonal plan ölçülerek hesaplanır Kese görülüp embryonun görülemediği durumlarda şikayeti olmayan olgularda bekleyici olmak gerekir

7

8 Zigosite - korionisite
8

9 Muayene guideline-viabilite
Embryo 1-2 mm iken görülebilir Günde 1 mm büyür Sefalik-kaudal kısımlar 12 mm olduğunda ayırd edilebilir 2 mm den sonra kardiak aktivite görülebilir 2-4 mm arası %10-15 fka görülemiyebilir

10 CRL İdeal ölçüm embryo horizontal iken yapılmalı Görüntü büyütülmeli
Fetus nötral pozisyonda olmalı Elektronik ölçüm yapılmalı, son noktalar net olarak görülmeli

11

12 BPD ve HC 10 haftadan itibaren orta hat, interhemisferik fissur ve koroid pleksuslar görülebilir 13 haftadan sonra talamus ve 3 ventrikül görülebilir İlk üç ayda BPD ölçümü dıştan içe yapılabilir AC ve FL de ölçülebilirse de pek tercih edilmez

13

14 11-13+6-ULTRASONU ANATOMİK TARAMA
BAŞ KAFA KEMİKLERİ FALKS CPC VENTRİKÜLLERİ DOLDURUR BOYUN-SERVİKAL KİST NT GÖZLER VE LENS NAZAL KEMİK PROFİL-MANDİBULA DUDAKLAR VERTEBRAL SPİNE(longitudinal and axial)* CİLT BÜTÜNLÜĞÜ GÖĞÜS SİMETRİK AKC EFFÜZYON-KİTLE KALP AKTİVİTESİ 4 KADRAN SOLDA MİDE MESANE BÖBREKLER KORD İNSERSİYONU UMBİLİKAL DEFEKT KONTROLÜ ÜÇ SEGMENTLİ 4 EKSTREMİTE ELLER VE AYAKLAR PLASENTA 3 DAMARLI UMBİLİKAL KORD Optional structures. Modified from Fong et al.28, McAuliffe

15 Sonografik Fetal anatomi-baş
Kafa kemiği ossifikasyonu 11 hafta sonunda aksial ve coronal planda inceleme gerekir Lateral ventriküllerin içerisi koroid pleksus ile dolu Simetrik, interhemisferik fissur ile ayrılmış olarak görülür Bu haftada CC, serebellum henüz tam olarak oluşmadığından değerlendirilemez

16 Sonografik Fetal anatomi-baş
Gözler ve lens gözlenebilir, Fetal profil, nazal kemik, mandibula, ağız ve dudaklar ayırd edilebilir-normal görülseler de ileri haftalarda kontrol gereklidir

17

18 Burun ve dudaklar

19 Sonografik Fetal anatomi-vertebra
Longitüdinal ve aksial planlarda yapılmalı, sırt önde olmalı Cilt devamlılığı gösterilmeli İlerleyen haftalarda muayene tekrarlanmalıdır BPD < %5 persantil ise özel dikkat gösterilmeli

20 Vertebra

21 İntrakranial translusensi-IT

22 Sonografik Fetal anatomi-toraks
Akciğerler homojen olarak izlenmeli Yer kaplayan lezyon-kist yönünden araştırılmalı Diafragma devamlılığı ve kalbin yeri saptanmalı-CDH Mide ve karaciğerin yeri saptanmalı

23 Sonografik Fetal anatomi-kalp
Kalbin pozisyonu-levocardi Bir çok kalp anomalisi bu haftada görülebilirse de rutin değerlendirmenin parçası değildir Güvenlik nedeni ile rutin inceleme sırasında Doppler önerilmemektedir.

24 Kalp 4 kadran

25 Sonografik Fetal anatomi-batın
Mesane ve mide hipoekojen Midenin solda gözlenmesi-normal situs viseralis 12 haftada mesane görülmeli Her iki böbrek ve pelvis renalisler görülebilir 12 haftadan sonra kord insersiyonu görülmeli-fizyolojik herni 11 haftaya kadar izlenebilir

26

27 Böbrekler ve mide

28 Sonografik Fetal anatomi-kord
Kordun insersiyonu gözlenmeli Mesane etrafında arterler Renkli doppler ile saptanabilir, Kord üzerinde kist olup olmadığı incelenir

29 Kord insersiyonu

30 Sonografik Fetal anatomi-ekstremiteler
Her iki üst ve alt ekstremiteler Her iki el ve ayak El parmaklarının terminal falanksları 11 haftadan sonra görülür

31

32 Ayak

33 Sonografik Fetal anatomi-genital
Mid sagital planda görüntülenebilir-klinik amaçlarla kullanılması için yeterli olmayabilir

34 Kromozomal değerlendirme
NT ölçümü ile yapılmakta hCG ve PAPP-A eklenmesi Nazal kemik, triküspit doppler, DV doppler tarama performansını artırıyor

35 Prenatal Tanı: Kromozomal anomali taraması
Free -hCG İlk trimester Korionisite CRL NT NK USG PAPP-A AFP 2.trimester Serum marker’ları hCG Inhibin-A uE3 35

36 NT ölçümü Uzmanlar ya da NT ölçümü için sertifiye olanlarca yapılmalı-TA-TV yolla yapılabilir Fetal baş toraksı içerisine alacak şekilde, nötral pozisyonda-sajital kesitte yapılmalı Amniotik membran fetustan ayrı olarak görülmeli Fetal yüzde burun ve palate izlenmeli Ölçüm 0.1 mm hassasiyetinde olmalı

37 NT ölçümü 1-Kaliperler aynı düzlemde, içten içe nukal membran ile servikal spine kenarındaki yumuşak doku arasını ölçecek şekilde yapılmalı 2-Birden fazla ölçüm yapıldı ise risk belirlemede en yüksek olan göz önüne alınmalı

38

39 Kromozom normal > NT
Kardiak defekt Düşük Fetal ölüm Fetal malformasyon ve genetik sendromlarla ilişkili

40 Yüksek NT nedenleri Kardiak disfonksiyon> büyük damar anomalileri
Baş ve boyunda venöz konjesyon Ekstrasellüler matrikste artış Lenfatik drenaj anomalileri Fetal akinesi sendromları Anemi Konjenital infeksiyonlar Hipoproteinemi

41 Kalp anomali oranı NT 2.5-3.5 mm olanlarda 1.6/100
NT %99 persantil üzerinde olan fetuslarda kalp anomali oranı 1/16

42 NT yüksek fetuslar NT %95-99 olan fetusların %90 normal
NT mm olan fetusların %50 normal, NT 6.5 mm olan fetusların %15 normal

43 NT ölçümü Servikal kist varlığı Servikal kist

44

45

46 Normal fetusların %3-20 sinde Anöploidik fetusların %60-90
DV’ta Ters A dalgası Normal fetusların %3-20 sinde Anöploidik fetusların %60-90

47 İntra-ekstra uterin yapılar
Uterus şekil bozuklukları, septum, sineşiler, myoma Adnekslerde yer kaplayan lezyonlar saptanmalı

48 İntra-ekstra uterin yapılar
Plasenta yapısı değerlendirilmeli, yer kaplayan lezyon, kistik oluşumlar, subkoryonik sıvı-kan not edilmeli Plasentanın serviksle ilişkisi bu haftada önemli değil, previa tanısı konulmamalı Eski C/S olgularında mesane ile uterin skar arasınadki doku gözlenmeli, şüpheli olgular daha sonra değerlendirilmelidir

49 Koryonik bumps-tümsek
Sıklık %0.15 olumsuz fetal prognoz 2 kat artar Erken doğum ile ilişki gösterilmemiş

50

51 Koryonik bumps

52

53

54 Sonuç İlk üç ay sonografi ile sadece kromozom hastalıkları değil birçok anomali tanısı mümkün-özendirilmeli, TVUS ile tanı başarısı artar NT yüksek saptanan olgularda kromozom normal olanlarda yapısal ve genetik sendromlar olabilir Nazal kemik görülemediğinde birkaç gün sonra kontrol edilmeli

55 Teşekkür ederim