Amaç Öğrenme Hedefleri Katılımcıların; «Yetişkin eğitimi, işyerlerinde sağlık ve güvenlik eğitimleri ve işyerinde gerekli olan iletişim becerileri hakkında.

... konulu sunumlar: "Amaç Öğrenme Hedefleri Katılımcıların; «Yetişkin eğitimi, işyerlerinde sağlık ve güvenlik eğitimleri ve işyerinde gerekli olan iletişim becerileri hakkında."— Sunum transkripti:

1

2 Amaç Öğrenme Hedefleri

3 Katılımcıların; «Yetişkin eğitimi, işyerlerinde sağlık ve güvenlik eğitimleri ve işyerinde gerekli olan iletişim becerileri hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olmaktır.» Konunun Genel Amacı Konunun Genel Amacı Bu dersin sonunda katılımcılar yetişkin eğitiminin özellikleri ve tekniklerini tanımlar İşyerinde verilecek eğitimlerin kimler tarafından, nasıl ve hangi sıklıkla verileceğini belirler İşyerinde etkili bir iletişim süreci için gerekenleri belirtir Öğrenme Hedefleri Öğrenme Hedefleri Eğitim kurumlarının ve eğiticilerin nitelikleri Eğitimin niteliği ve periyodu Yetişkin eğitiminin özellikleri ve teknikleri Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ve mesleki eğitimi İşyerinde etkili bir iletişim süreci ile ilgili temel kavramlar İşçi ve işveren ilişkilerinde iletişim İlgili mevzuat Konunun Alt Başlıkları Konunun Alt Başlıkları

4

5 Yetişkin Eğitimi Aşağıdakilerden hangisi yetişkin eğitimi özellikleri için yanlış bir ifadedir? A.Eğitimde aktif katılımda bulunmak isterler B.Eğitim, kendi konularıyla ilgiliyse motive olurlar C.Eğitimde farklı yöntemlerin uygulanmasını istemezler D.Eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını isterler Aşağıdakilerden hangisi yetişkin eğitimi özellikleri için yanlış bir ifadedir? A.Eğitimde aktif katılımda bulunmak isterler B.Eğitim, kendi konularıyla ilgiliyse motive olurlar C.Eğitimde farklı yöntemlerin uygulanmasını istemezler D.Eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını isterler

6 Yetişkin Eğitimi Aşağıdakilerden hangisi yetişkinlerin öğrenme özellikleri arasında yer almaz? A.Yetişkinler olumlu geribildirim verilmesini isterler. B.Yetişkinler eğitimlerin kendi konuları ile bağlantılı olmasını isterler. C.Yetişkinlerin kendileri ve eğitimcileri için beklenti düzeyleri düşüktür. D.Yetişkinler eğitime etkin olarak katılmak isterler. Aşağıdakilerden hangisi yetişkinlerin öğrenme özellikleri arasında yer almaz? A.Yetişkinler olumlu geribildirim verilmesini isterler. B.Yetişkinler eğitimlerin kendi konuları ile bağlantılı olmasını isterler. C.Yetişkinlerin kendileri ve eğitimcileri için beklenti düzeyleri düşüktür. D.Yetişkinler eğitime etkin olarak katılmak isterler.

7 Yetişkin Eğitimi Çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A.İş performansını arttırmak B.İş kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltmak C.İşyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir ortam temin etmek D.Çalışanları yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek Çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin amaçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A.İş performansını arttırmak B.İş kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltmak C.İşyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir ortam temin etmek D.Çalışanları yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek

8

9 ÖĞRENMEÖĞRENME Öğrenme; Bireyin çevresiyle etkileşimde bulunarak geçirdiği yaşantılarının ürünü olan; «kalıcı izli davranış değişikliğidir.» 1.Öğrenme sonucunda kesinlikle davranış değişikliği olur, 2.Öğrenme yaşantı ürünüdür, 3.Öğrenme kalıcı izlidir. Öğrenme sonucu oluşan davranış, istendik ya da istenmedik olduğu gibi yanlış da olabilir. Örneğin; Sigara içme istendik olmamakla birlikte, öğrenilmiş bir davranıştır. Öğrenme; Bireyin çevresiyle etkileşimde bulunarak geçirdiği yaşantılarının ürünü olan; «kalıcı izli davranış değişikliğidir.» 1.Öğrenme sonucunda kesinlikle davranış değişikliği olur, 2.Öğrenme yaşantı ürünüdür, 3.Öğrenme kalıcı izlidir. Öğrenme sonucu oluşan davranış, istendik ya da istenmedik olduğu gibi yanlış da olabilir. Örneğin; Sigara içme istendik olmamakla birlikte, öğrenilmiş bir davranıştır. Tanım

10 ÖĞRETME ve ÖĞRETİM Öğretme; Öğrenmeyi sağlama ve rehberlik etme etkinliğidir. Öğretim; Planlı ve programlı öğretme etkinliklerine öğretim denmektedir. Öğretme; Öğrenmeyi sağlama ve rehberlik etme etkinliğidir. Öğretim; Planlı ve programlı öğretme etkinliklerine öğretim denmektedir. Tanım

11 EĞİTİMEĞİTİM «Bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla, «kasıtlı (amaçlı-bilinçli) olarak istendik (toplumca uygun görülen-istenilen yönde) davranış değişikliği» meydana getirme sürecidir.» Bu tanıma göre;  Eğitim (ömür boyu devam eden) bir süreçtir,  Eğitim sürecinde, bireyin davranışlarının istenilen yönde değiştirilmesi amaçlanmaktadır,  Kişinin davranışlarındaki değişme kasıtlı (amaçlı) olarak gerçekleştirilmektedir,  Eğitim sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır. «Bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla, «kasıtlı (amaçlı-bilinçli) olarak istendik (toplumca uygun görülen-istenilen yönde) davranış değişikliği» meydana getirme sürecidir.» Bu tanıma göre;  Eğitim (ömür boyu devam eden) bir süreçtir,  Eğitim sürecinde, bireyin davranışlarının istenilen yönde değiştirilmesi amaçlanmaktadır,  Kişinin davranışlarındaki değişme kasıtlı (amaçlı) olarak gerçekleştirilmektedir,  Eğitim sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır. Tanım

12 ÖĞRETİM – EĞİTİM FARKI Öğretimde kişinin tutum ve davranışlarını değiştirme amacı güdülmez. Sadece bilgi yükleme amaçlanır. Eğitimde ise kişinin tutum ve davranışlarını değiştirme amaçlanır. Bilgi yükleme amaçlanmaz. Eğitim yoluyla olan değişme; Bireyin yeni bir davranışı kazanması biçiminde olabileceği gibi, eskiden sahip olduğu istenmeyen nitelikteki davranışlarını bırakması biçiminde de olabilir. Öğretimde kişinin tutum ve davranışlarını değiştirme amacı güdülmez. Sadece bilgi yükleme amaçlanır. Eğitimde ise kişinin tutum ve davranışlarını değiştirme amaçlanır. Bilgi yükleme amaçlanmaz. Eğitim yoluyla olan değişme; Bireyin yeni bir davranışı kazanması biçiminde olabileceği gibi, eskiden sahip olduğu istenmeyen nitelikteki davranışlarını bırakması biçiminde de olabilir.

13 AMAÇAMAÇ Eğitim yoluyla bireyin; bilgileri, becerileri, tutumları, amaçları, beklentileri, değerleri toplumca uygun görülen yönde (istendik) ve amaçlı olarak (kasıtlı) değiştirilir. «Mevcut haliyle yetersiz olan kişi değiştirilerek yeterli hale getirilir.» Eğitim yoluyla bireyin; bilgileri, becerileri, tutumları, amaçları, beklentileri, değerleri toplumca uygun görülen yönde (istendik) ve amaçlı olarak (kasıtlı) değiştirilir. «Mevcut haliyle yetersiz olan kişi değiştirilerek yeterli hale getirilir.»

14 KİŞİNİN ÜSTLENDİĞİ ROLLER Eş Dernek Başkanı Doktorluk Evlat - Kardeş Anne-Baba Toplumsal Ulusal İnsanlık ÜSTLENDİĞİ ROLLERDE YETERSİZ KİŞİYİ ROLLER AÇISINDAN YETERLİ HALE GETİRMEK Eş Dernek Başkanı Doktorluk Evlat - Kardeş Anne-Baba Toplumsal Ulusal İnsanlık EĞİTİM BİLGİ

15 YETERLİLİK (DAVRANIŞ STANDARDI) Bir faaliyeti, farklı durum ve koşullarda tekrarlayabilecek şekilde ve öngörülmüş standartlarda başarıyla yerine getirebilme yeteneğidir.

16 Bilgi (Ne Yapmalı) Tutum (Yapma İsteği) Beceri (Nasıl Yapmalı) Yeterlilik «Kurallara uygun forklift kullanma yeterliliği»

17

18

19

20

21 PARADİGMAPARADİGMA Model, kuram, algı, varsayım, referans kaynağı anlamlarına gelir. «Dünya görüşümüz, gözle görmek değil, algılamak, anlamak, yorumlamak» anlamına gelir. «Zihinsel Haritalardır» (Haritalar arazinin kendisi değil, sadece belirli özelliklerinin açıklamadır.) Model, kuram, algı, varsayım, referans kaynağı anlamlarına gelir. «Dünya görüşümüz, gözle görmek değil, algılamak, anlamak, yorumlamak» anlamına gelir. «Zihinsel Haritalardır» (Haritalar arazinin kendisi değil, sadece belirli özelliklerinin açıklamadır.) Tanım

22 Paradigmalar

23

24 SoldakiSağdaki

25 F HARFİ FINISHED FILES ARE THE RE- SULT OF YEARS OF SCIENTIF- IC STUDY COMBINED WITH THE EXPERIENCE OF MANY YEARS. FINISHED FILES ARE THE RE- SULT OF YEARS OF SCIENTIF- IC STUDY COMBINED WITH THE EXPERIENCE OF MANY YEARS.

26 F HARFİ FINISHED FILES ARE THE RE- SULT OF YEARS OF SCIENTIF- IC STUDY COMBINED WITH THE EXPERIENCE OF MANY YEARS. FINISHED FILES ARE THE RE- SULT OF YEARS OF SCIENTIF- IC STUDY COMBINED WITH THE EXPERIENCE OF MANY YEARS.

27 METNİ HIZLICA OKUYALIM Slytlrnız Kntrl Edn İnsnlr yazm hatsı görmktn hşlnmaz…!!! Slytlrnız Kntrl Edn İnsnlr yazm hatsı görmktn hşlnmaz…!!!

28 KURALLAR: Kalem Kaldırmadan 4 Hamlede Noktaları Birleştiriniz

29 AB CD Şimdi size bu kare ile ilgili 4 tane soru soracağım

30 AB CD A bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 2 eşit parçaya bölünüz. SORU-1

31 AB CD A bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 2 eşit parçaya bölünüz. SORU-1 İşte Cevap!

32 AB CD B bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 3 eşit parçaya bölünüz. SORU-2

33 AB CD B bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 3 eşit parçaya bölünüz. SORU-2 İşte Cevap!

34 AB CD C bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 4 eşit parçaya bölünüz. SORU-3

35 AB CD C bölgesinde taralı alan dışında kalan boş alanı 4 eşit parçaya bölünüz. SORU-3 İşte Cevap!

36 AB CD D bölgesini 7 eşit parçaya bölünüz. SORU-4 Dünya rekoru 7 saniyedir…

37 AB CD D bölgesini 7 eşit parçaya bölünüz. SORU-4 Dünya rekoru 7 saniyedir… İşte Cevap!

38 SONUÇ:SONUÇ: Hepimiz dünyayı olduğu gibi gördüğümüzü düşünürüz. Oysa, biz dünyayı olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görürüz; ya da nasıl görmeye şartlandırılmışsak öyle görürüz. İster doğru, ister yanlış olsunlar, paradigmalarımız, tutum ve davranışlarımızın, dolayısıyla da başkalarıyla olan ilişkilerimizi kaynağıdırlar. Hepimiz dünyayı olduğu gibi gördüğümüzü düşünürüz. Oysa, biz dünyayı olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görürüz; ya da nasıl görmeye şartlandırılmışsak öyle görürüz. İster doğru, ister yanlış olsunlar, paradigmalarımız, tutum ve davranışlarımızın, dolayısıyla da başkalarıyla olan ilişkilerimizi kaynağıdırlar.

39 DEĞİŞİM (Hoşnut olunmayan bir durumdan, daha iyi bir duruma geçiş) Kişide önemsiz değişiklikler yapmak istiyorsak, dikkatimizi uygun bir biçimde tutum ve davranışlara verebiliriz; ancak çok önemli ve köklü değişiklikler yapmak istiyorsak, o zaman kişilerin önce algılarını «algıların kaynağı paradigmalarını» değiştirmek gerekir.

40

41 Biyolojik Olarak Yetişkin; Üreyebilme yeteneğine ulaşmış bireylerdir. Bu dönem ergenliğin ilk safhasına karşılık gelir. Yasal Olarak Yetişkin; İmza atabilen, başkasının iznine veya himayesine ihtiyaç duymadan yasal yükümlülüklerini yerine getirebilen ve ülkemizde yasal yetişkinlik yaşı olan 18 yaşını bitirmiş kişilerdir. Sosyolojik Açıdan Yetişkin; Toplumda yetişkinlerin rollerini üstlenmiş ve tam zamanlı çalışma, oy kullanma gibi sosyal sorumluluklarını yerine getirebilen bireylerdir. Ülkemizde sosyolojik açıdan yetişkinlik, genelde yasal yetişkinlikten önce gerçekleşir. Psikolojik Olarak Yetişkin Öz-beni gelişmiş, kendi yaşantısını kontrol edebilen ve yönlendiren, öz-güven ve öz- saygı olgularını hayatının her kademesinde kullanan ve geliştiren bireylerdir.

42 YETİŞKİNYETİŞKİN «Kendi yaşamını yöneten, sorumluluğunu üstüne alan, kendi kararlarını vermeye kendini hazır hisseden, fiziksel ve psikolojik gelişimini tamamlamış, uygun ve doğru davranabilen, olgunluğa ulaşmış kişidir.» Tanım

43 YETİŞKİNİN FİZİKSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Görme Yeteneği: 20-25 yaşları arasında en yüksek düzeyde olan görme gücünde, 40-45 yaşlarında birden bire düşme görülür. İşitme Yeteneği: Yaşın ilerlemesine bağlı olarak yetişkinin işitme gücünde azalma olmaktadır. Bu nedenle, eğitsel etkinliklerde öğretici, ses tonunu iyi ayarlamalı, dudak mimikleri yetişkin tarafından görülecek biçimde konuşmaya özen gösterilmeli ve görsel-işitsel araçların kullanımı ön plana çıkartılmalıdır. Görme Yeteneği: 20-25 yaşları arasında en yüksek düzeyde olan görme gücünde, 40-45 yaşlarında birden bire düşme görülür. İşitme Yeteneği: Yaşın ilerlemesine bağlı olarak yetişkinin işitme gücünde azalma olmaktadır. Bu nedenle, eğitsel etkinliklerde öğretici, ses tonunu iyi ayarlamalı, dudak mimikleri yetişkin tarafından görülecek biçimde konuşmaya özen gösterilmeli ve görsel-işitsel araçların kullanımı ön plana çıkartılmalıdır.

44 YETİŞKİNİN FİZİKSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ Isıya Uyum Sağlama Yeteneği: Yetişkinin yaşının ilerlemesiyle ısıya uyum sağlaması güçleşmektedir. Dış koşullar değişse de vücut iç ısısının aynı kalması gerektiğinden, bu, ileriki yaşlardan istenilen ölçüde düzenli olamamaktır. Çalışma Gücü: Yaş ilerledikçe iç salgı bezlerinin etkinliği azaldığından, hücreler daha çabuk yıpranır. Ayrıca, kas gücünde de azalma olduğundan, istenilen hızda bir çalışma ortaya konulamaz. Bunun için de yetişkin, eğitime daha az zaman ayırabilir. Isıya Uyum Sağlama Yeteneği: Yetişkinin yaşının ilerlemesiyle ısıya uyum sağlaması güçleşmektedir. Dış koşullar değişse de vücut iç ısısının aynı kalması gerektiğinden, bu, ileriki yaşlardan istenilen ölçüde düzenli olamamaktır. Çalışma Gücü: Yaş ilerledikçe iç salgı bezlerinin etkinliği azaldığından, hücreler daha çabuk yıpranır. Ayrıca, kas gücünde de azalma olduğundan, istenilen hızda bir çalışma ortaya konulamaz. Bunun için de yetişkin, eğitime daha az zaman ayırabilir.

45 YAYGIN KABUL «Yaş ilerledikçe öğrenme gücü azalır»

46 DOĞRU KABUL Yaş ilerledikçe öğrenme gücü azalmaz, öğrenme hızı azalır. 20 – 25 Yaşlarında : En Hızlı 26 – 45 Yaşlarında: Hızlı 46 – 60 Yaşlarında : Yavaş Öğrenme hızında 42-45 yaşlarına kadar yılda %1 azalma, 45'inden sonra ise önemli oranda azalma olur. Yeterince zaman ayırmak koşuluyla, her yetişkin her türlü bilgiyi öğrenebilir. Yaş ilerledikçe öğrenme gücü azalmaz, öğrenme hızı azalır. 20 – 25 Yaşlarında : En Hızlı 26 – 45 Yaşlarında: Hızlı 46 – 60 Yaşlarında : Yavaş Öğrenme hızında 42-45 yaşlarına kadar yılda %1 azalma, 45'inden sonra ise önemli oranda azalma olur. Yeterince zaman ayırmak koşuluyla, her yetişkin her türlü bilgiyi öğrenebilir.

47 Gereksinim Duyma Farkına Varma İlgilenme Gereksinim Duyma Gereksinim Duyma Merak Etme Değerlendirme Gereksinim Duyma Davranış Değişikliği Deneme-Uygulama Gereksinim Duyma Faydalı Kârlı Yetişkinlerde öğrenme hızının yavaşlama nedeni, onların öğretilen bilgi ve becerileri bir sürece tabi tutmalarındandır. Bilginin var olduğu duyma ve farkına varma aşaması Bilginin yararlı ve üstün olduğunu merak etme aşaması Bilginin kendisine sağlayacağı yarardan ve kardan emin olma aşaması Bilginin denenme ve uygulanma aşaması YETİŞKİN EĞİTİMİNDE ACELE ETMEMEK GEREKİR!!!

48 1 1 Yetişkin ihtiyaçları doğrultusunda (eksikliğini giderici ve geliştirici bilgiyi) öğrenir, 2 2 Öğrenmeye hazır olduğunda öğrenir, 3 3 Kişisel kaygıları vardır güvenli bir ortama gereksinim duyar (Başarısızlıktan, anlaşamamaktan, becerileri uygulayamamaktan korkarlar), 4 4 Hemen yada kısa sürede uygulayabileceği bilgi ve becerileri öğrenmek ister, 5 5 Özgün ve özel bir birey olarak görülmek ister (Herkesten farklı bilgi, görgü ve deneyime sahiptirler. Saygı beklerler, etkinliklere katılmayı beklerler), Özelliklerdendir-değildir 6 6 Özgüvenlerini korumak isterler (başarılarının takdir edilmesini beklerler),

49 7 7 Öğrenme sürecine etkin bir şekilde katılmak isterler (Program ve etkinlikler hakkında bilgi verilmeli, soru sorma ve geri bildirimde bulunma), 8 8 Kendi tecrübesini açıklamak ve tartışmak isterler, 9 9 Kendileri ve eğitmenleri için beklentileri yüksektir, 10 Olumlu geri bildirim (+ feedback) verilmesini beklerler (Konuya ait geri bildirim yapılmalı, olumlular söylenmeli, evet-doğru-çok iyi-iyi soru…), 11 Grup etkileşiminden hoşlanırlar, 12 İçeriğin belirlenmesinde yer almak isterler, Özelliklerdendir-değildir

50 13 Eğitimde çeşitlilik (farklı eğitim yöntemleri uygulanmasını) isterler, 14 Sertifika gibi ödül almak öğrenme cesaretini arttırır, 15 Zamanları değerlidir. 16 Eğitim, kendi konularıyla ilgiliyse motive olurlar, 17 Eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını isterler, 18 Yetişkin pratik düşünür (Pratik ve güncel konular), Özelliklerdendir-değildir

51 19 Eğitimin sonuçlarını bilmek-değerlendirmek isterler, 20 Öğrendiklerini hemen uygulamaya koymazlar, 21 Sorumluluk ve benlik duyguları gelişmiştir, 22 Herkesten farklı bilgi, görgü ve deneyime sahiptir, 23 Bilgi, beceri, alışkanlık ve hareketlerini geliştirecek, problemlerini kendi başına çözebilecek yöntemleri kazanmak isterler, 24 Eğitmen ile arasındaki ilişkinin arkadaş-meslektaş ilişkisi olmasını ister, Özelliklerdendir-değildir

52 ÇOCUKYETİŞKİN Eğitimin amacı çocuğu yaşantıya hazırlamaktır. Eğitimin amacı yetişkinin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümünü sağlamaktır. Çocuğa okulda, kurumların önceden saptandığı programda yer alan bilgi ve beceriler kazandırılır. Yetişkine gereksinme duyduğu alanda bilgi ve beceriler verilir. Çocuğun kişiliğini geliştirici bir yaklaşım izlenir. Yetişkinin öğretim sürecinde kişiliğine saygı duyacak ve koruyacak bir yaklaşım izlenir. Çocuk eğitiminin temeli bilgi ve beceri kazandırarak sorunların farkında olmasını sağlamaktır. Yetişkin eğitiminin temeli, bir sorunun çözümüne dayalıdır. Çocuğun öğrenmeye ayıracağı zamanı boldur. Yetişkin, yalnızca çalışma saati dışındaki sınırlı zamanını ayırabilir. Çocuğun yaşantıdan edindiği deneyim azdır. Yetişkinin geçmiş yaşantısına dayanan bir çok deneyimi vardır. Çocuk, öğrenmeye sınırlı da olsa zorlanabilir. Yetişkinin öğrenmesi ondaki öğrenme güdüsüne bağlıdır. Çocuk ile öğretmen arasındaki ilişki anne-baba ilişkisine benzer. Yetişkin-öğretmen ilişkisi öğrenen-öğreten ilişkisine bir ölçüde arkadaş-meslektaş ilişkisine dayanır.

53

54 KATILIMCI ENGELLERİ 1.Bilinmeyenden korkma, 2.Gülünç olma korkusu, 3.Güvensizlik ve sosyal açıdan yetersiz olma korkusu, 4.Öğrenmeye karşı olumsuz tutum, 5.Eğitimin sağlayacağı yarardan emin olmama, 6.Zihinsel ve fiziksel eksiklikler, 7.Ev yaşamından kaynaklanan engeller 8.Vardiya çalışması, 9.Vücut yorgunluğu, 10.Ulaşım zorluğu, 11.Ekonomik yetersizlik. 1.Bilinmeyenden korkma, 2.Gülünç olma korkusu, 3.Güvensizlik ve sosyal açıdan yetersiz olma korkusu, 4.Öğrenmeye karşı olumsuz tutum, 5.Eğitimin sağlayacağı yarardan emin olmama, 6.Zihinsel ve fiziksel eksiklikler, 7.Ev yaşamından kaynaklanan engeller 8.Vardiya çalışması, 9.Vücut yorgunluğu, 10.Ulaşım zorluğu, 11.Ekonomik yetersizlik.

55 EĞİTİCİ ENGELLERİ 1.Eğitmenin sözcüklere boğulması, 2.Eğitmenin anlatılanları karıştırması, 3.Eğitmenin grubun algı hızını fark edememesi, 4.Eğitmenin konuya ilgi uyandıramaması, 5.Eğitmenin bedensel ve ruhsal rahatsızlıkları, 6.Eğitmenin beden dilini iyi kullanamaması, 7.Eğitmenin liderlik vasfının olmaması, 1.Eğitmenin sözcüklere boğulması, 2.Eğitmenin anlatılanları karıştırması, 3.Eğitmenin grubun algı hızını fark edememesi, 4.Eğitmenin konuya ilgi uyandıramaması, 5.Eğitmenin bedensel ve ruhsal rahatsızlıkları, 6.Eğitmenin beden dilini iyi kullanamaması, 7.Eğitmenin liderlik vasfının olmaması,

56 ORTAM ENGELLERİ 1.Fiziksel çevredeki rahatsızlıklar, a)Havalandırma-nem oranı, b)Gürültü, c)Aydınlatma, d)Sıcaklık-soğukluk, 2.Eğitim ortamı, materyaller ve oturma düzeni, a)Masa-koltuk düzeni, b)Oturma düzeni ve katılımcı sayısı, 1.Fiziksel çevredeki rahatsızlıklar, a)Havalandırma-nem oranı, b)Gürültü, c)Aydınlatma, d)Sıcaklık-soğukluk, 2.Eğitim ortamı, materyaller ve oturma düzeni, a)Masa-koltuk düzeni, b)Oturma düzeni ve katılımcı sayısı,

57 İŞVEREN ENGELLERİ İşverenler Eğitimi; 1.İşgücü kaybı 2.Zaman kaybı 3.Para kaybı 4.Gereksiz 5.Kolay ulaşılamayan 6.Angarya 7.Pahalı ….bir iş olarak düşünürler İşverenler Eğitimi; 1.İşgücü kaybı 2.Zaman kaybı 3.Para kaybı 4.Gereksiz 5.Kolay ulaşılamayan 6.Angarya 7.Pahalı ….bir iş olarak düşünürler

58 İŞVEREN ENGELLERİ Bu Nedenle İşyerindeki Eğitimler; 1.Yasal bir zorunluluğun yerine getirilmesi olarak algılanır, 2.İş kaybını neden olmaması için; a)Eğitime sürekli işinden kaytaranlar gönderilir, b)Gerçekte eğitime ihtiyacı olanlar gönderilmez, Bu Nedenle İşyerindeki Eğitimler; 1.Yasal bir zorunluluğun yerine getirilmesi olarak algılanır, 2.İş kaybını neden olmaması için; a)Eğitime sürekli işinden kaytaranlar gönderilir, b)Gerçekte eğitime ihtiyacı olanlar gönderilmez,

59

60 Hiçbirimiz hepimiz kadar akıllı değiliz… Öğrencinin aktif katılımını sağlayan ve eğiticinin kolaylaştırıcı, destekleyici, öğrenmeyi sağlayan, rehberlik eden rol üstlendiği, öğrenci merkezli yaklaşım eğitimin temelini oluşturur. Katılımcı ve eğiticilerin karşılıklı etkileşimlerinin sağlanması öğrenilenlerin kalıcı olmasını sağlar Öğrencinin aktif katılımını sağlayan ve eğiticinin kolaylaştırıcı, destekleyici, öğrenmeyi sağlayan, rehberlik eden rol üstlendiği, öğrenci merkezli yaklaşım eğitimin temelini oluşturur. Katılımcı ve eğiticilerin karşılıklı etkileşimlerinin sağlanması öğrenilenlerin kalıcı olmasını sağlar

61 İNTERAKTİF EĞİTİM AŞAMALARI 1.Başlangıç, 2.Isınma, 3.Sözlü iletişim, 4.Sözsüz iletişim, 5.Sunuma giriş, 6.Sunum özetleme, 7.Etkili soru sorma, 8.………….vb. 1.Başlangıç, 2.Isınma, 3.Sözlü iletişim, 4.Sözsüz iletişim, 5.Sunuma giriş, 6.Sunum özetleme, 7.Etkili soru sorma, 8.………….vb.

62 BAŞLANGIÇBAŞLANGIÇ 1.Tanışma 2.Kurs amaçları, öğrenim hedefleri 3.Etkinlikler 4.Beklentilerin öğrenilmesi 5.Kurs programı ve gereçleri 6.Tuvalet, telefon, yemek, çay 7.Katılımcıların sorularının yanıtlanması Belirlenmeli-açıklanmalı……………… 1.Tanışma 2.Kurs amaçları, öğrenim hedefleri 3.Etkinlikler 4.Beklentilerin öğrenilmesi 5.Kurs programı ve gereçleri 6.Tuvalet, telefon, yemek, çay 7.Katılımcıların sorularının yanıtlanması Belirlenmeli-açıklanmalı………………

63 ISINMA EGZERSİZLERİ 1.Etkin katılımı ve karşılıklı etkileşimi destekler 2.Katılımcıların endişelerinin giderilmesine yardımcı olur 3.Bu etkinliklere eğitmenin de katılması bütünleşmeyi ve daha kolay iletişim kurmayı sağlar 1.Etkin katılımı ve karşılıklı etkileşimi destekler 2.Katılımcıların endişelerinin giderilmesine yardımcı olur 3.Bu etkinliklere eğitmenin de katılması bütünleşmeyi ve daha kolay iletişim kurmayı sağlar

64 SÖZLÜ İLETİŞİM 1.Sesin tonu, vurgusu ve yüksekliği iyi ayarlanmalı 2.Her bölüm ve her konuya güçlü bir girişle başlanmalı 3.Katılımcılara adlarıyla seslenilmeli 4.Katılımcı soru ve görüşlerine önem verilmeli 5.Belli sözcük ve ifadeleri tekrar tekrar kullanmaktan kaçınmalı 6.Sunum şekli ve temposu iyi ayarlanmalı (önemli bölümler daha yavaş) 7.Konu geçişleri mantıklı ve yumuşak olmalı 8.Katılımcıların kabul edebileceği sözcükler kullanılmalı 1.Sesin tonu, vurgusu ve yüksekliği iyi ayarlanmalı 2.Her bölüm ve her konuya güçlü bir girişle başlanmalı 3.Katılımcılara adlarıyla seslenilmeli 4.Katılımcı soru ve görüşlerine önem verilmeli 5.Belli sözcük ve ifadeleri tekrar tekrar kullanmaktan kaçınmalı 6.Sunum şekli ve temposu iyi ayarlanmalı (önemli bölümler daha yavaş) 7.Konu geçişleri mantıklı ve yumuşak olmalı 8.Katılımcıların kabul edebileceği sözcükler kullanılmalı

65 SÖZSÜZ İLETİŞİM 1.İlk izlenim önemli (kılık, kıyafet), 2.Yüzleri okumak için göz teması kurulmalıdır 3.Olumlu yüz ifadeleri kullanılmalı 4.Eğitim salonu içinde hareketli olmalı 5.Yorumlarda veya soru yanıtlarken katılımcıya dönülmeli, baş hafifçe sallanarak ilgi hissettirilmeli, etkin katılım sağlanmalı 6.Durmadan kımıldamak, ileri geri sallanmak, kalemle, anahtarla oynamak, para şıkırdatmak gibi davranışlardan kaçınılmalı, 1.İlk izlenim önemli (kılık, kıyafet), 2.Yüzleri okumak için göz teması kurulmalıdır 3.Olumlu yüz ifadeleri kullanılmalı 4.Eğitim salonu içinde hareketli olmalı 5.Yorumlarda veya soru yanıtlarken katılımcıya dönülmeli, baş hafifçe sallanarak ilgi hissettirilmeli, etkin katılım sağlanmalı 6.Durmadan kımıldamak, ileri geri sallanmak, kalemle, anahtarla oynamak, para şıkırdatmak gibi davranışlardan kaçınılmalı,

66 SÖZSÜZ İLETİŞİM 1.Kollar bağlanmamalı (Kapalı) 2.Konuların hevesli ve coşkulu bir şekilde sunulması katılımcıların da coşkusunu artırır. 1.Kollar bağlanmamalı (Kapalı) 2.Konuların hevesli ve coşkulu bir şekilde sunulması katılımcıların da coşkusunu artırır.

67 SUNUMA GİRİŞ Tüm grubun ilgisini çekmeli, Sonradan verileceklere katılımcıları hazırlamalı, Olumlu bir eğitim atmosferi oluşturulmalı, Katılımcıların eğitmenin beklentilerini anlamalarını sağlamalı, Konu hakkında bir dizi soru sorarak, Toplantının amaçlarını gözden geçirerek, Konunun daha önce işlenen bölümlerle bağlantısını kurarak, Kişisel deneyimleri paylaşarak, Gerçek yaşam deneyimleri, Tüm grubun ilgisini çekmeli, Sonradan verileceklere katılımcıları hazırlamalı, Olumlu bir eğitim atmosferi oluşturulmalı, Katılımcıların eğitmenin beklentilerini anlamalarını sağlamalı, Konu hakkında bir dizi soru sorarak, Toplantının amaçlarını gözden geçirerek, Konunun daha önce işlenen bölümlerle bağlantısını kurarak, Kişisel deneyimleri paylaşarak, Gerçek yaşam deneyimleri,

68 SUNUMA GİRİŞ Problem çözme etkinlikleri veya vaka çalışması, Video filmi (görsel işitsel araç kullanarak), Kışkırtıcı ifadeler kullanarak tepki oluşturmak, CPR mankeni gibi modelleri kullanmak, Bir uzmandan yardım almak, Oyun, oyunlaştırma veya taklit kullanmak, Konunun gelecekteki iş deneyimleriyle ilgisini kurmak Problem çözme etkinlikleri veya vaka çalışması, Video filmi (görsel işitsel araç kullanarak), Kışkırtıcı ifadeler kullanarak tepki oluşturmak, CPR mankeni gibi modelleri kullanmak, Bir uzmandan yardım almak, Oyun, oyunlaştırma veya taklit kullanmak, Konunun gelecekteki iş deneyimleriyle ilgisini kurmak

69 SUNUM ÖZETLEME Kısa olmalı, ana noktaları toparlamalı, katılımcıların etkin katılımı sağlanmalı, Katılımcılardan soru sormaları istemeli, Katılımcılara soru sormalı, Alıştırma veya test çözmeli, Zaman varsa ana noktaları oyun içinde tekrarlamalı, Kısa olmalı, ana noktaları toparlamalı, katılımcıların etkin katılımı sağlanmalı, Katılımcılardan soru sormaları istemeli, Katılımcılara soru sormalı, Alıştırma veya test çözmeli, Zaman varsa ana noktaları oyun içinde tekrarlamalı,

70 ETKİLİ SORU SORMA Soruyu tüm gruba yöneltme, Katılımcılardan birine önce adıyla seslenerek sorma, Soruyu sorma, duraklama ve sonra soruyu belli bir katılımcıya yöneltme, Katılımcının doğru yanıtını tekrarlama, Doğru yanıtı destekleme, ödüllendirme, Katılımcının yanıtı kısmen doğruysa, doğru bölüm onaylanmalı, hatalı bölüm düzeltilmeli, Soruyu tüm gruba yöneltme, Katılımcılardan birine önce adıyla seslenerek sorma, Soruyu sorma, duraklama ve sonra soruyu belli bir katılımcıya yöneltme, Katılımcının doğru yanıtını tekrarlama, Doğru yanıtı destekleme, ödüllendirme, Katılımcının yanıtı kısmen doğruysa, doğru bölüm onaylanmalı, hatalı bölüm düzeltilmeli,

71 ETKİLİ SORU SORMA Katılımcının yanıtı hatalıysa, eğitmen doğru yanıta götürmek için soruyu başka sözcüklerle yeniden ifade etmeli, Katılımcı soruyu yanıtlamak için herhangi bir girişimde bulunmazsa, soru başka bir katılımcıya yöneltilmeli, beklenen yanıt alındıktan sonra ilk katılımcıya dönülerek tartışmaya katılması sağlanmalıdır. Katılımcının yanıtı hatalıysa, eğitmen doğru yanıta götürmek için soruyu başka sözcüklerle yeniden ifade etmeli, Katılımcı soruyu yanıtlamak için herhangi bir girişimde bulunmazsa, soru başka bir katılımcıya yöneltilmeli, beklenen yanıt alındıktan sonra ilk katılımcıya dönülerek tartışmaya katılması sağlanmalıdır.

72

73 GÖRSEL ARAÇLAR Kitap, Dergi, Broşür Yazı Tahtaları Resimler Gerçek Eşyalar, Modeller Projektörler Kitap, Dergi, Broşür Yazı Tahtaları Resimler Gerçek Eşyalar, Modeller Projektörler İŞİTSEL ARAÇLAR Radyo, Teyp, Pikap, Ses Bantları Radyo, Teyp, Pikap, Ses Bantları GÖRSEL-İŞİTSEL ARAÇLAR Film, Televizyon, Video, DVD, Akıllı Tahtalar Film, Televizyon, Video, DVD, Akıllı Tahtalar

74 Özellikler;Özellikler; Sağlıklı ve dengeli bir kişilik, Yeterli bir genel kültür, Açık fikirlilik ve kendine güven, Mesleki ve toplumsal ideallere bağlılık, Kendi konusu ve eğitim konusunda bilgi ve beceri, Yetişkin psikolojisi konusunda bilgi, Liderlik vasfı, Sağlıklı ve dengeli bir kişilik, Yeterli bir genel kültür, Açık fikirlilik ve kendine güven, Mesleki ve toplumsal ideallere bağlılık, Kendi konusu ve eğitim konusunda bilgi ve beceri, Yetişkin psikolojisi konusunda bilgi, Liderlik vasfı,

75 ÖzelliklerÖzellikler Eğlenceli, rahat bir ortam oluşturmalı, Katılımcının önceki bildikleri-deneyimlerini kullanmalarına izin vermeli, Katılımcının neleri öğrenmek istediği fark etmeli, Değişik eğitim teknikleri kullanmalı, Beceriler için uygulama ortamı hazırlamalı, Sık sık geribildirim vermeli, Program hakkında sürekli görüşleri almalıdır. Eğlenceli, rahat bir ortam oluşturmalı, Katılımcının önceki bildikleri-deneyimlerini kullanmalarına izin vermeli, Katılımcının neleri öğrenmek istediği fark etmeli, Değişik eğitim teknikleri kullanmalı, Beceriler için uygulama ortamı hazırlamalı, Sık sık geribildirim vermeli, Program hakkında sürekli görüşleri almalıdır.

76 MODERATÖR «Başkan, Toplantı Başkanı, Forum Yöneticisi, Rehber» Çok katılımlı bir ortamda (eğitim ortamı, toplantı, forum gibi) katılımcılar arasındaki etkileşimleri yönlendiren, kolaylaştıran, arabuluculuk eden kişidir. «Moderatör; öğreten (eğitici) değil, öğrenme sürecini kolaylaştıran kişidir.» «İşbirliği yapan, bilgiye ulaşma ve kullanmada rehberlik eden kendisi de öğrenen kişidir.» Çok katılımlı bir ortamda (eğitim ortamı, toplantı, forum gibi) katılımcılar arasındaki etkileşimleri yönlendiren, kolaylaştıran, arabuluculuk eden kişidir. «Moderatör; öğreten (eğitici) değil, öğrenme sürecini kolaylaştıran kişidir.» «İşbirliği yapan, bilgiye ulaşma ve kullanmada rehberlik eden kendisi de öğrenen kişidir.»

77 Gördü Duydu Doğru anladı Hak verdi İnandı Uyguladı Sürdürecek …anlamına gelmez Gördü Duydu Doğru anladı Hak verdi İnandı Uyguladı Sürdürecek …anlamına gelmez Gösterdim Söyledim Duydu Anladı Hak verdi İnandı Uyguladı Gösterdim Söyledim Duydu Anladı Hak verdi İnandı Uyguladı AlanAlanVerenVeren AlanAlan VerenVeren «Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anlayabildiği kadardır.» Mevlana

78 DUYARSAM UNUTURUM EĞİTİCİNİN ÖZELLİKLERİ GÖRÜRSEM HATIRLARIM YAPARSAM ÖĞRENİRİM Konfüçyüs

79 HAFIZAHAFIZA Günlük yaşamda her uyarıcı bilgi olarak hafızaya alınır. Ancak, bilinçaltı bu bilgilerin önemliliğine karar verir ve bilgi saklanır veya 15 saniyede silinirler (unutulur) Öyleyse; eğitimin alıcılığını ve kalıcılığını artırıcı farklı eğitim yöntemleri aynı anda kullanılmalıdır. Günlük yaşamda her uyarıcı bilgi olarak hafızaya alınır. Ancak, bilinçaltı bu bilgilerin önemliliğine karar verir ve bilgi saklanır veya 15 saniyede silinirler (unutulur) Öyleyse; eğitimin alıcılığını ve kalıcılığını artırıcı farklı eğitim yöntemleri aynı anda kullanılmalıdır.

80 Eğitim YöntemiAlıcılık % İşiterek (İ)20 Görerek (G)30 İşiterek + Görerek50 İ+G+ İfade Ederek (İE)70 İ+G+İE+ Yaparak (Y)90

81 Eğitim Yöntemi – Hatırlama Oranları Hatırlama (3 Gün Sonra) Okuma 10 Duyma 20 Görme 30 Görme + Duyma 50 Görme-Duyma-Söyleme 80 Görme-Duyma-Söyleme-Yapma 90

82 Bireyselleştirilmiş öğretim Programlı öğretim Bilgisayar destekli öğretim Bireyselleştirilmiş öğretim Programlı öğretim Bilgisayar destekli öğretim Sunum, Drama ve Rol Yapma Grup Tartışmaları (İkili Tartışmalar), Soru-Cevap Beyin fırtınası (Brain Storming) Gösteri (Demonstration) Benzetim (Simulation) Eğitsel Oyunlar, Örnek Olay İncelemeleri, Video Gösterimleri, ……………………vb. Sunum, Drama ve Rol Yapma Grup Tartışmaları (İkili Tartışmalar), Soru-Cevap Beyin fırtınası (Brain Storming) Gösteri (Demonstration) Benzetim (Simulation) Eğitsel Oyunlar, Örnek Olay İncelemeleri, Video Gösterimleri, ……………………vb. AlanAlanVerenVeren Bireysel Öğretim Teknikleri Bireysel Öğretim Teknikleri Grupla Öğretim Teknikleri

83 EN İYİ ÖĞRETME TEKNİĞİ Öğretimde en iyi yöntem yoktur!!! Yöntemi; eğitimin amacı belirler… «Ancak; Ne kadar fazla duyu organına hitap edilirse, o kadar başarılı olunur!!!»

84 YÖNTEM Bilgi Kazandırma Davranış Değiştirme Problem Çözme Becerisi İnsanlar Arası İlişki Becerisi El Becerisi Sınıf Dersi 84531 Tartışma 910783 Slayt, Video, Film 74525 Role Play 59994 Vaka Çalışması 681045 Koçluk 679810 (1=Çok Kötü; 10=Çok İyi)

85 Kullanım Amacı  Yeni bir konu tanıtılırken  Bir durum, görüş, sentez aktarılırken  Büyük gruplara ulaşmak gerekirse  Yeni bir konu tanıtılırken  Bir durum, görüş, sentez aktarılırken  Büyük gruplara ulaşmak gerekirse Avantajları  Kısa zamanda fazla materyal aktarılabilir  Kalabalık gruba ulaşılır  Her tür öğrenciye uyarlanabilir  Eğiticinin en fazla kontrolünde olan yöntemdir  Kısa zamanda fazla materyal aktarılabilir  Kalabalık gruba ulaşılır  Her tür öğrenciye uyarlanabilir  Eğiticinin en fazla kontrolünde olan yöntemdir Dezavantajları  Tek yönlü iletişimdir, öğrenici pasiftir  Eğitimcinin etkili bir sunu yapma becerisi olmalıdır  Beceri kazanma, davranış değiştirme için uygun değildir  Uygulamalı yöntemlerle desteklenmediği takdirde kalıcılık fazla değildir  Tek yönlü iletişimdir, öğrenici pasiftir  Eğitimcinin etkili bir sunu yapma becerisi olmalıdır  Beceri kazanma, davranış değiştirme için uygun değildir  Uygulamalı yöntemlerle desteklenmediği takdirde kalıcılık fazla değildir Yapılacaklar - İşlem  Konuya bir giriş yaparak neler söyleyeceği görsel araçlar kullanarak anlatılmalı  Önemli noktalar özetlenmeli  Katılımcıların soru sorması istenmelidir  Konuya bir giriş yaparak neler söyleyeceği görsel araçlar kullanarak anlatılmalı  Önemli noktalar özetlenmeli  Katılımcıların soru sorması istenmelidir

86 Kullanım Amacı  Tutum değiştirme  Eylemlerin başkaları üzerindeki etkilerini ve tepkilerini izleme  Problem çözmede değişik yaklaşımlar kazandırma  Tutum değiştirme  Eylemlerin başkaları üzerindeki etkilerini ve tepkilerini izleme  Problem çözmede değişik yaklaşımlar kazandırma Avantajları  Uyarıcı ve eğlendirici  Grubun dikkatini toplayı  Gerçek yaşama benzer  Uyarıcı ve eğlendirici  Grubun dikkatini toplayı  Gerçek yaşama benzer Dezavantajları  Rol yapmada yazılı bir metin izlenmez  Başarı olmak için oyuncunun rolünü iyi anlaması gerekir  Başarı için oyuncuların kendilerini rollerine kaptırmaları gerekir  Rol yapmada yazılı bir metin izlenmez  Başarı olmak için oyuncunun rolünü iyi anlaması gerekir  Başarı için oyuncuların kendilerini rollerine kaptırmaları gerekir Yapılacaklar - İşlem  Oyuncular rollerine hazırlanmalı  Ortam oluşturulmalı  Rol seyredilmeli  Oyunculara teşekkür edilmeli  Gözlemcilerin gözlemi paylaşılmalı  Farklı olan tepkiler tartışılmalı  Durumun kendi yaşantılarıyla ilgisi sorulmalı  Oyuncular rollerine hazırlanmalı  Ortam oluşturulmalı  Rol seyredilmeli  Oyunculara teşekkür edilmeli  Gözlemcilerin gözlemi paylaşılmalı  Farklı olan tepkiler tartışılmalı  Durumun kendi yaşantılarıyla ilgisi sorulmalı

87 Kullanım Amacı  Problem çözüm becerisi kazandırma  Katılımcıların birbirlerinden öğrenmelerini sağlama  Öğrenme sürecinde katılımcılara sorumluluk duygusu verme  Ekip çalışmasını destekleme  Kişisel değerleri açığa çıkarma  4-6 kişilik gruplara  Problem çözüm becerisi kazandırma  Katılımcıların birbirlerinden öğrenmelerini sağlama  Öğrenme sürecinde katılımcılara sorumluluk duygusu verme  Ekip çalışmasını destekleme  Kişisel değerleri açığa çıkarma  4-6 kişilik gruplara Avantajları  Öğrenicilere öğrenmelerini kontrol etme yeteneği geliştirir  Paylaşmayı destekler  Tartışma ile alınan dersin netleşmesini ve güçlenmesini sağlar  Öğrenicilere öğrenmelerini kontrol etme yeteneği geliştirir  Paylaşmayı destekler  Tartışma ile alınan dersin netleşmesini ve güçlenmesini sağlar Dezavantajları  Gruptan istenen iş net olmalıdır  Zaman sınırı verilmelidir  Katılımcılar aynı fikirde olmasalar da birbirlerini dinlemeli  Grup tartışması yalnızca bir ya da iki kişi tarafından yönlendirilmemelidir  Sorular tartışmanın yönetimine yardımcı olmalıdır  Herkes katılım için cesaretlendirilmeli  Gruptan istenen iş net olmalıdır  Zaman sınırı verilmelidir  Katılımcılar aynı fikirde olmasalar da birbirlerini dinlemeli  Grup tartışması yalnızca bir ya da iki kişi tarafından yönlendirilmemelidir  Sorular tartışmanın yönetimine yardımcı olmalıdır  Herkes katılım için cesaretlendirilmeli Yapılacaklar - İşlem  Grupları 4-7 kişiden oluşturulmalı  Ne tartışılacağı  Tartışma yöneticisi, kayıtçı ve sunucu  İşin anlaşıldığından emin olunmalı  Tartışma için zaman verilmeli  Bulgular sunucu tarafından büyük gruba sunulmalı  Temel noktalar belirlenmeli  Bu alıştırmadan ne öğrendikleri sorulmalı  Grupları 4-7 kişiden oluşturulmalı  Ne tartışılacağı  Tartışma yöneticisi, kayıtçı ve sunucu  İşin anlaşıldığından emin olunmalı  Tartışma için zaman verilmeli  Bulgular sunucu tarafından büyük gruba sunulmalı  Temel noktalar belirlenmeli  Bu alıştırmadan ne öğrendikleri sorulmalı

88 Kullanım Amacı  Öğrenicilerin bildiklerini tazelemeleri için  Daha önceden öğrenilenleri gözden geçirmek için  Öğrencilerin hatırlama, ilişkilendirerek analiz etme yeteneklerini değerlendirmede  Öğrenilenleri kontrol etmede  Öğrenicilerin bildiklerini tazelemeleri için  Daha önceden öğrenilenleri gözden geçirmek için  Öğrencilerin hatırlama, ilişkilendirerek analiz etme yeteneklerini değerlendirmede  Öğrenilenleri kontrol etmede Avantajları  Eğiticiye öğrenicilerin bilgi ve uygulamalarını kolayca değerlendirme imkanı verir  İlgiyi uyandırır, düşünme sürecini harekete geçirir  Kendini açıklama fırsatı sağlar  Doğru verilmiş yanıtlar öğrenicilerin aklındaki şüpheleri uzaklaştırır  Düşüncelerin yorumlanması ve şekillenmesine imkan sağlar  Eğiticiye öğrenicilerin bilgi ve uygulamalarını kolayca değerlendirme imkanı verir  İlgiyi uyandırır, düşünme sürecini harekete geçirir  Kendini açıklama fırsatı sağlar  Doğru verilmiş yanıtlar öğrenicilerin aklındaki şüpheleri uzaklaştırır  Düşüncelerin yorumlanması ve şekillenmesine imkan sağlar Dezavantajları  Hızlı ve net düşünme yeteneği ile kullandığı dile hakim olması gerekir  Anlaşılamayan soruları yeni sözcüklerle tekrarlayabilmesi  Öğrenicilerin soru ve cevaplarını göreceli olarak değerlendirmesine  İlgiyi canlı tutmak ve tekrardan kaçınmak için farklı soru sorma tekniklerini kullanabilmesine bağlıdır  Hızlı ve net düşünme yeteneği ile kullandığı dile hakim olması gerekir  Anlaşılamayan soruları yeni sözcüklerle tekrarlayabilmesi  Öğrenicilerin soru ve cevaplarını göreceli olarak değerlendirmesine  İlgiyi canlı tutmak ve tekrardan kaçınmak için farklı soru sorma tekniklerini kullanabilmesine bağlıdır Yapılacaklar - İşlem  Sorular önceden planlanmalı, amacı belli olmalı  Her soruda bir durum sorulmalı  Soru 1 katılımcıya sorulmalı, cevap için zaman bırakılmalı  Katılımcının verdiği yanıt; doğruysa desteklenmeli, kısmen doğruysa doğru bölüm onaylanmalı, yanlış bölüm düzeltilmeli, tamamen hatalı ise eleştirel bir tavır almadan doğru yanıt verilmelidir  Sorular önceden planlanmalı, amacı belli olmalı  Her soruda bir durum sorulmalı  Soru 1 katılımcıya sorulmalı, cevap için zaman bırakılmalı  Katılımcının verdiği yanıt; doğruysa desteklenmeli, kısmen doğruysa doğru bölüm onaylanmalı, yanlış bölüm düzeltilmeli, tamamen hatalı ise eleştirel bir tavır almadan doğru yanıt verilmelidir

89 Yetiştiricilik Modeli 1)C (Clear Performance Model) Açık net performans modeli; öğrenmeleri beklenen beceriler açık bir şekilde gösterilmeli 2)O (Openness to Learning) Öğrenmeye açık olma; eğitmen yeni becerileri öğrenme ve kullanmaya daha hazır bir ortam yaratacak etkinlikleri eğitime katmalı 3)A (Assess Performance) Performansın değerlendirilmesi; beceri kursu öğrenilen becerilerdeki yeterliliği ölçebilmeli 4)C (Communication) İletişim; yetiştirici ile katılımcı arasında iki yönlü iletişim olmalı 5)H (Help and Follow-up) Yardım ve izlem; Katılımcıların işyerlerine döndükten sonra becerileri uygulayabilmeleri ve bu sırada ortaya çıkan engelleri aşabilmeleri için katılımcılar daha geri dönmeden izlem ziyaret planlarının yapılması 1)C (Clear Performance Model) Açık net performans modeli; öğrenmeleri beklenen beceriler açık bir şekilde gösterilmeli 2)O (Openness to Learning) Öğrenmeye açık olma; eğitmen yeni becerileri öğrenme ve kullanmaya daha hazır bir ortam yaratacak etkinlikleri eğitime katmalı 3)A (Assess Performance) Performansın değerlendirilmesi; beceri kursu öğrenilen becerilerdeki yeterliliği ölçebilmeli 4)C (Communication) İletişim; yetiştirici ile katılımcı arasında iki yönlü iletişim olmalı 5)H (Help and Follow-up) Yardım ve izlem; Katılımcıların işyerlerine döndükten sonra becerileri uygulayabilmeleri ve bu sırada ortaya çıkan engelleri aşabilmeleri için katılımcılar daha geri dönmeden izlem ziyaret planlarının yapılması

90 Kullanım Amacı  Belli bir konu ya da sorun hakkında görüşler, düşünceler veya çözümler üretmek için Yapılacaklar - İşlem 1.Beyin fırtınası yaptırmak için bir konu belirlenmeli, a."... deyince ne anlıyorsunuz?", b."... durumunda neler yapılabilir?" ya da c."... size neyi çağrıştırıyor?" gibi soruları kullanabilirsiniz. 2.Her bir beyin fırtınasında sadece tek bir soru sorulmalı, 3.Beyin fırtınasının temel kurallarını gruba açıklanmalı; a.Herkes aklına gelen her şeyi söyleyebilir, bütün fikirler kabul edilecek. b.Söylenenlerin hepsi tahtaya/kağıda yazılacak, c.Hiç bir fikir/öneri beyin fırtınası sırasında eleştirilmeyecek, tartışılmayacak d.Beyin fırtınası belli bir tempo içinde yapılacak, e.Öneriler listesi bitirildikten sonra başa dönüp hepsi teker teker tartışılacak. 4.Kısa bir özetle (bir-iki cümlelik) konu toparlanacaktır. 1.Beyin fırtınası yaptırmak için bir konu belirlenmeli, a."... deyince ne anlıyorsunuz?", b."... durumunda neler yapılabilir?" ya da c."... size neyi çağrıştırıyor?" gibi soruları kullanabilirsiniz. 2.Her bir beyin fırtınasında sadece tek bir soru sorulmalı, 3.Beyin fırtınasının temel kurallarını gruba açıklanmalı; a.Herkes aklına gelen her şeyi söyleyebilir, bütün fikirler kabul edilecek. b.Söylenenlerin hepsi tahtaya/kağıda yazılacak, c.Hiç bir fikir/öneri beyin fırtınası sırasında eleştirilmeyecek, tartışılmayacak d.Beyin fırtınası belli bir tempo içinde yapılacak, e.Öneriler listesi bitirildikten sonra başa dönüp hepsi teker teker tartışılacak. 4.Kısa bir özetle (bir-iki cümlelik) konu toparlanacaktır.

91

92 Bir problemin sonsuz nedeni vardır ve her nedeni çözmek için harcanan zaman, emek, para eşittir. -∞-∞ -3 +3 +∞+∞ Bir sorunun en önemli %20'sini çözersek, %80'nini çözmüş oluruz.

93 NeNe Ne yapılıyor? Ne yapılmalı? NeredeNerede Nerede yapılıyor? Nerede yapılmalı? Ne zaman Ne zaman yapılıyor? Ne zaman yapılmalı? NiçinNiçin Niçin yapılıyor? Niçin yapılmalı? NasılNasıl Nasıl yapılıyor? Nasıl yapılmalı? KimKim Kim yapıyor? Kim yapmalı? MaliyetMaliyet Ne kadar maliyetle? Maliyeti nedir?

94

95 Sağlık Eğitiminin Amacı; 1.Kişilere sağlıklı yaşam için alınması gereken önlemleri benimsetmeye ve uygulatmaya inandırmak, 2.Kendilerine sunulan sağlık hizmetlerini doğru olarak kullanmaya alıştırmak, 3.Sağlık durumlarını ve çevrelerini iyileştirmek amacıyla, birey yada toplumca karar aldırtmaktır. 1.Kişilere sağlıklı yaşam için alınması gereken önlemleri benimsetmeye ve uygulatmaya inandırmak, 2.Kendilerine sunulan sağlık hizmetlerini doğru olarak kullanmaya alıştırmak, 3.Sağlık durumlarını ve çevrelerini iyileştirmek amacıyla, birey yada toplumca karar aldırtmaktır. Tanım

96 SAĞLIĞI GELİŞTİRMEDE SAĞLIK EĞTİMİNİN YERİ 1.Sağlığı sürdürebilmek ve daha iyiye götürebilmek için, çevrenin olumsuz nitelikteki sosyal, ekonomik, biyolojik ve fiziksel etmenlerini ortadan kaldırmak, kişinin direncini artırmak, 2.Sağlık kontrolü/hastalığı için hekime başvurmasını ve hekimin söylediklerini anlayıp uygulamasını sağlamak hususunda yararlanılacak en önemli araçlardan biri eğitimdir. 1.Sağlığı sürdürebilmek ve daha iyiye götürebilmek için, çevrenin olumsuz nitelikteki sosyal, ekonomik, biyolojik ve fiziksel etmenlerini ortadan kaldırmak, kişinin direncini artırmak, 2.Sağlık kontrolü/hastalığı için hekime başvurmasını ve hekimin söylediklerini anlayıp uygulamasını sağlamak hususunda yararlanılacak en önemli araçlardan biri eğitimdir. Tanım

97 YAPILACAK ÇALIŞMALAR 1.Kim ve/veya kimler eğitim verecek? 2.Kimlere eğitim verilecek? 3.Hangi eğitimler verilecek? 4.Nerede eğitim verilecek? 5.Ne zaman eğitim verilecek? 6.Nasıl eğitim verilecek? 7.Eğitim nasıl değerlendirilecek? 1.Kim ve/veya kimler eğitim verecek? 2.Kimlere eğitim verilecek? 3.Hangi eğitimler verilecek? 4.Nerede eğitim verilecek? 5.Ne zaman eğitim verilecek? 6.Nasıl eğitim verilecek? 7.Eğitim nasıl değerlendirilecek?

98 KİMLER EĞİTİM VERECEK? «1» İSGK üyeleri; 1.İş güvenliği Mühendisi, 2.İşyeri hekimi, 3.İşyeri hemşiresi (varsa), 4.İş psikoloğu (varsa)…. Konuk Eğitmenler; 1.Konusunda uzmanlaşmış profesyoneller, 2.Toplumda saygınlık kazanmış kişiler (iş adamları, sanatçılar, bilim insanları), İSGK üyeleri; 1.İş güvenliği Mühendisi, 2.İşyeri hekimi, 3.İşyeri hemşiresi (varsa), 4.İş psikoloğu (varsa)…. Konuk Eğitmenler; 1.Konusunda uzmanlaşmış profesyoneller, 2.Toplumda saygınlık kazanmış kişiler (iş adamları, sanatçılar, bilim insanları),

99 KİMLERE EĞİTİM VERİLECEK? «2» 1.İşverenlere 2.Yöneticilere 3.İşyerindeki tüm profesyonellere 4.İSGK üyelerine 5.İşçilere 6.Taşeron firma sahipleri ve çalışanlarına 7.İşyeri çevresinde yaşayan mahalle, köy halkına 1.İşverenlere 2.Yöneticilere 3.İşyerindeki tüm profesyonellere 4.İSGK üyelerine 5.İşçilere 6.Taşeron firma sahipleri ve çalışanlarına 7.İşyeri çevresinde yaşayan mahalle, köy halkına

100 HANGİ EĞİTİMLER VERİLECEK? «3» Yasal düzenlemeler İşyerinde Riskler, Risk Analizleri ve Çözümler İş Kazaları – Meslek Hastalıkları Acil Durumlar –Yangın – Tahliye Kimyasal Maddeler ve Zehirlenmeler Kaynak, Kesme ve Taşlama İşlerinde Sağlık Riskleri İSG Kuralları İlk yardım İş Makinesi Operatörlüğü, Kazancı – Elektrikçi vb Yasal düzenlemeler İşyerinde Riskler, Risk Analizleri ve Çözümler İş Kazaları – Meslek Hastalıkları Acil Durumlar –Yangın – Tahliye Kimyasal Maddeler ve Zehirlenmeler Kaynak, Kesme ve Taşlama İşlerinde Sağlık Riskleri İSG Kuralları İlk yardım İş Makinesi Operatörlüğü, Kazancı – Elektrikçi vb

101 HANGİ EĞİTİMLER VERİLECEK? «3» Gürültü, Titreşim, Termal Konfor, Aydınlatma, Yük Taşıma ve Kaldırma Koruyucu Hekimlik – Hijyen – Hastalıklar İşyerlerinde İşaretler, Renkler ve Piktogramlar Kişisel Koruyucu Donanımlar Güncel Hastalıklar (Deli dana, Kuş gribi, Domuz gribi) Gerçek gündem konularında (Sigara, trafik kazaları, elektromanyetik alan hastalıkları, baz istasyonları, GDO’lu gıdalar…. Gürültü, Titreşim, Termal Konfor, Aydınlatma, Yük Taşıma ve Kaldırma Koruyucu Hekimlik – Hijyen – Hastalıklar İşyerlerinde İşaretler, Renkler ve Piktogramlar Kişisel Koruyucu Donanımlar Güncel Hastalıklar (Deli dana, Kuş gribi, Domuz gribi) Gerçek gündem konularında (Sigara, trafik kazaları, elektromanyetik alan hastalıkları, baz istasyonları, GDO’lu gıdalar….

102 NEREDE EĞİTİM VERİLECEK? «4» Sinema salonu, Yemekhane, Çay mola yeri, Dershane, Spor salonu Atölye içi, Tezgah başı, Hasta bekleme salonu, Muayene odası, ……………………………vb. Sinema salonu, Yemekhane, Çay mola yeri, Dershane, Spor salonu Atölye içi, Tezgah başı, Hasta bekleme salonu, Muayene odası, ……………………………vb.

103 NE ZAMAN EĞİTİM VERİLECEK? «5» Her fırsatta, Her ortamda, Ancak, planlı eğitimleri baltalamadan, bıktırmadan… Eğitmen yüzünü eskitmeden… Yine mi hijyen, yine mi sigara, yine mi……yine mi…..yine mi? Her fırsatta, Her ortamda, Ancak, planlı eğitimleri baltalamadan, bıktırmadan… Eğitmen yüzünü eskitmeden… Yine mi hijyen, yine mi sigara, yine mi……yine mi…..yine mi?

104 NASIL EĞİTİM VERİLECEK? «6» Tüm interaktif yöntemler kullanılarak, Yetişkin eğitimi ilkelerine uyarak, Uygun mekan ve uygun oturma düzeni sağlayarak, ………………vb. Tüm interaktif yöntemler kullanılarak, Yetişkin eğitimi ilkelerine uyarak, Uygun mekan ve uygun oturma düzeni sağlayarak, ………………vb.

105 EĞİTİM NASIL DEĞERLENDİRİLECEK? «7» Beklenen istendik davranış değişikliği ölçülerek,  Kaza sayısında azalma,  Meslek hastalıklarında azalma,  Sigara içiminde azalma,  KKD kullanımında artış, Beklenen istendik davranış değişikliği ölçülerek,  Kaza sayısında azalma,  Meslek hastalıklarında azalma,  Sigara içiminde azalma,  KKD kullanımında artış,

106 ÖLÇME & DEĞERLENDİRME Ölçme; Bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir. Değerlendirme; Ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak bir değer yargısına ulaşmadır. Ölçme; Bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir. Değerlendirme; Ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak bir değer yargısına ulaşmadır.

107 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İzleme ve değerlendirme faaliyetleri sonucunda elde edilen bilgiler kullanılarak, geri bildirim işlemi gerçekleştirilir. Yalnızca belli bir birimin hazırladığı bir rapor olarak kalmamalı, farklı kişi ve birimlerin görüşlerini sunmalarına ortam hazırlanmalıdır. İzleme ve değerlendirme faaliyetleri sonucunda elde edilen bilgiler kullanılarak, geri bildirim işlemi gerçekleştirilir. Yalnızca belli bir birimin hazırladığı bir rapor olarak kalmamalı, farklı kişi ve birimlerin görüşlerini sunmalarına ortam hazırlanmalıdır.

108 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ŞUNLARA CEVAP VERMELİ «Ne yaptık, plana ne ölçüde bağlı kaldık, kuruluş planı ne ölçüde benimsedi, ne açılardan başarısız olduk, neden başarısız olduk, bundan sonra nasıl hareket etmeliyiz…” sorularına yanıt vermeli,

109

110 İLETİŞİMİLETİŞİM İnsanların bilgi ve semboller üreterek birbirlerine ilettikleri ve bu iletileri anlayıp yorumladıkları süreçtir. Düşünce, bilgi ve duyguların; sözcük, yazı ve resim gibi semboller kullanarak anlaşılır hale getirilmesi, paylaşılması ve etkileşim sağlanmasıdır. Duyguların, düşüncelerin, tutumların, tavırların, haber ve mesajların bir kişi, bir grup ya da bir kurum tarafından bir kişi bir grup ya da bir kuruma karşılıklı olarak iletilmesidir. İnsanların bilgi ve semboller üreterek birbirlerine ilettikleri ve bu iletileri anlayıp yorumladıkları süreçtir. Düşünce, bilgi ve duyguların; sözcük, yazı ve resim gibi semboller kullanarak anlaşılır hale getirilmesi, paylaşılması ve etkileşim sağlanmasıdır. Duyguların, düşüncelerin, tutumların, tavırların, haber ve mesajların bir kişi, bir grup ya da bir kurum tarafından bir kişi bir grup ya da bir kuruma karşılıklı olarak iletilmesidir. Tanım

111 ETKİLİ İLETİŞİMİN AMACI Etkili iletişimin amacı; iletmek istediğimiz mesajı karşımızdaki kişiye, amaçladığımız biçimde iletebilmek, istenen tutum ve davranış değişikliğini sağlamak ve ortak bir anlayış oluşturmaktır. Tanım

112 ALICI (Mesajı Alan/Kişi-Grup-Kurum) Ortam-Çevre Dış Ortam (Çevre) İç Ortam (Alıcı-Vericinin Ruh Hali) İletişim Kanalı Mesaj (Bilgi-Düş) KAYNAK (Mesaj Veren/Kişi-Grup-Kurum) Amaç: Tutum ve Davranış Değişikliği Meydana Getirmektir… Sözlü-Sözsüz-Yazılı-Elektronik Geri Bildirim-Feedback-Dönüt (açıklama, tartışma, önerme…,) [Yoksa: İletim / Varsa: İletişim] Mesaj İleti Deşifre Yorum

113 ETKİLİ İLETİŞİM Kaynak; başkası ile paylaşacak fikre sahip olan birey, grup ya da kurum, Mesaj; iletişime esas olan haber, bilgi, hareket, jest, mimik, ses, ışık, resim, yazı, işaret vb. semboller, Kanal; mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç ve yöntemler. Ne kadar çok duyu organı devreye girerse iletişim o derece etkin olur, Alıcı; kaynaktan gelen mesajın iletici araç-yöntemleri takip ederek ulaştığı kişi, Geri Besleme-Dönüt; kaynaktan gelen mesaja alıcının gösterdiği tepkinin tekrar kaynağa ulaşma sürecidir. Kaynak; başkası ile paylaşacak fikre sahip olan birey, grup ya da kurum, Mesaj; iletişime esas olan haber, bilgi, hareket, jest, mimik, ses, ışık, resim, yazı, işaret vb. semboller, Kanal; mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç ve yöntemler. Ne kadar çok duyu organı devreye girerse iletişim o derece etkin olur, Alıcı; kaynaktan gelen mesajın iletici araç-yöntemleri takip ederek ulaştığı kişi, Geri Besleme-Dönüt; kaynaktan gelen mesaja alıcının gösterdiği tepkinin tekrar kaynağa ulaşma sürecidir. Tanım

114 Doğru Sözcük Seçimi 1.Her zaman bilinen sözcükler kullanın, 2.Az sözcük kullanın, 3.Güçlü sözcükler kullanın, 4.Kolay kelimeler kullanın, 5.Aktif sözcükler kullanın, 6.Doğru deyimler kullanın, 7.Teknik sözcükleri dikkatli kullanın, 1.Her zaman bilinen sözcükler kullanın, 2.Az sözcük kullanın, 3.Güçlü sözcükler kullanın, 4.Kolay kelimeler kullanın, 5.Aktif sözcükler kullanın, 6.Doğru deyimler kullanın, 7.Teknik sözcükleri dikkatli kullanın,

115 İLETİŞİMDE UYULMASI GEREKEN KURALLAR Uygun dil seçmek Açık ve doğru mesaj vermek Saygı duymak, güven vermek Göz teması sağlamak Beden diline dikkat etmek İki yönlü iletişim kurmak Geri bildirimde bulunmak Dinlemeyi öğrenmek Empati kurmak Uygun dil seçmek Açık ve doğru mesaj vermek Saygı duymak, güven vermek Göz teması sağlamak Beden diline dikkat etmek İki yönlü iletişim kurmak Geri bildirimde bulunmak Dinlemeyi öğrenmek Empati kurmak Tanım

116 YÜZYÜZE İLETİŞİM 1.Beden dili : %55 2.Ses tonu : %38 3.Sözlü iletişim: %7 1.Beden dili : %55 2.Ses tonu : %38 3.Sözlü iletişim: %7

117 EMPATİEMPATİ Kişinin kendisini diğerinin yerine koyarak ne hissettiğini anlamaya çalışmasıdır. Empati karşımızdaki ile özdeşleşmek, ona benzemek ve sempati duymak değil; onun bakış tarzını yakalamaya çalışmaktır. Kişinin kendisini diğerinin yerine koyarak ne hissettiğini anlamaya çalışmasıdır. Empati karşımızdaki ile özdeşleşmek, ona benzemek ve sempati duymak değil; onun bakış tarzını yakalamaya çalışmaktır. Tanım

118 İLETİŞİM SINIFLAMASI Yönüne Göre İletişimim Türleri Tek yönlü iletişim İki yönlü iletişim Çok yönlü iletişim İşyerindeki Akışına Göre İletişimin Dikey iletişim Yatay iletişim Çapraz iletişim Planlanmış İletişim-Doğal İletişim Yüz yüze İletişim ve Kitle İletişim** Yönüne Göre İletişimim Türleri Tek yönlü iletişim İki yönlü iletişim Çok yönlü iletişim İşyerindeki Akışına Göre İletişimin Dikey iletişim Yatay iletişim Çapraz iletişim Planlanmış İletişim-Doğal İletişim Yüz yüze İletişim ve Kitle İletişim**

119 Bilgi Güdüleme Tutum Değişikliği Davranış Değişikliği Kitle İletişim Araçları İle Eğitim Birey ve Grup Eğitimi / Yüz yüze İletişim

120 ZOR KİŞİLİKLER 1.Lokomotifler, 2.Mükemmeliyetçiler, 3.Sinsi direnişçiler, 4.Benim işim değilciler, 5.Ayaklı gazeteler, 6.Karamsarlar, 7.Mızmızlar, 8.Ciddiyetsizler 9.Eleştiriciler 10.Fedakarlar 11.Kendini suçlayanlar 12.Günah keçisi arayanlar 13.Kırılganlar 14.Detaycılar 1.Lokomotifler, 2.Mükemmeliyetçiler, 3.Sinsi direnişçiler, 4.Benim işim değilciler, 5.Ayaklı gazeteler, 6.Karamsarlar, 7.Mızmızlar, 8.Ciddiyetsizler 9.Eleştiriciler 10.Fedakarlar 11.Kendini suçlayanlar 12.Günah keçisi arayanlar 13.Kırılganlar 14.Detaycılar

121