Toplumsal-Kurumsal Sorumluluk ve Farkındalık Yaratma KADIN

... konulu sunumlar: "Toplumsal-Kurumsal Sorumluluk ve Farkındalık Yaratma KADIN"— Sunum transkripti:

1 Toplumsal-Kurumsal Sorumluluk ve Farkındalık Yaratma KADIN
ESTOB-ASTOB Sivil Toplum Birliği Türkiye I. Kadın Kurultayı 24-25 Mart İzmir Toplumsal-Kurumsal Sorumluluk ve Farkındalık Yaratma KADIN Prof. Dr. Zerrin Toprak Karaman Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Kamu Yönetimi Bölümü

2 Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013)
EKONOMİK BÜYÜME VE SOSYAL KALKINMADA İSTİKRARLI BİR YAPI stratejik amaçlar, gelişme eksenleri Rekabet Gücünün Artırılması, İstihdamın Artırılması, Beşeri Gelişme ve Sosyal Dayanışmanın Güçlendirilmesi, Bölgesel Gelişmenin Sağlanması, Kamu Hizmetlerinde Kalitenin ve Etkinliğin Artırılması.

3 Beşeri Gelişme ve Sosyal Dayanışmanın Güçlendirilmesi
1. Eğitim Sisteminin Geliştirilmesi 2. Sağlık Sisteminin Etkinleştirilmesi 3. Gelir Dağılımının İyileştirilmesi, Sosyal İçerme ve Yoksullukla Mücadele 4. Sosyal Güvenlik Sisteminin Etkinliğinin Artırılması 5. Kültürün Korunması, Geliştirilmesi ve Toplumsal Diyalogun Güçlendirilmesi

4 Bölgesel Gelişmenin Sağlanması
1. Bölgesel Gelişme Politikasının Merkezi Düzeyde Etkinleştirilmesi 2. Yerel Dinamiklere ve İçsel Potansiyele Dayalı Gelişmenin Sağlanması 3. Yerel Düzeyde Kurumsal Kapasitenin Artırılması 4. Kırsal Kesimde Kalkınmanın Sağlanması

5 Anayasal haklar

6 Anayasal haklar

7 yerel

8 Yerel hizmet- kadın farkında

9 Farkındalık;1 YEREL YÖNETİMLERDE YÖNETİME KATILIM HAKKININ KULLANILMASI -idare merkezli değil, toplum merkezli yönetim hemşehrinin sorumluluğu bilgilendirilmiş katılım -kentsel hizmetlerin karar ve eylem mekanizmalarında yer almak.

10 Farkındalık;2 YEREL YÖNETİMLERİN GÖREVLERİYLE İLGİLİ KONULARDA KADIN MERKEZLİ FAALİYETLERİ VE DOLAYLI HİZMET İLİŞKİLERİNİ KULLANMAK

11 Belediyelerin Sosyo-kültürel Nitelikli Görevleri ile Kadınlara Yönelik Doğrudan ve Dolaylı Görevleri NELERDİR?

12 --kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, …; şehir içi trafik; .., park ve yeşil alanlar; …; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, …, meslek ve beceri kazandırma; … hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 'i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için koruma evleri açar( açmak zorundadır)(5393,md.14/E/a)

13 Büyükşehir Belediyelerinin sosyo-kültürel nitelikli görevleri

14 Büyükşehir Belediyeleri, - Sağlık merkezleri, hastaneler, gezici sağlık üniteleri ile yetişkinler, yaşlılar, engelliler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik her türlü sosyal ve kültürel hizmetleri yürütmek, geliştirmek ve bu amaçla sosyal tesisler kurmak, meslek ve beceri kazandırma kursları açmak, işletmek veya işlettirmek, bu hizmetleri yürütürken üniversiteler, yüksek okullar, meslek liseleri, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapmak (5216,md.7)

15 İlçe ve İlk Kademe Belediyeleri otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile parkları yapmak; yaşlılar, özürlüler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik sosyal ve kültürel hizmetler sunmak; mesleki eğitim ve beceri kursları açmak; sağlık, eğitim, kültür tesis ve binalarının yapım, bakım ve onarımı ile kültür ve tabiat varlıkları ve tarihi dokuyu korumak; kent tarihi bakımından önem taşıyan mekanların ve işlevlerinin geliştirilmesi (5216, md. 7)

16 Mahalle Yönetimi Belediye örgütlenmesi olan yerleşimlerde hizmetlerin yerine getirilmesi için ayrıca bir mahalle yönetimi bulunmaktadır. Mahalle ayrı bir tüzel kişiliğe sahip değildir. Ancak yönetimi seçimle oluşturulmaktadır. Mahallelerde bir muhtar ve muhtarın başkanlığında bir ihtiyar heyeti bulunmaktadır. Mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti, bir muhtar ile dört asil ve dört yedek azadan oluşmaktadır.

17 KÖY YÖNETİMİ İÇERİSİNDE KADININ YERİ

18 Köy Derneği Köy muhtarını ve ihtiyar meclisi üyelerini seçmeye hakkı olan kadın ve erkek köylülerin tümüne, köy derneği denilmektedir (442, md.20). Köy derneği, Köy Kanununa göre altı aydan beri köyde oturmakta olan ve 18 yaşını tamamlamış kadın ve erkek seçmenlerden oluşmaktadır. Böylece köydeki seçmenler, doğrudan doğruya köy yönetiminde söz sahibi olabilmektedirler.

19 Köy İhtiyar Meclisi KÖY HİZMETLERİNDEN SORUMLU kadın ve erkek seçilmektedir.

20 İlk Kadın Milletvekillerinden. Kadınların ilk kez oy kullandığı T.B.M.M. 5. Dönem seçimleri 8 Şubat 1935'te yapılmış ve 17 kadın milletvekili ilk kez meclise girmiştir. Satı Kadın Ankara'dan Milletvekili olarak seçilmiş ve Ara seçimlerde bu sayı 18'e ulaşmıştır. Satı Kadın Kimdir? 1890'da Kazan'da doğmuş, Beş çocuklu, çiftçilikle uğraşan bir anne. Satı Kadın hususi eğitim görmüş. Seçildiğinde Kazan Köyü muhtarıydı. Bir dönem  milletvekilliği yapmıştır.

21 YEREL YÖNETİMLERDE YÖNETİME KATILIM HAKKININ KULLANILMASI

22 YÖNETİME KATILIM MEKANİZMALARI. MUHTARLIKLAR (KÖY VE MAHALLE)
YÖNETİME KATILIM MEKANİZMALARI * MUHTARLIKLAR (KÖY VE MAHALLE) * BELEDİYELER (KENT KONSEYLERİ VE KOMİSYONLAR) * ORTAK PROJELER * İL ÖZEL İDARELERİ (İHTİSAS KOMİSYONLARI) * GÖNÜLLÜ FAALİYETLER

23 Hemşehri Hukuku (5393, md.13); Mahalle yönetimleri hemşehri hukuku hükümleriyle bağlantılıdır. Mahalle sakinlerinin gönüllü katılımlarıyla mahalleye yönelik çalışmalar ile mahallenin yaşam kalitesinin geliştirilmesi, ,,, mahalle yönetiminin sorumluluğundadır. Belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunlarının çözümü için … kararlarında mahallelinin ortak isteklerini göz önünde bulundurmakta ve hizmetlerin mahallenin ihtiyaçlarına uygun biçimde yürütülmesini sağlamaktadır(5393, md.9).

24 Kent Konseyi (5393, md.76); -Kent yaşamında; kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım ve yerinden yönetim ilkeleri hayata geçirilmektedir. - kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, noterlerin, varsa üniversitelerin, ilgili sivil toplum örgütlerinin, siyasî partilerin, kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra mahalle muhtarlarının temsilcilerikatılımaktadır.

25 İhtisas Komisyonları (5393, md.24);
Mahalle muhtarları ve ildeki kamu kuruluşlarının amirleri, ildeki kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversiteler, sendikalar ve gündemdeki konularla ilgili sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, oy hakkı olmaksızın kendi görev ve faaliyet alanlarına giren konuların görüşüldüğü ihtisas komisyonu toplantılarına katılabilmekte ve görüş bildirebilmektedir. İhtisas komisyonlarının görev alanına giren işler komisyonlarda görüşüldükten sonra belediye meclisinde karara dönüşür. Mahallede görüşülüp hedeflenen çalışmaların meclislere muhtarlar vasıtasıyla aktarılması sağlanabilecektir.

26 Stratejik Plân ve Performans Programı (5393, md
Stratejik Plân ve Performans Programı (5393, md.41) Sürdürülebilir belediye anlayışının sağlanması için belediye yönetimi mahalle ölçeğinden başlamak üzere stratejik planını katılımcı bir anlayışla hazırlamaktadır.

27 Belediyelerde Acil Durum Plânlaması Kriz yönetimi planlaması belediyelerin sınırlarının genişlemesi ve sorumluluklarının artması anlamında giderek önem kazanmaktadır (5393, md.53). Acil durum plânlarının hazırlanmasında varsa il ölçeğindeki diğer acil durum plânlarıyla da koordinasyon sağlanır ve ilgili bakanlık, kamu kuruluşları, meslek teşekkülleriyle üniversitelerin ve diğer mahallî idarelerin görüşleri alınmaktadır.

28 İl Özel İdarelerinde Acil Durum Plânlaması Acil durum planlaması ile ilgili olarak (5302, md.69) il özel idaresi, yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla ilin özelliklerini de dikkate alarak gerekli afet ve acil durum plânlarını yapar, ekip ve donanımı hazırlamaktadır. Acil durum plânlarının hazırlanmasında varsa il ölçeğindeki diğer acil durum plânlarıyla da koordinasyon sağlanır ve ilgili bakanlık, kamu kuruluşları, meslek teşekkülleriyle üniversitelerin ve diğer mahallî idarelerin görüşleri alınacaktır.

29 İl Özel İdaresi Ve Belediyelerde Gönüllü Katılım Sağlık, eğitim, spor, çevre, park, trafik, itfaiye, kütüphane, kültür, turizm ve sosyal hizmetlerle; yaşlılara, kadınlara, gençlere, çocuklara, özürlülere, yoksul ve düşkünlere yönelik hizmetlere gönüllü katılıma ilişkin, İl Özel İdaresi ve Belediye Hizmetlerine Gönüllü Katılım Yönetmeliği( tarihli RG) yürürlüğe girmiştir. . Gönüllü: Bilgi, beceri ve yeteneğini, her türlü ortak çalışma, imkan ve zamanını ortaya koyarak çalışma alanı konusunda maddi bir kazanç beklemeksizin yerel yönetim hizmetlerine katılan gerçek ve tüzel kişiler ile bünyesindeki gönüllüleri bu hizmetlerde görevlendirecek kamu kuruluşlarıdır(Yönetmelik, md. 4).

30 İl Özel İdaresi veya belediye görev ve sorumluluklarına bağlı olarak yetki alanlarında(Yönetmelik, md.5); a) Özürlülere, çocuklara, kadınlara, gençlere, yaşlılara, yoksullara, kimsesizlere ve düşkünlere yönelik eğitim, kültür, sağlık ve sosyal hizmetleri, b) Kütüphane, tiyatro, sinema gibi kültür hizmetleri, c) Bilişim, meslek edindirme kursları, kreş gibi eğitim hizmetleri, d) Park, bahçe, kent estetiği, çevre düzenlemeleri ile katı atık gibi çevre kirlenmesinin önlenmesine yönelik hizmetleri, e) Başıboş ve sahipsiz hayvanlara yönelik hizmetleri, f) Trafik, itfaiye, arama-kurtarma gibi denetim ve acil yardım hizmetleri, g) Tüm yaş gruplarını içine alan her türlü spor hizmetleri, h) Tarihi, kültürel mirasın ve tabiat varlıklarının yaşatılarak korunması hizmetleri yapmak üzere gönüllü çalışabilmektedir.

31 Gönüllü çalışma şüphesiz, “gönlünce çalışma” değildir
Gönüllü çalışma şüphesiz, “gönlünce çalışma” değildir. Çalışma alanlarına ilişkin ayrıntılar ilgili il özel idaresi veya belediyece tespit edilmektedir (Yönetmelik, md.6).

32 Gönüllülerde aranacak özellikler aşağıda belirtilmiştir(Yönetmelik, md
Gönüllülerde aranacak özellikler aşağıda belirtilmiştir(Yönetmelik, md.7); a) Reşit olması veya reşit olmayanlardan en az on iki yaşını bitiren küçükler yasal temsilcisinin iznini almış olması, b) Tüzel kişiler için yetkili organlarından karar alınmış olması, c) Sivil toplum kuruluşları için ilgili konuda faaliyette bulunuyor olması, d) Çalışma alanlarına bağlı olarak, gerektiğinde yetkili sağlık kuruluşlarından alınmış sağlık raporunun bulunması,

33 İl özel idaresi ve belediyeler, kendi özel kanunlarına uygun olarak aralarında yapacakları protokol çerçevesinde kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler, vakıflar, meslek odaları ve diğer yerel yönetim birimleri ile ortak çalışma ve işbirliği yapabilir.

34 Yerel Yönetimlerin Kuruluşlarla İlişkileri —İl Özel İdaresi İl özel idaresi, il genel meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda (5302, md.64); c) Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler, vakıflar ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir.

35 Belediyelerde Diğer Kuruluşlarla İlişkiler
Belediyelerde Diğer Kuruluşlarla İlişkiler Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda(5393,md.75); c) Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, özürlü dernek ve vakıfları, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir.

36 Katılımcı Bir Kalkınma Programı Olarak Kalkınma Ajansları 2006 tarihli ve 5449 sayılı “Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında” Kanun’un amacı; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, … ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgelerarası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak (5449, md.1) olarak belirtilmiştir.

37 Ajansın Teşkilât Yapısını oluşturan Kalkınma Kurulu ve Yönetim Kurulu yapılanması incelendiğinde; Kalkınma Kurulu, illerin dengeli şekilde temsilini sağlayacak yapıda, en fazla yüz üyeden oluşmaktadır. Kalkınma kuruluna temsilci gönderecek kamu kurum ve kuruluşları ile özel kesim ve sivil toplum kuruluşlarının gönderecekleri temsilcilerden oluşmakta ve Yönetim Kurulu kararları için çalışma grupları aracılığıyla ve kurumsal geliştirdikleri görüş katkıları yapılanmada öne çıkmaktadır.

38 İZMİR TR31/İNSAN KAYNAĞI
PERSONEL; TOPLAM 26 KADIN 17 KALKINMA KURULU TOPLAM KADIN KURUL ÜYESİ %7,4 YÖNETİM KURULU KADIN YÖNETİM KURULU ÜYESİ 0

39 YEREL/BÖLGESEL GELİŞME TOPLUMSAL KALKINMA DİNAMİKLERİ
EĞİTİM-ÖĞRETİM İSTİHDAM İMKANLARI SOSYAL KALKINMA VE SOSYAL İÇSELLEŞTİRME/FARKINDALIK

40 YEREL SEÇİLMİŞLERİN STATÜLERİ Cinsiyet Dağılımı

41 2004 Yılı Yerel Yönetim Seçimleri
Kadın Erkek Toplam Kadın % Belediye Başkanı 18 3207 3225 0,56 Belediye Meclis Üyesi 834 33643 34477 2,42 İl Genel Meclisi Üyesi 58 3150 3208 1,81 1999 Yılı Yerel Yönetim Seçimleri 3197 3215 541 33543 34084 1,59 44 3078 3122 1,41

42 İzmir Büyükkent Bütününde Mahalle Muhtarları ve Kadın Muhtarlar
750 mahalle muhtarımız bulunmakta 57 muhtarımız kadın Toplam içinde % 7,6

43 Yerel Meclislerde temsil sorunlarının giderilmesinin gözden geçirilmesi önemli ve acil hale getirmektedir. SİYASETE GİRMEYİ ZORLAŞTIRAN NEDENLER eğitim yetersizliği toplumsal –kültürel yapı aile ekonomisine katkı baskısı

44 Yasalarımızda siyasal haklar konusunda cinsiyet ayırımına ilişkin düzenlenme bulunmamaktadır sayılı Siyasi Partiler Kanununda “siyasal partilerin, herkesin dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olduğu prensibine aykırı amaç güdemeyeceği” (md.83) hükmüne yer verilmiştir. Böylelikle cinsiyete göre parti kurulamayacağı gibi parti içinde de cinsiyete dayanan bir ayrıma izin verilmeyeceği açıkça belirtilmiştir. Bununla birlikte uygulamada seçilme hakkının kullanılmasında farklı cinslerin eşitliği gerçekleşememektedir. Sadece parlamentoda değil, yerel yönetim birimlerinde de kadınlar yönüyle temsil sorunları yaşanmaktadır.

45 TÜRKİYE’DE KADINLAR DEZAVANTAJLI GRUPLARDIR
YÖNETİM VE SİYASETE KATILIM YOLLARI GÖRÜNÜR /GÖRÜNMEZ ENGELLERLE KAPLIDIR

46 GEÇMİŞİ CUMHURİYET’İN BAŞLANGICINA DAYANAN ÇABALARA RAĞMEN….???????

47 Günümüzde Yönetimler Kadınlara Ne Kadar Dost?
İris Eşitlik Gözlem Grubu ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ortaklığı ile hazırlanan "Kamu Sektöründe Yönetici Kadınlar" raporuna göre, orta kademe yöneticiler şube müdürü ve şef kademelerinde yüzde 28 oranında yer alıyor. Üst düzey yönetimde ise bu sayı parmakla gösterilecek kadar az. kadın valimiz yok, kaymakam 22 tane.Cumhurbaşkanı???????????? Belediye Başkanlıkları ile Belediye Meclisleri'nin kadınlara dost olmadığı kaydedilmiştir.

48 Avrupa Birliği Parlamentosu
27 ülkeden 785 üye’nin oluşturduğu Avrupa Birliği Parlamentosunun 1/3’i kadındır.(287)

49 BİRLİKTE BULUNMA AMACIMIZ, BU TABLOYU YAŞAMAMAK VE YAŞATMAMAK

50 EYLEM PLANLAMASI KADINLARIN KAMUSAL İŞLERDEN DIŞLANARAK EV İÇİ ALANA KAPATILMASIYLA GELİŞEN TARİHSEL SÜRECİ TERSİNE İŞLETEREK VE DÖNDÜREREK SİYASİ / YÖNETSEL ALANA ARTAN ORANDA DÖNMESİNİ SAĞLAMAK

51 YAPILACAK İŞLER- KURUMSAL /TOPLUMSAL AKTİVİTELERDE KADININ YER ALMASI
NORMATİF ALANLARDAKİ SOSYO-KÜLTÜREL FAALİYETLERİ VE YÖNETİME KATILIM MEKANİZMALARINI KULLANMAK

52 YAPILACAK İŞLER- SOSYAL VE KÜLTÜREL ALANLARDA YER ALARAK BİLGİLENMİŞ VE TECRÜBE KAZANMIŞ VE FARKEDİLMİŞ KADINLARIN ARTMASI TOPLUMSAL OLARAK (KADIN VE ERKEK) EĞİTİMLİ KADINLARIN SİYASET VE YÖNETİM MEKANİZMALARINA GİRMESİNİ DESTEKLEMEK

53 Sürekli ilgi ve iyileştirme

54 BURADA BULUNMAMIZI SAĞLAYAN KURUM, KURULUŞ, KİŞİLERE VE SİZ DEĞERLİ KATILIMCILARA EKİBİM VE BEN TEŞEKKÜR EDERİZ