OMUZ EKLEMİ YARALANMALARI VE FİZYOTERAPİSİ Öğr. Gör. Ali Erman Kent

Sferoid tip – Top soket eklem Bir çok kas, ligaman, kemik yapılardan oluşur.

OMUZ EKLEMİNİ OLUŞTURAN KEMİK YAPILAR SCAPULA CLAVİCULA HUMERUS STERNUM

OMUZU OLUŞTURAN EKLEM YAPILARI GLENOHUMERAL EKLEM ACROMİOCLAVİCULAR EKLEM STERNOCLAVİCULAR EKLEM SCAPULATORASİK EKLEM

OMUZ EKLEMİNİ DESTEKLEYEN YAPILAR ROTATOR CUFF KASLARI SCAPULATORASİK KASLAR EKLEM KAPSÜLÜ BURSALAR LİGAMENTLER

ROTATOR CUFF KASLARI M. SUBSCAPULARİS M. SUPRASPİNATUS M. İNFRASPİNATUS M. TERES MİNÖR

SCAPULATORASİK KASLAR M. TRAPEZİUS M. LEVATOR SCAPULA M. SERRATUS ANTERİYOR M. ROMBOİDEUS MAJÖR ET MİNÖR M. PEKTORALİS MAJÖR ET MİNÖR M. LATİSİMUS DORSİ

BURSALAR SUBAKROMİAL SUBSCAPULAR

LİGAMENTLER Coracohumeral Coracoacromial Costoclavicular Sternoclavicular İnterclavicular

Omuz stabilitesinde etkili faktörler Statik faktörler Humerusun yapısı Eklem yüzey alanı Glenoid labrum Eklem içi negatif basınç Kapsül ve ligamanlar Dinamik faktörler Eklem kompresyon etkisi Rotator cuff kasları ve biceps Skapulotorasik hareket Propriosepsiyon

Omuz eklemine etki eden kaslar Primer Fleksörler Anterior Deltoid Coracobrachialis Pectoralis Major Biceps

Primer Ekstansörler Latissimus dorsi Teres Major Teres Minor Triceps

Abduksiyon Primer Abdüktörler Supraspinatus Mid Deltoid Serratus Anterior Infraspinatus

External Rotasyon Primer External Rotatorlar Posterior Deltoid Infraspinatus Teres Minor

Adduksiyon Primer Addüktorler Anterior Deltoid Pectoralis Major Subscapularis

Internal Rotasyon Primer Internal Rotatorlar Subscapularis Pectoralis Major Latissimus Dorsi Teres Major Anterior Deltoid

Omuz Eklemi Yaralanmaları

OMUZ İMPİNGEMENT SENDROMU Subakromial sıkışma sendromu da denir. Omuz ağrısının en sık nedenidir. Rotator cuff yırtıklarının genel nedeni impigment sendromu

Kollarını sürekli horizontal pozisyonda ve üzerinde kullanan işçiler, marangozlar, yüzme ve fırlatma ile ilgili sporları yapan kişiler risk altındadır. 50’li yaşlarda en sık

Nedenleri: Vasküler: Yaşa bağlı vaskülarite azalır,supraspinatus tendonunun ön bölümünde avasküler bölge meydana gelir. Dejeneratif Travmatik Mekanik: Akromionun değişik şekilleri (düz, kıvrık, çengel), osteofitler ve geniş bir korokoid çıkıntı subakromial aralığı daraltabilir. Baş üstü aktivitelerde bulunanlar yada atış sporları yapan atletlerde overuse’a bağlı

SINIFLANDIRMA EVRE 1 EVRE 2 EVRE 3

Genel Belirtiler Ağrı: En önemli bulgudur. Lokalizasyonu→ Lateral, anterior veya posterior omuz ağrılıdır (ama hastalar sabit bir noktayı tarif edemezler) Yapısı: Gece ağrısı yaygındır, gün içinde ağrı olabilir, ağrılı ark Başlangıcı: Gizli omuz ağrısı, overuse’la bağlantılıdır Hassasiyet: Akromionun anterior ve lateral kısmının distalinde genelde lokal bir hassasiyet İmpingement İşareti: Hastanın skapular rotasyonu engellenerek 80°nin üzerinde omuz fleksiyonu ile ağrının artması

TEDAVİSİ Codman Egzersizleri Germe – Kuvvetlendirme Başın üzerindeki aktiveteler kısıtlanır Spora ve GYA’ya dönüş

Konservatif tedavinin en önemli kısmı EGZERSİZ→ 3 fazda uygulanır: FAZ 1- Tüm yönlerde EHA FAZ 2 - Güçlendirme FAZ 3- GYA

Omuz İnstabilitesi

Omuz instabilitesi

Bir eklemi oluşturan kemiklerin birbiri ile olan ilişkilerini sürekli olarak kaybetmelerine çıkık denir. Tüm travmatik çıkıkların %60 ını omuz çıkıkları oluşturur. Anterior (%95) Posterior(%4) İnferior Superior

Glenohumeral stabilizasyon Statik stabilizörler Kemik yapı Labrum Kapsül GH ligamentler Dinamik stabilizörler Rotator manşet kasları Biseps tendonunun uzun başı Proprioseptif mekanizma

Anterior ve posterior stabilizatör yapılar

Anterior instabilite Nedenleri Bulgular En sık karşılaşılan tipidir Kola anteriordan veya omuza posteriorden etkiyen kuvvetlere bağlı oluşur Akut travmatik veya overuse bağlı oluşur Hastanın kolu abd ve IR pozisyonundadır Axillar sinir yaralanması olabilir

Posterior instabilite Bulgular Nedenleri Omuza anteriordan etkiyen kuvvetlerin etkisiyle veya elektrik şokuna bağlı oluşur Tekrarlı subluksasya bağlı instabilite gelişir Subluksasyon kol flek, add ve İR pozisyonuyla oluşur Hastanın kolu ER pozisyonundadır ve omuzun posteriorunda humeral baş belirgindir. Omuz posteriorunda ağrı, hassasiyet mevcuttur Posterior rotator cuff zayıflığı

Çok yönlü (Multidirectional) instabilite Nedenleri Bulgular Konjenital hiperlaksitesi olan veya sıklıkla baş üzeri aktivitelerin gerektirdiği atletlerde görülür Genellikle aktivite ile semptomlar ortaya çıkar Ligamentöz laksite Rotator cuff zayıflığı

TEDAVİ Konservatif Tedavi Fizyoterapi 3 Faz

Konservatif Tedavi FAZ 1 – Koruma Fazı FAZ 2 – Kuvvetlendirme Fazı FAZ 3 – NEH ve Fleksibilitenin kazandırılması

Cerrahi tedavi sonrası fizyoterapi 4 faz

FAZ I (0-4. hafta) Post-operatif 1-5. gün Pendulum egzersizleri Postür eğitimi Diresek el-elbileği egzersizleri

Pendulum egzersizleri Pasif egzersizler

Postoperatif 5-14.gün İzometrik egzersizler Pasif omuz egzersizleri Skapular egzersizler Wand egzersizleri

Postoperatif 2-4. hafta Pasif ve asistif egzersizler Dirençli Skapular elevasyon- retraksiyon

FAZ II (4-6. hafta) Aktif omuz egzersizleri Proprioseptif egzersizler

FAZ III (6-12. hafta) 6-8. hafta Dereceli Aktif omuz egzersizleri IR germe Proprioseptif eğitim Dirençli üst gövde egzersizleri

8-12. hafta Kuvvetlendirme egzersizleri !!!!! Endurans eğitimi

Proprioseptif eğitim

FAZ IV (3-6 ay) Tüm aktivitelere dönüş Tam fonksiyonellik

FROZEN SHOULDER ‘DONUK OMUZ’

Omuz hareketlerindeki semptomatik limitasyon Neden : İnflamasyona bağlı Kapsüler kalınlaşma

Omuz NEH kısıtlı

Yaşlara göre görülme insidansı Frozen shoulder is a condition most common from the ages of 40 to 60.

Konsevatif tedavi Ağrı azaltılması NEH restore edilmesi Kas kuvvetinin arttırılması Ayvalık 2006

Fleksiyon

ER arttırma egzersizi İR arttırma egzersizi Posterior kapsül germe egzersizi

Cerrahi tedavi Kapsüler gevşetme Cerrahi sonrası fizyoterapi çok önemli !!!! A surgical release cuts the capsule around the glenoid so that it no longer tethers the range of motion.

Post-operatif fizyoterapi 1.-7. gün PRICE (Koruyucu, istirahat, soğuk uygulama, kompresyon, elevasyon) Pasif omuz egzersizleri Aktif dirsek eklemi hareketleri El-el bileği egzersizleri Postür düzeltme egzersizleri

Makara egzersizleri (3. gün) İzometrik egzersizler Hareketler ağrı sınırında yaptırılır

İLK 3 HAFTA Pendulum egzersizleri Pasif ER Aktif Omuz Fleksiyon veya abd verilmez!!!!!! Brace takılır Kavrama kuvveti arttırılır (el topu ile) Deltoid kaslara ES Soğuk uygulama (15-20 dk)

İzometrik Egzersizler

Aktif-asistif egzersizler

Aktif-asistif egzersizler devam edilir 3-4. hafta Aktif-asistif egzersizler devam edilir fleksiyon, Abduksiyon, Rotasyonlar

4-6. hafta Aktif egzersizler Ağrı sınırında minimal germe egzersizleri

Germe Egzersizleri

Aktif Egzersizler

6.-12. hafta Progresif kuvvetlendirme Progresif germe Yerçekimine karşı dirençli egzersizler Germe egzersizlerinin yoğunluğu arttırılır

GLENOHUMERAL ARTRİTİS “Yaşlı Omuzu” Post-travmatik Avasküler Nekrosis Rotator Cuff yırtıkları Omuz cerrahileri Önceki enfeksiyöz hastalıklar Tümör Osteoartritis Finally, we’ll briefly review arthritis of the glenohumeral joint.

Post-travmatik artritis This slide depicts degeneration of the joint due to previous fracture with subsequent collapse of the humeral head.

Rotator cuff yırtığına bağlı artrit This slide depicts degeneration of the joint due to a massive rotator cuff tear.

Cerrahi sonrası artrit This slide depicts degeneration of the joint due to previous surgery (anterior stabilization for instability making the shoulder too tight) with subsequent joint destruction.

Komplikasyonlar Ağrı (gece ve gündüz ) Gerginlik Kuvvet kaybı Fonksiyonal limitasyon

Değerlendirme Ağrı NEH Atrofi Kas kuvveti The entire shoulder girdle may become weak and atrophied although muscles generally are intact and working. Stiffness is related to the contracture about the joint. Grinding and ratcheting are due to the irregular, rough joint surfaces.

TEDAVİ Konservatif Cerrahi Medikal Artroplasty Fizik tedavi Conservative care of the arthritic shoulder includes anti-inflammatories, avoidance and modification of activities, passive stretching, supportive and symptomatic treatment as well as an occasional cortisone injection.

Konservatif tedavi Fizyoterapi Ağrı NEH Kas kuvveti Fleksibilite

OMUZ ARTROPLASTİLERİ

Omuz hemiartroplastisi Artroplasti tipleri Omuz hemiartroplastisi Total omuz artroplastisi Omuz hemiartroplastisi

Total omuz artroplastisi

FAZ I (Post-operatif erken faz) Amaç Ağrıyı İnflamasyonu Kas inhibisyonunu önlemek Pasif NEH artırmak

El bileği egzersizleri Dirsek egzersizleri

Skapular ve servikal egzersizler (2-10. gün)

Aktif-asistif omuz egzersizleri

Aktif-asistif omuz egzersizleri

FAZ II (3-6 hafta) (Erken Kuvvetlendirme) Amaç Pasif NEH arttırmak Aktif hareketi restore etmek Dinamik omuz stabilite arttırmak Dikkat !!!!!!! Aktif NEH başlanmalı Ağır bir obje kaldırılmamalı Vücut ağırlığı etkilenen tarafa verilmemeli

FAZ III (6-12 hafta) (Orta dönem kuvvetlendirme fazı) Amaç Omuz kuvvet, güç ve enduransını dereceli olarak restore etmek Nöromuskuler kontrolü arttırmak Üst ekstremite fonksiyonel aktivitelere dereceli olarak dönmek Dikkat!!!!! 10 kg’dan ağır objeler kaldırılmamalı Ani kaldırma ve tutmadan kaçınılmalı

10-12. hafta egzersizlerine örnekler

FAZ IV (3-6 ay) (Geç dönem kuvvetlendirme) Amaç Ağrısız aktif NEH ÜE fonksiyonel kullanımı Kas kuvvet ve enduransı arttırma Kapalı kinetik zincir egzersizlerine başlama Dikkat !!!!! Kuvvetlendirme programı hastaya özel olmalı

FAZ IV (Geç dönem kuvvetlendirme) 12.Hafta Kuvvet ve endurans egzersizleri dereceli olarak arttırılır Egzersizler 3-4seans / hafta yapılır 4-6. ay Rekreasyonel aktivitelere dönüş Hobiler Bahçe işleri Golf Tenis

Dirençli egzersizler

Rotator kasları kuvvetlendirme egzersizleri Skapular stabilizasyon egzersizleri

Skapular egzersizler Denge eğitimi