Recep ŞAHAN/Kurucaşile Müftüsü T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ TAKVA ÜLÜĞÜ Recep ŞAHAN/Kurucaşile Müftüsü 08.01.2016/ Kurucaşile

Kur’an’ın maksadı nedir diye sorulsa. Şu rahatlıkla söylenebilir: T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Kur’an’ın maksadı nedir diye sorulsa. Şu rahatlıkla söylenebilir: KUR’ANIN MAKSADI MUTTAKİ-TAKVALI İNSAN YETİŞTİRMEKTİR KURAN üniversitesinin kuruluş amaçlarından biri genelde insanları tevhit inancına, özelde Müslümanları takva denen şahsiyet olgunluğuna ulaştırmaktır Nedir takva sahibi olmak? Elbette “Günahlardan korunma,korunaklı olma” anlamı var.. Ancak takva, bundan öte rabbimizin fıtrat hamurumuza yerleştirdiği DUYARLI OLMA-SORUMLULUK BİLİNCİNE SAHİP OLMA eylemidir.

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Duyarlı olmak zorundayız.Muttaki olmak duyarlı olmaktır..Nitekim ; وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ “İyilik ve takvada yardımlaşın, günah ve düşmanlıkta yardımlaşmayın: Allah’a karşı sorumluluğunuzu unutmayın! İyi bilin ki Allah azabı şiddetli olandır.” (Maide 5/2). Bakara 2/183:يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ de bahsedilen konu da aynıdır.Buradan Orucun bir duyarlılık eylemi olduğunu da anlıyoruz.Allah’a karşı..Kullarına karşı..tabiata karşı duyarlılık vs…

وَلِبَاسُ التَّقْوَىَ ذَلِكَ خَيْرٌ.… T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ TAKVA ELBİSESİ Kur’an takva elbisesinden bahseder. وَلِبَاسُ التَّقْوَىَ ذَلِكَ خَيْرٌ.… “..Takva elbisesi, o daha değerlidir”. (A’raf7/26) Maddi elbise bedeni örter.Bu herkes içindir. . Müslüman'ın bunlardan farkı ise bir de iç elbisesi denen takva elbisesine sahip olması ve onu giymesidir. Bu elbiseyi anlatmak için şöyle bir açıklama yapabiliriz: Takva elbisesi, bir bilinçtir, yani hayâ ve iffet duygusunun bilince dönüşmesidir. Takva elbisen yoksa maddi elbise seni örtmez..süsler sadece.. Takva elbisen yoksa “giyinik çıplak” olursun.

TAKVA VARSA İBADET VARDIR T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ TAKVA VARSA İBADET VARDIR İbadet Takva duygusuyla yapılıyorsa makbuldür.Takva duygusu ile yapılmayan eylemler ibadet sayılmaz. وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِن أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ “Ve onlara Adem'in iki oğlunun kıssasını gerçek bir amaca matuf olarak anlat: Hani, ikisi de birer kurban sunmuşlardı ve birinden kabul edildiği halde diğerinden kabul edilmemişti! (Bunun üzerine) O (diğerine) demişti ki: "Çaresi yok, seni öldüreceğim!" (Öteki) cevap vermişti: "Allah, yalnızca sorumlu davrananların kurbanını kabul eder!” Maide5/27

Manevi hayatımız için de takva gıdasına ihtiyacımız vardır. T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ TAKVA GIDASI-AZIĞI Yine Kur’an’da “Takva Azığı” kavramı vardır. وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ… “Ne hayır işlerseniz Allah onu bilir; azık edinin, bilin ki azığın en iyisi takvadır. Ey akıl sahipleri! Bana saygı duyun." (Bakara, 197) Manevi hayatımız için de takva gıdasına ihtiyacımız vardır. Hem takva elbisesini hem de takva gıdasını oluşturan unsurlar nelerdir? Ya da ne yaparsan takvalı oluyorsun?

Aklını kullanamayan, düşünemeyen Müslüman, takva gıdasını elde edemez. T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Mesela "düşünmedir” إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ “Allaha karşı sorumluluk bilincine sahip olan kimseler, içlerinde Şeytanın esinlediği karanlık bir kuruntu uyanacak olsa (Onu anıp) akıllarını başlarına toplarlar ve hemen (olup biteni) açık bir biçimde kavramaya başlarlar, Araf 7/201 Aklını kullanamayan, düşünemeyen Müslüman, takva gıdasını elde edemez.

Bir başka unsur da ibadetlerin tümüdür. T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Bir başka unsur da ibadetlerin tümüdür. İbadetler de TAKVA denizine akmaktadır. Namaz, oruç, hac, kurban, zekât, infak gibi ibadetler takva gıdasını besler ve onu canlı tutar.

Takvayı bir denize benzetebiliriz. T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ TAKVA DENİZİ Takvayı bir denize benzetebiliriz. Bu deniz ırmaklarla beslenmese kurur. Ki Takva denizimiz ibadetlerle takviye edilmelidir. Mesela Karadeniz hangi ırmaklarla beslenir? Kızılırmak, Yeşilırmak, Tuna, Çoruh, Sakarya…vs Bu irili ufaklı yüzlerce ırmak olmasa deniz kurur..

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ TAKVA DENİZİ Bu yüzden mesela; Oruç ayetinde (bakara2/183) : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ Kurban konusunda(Hac22/37): لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَكِن يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنكُمْ

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ MUTTAKİ KİMDİR? BAKARA2/3-4 الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ والَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ “3- “O hidayete erenler ki, idraki aşan hakikatlere bütünüyle iman ederler, namazı istikamet üzre kılarlar, kendilerine sürekli lutfettiğimiz şeylerden (ihtiyaç sahiplerine) harcarlar; 4-ve onlar sana indirilene de; ahiretin varlığına dair ilahi habere mutmain bir kalple inanmıştırlar. 1-Gayba iman edenler,2-Namazlarını dosdoğru kılanlar,3-İnfak edenler,4-Kitaplara iman edenler, 5-Ahirete kesin kes inananlar

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ MUTTAKİ KİMDİR? Al-i İmran 135-136 Al-i İmran3/133-136 وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ 133-“Rabbinizin mağfiretine ermek ve muttakiler için hazırlanmış gökler ve yeryüzü genişliğinde olan cenneti kazanmak için birbirinizle yarışın!” “الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ “134-Onlar ki bollukta da darlıkta da infak ederler; öfkelerini kontrol altında tutarlar ve insanların hatalarını bağışlarlar; zira Allah iyilik edenleri sever.”

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ MUTTAKİ KİMDİR? وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُواْ أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُواْ اللّهَ فَاسْتَغْفَرُواْ لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ وَلَمْ يُصِرُّواْ عَلَى مَا فَعَلُواْ وَهُمْ يَعْلَمُونَ 135-Yine onlar, utanç verici bir iş yaptıkları ya da kendi kendilerine bir kötülük ettikleri zaman, Allah'ı hatırlayıp hemen günahları için istiğfar ederler; zira Allah'tan başka günahları kim bağışlayabilir ki? Üstelik onlar, yaptıkları kötülük üzerinde bile bile ısrar da etmezler. 136- أُوْلَئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِين “İşte bunların ödülü, Rablerinden bir mağfiret ve orada yerleşip kalacakları zemininden ırmaklar çağlayan cennet olacaktır: çalışıp çabalayanlar için ne muhteşem bir ödüldür bu.” Al-i İmran 135-136

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Maalesef bugün TAKVA-MUTTAKİ kavramının içi boşaltılmış, “takva” “zühd”ün, “müttaki” de “zahid”in eşanlamlısı gibi görülmeye başlanmıştır. Hiç şüphe yok ki bu bir anlam kaymasıdır. Bu anlam kayması, takvayı zihinlerde yerinden ettiği için, kişinin takvası zahidliğinde aranmıştır. Yani ne kadar namaz,ne kadar oruç,ne kadar hac varsa o kadar takvalı olunur anlayışı ortaya çıkmıştır.

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Bu da ciddi bir ahlaki erozyona yol açmıştır. Ortalık sofu fakat takvasız, zahid fakat sorumsuz tiplerden geçilmez olmuştur Böyle içi boşaltılmış bir TAKVA şuna benzer: Müştemilatı göz kamaştırıcı ve boya-badanası alımlı olan, fakat kolonları olmadığı için ciddi bir sarsıntıda içindekilere mezar olmayı bekleyen takviyesiz bir ev.

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ İBRETLİK BİR MİSAL Adamın birisi her yıl hacca-umreye gider dönünce de hava atarmış. Üstelik bunu takvasına bağlarmış. Bir gün mahalle camiinin hocası ‘takvalı’ hacıyı uyarır: “Hacı efendi, unutma ki Peygamberimiz ömründe bir kez hacca gitmişti!” Hacı abimiz göbeğini sıvazlayarak şu mukabelede bulunur: “Hoca efendi! Kusura bakma ama; Peygamberimizin takvası da biraz azmış!”

“Sorumluluk bilinci” olarak takva T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ “Sorumluluk bilinci” olarak takva Takva” tanımlarında “korunma ve sakınma” takvanın tali manasıdır. Zira bu ikisi de takvanın sebebi değil sonucudur. Yani takvalı olunca koruma gerçekleşiyor. Asli mana “korunma ve sakınma” sonucunu doğuracak bir şey olmalıdır. O ise “şuur/bilinç”tir. İmam Şafii’nin dediği gibi “takva ancak onu anlayıp akledende bulunur.” O halde MUTTAKİ Sorumluluk bilincine sahip kişidir denilebilir. www.recepsahan.net.

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Takvanın “sorumluluk/mesuliyet” ile ilgili bir şey olması, takva’yı gerçek anlamına ve yerine oturtmaktadır. . Takvâ’nın en küçüğü varlığın en aşağı türüne karşı olan sorumluluk, (insana, çevreye vs. karşı sorumluluk) Takvâ’nın en büyüğü de varlığın zirvesi olan Allah’a karşı sorumluluktur

1. وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Takva sorumluluk ahlakıdır.Takvanın “sorumluluk ahlakı” olduğuna dair en güzel örnek, Allah Rasulü’nün şahsı hakkındaki şu iki âyettir: 1. وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ “Sen muhteşem bir ahlak üzeresin” (Kalem 68/4). 2. مَا كُنتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ “Sen kitap nedir iman nedir bilmezdin” (Şura 42/52).Ama el-emin idi.Güzel ahlaklı idin..Risaletten önce de böyleydin..

İki âyeti birlikte ele aldığımızda ortaya çıkan sonuç şudur: T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ İki âyeti birlikte ele aldığımızda ortaya çıkan sonuç şudur: Kitap nedir iman nedir bilmezken muhteşem bir ahlaka sahip olan kişi. Peki, kitap nedir iman nedir bilmeden sahip olunan muhteşem ahlak nedir? O Abdullah oğlu Muhammed’i işinde gücünde bir tüccar iken Hıra’ya sürükleyen “sorumluluk bilincinin” ta kendisidir

(Buhari, Zekât 1369; Müslim, İman 123; Müsned-i Ahmet, III, 434). T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Fetih sırasında 60 yaşında Müslüman olup ondan sonra 60 yıl daha yaşayan Hz. Hatice’nin amcaoğlu ve Hz. Peygamber’in gençlik arkadaşı Hakîm b. Hizam ile Rasulullah arasında şöyle bir diyalog yaşanır: أي رسول الله أرأيت أمورا كنت أتحنث بها في الجاهلية من صدقة وعتاقة أو صلة رحم أفيها أجر؟ فقال: أسلمت على ما أسلفت من خير Hakîm b. Hizam: “Ey Allah’ın Rasulü! Cahiliyye devrinde Allah için ibadete kapanır, sadaka verir, köle azad eder ve akrabalık bağını gözetirdim. Ne dersin, bütün bunlar için bana bir ecir var mı? Allah Rasulü dedi ki: “Sen geçmişte yaptığın bütün bu iyilikler sayesinde Müslüman oldun.” (Buhari, Zekât 1369; Müslim, İman 123; Müsned-i Ahmet, III, 434).

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Takva ilahi fıtratın bilinçteki tezahürüdür. Yani: Kişi kendisine emanet edilen fıtratı ne kadar iyi korursa takvaya da o kadar yakın olur..

Takva kalple ilgilidir. T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Takva kalple ilgilidir. Yani sadece davranışlarımızın değil, fikirlerimizin de merkezinde yer alır. Allah Rasulü’nün “Takva buradadır” diyerek göğsü işaret etmesinin sebebi de budur. Kur’an’da takva kalbe izafe edilerek takve’l-kulub (kalplerin takvası) terkibi kullanılır. Bu da takvanın yerinin duygu dünyamız olduğunu gösterir.

Takva eyleme dönüşmelidir T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Takva eyleme dönüşmelidir Akleden kalbin takva ile sınanması için duygu ve düşüncenin “eyleme dönüşmesi” lazımdır. Eylemin değerini Allah eylemin kendisine bakarak belirlemez. O eylemi üreten bilince bakarak belirler. O bilincin temelinde yatan sorumluluk duygusuna bakarak belirler. Takvanın merkez üssü olan kalbe-niyete bakılır.. ان الله لا ينظر الى اجسامكم ولا الى صوركم ولكن ينظر الى قلوبكم(رواه مسلم “Allah sizin dış görünüşünüze ve suretinize bakmaz, ancak kalbinize bakar” (R.Salihin , C.1 ,Sh.8 ,H.No: 7 )

Takva eyleme dönüşmelidir T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Takva eyleme dönüşmelidir Yani Allah, şuurlu yapılan amele değer verir. Niyete bakar İşte bunun içindir ki kesilen kurbanların “ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşır. Allah’a ulaşan O’na karşı olan takvanızdır” (Hac 22/37). لَن يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَكِن يَنَالُهُ التَّقْوَى مِنكُمْ

Takva Ve Fücur Kur’an takva’nın zıddı olarak fucur’u kullanır. Bu bağlamda; İçindeki “takva tohumunu” sulayan insan, cennetini sulamış, cennetini büyütmüş olur. TAKVA: “sorumlu davranış”, FÜCUR: “sorumsuz davranış” anlamına gelir. İnsan içine yaratılıştan ekilmiş bu iki tohumdan hangisine bakar, hangisini sularsa, o büyür.

Takva Ve Fücur İçindeki “fücur tohumunu” sulayan insan, cehennemini sulamış, onu büyütmüş olur. Yani nihai tahlilde kendi elleriyle seçtiği akıbet kendisini bulur

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ وَنَفْسٍ وَمَا سَوّٰيهَا فَاَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوٰيهَا “İnsan benliği ve onun yaratılış amacına uygun biçimlenişi şahit olsun! Ve nihayet insan benliğine iyiyi ve kötüyü tanıyıp sorumsuz ve sorumlu davranma yeteneğini yerleştiren şahit olsun…” (Şems 91/7-8).

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Eğer insan sorumluluğu tercih ederse, Allah da ona tercihini kolaylaştırır. Yani bir tür takva’yı tercih etmek Allah’ı tercih etmektir. Allah da kendisini tercih edeni tercih eder: وَمَنْ يَتَّقِ اللّٰهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا “Kim Allah bilinciyle hareket ederse O onun için bir kapı açar.” (Talak 65/2).

TAKVA MANEVİ BAĞIŞIKLIK SİSTEMİDİR T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ TAKVA MANEVİ BAĞIŞIKLIK SİSTEMİDİR Yüce Allah, insanın biyolojik yapısına, dışarıdan gelecek mikroplara karşı bir savunma mekanizması koymuştur. Tıpta buna "bağışıklık sistemi" denilmektedir. Vücuda giren mikropları yok etme özelliğine sahip olan bu sistem, bazen yeterli düzeyde savunma yapamayınca, vücut hastalanır.

Misal: Takvalı kalbe sahip kişinin terazisi eksik tartmayacaktır… T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ İşte takva da manevi bünyemizin bağışıklık sistemidir.Bünyeyi manevi hastalıklardan korur.. Takvanın merkezi KALPdir. Kalp aynı zamanda beden ülkesinin BAŞKENTİ dir. Kalp takvaya bürününce, manevi bünyeye girmesi muhtemel zararlıları - günahları bünyeye sokmayacaktır Misal: Takvalı kalbe sahip kişinin terazisi eksik tartmayacaktır…

Takva sorumluluk şuurunun en yüksek halidir. T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ   Takva sorumluluk şuurunun en yüksek halidir. Takva dikkatin sürekli Allah üzerinde yoğunlaşmasıdır. Devamlı Allah ile beraber olur. Bu yüzden muttaki en uyanık ve en bilinçli kimsedir. “Şuursuz muttaki” demek, “yumurtasız omlet” demek gibi bir şeydir. Eğer bir insanda takva varsa, onu dışarıdan gelen her hangi bir saptırıcı unsur (şeytan ve şeytansılar) veya içeriden gelen her hangi bir saptırıcı unsur (nefis ve içgüdüler) saptıramaz.

Takva paylaşılan bir şey midir? T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Takva paylaşılan bir şey midir? Evet, Kur’an’a göre takva paylaşılan bir şeydir. Paylaşılan her hayır gibi, takva da paylaşıldıkça çoğalır. “İnsanın insanla en değerli paylaşımı hangisidir?” diye sorulsa, tereddütsüz cevabım “takva” olurdu: وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوٰى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْاِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللّٰهَ اِنَّ اللّٰهَ شَد۪يدُ الْعِقَابِ “İyilik ve takvada yardımlaşın, günah ve düşmanlıkta yardımlaşmayın: Allah’a karşı sorumluluğunuzu unutmayın! İyi bilin ki Allah azabı şiddetli olandır.” (Maide 5/2).

İbadetler Takvaya Ulaşmak İçin Araçtır İbadetler kendi başına bir amaç değil, takvaya ermek için araçtırlar. İşte örneği: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ “Siz ey iman edenler! Oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı: Umulur ki takvaya erersiniz.” (Bakara 2/183).

T.C. KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ Kişiyi takvaya, yani “sorumluluk bilincine” erdirmeyen bir ibadet, amacına ulaşmamış demektir. Amacına ulaşmayan her ibadet, mazrufu/mektubu olmayan zarfa benzer.Zarf var ama içinde mektup yok..Ne hazin bir durum.. Takva sevginin zirvesidir. Zira takva, kişinin sevdiğine karşı kendisini sorumlu hissetmesidir. Seviyorum deyip de sevgisine ve sevdiğine karşı sorumluluk hissetmeyenler, gerçekte sevmiş sayılmazlar. Hatta sevgilerine ihanet etmiş sayılırlar.

www.recepsahan.net ‘den İndirebilirsiniz&izleyebilirsiniz Bu vaazı www.recepsahan.net ‘den İndirebilirsiniz&izleyebilirsiniz Kurucaşile Müftülüğü SUNDU www.kurucasilemuftulugu.gov.tr