Hedef Analizi Strateji Analizi Paydaş Analizi PROJE YÖNETİMİ Hedef Analizi Strateji Analizi Paydaş Analizi
ANAHTAR KAVRAMLAR ve TERİMLER Hedef Analizi Strateji Analizi Paydaş Analizi, Birincil Paydaş, İkincil Paydaş
ÖĞRENİM ÇIKTILARI Belirlenen sorunları hedeflere dönüştürebilecek, Proje stratejisi nasıl belirlenir bilecek, Paydaş analizi yapabileceksiniz.
1. Hedef Analizi Nedir? Hedef analizi, durum analizinde ve sorun analizinde tespit edilen olumsuzlukların olumlu olarak ifade edilmiş halidir (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:31; Bilen ve Kabukçuoğlu, 2002:16).
1. Hedef Analizi Sorun Ağacı Hedef Ağacı STK'lar etkin çalışmıyor STK'lar etkin çalşıyor STK'lara yönelik beceri geliştirme eğitimleri mevcut STK'lara yönelik beceri geliştirme eğitimleri eksik Yasal altyapı ksıtlayıcı Yasal altyapı teşvik edici STK'lara katılım yüksek STK'lara katılım düşük
1. Hedef Analizi Bu kapsamda gerekiyor ise sorun ağacı hedef ağacına dönüştürülebilir. Bu noktada sorun ağacındaki neden sonuç ilişkileri, hedef ağacında araç-etki ilişkisine çevrilir (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:32). Örnek: Eğer üniversitelerde STK’lara yönelik eğitim yapılırsa STK’ların bilgi ve becerileri gelişir. Eğer konu ile ilgili yerli yayınlar artarsa STK’lar bilgi kaynaklarına ulaşabilir.
STK'lar katılımcı demokrasinin gelişiminde etkin rol oynuyor Sivil toplum gelişiyor Sivil toplum kuruluşları etkin çalışıyor Blilgi Kaynakları yeterli Yerli yayın bulunuyor Yabancı kaynaklar ucuz ve yaygın Deneyimler yazılı hale getiriliyor STK'lara yönelik beceri geliştirme eğitimleri bulunuyor Üniversitelerde STK'lara yönelik eğitim yapılıyor STK'lar arası eğitim köprüsü güçlü Özel sektör eğitimleri STK'ların ihtiyaçlarını karşılıyor Yasal altyapı teşvk edici Hukuki süreçler karmaşık değil ve anlaşılabiliyor Yasaları takip etmek mümkün STK'lara katılım yüksek Üyelik kısıtlı değil Önyargı bulunmuyor Politika süreçlerine sivil toplum katılıyor
2. Strateji Analizi Hedefler ağacındaki aynı türden hedef kümelerine “stratejiler” denir (Bilen ve Kabukçuoğlu, 2002:17). Bu kapsamda strateji analizi, hangi hedeflerin dikkate alınacağına ve hangi hedeflerin dışarıda bırakılacağına karar verme süreci olarak tanımlanmaktadır (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:35).
2. Strateji Analizi Stratejinin belirlenmesinde aşağıdaki sorular sorulabilir: Stratejiyi etkileyecek iç ve dış etkenler neler olabilir? Kurumun veya proje ekibinin güçlü ve zayıf yönleri nelerdir? Hangi fırsat ve tehditler ile karşılaşabilirler? İstenilen dönüşüm en etkili olarak hangi yoldan giderek veya hangi yöntemi kullanarak sağlanabilir? Riski en düşük olan yöntem hangisidir? Tüm paydaşları en iyi kapsayan yöntem hangisidir? Hangi yöntem kurumsal kapasite gelişimini sağlamak için daha etkilidir? Hangi yöntem cinsiyet eşitsizliğini azaltmaya katkı sunar ve dezavantajlı grupların lehinedir? Hangi maliyet-bütçe açısından daha uygulanabilirdir? Çevreye dönük en olumlu etkileri yaratan hangisidir?
Dışarıda bırakacağımız yol STK'lar katılımcı demokrasinin gelişiminde etkin rol oynuyor Sivil toplum gelişiyor Sivil toplum kuruluşları etkin çalışıyor Blilgi Kaynakları yeterli Yerli yayın bulunuyor Yabancı kaynaklar ucuz ve yaygın Deneyimler yazılı hale getiriliyor STK'lara yönelik beceri geliştirme eğitimleri bulunuyor Üniversitelerde STK'lara yönelik eğitim yapılıyor STK'lar arası eğitim köprüsü güçlü Özel sektör eğitimleri STK'ların ihtiyaçlarını karşılıyor Yasal altyapı teşvk edici Hukuki süreçler karmaşık değil ve anlaşılabiliyor Yasaları takip etmek mümkün STK'lara katılım yüksek Üyelik kısıtlı değil Önyargı bulunmuyor Politika süreçlerine sivil toplum katılıyor İzleyeceğimiz Yol Dışarıda bırakacağımız yol
3. Paydaş Analizi Paydaş, gerçekleştirmek istediğimiz faaliyet veya projeden doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenebilecek ve bu süreci etkileyebilecek herkestir. Bireyler, gruplar, topluluklar veya kurumlar paydaş olabilirler (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:35). Paydaşları belirlemek için aşağıdaki sorular sorulabilir: Bu sorun kimin sorunudur? Bu sorunun çözümünden en çok kim etkilenecek? (olumlu veya olumsuz) Bu çözüme en çok kim katkıda bulunabilir? Bu çözüme en çok kim karşı çıkabilir?
3. Paydaş Analizi Birincil Paydaşlar (Doğrudan etkilenenler: hedef gruplar, doğrudan yararlananlar) İkincil Paydaşlar ( Dolaylı olarak etkilenecek olanlar) Diğer Paydaşlar
3. Paydaş Analizi Paydaşların projeler ile ilgileri ve katılım düzeyleri farklı olabilir. Paydaşların projeler ile ilgisini kazanacakları ve kaybedecekleri belirleyecektir. Paydaşların katılım düzeyleri ise ortaklık, işbirliği, danışma ve bilgilendirme olarak tanımlanmaktadır (Yentürk ve Aksakoğlu, 2006:41). Bilgilendirme Danışma İşbirliği Ortak Faaliyet
Örnek 1: STK’lara yönelik kapasite artırımı projesi STK'larda profesyonel ve gönüllü olarak çalışanlar Katılımcıların aday gösterildiği STK'lar İlgili devlet kuruluşları Websitesi, kütüphane ve seminerlerden yararlananlar Diğer STK'lar
Örnek 2: Çalışan memnuniyetinin artırılması projesi İşyerinde çalışanlar Bölüm Yöneticileri İnsan Kaynakları Bölümü Finans Bölümü İşyeri Sendikası
Paydaşlar İlgileri Katılım Düzeyleri Birincil Paydaşlar 1.STK’larda gönüllü veya profesyonel olarak çalışan katılımcılar Kapasite artırımı Daha etkin çalışma Kişisel gelişim Danışma 2. Katılımcıları aday gösterildiği STK’lar Verimliliklerini artırmak Bilgilendirme 3. Websitesi, kütüphane ve seminerlerden yararlananlar Etkilerini ve bilgi düzeylerini artırma İkincil Paydaşlar 4. Diğer STK’lar Kapasite artırımı ve etkin çalışma 5. İlgili devlet kuruluşları STK’ların bürokratik işlerini yürütme kapasitelerinin artması
E-Posta: smac@sakarya.edu.tr