Uygarlık Düzeyi Açısından Eğitimin Kısa Tarihi

Günümüzde e ğ itim bir sistem olarak ele alınmaktadır. Sistem, birbiri ile ilişkili olan ve birlikte çalışan alt parçaların toplamına verilen isimdir. Oldukça yaygın olarak kullanılan “e ğ itim sistemi” ise e ğ itim kurumları, ö ğ retim programları, kurallar, ürün de ğ erlendirme çalışmaları gibi çeşitli ögelerden oluşmaktadır.

Bugün bir sistem olarak görülen ve karmaşık bir yapı arz eden e ğ itim işi, tarih boyunca günümüzdeki durumuna gelene kadar birçok aşama göstermiştir.

Sosyologlar temel ekonomik faaliyetleri temele alarak insan topluluklarını avcı toplayıcı, tarım, sanayi ve bilgi toplumu olarak sınıflandırmaktadır.

E ğ itim tarihi incelendi ğ inde toplumlarda yürütülen ekonomik faaliyetlerle e ğ itim uygulamaları arasında güçlü bir ilişkinin varlı ğ ı görülmektedir.

Avcı toplayıcı olan toplumlarda en temel bazı eşyaların haricinde bir üretim faaliyeti yürütülmemektedir. Bu toplumlar geçimlerini avlanarak ve do ğ ada buldukları nesneleri toplayarak sa ğ lamaktadır.

Avcı toplayıcı toplumlarda kurumsallaşmış bir e ğ itim sisteminden söz etmek olanaksızdır. Bu dönemde daha çok usta çırak ilişkisi içinde yürütülen e ğ itim işi, toplumun bilgi birikimini ve kültürünü sonraki nesillere aktarmak olarak algılanmaktadır.

Tarım dönemine geçen topluluklar artık yerleşik hayatı benimsemektedir. Bu dönemde temel ekonomik faaliyetler tarım ve hayvancılıktır.

Tarım toplumlarında e ğ itim kurumlarının ortaya çıkmaya başladı ğ ı görülmektedir. Bu kurumlar daha çok dini grupların ve kurumların kontrolündedir. Din adamları aynı zamanda e ğ itimcidir. Ancak henüz e ğ itim elitist bir niteliktedir. Zorunlu yaygın e ğ itim gibi bir uygulamaya rastlanmamaktadır.

Tarım toplumlarında toplumun ihtiyaçları do ğ rultusunda mesleki teknik e ğ itim, askeri e ğ itim, din e ğ itimi gibi farklı alanlarda e ğ itim veren kurum ya da kişiler bulunmaktadır. Mesleki teknik e ğ itimin daha çok usta çırak ilişkisi içinde verildi ğ i görülür.

Sanayi dönemi toplumlarında temel ekonomik faaliyet üretime kaymıştır. Kurulan fabrikalar ve makineleşme ile birlikte her alanda artan üretim bu dönemin karakteristik özelli ğ idir. Bu dönemde teknik işlerle u ğ raşan mühendis, tekniker, işçi gibi meslekler ortaya çıkmıştır.

Sanayileşme döneminde ekonominin ihtiyaç duydu ğ u insan gücünün yetiştirilmesi öne çıktı ğ ından e ğ itim uygulamaları bu do ğ rultuda gelişmiştir. Bu dönemde günümüzde benzerlerine rastladı ğ ımız örgün e ğ itim kurumları ortaya çıkmış, e ğ itim yaygınlaşarak giderek artan sürelerle zorunlu hale getirilmiştir.

Sanayi sonrası dönem bazı sosyologlarca bilgi toplumu olarak adlandırılmaktadır. Bilgi toplumunda temel ekonomik sektörler hizmet ve bilgi yo ğ un sektörleridir. Araştırma geliştirme çalışmaları bu dönemin karakteristik faaliyetlerindendir.

Bilgi toplumlarında bilginin işlenmesiyle ilgili artan talep sanayi döneminde temelleri atılmış olan e ğ itim kurumlarının sorgulanmasını beraberinde getirmiştir.

Sanayi sonrası dönemde sanayi döneminin özelliklerini koruyan ya da korumaya çalışan e ğ itim sistemi sorgulanmaya başlanmıştır. Bilgi toplumu dönemi, bireylerin ö ğ renmesinde örgün e ğ itim kurumlarının rolünün azaldı ğ ı, iletişim araçları yoluyla yapılan ö ğ renmelerin ö ğ renmede önemli paya sahip olmaya başladı ğ ı bir dönemdir.