ÜNİTE İLK ÇAĞ DÖNEMİ MÜZİĞİ BATI MÜZİĞİ TARİHİ ÜNİTE İLK ÇAĞ DÖNEMİ MÜZİĞİ

İÇERİK Müzikoloji nedir? Müzik tarihinin Müzikoloji içindeki yeri Müzik tarihinin temel kavramları Etimoloji (Müzik kelimesinin kökeni) Kültürel evrim Müziğin doğuşu üzerine teoriler

Müzikoloji Nedir? Müziğin tüm teorik (kuramsal) konularını araştıran bilime müzikoloji (müzik bilimi) denir. Müzik ile ilgili her türlü konuyu araştıran bilgi dalıdır. Müzik kuramı, ses fiziği, etnomüzikoloji ve müzik tarihinin araştırma alanlarından yararlanır.

Müzik Tarihinin Müzikoloji İçindeki Yeri Müzik bilimi üç genel bölüme ayrılır: Tarihsel Müzik Bilim Sistematik Müzik Bilim Kullanım İçin Müzik Bilim

1. Tarihsel Müzik Bilim Aşağıdaki bilgi dallarını kapsar: Çalgı Bilgisi: Çalgı yapımı, çalınış biçimleri, çalgı tarihi vb. İkonografi: Çalgıların ya da çalgıcıların resimlerinden bilgi sağlama. Seslendirme Bilgisi: Geçmişte kalan müziklerin gerçekte nasıl olduğunu araştıran bilgi dalıdır. Müzik Yazıları Bilgisi: Notasyonun özelliklerini araştırır. Kaynakça Bilgisi: Müzik tarihinde yer alan notalar ve diğer yazılı kaynakları araştıran bilgi dalıdır.

Biyografi: Müzikçilerin yaşamı ve yaşantılarını araştıran bilgi dalıdır. Form Bilgisi: Müzik yapıtının formunu analiz eden bilgi dalıdır. Terminoloji: Müzikal kavramları ve terimleri inceleyen bilgi dalıdır. Stil Bilgisi: Üslup özelliklerini belirleyen bilgi dalıdır.

2. Sistematik Müzik Bilim Aşağıdaki bilgi alanlarını kapsar: Müzikal Akustik, Ses ve İşitme Fizyolojisi, Çalgı Fizyolojisi, İşitme Psikolojisi, Müzik Psikolojisi, Müzik Sosyolojisi, Müzik Pedagojisi, Müzik Felsefesi, Müzik Estetiği ve Etnomüzikoloji.

3. Kullanım İçin Müzik Bilim Çalgı Yapım Bilgisi, Müzik Eğitimi, Müzik İletişim Teknolojisi, Müzik Eleştirisi. Müzikoloji’nin yararlandığı bilim dalları şunlardır: Filoloji (Dil Bilim), Edebiyat, Sanat Tarihi, Din Bilimi, Fizik, Tıp, Sosyoloji, Halk Bilim ve Felsefe. Müzik Tarihi bu bilim dallarından ilk dördü tarafından daha çok desteklenmekte ve beslenmektedir.

Müzik Tarihinin Temel Kavramları Müzik Tarihi, 19. yy’da önem kazanmaya başlamıştır. Geçmişin müzik mirasına ilk sahip çıkan müzikçiler Romantiklerdir. İnsan ne kadar iyi tanınırsa sanatı da o kadar iyi anlaşılır temeline dayalı anlayıştan yola çıkılarak toplum koşullarının biçimlendirdiği yaratıcı özelliklerden çok sanatçının yaşamı üzerinde duruluyordu.

20. yy ilk yarısında tarihçiler yapıttan yola çıkarak bestecinin yaratıcı kişiliğini ve dönemini değerlendirmeye başlamışlardır. Bu tarihçilerden en ünlüsü Curt Sachs’tır. Sachs, bestecinin yaratıcı özelliklerini inceleyerek müziğin özüne inmiş, tarihe ışık tutmuştur.

Müzik tarihinde üslupları belirleyen üç ölçüt vardır: Kişisel Üslup Ulusal Üslup Çağ Üslubu Müzikçi, çağının ve halkının duyuş ve düşüncelerini temsil eder ama yapıtına asıl damgayı vuran onun buluşçu kişiliğidir. Başka bir deyişle besteci, yapıtını kendi kanıyla yazar.

Etimoloji Müzik kelimesinin kökeni; Antik Yunan uygarlığında çok tanrılı bir dine inanılıyordu. Şiir ve edebiyat tanrısı Apollon dokuz tane tanrıça tarafından korunmaktaydı. Zeus ve Minemosin’nin kızı olan bu tanrıçalara ‘’Mous’’ adı veriliyordu. Yunanca Mousike (Müzik) kelimesi Mous kelimesine eklenen -ike takısı ile ortaya çıkmış ve Mousların konuştuğu dil anlamına gelir.

Kleio, Euterpe ve Thalia

Kültürel Evrim Paleolitik Çağ (Eski Taş Devri, Yontma Taş Devri, Üretim Öncesi) Neolitik Çağ (M.Ö 10.000’den başlayarak Yeni Taş Devri, Cilalı Taş Devri, Üretim ve Tarımın Başlaması) Endüstri Çağı (M.Ö 1800 yıllarından başlar Bronz ve Demir Çağı)

Paleolitik çağdan bulgu olarak elimizde mağara resimleri vardır Paleolitik çağdan bulgu olarak elimizde mağara resimleri vardır. Bu resimlerde ok yayından gerilmiş telin tınlamasıyla ilk telli çalgı örneğinin ortaya çıkmış olduğu düşünülmektedir. İlkel insanların taşlardan, ağaç kabuklarından, kemik ve boynuzlardan çıkardığı sesler,doğayı tanımak ve büyü amacıyla elde ettiği seslerdir.

2. Neolitik Çağ ile paleolitik çağ arasındaki ayırt edici özellik şudur: Avcılık ve toplayıcılık teknolojisinden tarım ve hayvancılık teknolojisine geçilmiştir. İnsanoğlunun geçirdiği en önemli kültürel devrimlerden biri bu olarak kabul edilmektedir. Mısır, Hint, Çin, Hitit, Fenike, İbrani ve Antik Yunan uygarlıkları bu dönemde yükselmiştir.

MÜZİĞİN DOĞUŞU ÜZERİNE TEORİLER 19. yy boyunca müziğin doğuşuna ilişkin teoriler ortaya atılmıştır. Herder ‘e göre müzik «dil»den, Darwin’e göre müzik hayvan ve özellikle kuş seslerini taklit edilmesinden, Stumpf’ a göre insanların birbirlerine seslenmesinden, Spencer’a göre insanların birbirleriyle olan ilişkilerinden kaynaklanmış ya da esinlenilerek doğmuştur.

Kanıtı olmayan, bilimsel bulgu ve verilere dayanmayan varsayımlar geçersizdir. Antropoloji, arkeoloji ve etno müzikoloji kanıt çıkarmak için bulguları temel almaktadır. Tarih öncesine uzanan etno müzikolojik araştırmaların yöntemi şu şekildedir; çalgı bulguları, resim ve harf yazıları, müzik hakkında yazılmış belgeler.

Sachs’a göre müziğin başlangıcını ve ilk kımıldanışlarını öğrenmek isteyen kişi,bu günün ilkel yaşam biçimlerinde ilk çağların kanıtlarını bulup aydınlığa çıkartmak durumundadır. Bu şekilde çözüme varmayı iş edinen bilim dalına karşılaştırmalı müzik bilim adı verilir.

Günümüzde bu yöntemle ses kayıtları değerlendirilen çok sayıda yapım vardır elimizde. Bunların sistematik biçimde toplanması yaygınlaştırılması konusunda Fransız Doğal Tarih Ulusal müzesinin çalışmalarından zengin sonuçlar çıkmıştır. Müze’nin CD yapımı olarak hazırladığı yapımlar arasından bazıları şunlardır. Merkezi Afrika Cumhuriyetinde ksilafon müziği, Salomon Adalarında Çokseslilik.

Iles Salomon

KAYNAKÇA SAY, Ahmet , Müzik Tarihi, 2012. SELANİK, Cavidan, Müzik Sanatının Tarihi Serüveni. SACHS, Curt, Kısa Dünya Musikisi Tarihi, çev. İlhan Usmanbaş, 1965. İLYASOĞLU, Evin, Zaman içinde Müzik. Batı Müziği Tarihi ders kitabı.