KIRAAT İLMİ Kur’ân-ı kerîmin nasıl okunacağını bildiren ilim. Kıraat ilmi, Kur’ân-ı kerîmin yazıldığı gibi okunmasından ve tevatür yâni sağlam ve güvenilir haber hâlinde çeşitli okunuş şekillerinden bahseder.

Faydası; Kur’ân-ı kerîmin kelimelerini telaffuz hususunda, hatâya düşmekten korumak; tahrif ve tağyirden (değiştirilmekten) muhafaza etmektir. Bu da, kıraat imamlarının (âlimlerinin) kıraatini bilmek ve birbirinden ayırmakla mümkündür.

Kıraatin başlangıcı ve esâsı, tevatüre yâni nakle dayanır Kıraatin başlangıcı ve esâsı, tevatüre yâni nakle dayanır. Kur’ân-ı kerîmi ilk okuyan, Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâmdır.

Cebrail aleyhisselâm, her sene bir kerre gelip o âna kadar inmiş olan Kur’ân-ı kerîmi Levh-i mahfuzdaki sırasına göre okur, Peygamber efendimiz de dinler ve tekrar ederdi. Vefat edecekleri sene iki kerre gelip tamâmını okudular

Kur’ân-i kerîm, Arabca’nın yedi lehçesi üzerine nazil oldu Kur’ân-i kerîm, Arabca’nın yedi lehçesi üzerine nazil oldu. Bu lehçeler; Kureyş, Huzeyl, Sakîf, Hevâzin, Kinâne, Temîm ve Yemen lehçeleridir.

Hicretten önce, Kur’ân-ı kerîm Kureyş lehçesiyle okunurdu Hicretten önce, Kur’ân-ı kerîm Kureyş lehçesiyle okunurdu. Sonraları İslâmiyet bütün Arabistan yarımadasına yayılınca, çeşitli lehçeleri konuşan müslümanlar, Kureyş lehçesiyle okumakta güçlük çektiler ve kendi lehçelerine göre okumaya başladılar

Peygamber efendimiz; “Gerçekten Kur’ân-ı kerîm, yedi harf (lehçe) üzerine indirilmiştir. Size kolay geleni okuyunuz” hadîs-i şerîf de, bu şekilde okumanın caiz olduğunu bildiriyordu.

Hazret-i Osman’ın hilafeti zamanında, ashab-ı kiramın söz birliğiyle, Efendimiz’in vefat ettiği sene, okuduğu kıraat şekli olan Kureyş lehçesine göre altı mushaf yazdırıldı

Bu mushaflarda sûreler birbirinden ayrıldı Bu mushaflarda sûreler birbirinden ayrıldı. Bu Kur’an-ı Kerim’e de kıraat-i mütevatire dendi

KIRAAT İMAMLARI 1- İmam Nafi’: Adı Nâfi’ bin Abdurrahmân, künyesi Ebû Ruveym veya Ebü’l-Hasen veyahut Ebû Abdurrahmân el-Leysî. Aslen İsfehanlı olup Medîne-i Münevvere’de vefat etti. Kıraatteki sıraya göre on imâmın birincisi ve Medine’nin imamı.

2- İmam Abdullah bin Kesir: Künyesi Ebû Sa’îd, Ebû Muhammed veya Ebû Bekr. Mekke’de doğan imam, tabiindendi. İbn-i Kesir, kıraati; Abdullah bin es-Sâib, Übey bin Ka’b ve Ömer bin Hattâb’dan okudu

3- İmam Ebu Amr: İsmi, Ebu Amr bin Ala. Aslen Kâzerûnlu 3- İmam Ebu Amr: İsmi, Ebu Amr bin Ala. Aslen Kâzerûnlu. Basra, Kûfe, Mekke ve Medine’de kıraati öğrendi. Basralıların kıraat imamıdır

4- İmam İbn-i Amir: İsmi Abdullah bin Âmiry künyesi Ebû İmrân olup, tâbiînden. Ravileri, Hisâm bin Ammar ve İbn-i Zekvan’dır. Hişâm Şamlıların hatibi, müftisi ve kıraat imamı idi.

5- İmam Asım: İsmi, Asım bin Ebi’n-Necud olup, künyesi Ebu Bekr 5- İmam Asım: İsmi, Asım bin Ebi’n-Necud olup, künyesi Ebu Bekr. Kûfe’de vefat eden imam, tabiinden. Kûfe’de, Abdurrahman es-Sülemî’den sonra kıraatte reislik kendisine intikal etti.

Asım’ın ravileri, Hafs bin Süleyman ve Ebu Bekr Şu’be’dir Asım’ın ravileri, Hafs bin Süleyman ve Ebu Bekr Şu’be’dir. Hafs, kıraati doğrudan doğruya İmam Asım’dan aldı. Günümüzde Müslümanların çoğu, Asım’ın kıraati ve Hafs’ın rivayeti üzere okuyor. Mushaflar da bu kıraat üzerine basılıyor

6- İmam Hamza: İsmi Hamza bin Habib 6- İmam Hamza: İsmi Hamza bin Habib. Künyesi Ebû Ammâre olup, Asım ve A’meş’ten sonra Kûfe’de kıraat imamı oldu. Ravîleri; Hallad bin Halid ve Halef bin Hişâm.

7- İmam Kisai: İsmi Alt bin Hamza 7- İmam Kisai: İsmi Alt bin Hamza. Künyesi Ebül-Hasen olup, İmam-ı Hamza’dan sonra Kûfe’de reis-ül-kurralık kendisiyle son buldu. Ravîleri; Hafs bin Ömer ve Leys bin Hâlid.

8- İmam Ebu Ca’fer: İsmi Yezid bin el-Ka’ka. Künyesi Ebû Ca’fer’dir 8- İmam Ebu Ca’fer: İsmi Yezid bin el-Ka’ka. Künyesi Ebû Ca’fer’dir. On imamdan sekizincisi olan imam, tabiinin meşhûrlarından. Kıraatte, Medine ehlinin imamı. İmâm-ı Mâlik onun için, “Ebû Ca’fer, Medine’de Müslümanlara Kur’an-ı Kerim öğreten salih bir kimsedir.” buyurdu. Ravîleri, İbn-i Verdan ve İbn-i Cemmaz’dır.

9- İmam Ya’kub: İsmi, Ebû Muhammed Ya’kûb bin İshak el Hadrami 9- İmam Ya’kub: İsmi, Ebû Muhammed Ya’kûb bin İshak el Hadrami. Kıraatte Basra kıraatini temsil eden iki imamdan ikincisi. Ebu Amr’dan sonra Basra’da kıraat rivayeti kendisinde son buldu. Alim, salih, sika yani güvenilir bir kimse idi. Ravîleri; Rüveys ve Ravh.

10- İmam Halef-ül-Âşir: İsmi Ebû Muhammed Halef bin Hişâm 10- İmam Halef-ül-Âşir: İsmi Ebû Muhammed Halef bin Hişâm. Hem onuncu imam hem de İmam-ı Hamza’nın birinci ravisi. Ravîleri; İshâk el-Verrâk ve İdrîs el-Haddâd’dır.