UMS 18 Hasılat Kapsam Genel İlkeler Ölçüm Riskler ve Getiriler Takas İşlemleri Kamuya Açıklama
Kapsam Mal satışı Hizmet satışı İşletmenin varlıklarının başkaları tarafından kullanılması, faiz, royalti ve temettü Kiralama gelirleri (leasing) (UMS 17) Öz sermaye yöntemine göre muhasebeleştirilen iştiraklerden elde edilen temettüler (UMS 28) Finansal varlık ve yükümlülüklerin makul değerinde değişim veya bunların elden çıkarılması (UMS 39) Diğer varlıkların değerinde meydana gelen değişimler
Genel İlkeler Mallar Hizmetler Güvenilir ölçüm Risk ve getirilerin transferi Yönetimiyle sahiplik ilgisinin olması İşlemin özü Hizmetler Tamamlama yüzdesi yöntemi UMS 11 inşaat sözleşmeleri Güvenilir ölçüm Muhtemel ekonomik fayda akışı Maliyetlerin güvenilir ölçümü Faiz – zamana orantılı Royalti – tahakkuk esası Temettü – alma hakkı oluştuğunda
Ölçüm Makul değerin tahsil edilmesi veya edilebilir olması İşlem bedelinin tahsili ileride gerçekleşecekse, bugünkü değer kullanılır ve aradaki fark ilgili dönemlere faiz geliri olarak yansıtılır.
Örnek 1 Mart 2009’da 40.000 TL bedelle bir araç satılmıştır, aracın garanti süresi iki yıldır. Yapılan promosyon kampanyasında üretici tarafından vadeli ödeme opsiyonu da sunulmuştur – “şimdi alın 12 ayda ödeyin”. Satıcının muhasebe dönemi 31 Aralık’ta sona ermektedir. UMS 18’e göre satıcı satışla ilgili hasılat ve maliyetleri ne zaman muhasebeleştirmelidir?
UMS 18’in ekinde bir çok örnek bulunmaktadır. Risk ve Getiriler Hasılatın tanınabilmesi için transfer edilmiş olmaları gerekmektedir. Kurulumun sözleşmenin önemli bir parçasını oluşturduğu durumlarda malların yollanması ancak kurulumunun gerçekleşmemesi. Gelirin tahsilinin alıcının malı üçüncü kişilere satmasına bağlı olması Problemli alanlar Tatmin edici olmayan performans konusunda normal garanti sözleşmesiyle kapsanmamış bir yükümlülüğün kalması Alıcının satışı iptal etme hakkının bulunması ve malların iade edilip edilmeyeceğinden emin olunmaması UMS 18’in ekinde bir çok örnek bulunmaktadır.
Takas İşlemleri Benzer hizmet veya ürünlerin takası hasılat olarak kaydedilmez Benzer olmayan hizmet veya ürünlerin takası hasılat olarak kaydedilebilir Alınan mal veya hizmetler makul değerleriyle ölçülür (güvenilir bir şekilde ölçülemiyorsa vazgeçilen ürün veya hizmetlerin makul değeriyle ölçülür)
Açıklamalar Hizmetlerin tamamlama yüzdesini belirlemede kullanılan yöntemler dahil uygulanan muhasebe politikaları Mal ve hizmet satışı, faiz, royalti ve temettü dahil finansal tablolara alınan önemli hasılat unsurunun tutarı Mal veya hizmet takası yoluyla ortaya çıkan ortaya çıkan hasılatın tutarı