1. Evrendeki Denge ve Güzellik

Evrendeki tüm varlıklar, Yüce Allah tarafından yaratılmıştır Evrendeki tüm varlıklar, Yüce Allah tarafından yaratılmıştır. Elbette Allah, yarattığı varlıkları, sonu belirsiz tesadüflere terk etmemiştir. Yarattığı her şey yerli yerince olup hiçbiri boş ve gereksiz değildir. Bu yüzden en küçük varlıktan en büyüğüne kadar tüm varlıklarda mükemmel bir ölçü ve denge görülmektedir. Maddenin temel yapı taşı atomlar, uzay boşluğunda dolaşan devasa gök cisimleri, insanı hayrete düşüren bir uyum sergilemektedir.

Kur’an-ı Kerim, birçok ayet-i kerimede evrenin ölçü ve denge içerisinde yaratıldığını belirtmektedir. Bunu ifade eden ayet-i kerimelerin birinde, “Şüphesiz her şeyi bir ölçü ile yarattık.” buyurulmaktadır.

Kur’an-ı Kerim, evrendeki denge ve düzeni sürekli ön plana çıkarmaktadır. Öyle ki, evrenin düzen içindeki işleyişi Allah’ın varlığının açık delillerinden biri olarak aktarılmaktadır. Çünkü bir yerdeki denge ve düzenli işleyişin rastlantı sonucu oluşunu aklen kabul etmek mümkün değildir.

Ayet-i kerimede şöyle buyurulmaktadır: “Gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde, Allah’ın gökten rızık indirip onunla yeryüzünü ölümden sonra diriltmesinde, rüzgârları evirip çevirmesinde aklını kullanan bir toplum için deliller vardır.”

Evrende düzenli ve ölçülü bir yaratma olmadan hiçbir canlı, varlığını devam ettiremez. Peygamberimizde varlıklar arasında kurulan dengenin hayatın devamını sağladığını, aksi halde canlıların varlıklarını devam ettiremeyeceklerine işaret etmektedir: “Yıldızlar, gökler için güvencedir. Yıldızlar (yerlerinden) giderse göklere vaat olan şey (kıyamet) gelir.”

Başta Güneş, Ay ve Dünya olmak üzere tüm gök cisimleri hareketlerini mükemmel bir program doğrultusunda sürdürmektedirler. Hem kendi eksenleri etrafında hem de uydusu olduğu cismin çevresinde dönen bu dev kütleler, birbirleri ile son derece uyumlu bir biçimde hareket etmektedirler. Hepsi de Allah’ın kendileri için belirlediği ölçülere bağlıdır.

Kur’an-ı Kerim’de bu durum şu ayetlerle anlatılmaktadır: “Güneş de kendi yörüngesinde akıp gitmektedir. Bu, mutlak güç sahibi, hakkıyla bilen Allah’ın takdiri (düzenlemesi)dir.”

Saatler, günler, haftalar, yıllar, mevsimler hep bu mükemmel düzen sayesinde meydana gelmektedir. Biz insanlar da günlük iş ve ihtiyaçlarımızı bu program dâhilinde yürütme imkânı buluruz. Gece olunca dinlenir, gündüz olunca çalışır ve görevlerimizi yerine getiririz. İşlerimizi, çalışma saatlerimizi ve tatillerimizi bu eşsiz programa göre ayarlarız.

Namaz, oruç, hac ve zekât gibi temel ibadetlerin vakitleri de aynı şekilde bu düzene göre belirlenmektedir. Peygamberimize Ay’ın evrelerini soranlar olmuş,

Allah da bunun insanlık için bazı yararlar sağladığını ifade etmiştir: “Sana, hilalleri soruyorlar. De ki: ‘Onlar, insanlar ve hac için vakit ölçüleridir.” Bir başka ayet-i kerimede: de “O, Güneş’i bir ışık (kaynağı), Ay’ı da (geceleyin) bir aydınlık (kaynağı) kılan, yılların sayısını ve hesabı bilmeniz için ona yörüngeler belirleyendir. Allah, bunları(boş yere değil) ancak gerçek ile (hikmeti gereğince) yaratmıştır...”

Gökyüzündeki eşsiz düzen, geceleri kara ve denizde yol bulmada insanlara yardımcı olmaktadır. Özellikle teknolojik araçların olmadığı dönemlerde insanlar, yönlerini yıldızlar sayesinde belirleyebilmişlerdir. Kur’an-ı Kerim de bu gerçeğin altını çizmektedir: “O, sayelerinde kara vedenizin karanlıklarında yolunuzu bulasınız diye sizin için yıldızları yaratandır...”

Yine Allah Peygamberimizden insanları yer ve gökteki incelikleri araştırmaya davet etmesini istemektedir: “De ki: ‘Göklerde ve yerde neler var, bir baksanıza.’ Fakat ayetler ve uyarılar, inanmayan bir topluma hiçbir fayda sağlamaz.”

Ölçü ve dengenin olmadığı yerde düzenden bahsetmenin imkânı yoktur Ölçü ve dengenin olmadığı yerde düzenden bahsetmenin imkânı yoktur. Şayet dünya güneşe çok yakın veya ondan çok uzak olsaydı bugünkü hayat hiç olmayacaktı. Buna göre dünyamızın mevcut konumuyla tam da yaşam için hazırlanıp programlandığını görmekteyiz.

Etrafımızdaki gezegenlerin konumları yerküre gibi belirlenmediğinden buralarda insan hayatına elverişli ortamın olmadığı anlaşılmaktadır.

Peygamberimiz kâinattaki yaratılış ve denge ile ilgili ayetleri düşüne düşüne okurdu. Yerin ve göğün eşsiz denge ve güzelliğini seyrederdi.

Rivayet edildiğine göre Hz Rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber “Deveye bakmıyorlar mı, nasıl yaratılmıştır? Göğe bakmıyorlar mı, nasıl yükseltilmiştir? Dağlara bakmıyorlar mı, nasıl dikilmişlerdir? Yeryüzüne bakmıyorlar mı, nasıl yayılmıştır?”10 mealindeki ayetleri her okuduğunda başını kaldırıp gökleri seyre dalardı.

Peygamber Efendimiz sık sık yaptığı bu doğal gözlemler neticesinde Allah’ın güç ve kudretine ulaşırdı. Kâinattaki yaratılışta gördüğü mükemmel uyumdan hareketle de Allah’ın varlığını ve birliğini yakından hissederdi. İfade edildiğine göre Hz. Peygamber bir gün ev halkı ile bir saat kadar sohbet etti, sonra yatıp uyudu.

Gecenin üçte ikisi veya üçte biri kadar zaman olunca kalktı, göğe baktı ve “Gerçekten göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün ardı ardına gelip değişime uğramalarında akıl sahipleri için elbet ibret verici deliller vardır.” ayetini okudu.

Peygamberimiz doğa olaylarına, Allah’ın evrene koyduğu kurallar çerçevesinde bakmış ve bunları yanlış şekilde yorumlayanları da uyarmıştır. O, bu konuda çevresindekilere şu açıklamalarda bulunmuştur:

“Bir kısım insanlar, şu güneş ve ay tutulmalarının, yıldız (göktaşı) kaymalarının, yeryüzündeki önemli kimselerin ölümleri sebebiyle olduğunu düşünüyorlar. Şüphesiz onlar doğru söylemiyorlar. Bu olaylar, sadece kulların ibret alacağı Allah’ın ayetlerindendir.”

Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim, evrenin sadece denge ve düzen içinde değil aynı zamanda çok güzel bir biçimde yaratıldığını haber vermektedir. Yemyeşil ağaçlar, masmavi gökyüzü, geceleri parıldayan yıldızlar, cıvıl cıvıl öten kuşlar, rengârenk çiçekler insana huzur ve mutluluk vermektedir.

Bununla ilgili olarak bir ayet-i kerimede şöyle buyurulmaktadır: “O ki, birbiri ile âhenktar yedi göğü yaratmıştır. Rahmân olan Allah’ın yaratışında hiçbir uygunsuzluk göremezsin. Gözünü çevir de bir bak, bir bozukluk görebiliyor musun?

Yine bir başka ayet-i kerimede, “Üstlerindeki göğe bakmazlar mı Yine bir başka ayet-i kerimede, “Üstlerindeki göğe bakmazlar mı? Onu nasıl donattık! Onda hiçbir düzensizlik ve eksiklik yoktur.” buyurulmaktadır.

Peygamber Efendimiz de yaratılanlardaki güzelliğe dikkat çekerek, “Allah’ın bütün yarattıkları güzeldir.” buyurmuştur. Akıl sahibi varlıklar olarak evrendeki düzen ve güzelliğin farkına varmamızı istemiştir. İçinde olmalıyız.

Yine Peygamberimiz bir hadis-i şerifinde varlıkların düzen ve güzellikleri üzerinde düşünenleri Allah’ın en hayırlıları olarak nitelemektedir. Şu halde bizler de Peygamber Efendimiz gibi varlıkları inceleme ve onlardaki düzen ve güzellikleri görme gayreti