Mühendislik Fakültesi Proje Hazırlama Prof. Dr. Hasan Efeoğlu Mühendislik Fakültesi E&E Müh. Bölümü Ekim 2011

PROJE Bütçe ve Süresi Tanımlanmış Olan Bilimsel / Endüstriyel AR-GE faaliyetleri birer proje olarak değerlendirilir.

Kavramı Olarak Proje var iken, tüm PROJE’ler Bir sonucu hedefleyen, orijinalliği, özgünlüğü olan ve sınırlı bir süre içinde gerçekleştirilen ve tekrar etmeyen tüm girişimler PROJE dir. Başka bir ifade ile Toplumun Öncelikleri veya Kişisel Düşünceler doğrultusunda yapılan planlama ve organizasyonlar birer PROJE’dir. PROJE nin Karakteri: Önceden Belirlenmiş bir sürede başlar ve biter Bu süreçte sürekliliği olan bir projenin: Tanımlanmış hedef ve amacı, Özgün bir ürünü veya hizmeti, var iken, tüm PROJE’ler Sınırlı Zaman ve Finans kaynağına, sahip olup Planlaması-Uygulaması ve Kontrol mekanizması vardır.

Uygulama, İzleme ve Kontrol Proje Yaşam Eğrisi Sarfedilen emek Zaman Proje Geliştirme Planlama ve Başlatma Uygulama, İzleme ve Kontrol Projeyi Sonlandırma M. Erdal Balaban, PROJE YÖNETİMİNDE MALİYET PLANLAMA ve PERFORMANSTÜRKİYE BİLİŞİM DERNEĞİ İSTANBUL ŞUBESİ, 2 Nisan 2005, İstanbul

Ne Çeşit Proje ? Projeler hedefleri itibari ile çeşitlilik gösterir. Kamu projeleri: Genellikle büyük bütçelidir ve profesyonel yönetim gerektirir. Askeri projeler: Günün gerçekleri veya olası senaryolar ile ortaya çıkar. Askeri projeler kısa vadede bir ülkenin savunmasına ve caydırıcılığa yöneliktir ancak uzun vadede ticarileşmesi ile kendi geleceğini finans etme özelliğine sahiptir. Fen bilimlerindeki Bilimsel projeler ise yukarıdaki iki maddeye de temel teşkil etmek üzere Temel Bilimler ve Mühendislik alanında gruplandırılabilir.

Proje Kriterleri ÖZGÜN DEĞER YAYGIN ETKİ YAPILABİLİRLİK Bilimsel bir Ar-Ge proje önerisi bazı kriterleri sağlamalıdır, bunlar: ÖZGÜN DEĞER YAYGIN ETKİ YAPILABİLİRLİK BÜTÇE VE GEREKÇESİ SÜRE EKİPMAN ve ORTAM YÖNTEMİ

Projenin Özgün Değeri olmalı Proje konusunun mevcut bilim ve teknolojideki yeri açıkça ortaya konulmuş olmalı, Literatür taramasıyla desteklenmeli, Hipotezler araştırma konusunu incelemek için iyi düşünülmüş ve alternatifler göz önüne alınmış olmalı, Yeni bir fikir ile; teknoloji, bilimsel yöntem veya kavramsal/kuramsal çerçeve geliştirilmesine yönelik olmalı, Öneri mevcut bilim ve teknolojideki ve/veya kullanılmakta olan deneysel yöntemlerdeki var ise eksiklik ve hataları doğru olarak ortaya koymalı, Bilgi ve teknoloji transferi ile yerel, ulusal veya uluslararası bir soruna çözüm getirilmesine yönelik olmalı, Patent alma potansiyeli var ise projenin özgünlüğü güçlenir.

Projenin Yaygın Etkisi olmalı Proje konusu, ülke öncelikleri arasında olmalı, Farklı bilimsel ve teknolojik alanlarda kullanılabilme özelliğine sahip olmalı, Toplumun sorunlarına çözüm üretebilecek nitelikte olmalı, Uluslararası alanda öncü olmaya katkı sağlayabilecek nitelikte olmalı, Ülkenin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlama potansiyeli var olmalı, Yurtdışı bağımlılığı gideren yeni bir ürün veya model geliştirme potansiyeli olmalı, Ülkenin bilimsel ve teknolojik araştırma gücüne, bilim insanı yetiştirilmesi ve yeni yetenekler kazanılmasına katkı sağlama potansiyeli olmalı, (2023 Vizyonu) Sonuçların “ticarileştirilme” potansiyeli yüksek olmalı Proje disiplinler arası ve grup çalışmalarını da içermelidir.

Projenin Yapılabilirliği nin Sorgulanması Proje yürütücüsü yeterli bilimsel birikime sahip olmalı, Tüm ekip üyelerinin görevleri/rolleri ve gereklilikleri/gerekçeleri açıkça ortaya konmalı ve planlamasının yapılmış olması, Ekip araştırmacıları ile birlikte sonuçları kullanacak uygulayıcıların da olması, Proje yürütücüsünün ve katılımcı araştırmacıların önceden proje deneğimi ve bilimsel geçmişi, projenin yapılabilirliği için sorgulanır.

Projenin Bütçesi ve Gerekçesinin Uygunluğu Kaynak sağlayıcının önceden belirlenmiş kriterleri, bütçe açısından göz önüne alınmalıdır. Genel olarak proje kaynaklarının uygulamadaki misyonu, destek miktarları üzerinde belirleyicidir. Ortaya konan bütçe gerekçeleri ile iyi açıklanmalıdır. Proje öneri ve hedef çerçevesi ile uyuşmayan Talep Listesi proje için ciddi olumsuzluktur.

Proje Süresinin Uygunluğu Çerçevesi çizilen projenin hayata geçmesi, sonuca ulaşması, ve değerlendirmelerin yapılması için iş paketleri ile tanımlanan zamanlamanın iyi yapılması gerekir.

Ekipman / Ortam Yönünden Projenin yürütüleceği birimin altyapı-ortam-kaynakları yeterli olmalı. Proje kapsamında istenilen ekipman ek ekipman olabileceği gibi mevcut altyapı ve proje ile uyumlu olmalıdır. İstenilen ekipman uzun süreli ve birden fazla projede kullanıma uygun olması ise arzu edilir. Proje destek sağlayıcısının haricinde kurum/kurumların ayni/nakdi katkısının olması veya sağlanması proje destek şansını artırır.

Yöntem Yönünden Yaklaşımın tasarımı ve seçilen yöntemler sonuca ulaşmak için uygun olmalıdır. Yöntemler belirgin ve doğru olarak açıklanmış olmalıdır, Seçilen yöntemler hipotezleri test etmek için gerekli değişkenleri içermelidir, Hipotez ile ilgili ön çalışmalar yapılmış ve ön sonuçlar alınmış olmalıdır, Seçilen yöntemlerle ilerleme kaydedilememesi durumu için B planı düşünülmüş olmalıdır.

Projede Başarı Bilimsel projelerde başarının ölçütü mutlak sayılar ile ifade edilemez. Her projenin başarılı olması beklenmez ise de bu durum kolayca da tolere edilmez.

Varsa Başarısızlıklardaki Nedenler Büyük Projeler İçin: Proje yönetim metodolijisinin uygulanmayışı, Global rekabet ortamı, Kültürel farklılıklar, Risk yönetiminin yapılmaması yada eksikliği. Küçük Boyutlu projelerde ise: Yetersiz veya eksik proje yönetimi, Kötü tanımlanan hedefler ve ihtiyaçlar, Yetersiz ve eksik planlama, Zamanında değişiklik yapılmaması veya eksikliği.

Proje Yönetimi proje sürecini programlayan çalışmaların bütünüdür. Bilgi, beceri ve araçları proje çalışmalarında kullanarak paydaşların beklentilerini karşılamak, özellikle büyük bütçeli ve alt yüklenicileri olan projelerde yönetimin sorumluluğudur. Proje yönetiminin misyonu, tanımlanan proje çıktısını Optimum sürede, Maliyette ve Hedeflenen kalitede ortaya koymaktır.

Proje Hazırlamada Çerçevemiz Problemin farkına varılması, Tespit Problemin açık ve net ortaya konması, Tanımlama Nedenlerin analiz edilmesi, Gerekçe En olası nedenlerin seçilmesi, Gereklilik Mümkün çözüm önerilerinin ortaya koyması, Çözüm Çözüm önerileri ile ilgili değerlendirme yapılması ve En iyi olduğu düşünülen çözümün belirlenmesi, Analiz Eyleme geçilmesi Planlama

Kabul Edilmiş Bir Projenin Yönetim Süreci BAŞLAT PLANLA UYGULA KAPAT ARA DEĞERLENDİRME ve KONTROL İŞ Paketleri

Proje ve Başarısı Başarılı bir proje; Belirlenen ölçütlerde, zamanında ve öngörülen maliyet sınırları içinde sonuçlandırılan projedir.

Bir Projenin Başarılı Olması Proje sürecinin uygulanmasına, Gerekli beceri ile proje yönetim felsefesin sahip Proje Liderine, organizasyon kültürüne sahip katılımcı ve paylaşımcı proje paydaşlarına, doğrudan bağlıdır.

Üniversitede Proje Kaynakları BAP Bilimsel Araştırma Projeleri: Üniversite kaynakları kapsamında Üniversite Yönetimince BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ UYGULAMA YÖNERGESİ  çerçevesinde organize edilmektedir.

Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projesi Nasıl Bir Proje? Sorusu Yönergede Madde 3’de Tanımlanmıştır. b)Tamamlandığında sonuçları ile alanında bilime ve evrensel veya ulusal ölçülerde katkı yapması, ülkenin teknolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkı sağlaması beklenen bilimsel içerikli, yükseköğretim kurumu içi ve/veya dışı, ulusal ve/veya uluslararası kurum ya da kuruluşların katılımlarıyla da yapılabilecek projelerdir.

BAP Projeleri ve Lisansüstü çalışmalar Lisansüstü Öğrenim Araştırma Projesi Doktora ve muadili: 15.000.TL Yüksek Lisans: 10.000.TL 4.Maddedeki hükümler uygulanır. Madde 4.BAP projelerinin lisansüstü öğrenim araştırma projesi olması halinde üst sınır; araştırıcı olarak Doktora/ Sanatta Yeterlik/ Tıpta Uzmanlık öğrencisi veya öğrencilerinin olması halinde proje başına 15 bin TL, sadece yüksek lisans öğrencisi veya öğrencilerinin olması halinde proje başına 10 bin TL dir. Yüksek lisans projelerinin süresi 1 yıl, doktora projelerinin süresi azami 2 yıldır. Bu bilgiler 2011 yılı içindir güncel formu için http://www.atauni.edu.tr/#bilimsel-arastirma-projeleri adresine bakılmalı.

Yürüyen Projede Acil İhtiyaç var ise; Destek Projesi 25.000.TL Sadece sarf malzemesi ve yedek parça alımında kullanılır.

Üniversiteler İçin Bir Başka Kamu Kaynağı TÜBİTAK http://www.tubitak.gov.tr/home.do?ot=1&sid=337 DESTEKLER SANAYİ Ar-Ge PROJE DESTEKLERİ AKADEMİK Ar-Ge DESTEKLERİ KAMU KURUMLARI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME PROJELERİNİ DESTEKLEME PROGRAMI BİLİM VE TOPLUM PROJE DESTEKLERİ v.b.

AKADEMİK Ar-Ge DESTEKLERİ Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEP) 1001- Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerinin Destekkleme Programı 1002- Hızlı Destek Programı 1007- Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı 1008- Patent Başvurusu Teşvik ve Destekleme Programı 1010- Evrensel Araştırmacı (EVRENA) Programı 1011- Uluslararası Bilimsel Araştırma Projeleine Katılma programı 1301- Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Ağları ve Platformları Kurma Girişimi Projeleri (İŞBAP) Destekleme Programı 3501- Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı (Kariyer Programı)

ARDEP Misyonu ve Tanımlama Araştırma Destek Programları Başkanlığı Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projeleri Destekleme Programı ile evrensel gelişmeler ve ülke öncelikleri doğrultusunda, bilgi ve teknolojinin üretilerek, sonuçların hizmet ve/veya ürüne dönüştürülmesi yoluyla topluma kazandırılması için Ar-Ge faaliyetlerini yürüten bilim insanlarımızı desteklemektedir. Ayrıca Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projeleri Destekleme Programı dahilinde kamu kurumlarımızın Ar-Ge ile giderilebilecek ihtiyaçlarını karşılamak ve sorunlarına çözüm üretmek amacıyla bilim ve teknoloji alanlarında Ar-Ge projelerini desteklemektedir.

BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA PROJELERİNİ DESTEKLEME PROGRAMI (1001) Çevre, Atmosfer, Yer ve Deniz Bilimleri Araştırma Grubu - ÇAYDAG Elektrik, Elektronik ve Enformatik Araştırma Grubu - EEEAG Mühendislik Araştırma Grubu - MAG Savunma ve Güvenlik Teknolojileri Araştırma Grubu - SAVTAG Sağlık Bilimleri Araştırma Grubu - SBAG Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Grubu - SOBAG Temel Bilimler Araştırma Grubu - TBAG Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik Araştırma Grubu - TOVAG Sözleşme Yönetimi Müdürlüğü - SYM

Yüksek Lisans ve Doktora için Yurtiçi TÜBİTAK Destek Programları YURT İÇİ BURSLAR MÜDÜRLÜĞÜ BURS PROGRAMLARI LİSANS ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK PROGRAMLAR 2205 - Yurt İçi Lisans Burs Programı LİSANSÜSTÜ ÖĞRENCİLERE YÖNELİK PROGRAMLAR 2210 - Yurt İçi Yüksek Lisans Burs Programı 2211 - Yurt İçi Doktora Burs Programı 2215 - PhD Fellowship for Foreign Citizens (Yabancı Uyruklular için Doktora Burs Programı) 2228 - Son Sınıf Lisans Öğrencieri için Lisansüstü (Yüksek Lisans/Doktora) Burs Programı 2233 - Doktora Öğrencileri için Yurt İçi Araştırma Burs Programı  DOKTORA SONRASI ARAŞTIRMACILARI DESTEKLEMEYE YÖNELİK PROGRAMLAR 2216 - Research Fellowship for Foreign Citizens (Yabancı Uyruklular için Araştırma Burs Programı) 2218 - Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı 2221 - Konuk Bilim İnsanı Destekleme Programı 2232 - Doktora Sonrası Geri Dönüş Burs Programı KAYNAK: http://www.tubitak.gov.tr/sid/455/pid/453/index.htm

2233 - DOKTORA ÖĞRENCİLERİ İÇİN YURT İÇİ ARAŞTIRMA BURS PROGRAMI Üniversitelerimizde bir doktora programına kayıtlı olan doktora öğrencisi araştırmacıların, kendi Üniversitelerindeki olanaklarla çözemedikleri araştırma sorunlarını yurt içinde başka bir araştırma ortamında çözmelerini sağlamak için burs verilir. Detaylı bilgi için tıklayınız. İlgili programın 2011 yılı 1. dönem başvuruları 29/01/2011 tarihinden itibaren ebideb.tubitak.gov.tr adresinden alınmaya başlanacaktır. Online Başvuru için tıklayınız. Başvuruda Kullanılacak Formlar:        a. 2233 Özgeçmiş Formu        b. 2233 Araştırma Önerisi Formatı        c. Araştırma Önerisi Unsurları        d. 2233 Çalışma Planı (İş Paketleri)        e. 2233 Çalışma Planı (İş Paketleri) Örnekleri              e.1. 2233 - Çalışma Planı (İş Paketleri) (Örnek 1)              e.2. 2233 - Çalışma Planı (İş Paketleri) (Örnek 2)              e.3. 2233 - Çalışma Planı (İş Paketleri) (Örnek 3) Güncel ve detaylı bilgi için TÜBİTAK/BİDEB http://www.tubitak.gov.tr/sid/455/pid/453/index.htm

2218 - YURT İÇİ DOKTORA SONRASI ARAŞTIRMA BURS PROGRAMI Üniversitelerimizde/araştırma kuruluşlarımızda doktora sonrası araştırma yapacak genç araştırmacılara karşılıksız burs verilmektedir. Detaylı bilgi için tıklayınız. Online Başvuru için tıklayınız. Başvuruda Kullanılacak Formlar:        a. 2218 - Araştırma Önerisi Formatı        b. Araştırma Önerisi Unsurları        c. 2218 - Çalışma Planı (İş Paketleri)        d. 2218 - Çalışma Planı (İş Paketleri) Örnekleri              d.1. 2218 - Çalışma Planı (İş Paketleri) (Örnek 1)              d.2. 2218 - Çalışma Planı (İş Paketleri) (Örnek 2)              d.3. 2218 - Çalışma Planı (İş Paketleri) (Örnek 3) Güncel ve detaylı bilgi için TÜBİTAK/BİDEB http://www.tubitak.gov.tr/sid/455/pid/453/index.htm

Yüksek Lisans ve Doktora için Yurtdışı TÜBİTAK Destek Programları YURT DIŞI BURSLAR MÜDÜRLÜĞÜ BURS PROGRAMLARI LİSANSÜSTÜ ÖĞRENCİLERE YÖNELİK PROGRAMLAR 2213 - Yurt Dışı Doktora burs Programı 2214 - Yurt Dışı Araştırma Burs Programı (Doktora öğrencileri için)  2230 - Lisans Mezunları ve Son Sınıf Lisans Öğrencileri için Yurt Dışı Yüksek Lisans Burs Programı DOKTORA SONRASI ARAŞTIRMACILARI DESTEKLEMEYE YÖNELİK PROGRAMLAR 2219 - Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı KAYNAK: http://www.tubitak.gov.tr/sid/455/pid/453/index.htm

2214 - YURT DIŞI ARAŞTIRMA BURS PROGRAMI (Doktora Öğrencileri İçin) Üniversitelerimizde bir doktora programına kayıtlı olanlarla yüksek öğrenim kurumları dışındaki araştırma kuruluşlarında çalışan doktora öğrencisi araştırmacılara araştırma amaçlı burs verilir.  Detaylı bilgi için tıklayınız. Programla ilgili Sıkça Sorulan Sorular için tıklayınız. Online Başvuru için tıklayınız. Başvuruda Kullanılacak Raporlar:         a. 2214 Özgeçmiş Formu         b. 2214 Araştırma Önerisi Formatı         c. Araştırma Önerisi Unsurları         d. 2214 - Çalışma Planı ve Rapor Formu Örnekleri              d.1. 2214 - Çalışma Planı ve Rapor Formu (Örnek 1)              d.2. 2214 - Çalışma Planı ve Rapor Formu (Örnek 2)              d.3. 2214 - Çalışma Planı ve Rapor Formu (Örnek 3) Güncel ve detaylı bilgi için TÜBİTAK/BİDEB http://www.tubitak.gov.tr/sid/455/pid/453/index.htm

2219 - YURT DIŞI DOKTORA SONRASI ARAŞTIRMA BURS PROGRAMI Doktorasını ya da Tıbbi Bilimlerde doktora ya da uzmanlığını almış yurt dışında araştırmalar yapacak olan bilim insanlarını desteklemek üzere burs verilir.  Detaylı bilgi için tıklayınız. Programla ilgili Sıkça Sorulan Sorular için tıklayınız. Online Başvuru için tıklayınız. Başvuruda Kullanılacak Raporlar:             a. 2219 - Özgeçmiş Formu        b. 2219 - Araştırma Önerisi Formatı        c. Araştırma Önerisi Unsurları        d. 2219 - Çalışma Planı ve Rapor Formu        e. 2219 - Çalışma Planı ve Rapor Formu Örnekleri              e.1. 2219 - Çalışma Planı ve Rapor Formu (Örnek 1)              e.2. 2219 - Çalışma Planı ve Rapor Formu (Örnek 2)              e.3. 2219 - Çalışma Planı ve Rapor Formu (Örnek 3) Güncel ve detaylı bilgi için TÜBİTAK/BİDEB http://www.tubitak.gov.tr/sid/455/pid/453/index.htm

Bu Programa Dahil Olan Sizler Akademik bir çalışma yapmayı planlıyorsunuz veya dahil oldunuz. Çalışmanızın kapsamı Lisans Üstü Eğitim çerçevesindedir. Her bir Lisans Üstü Eğitim, Proje Odaklıdır Doğal olarak bu projelerde katılımcı olarak bulunacaksınız. Her bir projenin de mutlaka bir lideri olacaktır. Dahil olduğunuz projenin başarılı olması katılımcı olarak sizin de başarınız olacak Başarılı bir proje ise Özgeçmiş (CV) için artı referans olacaktır. Bir Projenin Başarısında Katılımcılarının Profesyonel Davranış Sergilemesi Önemlidir.

Son Söz Kimlerin proje fikri olur? Sürekli Öğrenme Felsefesi ile İhtiyacından da Fazla Öğrenen Kişiler Proje Üretme Kapasitesine Sahiptir

Kaynaklar TÜBİTAK Proje değerlendirme kriterleri TÜSSİDE-TÜBİTAK “Proje Yönetimi Çalıştayı” notları http://www.atauni.edu.tr/userfiles/BAP_YONERGE(1).doc http://www.tubitak.gov.tr/home.do?ot=1&sid=337 http://www.tubitak.gov.tr/sid/455/pid/453/index.htm