Öğr. Gör.Dr. Berna CANTÜRK GÜNHAN YARATICI DRAMA Öğr. Gör.Dr. Berna CANTÜRK GÜNHAN Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi, İlköğretim Matematik Eğitimi, İzmir. berna.gunhan@deu.edu.tr

Dran ve Dranein den gelmektedir (MEB, 2003). Yunanca “dromenon” seyirlik Fransızca ise “drame” burjuva tiyatrosu anlamına gelmektedir.

Drama da: işlenen konu ya da olaylar canlandırılır, sorgulanır, değerlendirilir.

Eğitimde Drama “Eğitim amaçlı drama, özel olarak düzenlenen yaşantıları somut bir şekilde hissetme yoluyla, sosyal, evrensel ve soyut kavramların, canlandırılarak anlamlı hale getirildiği, öğrenildiği bir eğitim yöntemidir” (Lindvaag ve Moen, 1980)

Yaratıcı Drama Doğaçlama, rol oynama gibi bazı tekniklerden yararlanılarak, bir grup çalışması içinde, bireylerin bir yaşantıyı, bir olayı, bir fikri, kimi zaman bir soyut kavramı ya da bir davranışı, eski bilişsel örüntülerin yeniden düzenlenmesi yoluyla ve gözlem, deneyim, duygu ve yaşantıların gözden geçirildiği canlandırmadır (San, 2002: 81).

“Bir grup çalışması içinde, öğrencilerin bir yaşantıyı, bir kavramı, ders ünitelerinden belli bir konuyu ya da temaları yaşayarak, canlandırarak, oynayarak öğrenmelerini sağlayan bir süreç, eğitsel bir ortamdır” (MEB, 2003:10).

Yaratıcı Dramanın Amaçları Soyut kavramları ya da yaşantıları somutlaştırma. Hoşlanılmayan durum, olay ya da olgularla nasıl başa çıkılacağını gösterme. İçinde yaşanılan dünyayı daha somut olarak görmeyi sağlama. Bireyler arasındaki farklılıklara hoşgörüyle bakabilmeyi sağlama. Yaratıcılık ve estetik gelişimi sağlama. Eleştirel düşünme yeteneği kazandırma.

Yaratıcı Dramanın Amaçları Başkalarını anlam ve hissetme becerisini geliştirme (Empati) Farklı olay, olgu ve durumlarla ilgili deneyim kazanma. Moral ve manevi değerlerin gelişmesine olanak sağlama. Problem çözme ve karşılaşılan problemleri yeni bir bakış açısıyla inceleme.

Yaratıcı Dramanın Amaçları Kazanılan, değiştirilen ya da düzeltilen davranışlar hakkında bireye bilgi verme. Sosyal gelişim ve birlikte çalışma alışkanlığı kazandırma. Kendine güven duyma ve karar verme becerileri kazanma. Sözcük dağarcığını geliştirme yoluyla dil ve iletişim becerileri kazanma. İmgelem gücünü, duygularını ve düşüncelerini geliştirme.

Yaratıcı Dramanın İlkeleri Yaratıcı dramada insana ve bireysel farklılıklara saygı esastır. Yaratıcı drama isteyen herkese açık olan, hayat boyu yararlanılabilecek bir alandır. Katılımda gönüllülük esastır. Yaratıcı drama gruba yöneliktir ve grup dinamiklerinden hareket eder. Her birey belli bir yaratıcılık potansiyeli ile doğar.Uygun ortam ve koşullarda bu potansiyel açığa çıkarılarak geliştirilebilir.

Yaratıcı Dramanın İlkeleri Yaratıcı drama sonuca değil, sürece yöneliktir. Yaratıcı dramada grup üyelerinin kendilerine, birbirlerine ve lidere güveni esastır. Grup içinde güvenin geliştirilmesinden lider sorumludur. Yaratıcı dramanın özünde doğaçlamalar bulunur. Yaratıcı drama spontanlığı önemser. Yaratıcı dramada evrensel değerler esas alınır. Yaratıcı drama hem bireye hem de topluma karşı sorumludur.

Dramanın Tarihsel Gelişimi Bir İngiliz olan Peter Slade, 1920’lerden itibaren çocuk grupları ile drama çalışmalarını denemeye başlamıştır (Önder, 2003). İngiltere’de 1943’te Eğitsel Drama Derneği kurulmuş ve 1951’de Eğitim Bakanlığınca okulda drama önemli bir alan olarak tanınmıştır (San, 2002).

Yaratıcı Dramanın Türkiye’deki Gelişimi Baltacıoğlu 1910- 1920’lerde eğitimde yaparak, yaşayarak öğrenmenin gerekliliğini, ezberci eğitim anlayışının terk edilerek yaratıcı, üretken bireyler yetiştirilmesi gerektiğini, ortaya koyarak, tiyatronun eğitimde kullanılmasının önemi üzerinde durmuştur.

Ülkemizde bugünkü anlamıyla yaklaşım, 1982 yılında Prof. Dr Ülkemizde bugünkü anlamıyla yaklaşım, 1982 yılında Prof. Dr. İnci San ve Tamer Levent’in Ankara’da AÜ. Eğitim Bilimleri Fakültesinde başlattıkları drama kurslarıyla başlamış(Okvuran, 1993). 1989 yılından başlayarak A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Ana bilim dalında Yaratıcı Drama, Eğitsel Drama, Yaratıcı Eğitsel drama gibi adlarla yüksek lisans dersleri açılmıştır.

Dramanın Aşamaları Isınma Asıl Çalışma Değerlendirme

Isınma Dramaya başlarken kullanılır Rahatlama, ortama ve arkadaşlarına uyum, konsantrasyon sağlar.

Isınmada Kullanılan Oyunlar İsimle çalışma oyunları Meyve sepeti Lideri takip et Tren oyunu Köşe kapmaca Topla tanışma oyunu Yürümeler

ASIL ÇALIŞMA Çalışmanın amacına uygun hazırlanan oyun ve doğaçlamalardan oluşur. Oyun oluşturma için pandomim, rol oynama, doğaçlama, öykü oluşturma, dramatizasyon gibi etkinliklerden biri veya bir kaçı seçilerek uygulama yapılır. Bireysel ve grup yaratıcılığının en çok ön plana çıktığı çalışmalardır.

DEĞERLENDİRME Drama çalışmasının aşamalarının her birinin ya da bir kaçının ardından tartışma açılması, "ne yaşadınız?", "neler hissettiniz?", "nerede güçlük çektiniz?". Bu çalışmanın ardından başkalarının davranış biçimleri, duyguları, düşünceleri, deneyimleri ile ilgili bilgi sahibi olmak bireyin kendi yaşamına bilinçli bir şekilde göz atması açısından önemlidir

Drama Teknikleri Doğaçlama Bilinç koridoru Rol oynama Dedikodu halkası Ritüeller Pandomim Geriye dönüş Gerçek an Donuk imge

Doğaçlama Kalıpları önceden belirlenmeksizin ve belli bir düzenleme işlemlerine bağlı kalmaksızın hayal gücüne dayalı bir şekilde özgür davranmadır. O anda zihninde olanlarla canlandırma yapma.

Bilinç koridoru Bir karakterin yaşamında ikilem olduğu zaman ya da bir seçim yapması gerektiğinde kullanılabilen bir tekniktir. Önce karşılıklı geçerek bir koridor oluşturulur. Kişi koridorda yürümeye başlar, koridordaki öğrenciler farklı düşünceleri söyleyerek kişinin vicdan sesini oluştururlar. Bu seslerin şiddeti kişi yürürken artmaya başlar.

Rol oynama Pantomime benzer bir şekilde rol oynama, öğrencilerin kendileri olarak söyleyemediklerini ve yapamadıklarını girdikleri rol içinde mimiklerini maksimum düzeyde kullanmalarını kolaylaştırır.

Dedikodu halkası Karakterlerin davranışları, topluluğun içinde söylenti ve dedikodunun yayılması şeklinde yorumlanabilir. Halkanın etrafında söylentiler yayılırken abartılı hale getirilerek çarpıklaştırılır.

Ritüeller Drama içinde öğrenciler, yıl dönümleri, inanç ve değer sistemlerine uygun olarak rituel ve seromoniler düzenlerler.

Pandomim Bireye bir taraftan bedenlerini tanıma ve beden dilini etkili bir biçimde kullanma fırsatı verirken diğer taraftan da belli bir etkinliğe odaklanarak iyi birer gözlemci olmalarına yardımcı olur.

Geriye dönüş Oluşturulan dramada şimdiki ve geçmiş arasındaki ilişki, geriye dönüş sahneleri gösterilerek pekiştirilir veya karakter geçmişin can alıcı görüntüleriyle karşılaştırılır.

Gerçek an Drama için bir son sahnenin grupça tasarlanmasıdır.

Donuk imge Drama sırasında önemli bir etkinlik gerçekleştirilirken katılımcıların donuk bir fotoğraf oluşturmasıdır.

Drama………… Özgüven Artırma Empati Yaparak-yaşayarak öğrenme Yaratıcılığı geliştirme Kendini ifade etme Estetik beğeniyi geliştirme İşbirliği Toplumsal duyarlılık....