MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI Antlaşma Mondros Limanı’na demirli Agamemnon zırhlısında 30 Ekim 1918’de imzalanmıştır. Osmanlı Devleti adına Rauf Bey (Orbay), İtilaf devletleri adına ise Amiral Arthur Calthorpe imzalamışlardır.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (ANTLAŞMA MADDELERİ) Çanakkale ve İstanbul boğazları açılacak ve buradaki mevziler İtilaf devletlerince işgal edilecektir. Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için bırakılacak bir miktar kuvvet dışında Osmanlı ordusu terhis edilecek ve tüm silahları İtilaf devletlerine teslim edilecektir.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (ANTLAŞMA MADDELERİ) Osmanlı Devleti bütün liman ve tersanelerini, Toros tünellerini, demiryollarını, telgraf ve telefon hatlarını İtilaf devletlerinin denetimine verecektir. İtilaf devletleri güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıktığında istedikleri stratejik bir bölgeyi işgal edebilecektir. (7.madde)

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI (ANTLAŞMA MADDELERİ) Doğu Anadolu’daki altı ilde (Vilayet-i Sitte: Erzurum, Van, Elazığ, Sivas, Bitlis, Diyarbakır) bir karışıklık çıktığında İtilaf devletleri bu illerin herhangi birini işgal edebilecektir. (24.madde) İtilaf devletleri ile Ermenilere ait esirler serbest bırakılacak, Türk esirler ise istenirse serbest bırakılmayabilecektir. Osmanlı Devleti bu antlaşmayla fiilen sona ermiştir. İtilaf devletlerinin Mondros Ateşkes Antlaşması’na dayanarak işgal ettikleri ilk yer Musul’dur.

WILSON İLKELERİ Barış antlaşmaları açık bir şekilde yapılmalıdır, gizli yapılmamalıdır. Uluslar arası ekonomik engeller kaldırılmalı, ticaret serbestçe yapılmalıdır. Ulusların kendi kaderlerini tayin etme hakkı bulunmalıdır. (self determinasyon) Galip devletler, yenilen devletlerden toprak ve savaş tazminatı almamalıdır.

PARİS BARIŞ KONFERANSI (18 OCAK 1919) Avrupa’nın durumu ve sınırlarının çizilmesi, Sömürgelerin ve Osmanlı’nın paylaşılması gibi konular karara bağlanmak istenmiştir. Konferansta, Milletler Cemiyeti’nin kurulması, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan’la yapılacak antlaşmaların esasları, İzmir’in Yunanistan’a bırakılması, Doğu Anadolu’da bir Ermeni devletinin kurulması, Manda ve himayenin kabul edilmesi konuları karara bağlanmıştır.

İŞGALLERE KARŞI KURULAN CEMİYETLER Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti: Sivas’ta kurulmuştur. Halkta milli mücadele bilincini oluşturmak amacıyla mitingler düzenlemiş, çalışmalar yapmıştır. Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Bu cemiyetin amacı, Doğu illerinin Ermenilere verilmesini engellemektir. Bu amaçla Türkçe Hadisat ve Fransızca Le Pays (Vatan) gazetelerini çıkarmışlardır. İstanbul’da kurulan bir cemiyettir ve Erzurum’da bir şubesi açılmıştır. Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Edirne’de kurulmuştur. Yunanistan’ın Trakya’yı işgalini önlemek amacını taşımaktadır.

İŞGALLERE KARŞI KURULAN CEMİYETLER İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Ege Bölgesi’nin Türklere ait olduğunu tüm dünyaya duyurmak ve ispat etmek, İzmir’in Yunanistan’a verilmesini önlemek amacıyla kurulmuştur. Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti: Trabzon ve çevresinde Pontus Rum Devleti kurulmasını engellemek amacıyla kurulmuştur. Kilikyalılar Cemiyeti: Adana ve çevresini işgalden korumak ve bölgenin Ermenilere verilmesini engellemek amacıyla kurulmuştur. Milli Kongre Cemiyeti: Türk milletinin haklı davasını tüm dünyaya yayın yoluyla duyurmak amacıyla kurulmuş olan cemiyettir.

İŞGALLERE KARŞI KURULAN CEMİYETLERİN ÖZELLİKLERİ Bölgesel amaçlı olarak kurulmuşlardır. İşgal güçleri, azınlıklar ve İstanbul hükümetiyle mücadele etmişlerdir. İşgallere karşı basın-yayın ve hukuk yoluyla mücadele etmişlerdir. Düzenledikleri mitinglerle halkta milli mücadele bilincini oluşturmak için gayret sarfetmişlerdir. Kuruluşlarında vatan, millet ve Türklük duygusu hakimdir. Kurulan cemiyetler Sivas Kongresi’nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmişlerdir.

ZARARLI CEMİYETLER (AZINLIKLAR) Mavri Mira Cemiyeti: Rum Patrikhanesinde kurulmuştur. Bizans’ı yeniden canlandırmayı hedeflemişler, Yunan hükümeti tarafından desteklenmişlerdir. Pontus Rum Cemiyeti: Tüm Karadeniz’i içine alacak şekilde Trabzon merkezli Pontus Rum Devleti’ni yeniden kurmak istemişlerdir. Ermeni Hınçak-Taşnak Cemiyeti: Doğu Anadolu’da bağımsız bir Ermeni devleti kurmayı amaçlamışlardır.

ZARARLI CEMİYETLER (ÜLKE İÇİ) Kürt Teali Cemiyeti: Cemiyetin amacı doğu illerini içine alacak şekilde bir Kürt devleti kurmaktır. İslam Teali Cemiyeti: Saltanat ve hilafeti korumak için mücadele eden cemiyettir. Anadolu’daki milli mücadeleyi engellemeye çalışmışlardır. İngiliz Muhipleri Cemiyeti: Osmanlı Devleti’nin İngiliz himayesini kabul etmesi için mücadele etmişlerdir. Sulh ve Selameti Osman-i Fırkası: Padişah ve hilafet yanlısı bir anlayıştadır. Wilson Prensipleri Cemiyeti: Amerikan mandasını benimseyenler tarafından kurulmuştur.

KUVAYI MİLLİYE İşgal edilen bölgelerde, işgalci güçlere karşı kurulmuş, gönüllülerden oluşan milli direniş birlikleridir. İlk direniş Güney cephesinde Dörtyol’da Fransızlara karşı başlatılmıştır. İzmir’in işgalinden sonra İzmir-Aydın ve çevresinde etkili olmuştur. Atatürk’ün Kuvayı Milliye hakkındaki düşünceleri: “Hükümet merkezi, düşmanların şiddetli çemberi içindeydi. Siyasal ve askeri bir çember vardı. İşte böyle bir çember içinde yurdu savunacak, ulusun ve devletin bağımsızlığını koruyacak kuvvetlere emrediyorlardı. Bu biçimde yapılan emirlerle, devlet ve ulusun araçları temel görevlerini yapamıyorlardı. Yapamazlardı da. Bu araçları savunmanın birincisi olan ordu da, 'ordu' adını korumakla birlikte, elbette temel görevini yerine getirmekten yoksundu. İşte bunun içindir ki yurdu savunmak ve korumak olan temel görevi yerine getirmek, doğrudan doğruya, ulusun kendisine kalıyor. Buna kuvayı milliye diyoruz...”

KUVAYI MİLLİYE YÖRÜK ALİ EFE HASAN TAHSİN (OSMAN NEVRES)

KUVAYI MİLLİYE

KUVAYI MİLLİYE

SORULAR

SORULAR

SORULAR

SORULAR

SORULAR