Microsoft Office Access Yrd. Doç. Dr. Doğan AYDOĞAN

Tablolar Arası İlişkiler  Access ilişkisel bir veritabanı yönetim programıdır. Tablolar arasında ilişkiler aracılığı ile veritabanı genişletilir ve düzenlenir.  Birden çok tablo arasında ilişki kurarak, formlar, sorgular ve raporlarımız için birden çok tablonun verilerini ortak olarak kullanabiliriz.  İlişkiler: farklı tablolardan veri toplamak, ve bu veriyi tek bir forma, rapora ya da sorguya koymak için kullanılır.  Genellikle ilişkiler bir tablodaki birincil anahtar ile ikinci tablodaki yardımcı anahtar arasında kurulur.  Örn: Müşteri tablosunda tc kimlik no birincil anahtar iken, sipariş tablosunda tc kimlik no yardımcı anahtar olarak kullanılır.

İlişki oluşturmak  Veritabanı araçları sekmesinde, ilişkiler butonu tıklanarak ilişki oluşturmaya başlanır.  Fare imleci ilişki kurulmak istenen birinci alandan sürüklenerek (Mouse bırakılmadan) ikinci alana bırakıldığında ilişki oluşturulur ve tablolar arasında bir çizgi çıkar. İlk tabloda birincil alan ile Eşleşen ikinci tablodaki alan Yardımcı anahtar adını alır

İlişkiyi değiştirmek yada kaldırmak  İlişkiyi kaldırmak istediğimizde; veritabanı araçları-ilişkiler sekmesinden ilişkiler görünümüne geçeriz. Burada ilişkiyi seçtiğimizde, çizgi kalınlaşır DELETE tuşuna basarak ilişkiyi kaldırabiliriz.  Bir ilişkiyi değiştirmek istediğimizde ilişkiler görünümünde, ilişki çizgisini seçip sağ tıklarız. «ilişkileri düzenle» komutunu girdiğimizde, tablolar arasında ilişkiyi düzenleyebileceğimiz bir tablo karşımıza çıkar.

Bilgi Tutarlılığına Zorla  Access programının ilişkili tablolar arasında verileri yanlışlıkla silmememiz ya da değiştirmememiz için kullandığı kuraldır. Böylece bir tabloda yapılan bir değişiklik ilişkili tabloda da otomatik olarak yapılır.  Bunun için birinci tablonun ilişkili alanı birincil anahtar olmalıdır.  Eşlenen alanların veri türleri aynı olmalıdır.  Veriler aynı veritabanı içinde yer almalıdır.  İlişkili alanları ard arda sil ve ilişkili alanları arda arda güncelleştir özellikleri aktif hale getirildiğinde, bir tabloda bir veriyi sildiğimizde, diğer tabloda da silme işlemi gerçekleştirilir.

İlişki Türleri: Bir-Çok  Bu ilişki türünde birinci tablodaki bir alan ikinci tablodaki birden çok kayıta karşılık gelmesine rağmen, ikinci tablodaki alanlar birinci tabloda sadece bir alana denk gelebilir.  Örn: birinci tablodaki müşteri, ikinci tablomuz olan sipariş tablosunda birden çok alana denk gelebilir. Ancak sipariş kayıtlarımız birinci tabloda sadece bir müşteriye denk gelebilir. Müşteri Sipariş1 Sipariş2 Sipariş3

İlişki Türleri: Çok-Çok  Bu ilişki biçiminde birinci tablodaki veriler ikinci tabloda birçok alana denk gelebildiği gibi; ikinci tablodaki alanlarda birinci tabloda birçok alana denk gelebilir.  Bu ilişkinin gerçekleştirilebilmesi için; birincil alanın her iki alanı içerdiği birleştirme tablosu olarak adlandırılan üçüncü bir tablo oluşturulması gereklidir.

İlişki Türleri: Bir-Bir  Birinci tablodaki bir alan ikinci tabloda sadece bir alana tekabül etmektedir. Güvenlik, kesinlik gibi noktalarda kullanılabilir. Öğrenci numarasının iki alanda eşit olmasını istediğimiz durumlarda.  Tablolar arasında ilişki kurarken veri türlerinin aynı olmasına dikkat etmeliyiz. Metin veri türü ile, sayı veri türünü ilişkilendirirsek hata oluşacaktır.  Ancak otomatik sayı ile sayı veri türünü eşleştirmek mümkündür.  Eğer ilişkilendirilecek alanlardan biri birincil anahtar ise bire-çok ilişki kullanılır.  Eğer ilişkilendirilecek her iki alanda birincil alan ise bire-bir ilişki kullanılır.