DOĞA KORUMA ANLAYIŞI 1 1 1

Hafızamızı Tazeleyelim Dünya Nufüsü 1900 yılında:1.2 milyar, 2000 yılında:6 milyar ve 2050 yılında da yaklaşık 9 milyar olması bekleniyor, 2030’a gelinince insan nüfusunun % 60’ı şehirlerde yaşayacağı ve bunun çoğunun da kıyı alanlarında yaşayacağı tahmin ediliyor, Nüfustaki artışın en sık gözlendiği yerler tropikal bölgelerdeki biyolojik çeşitlilik açısından zengin kalkınmakta olan ülkeler, İnsanlık Yerkürenin net primer üretkenliğinin (Fotosentez tarafından kapılan güneş enerjisi) %40’ını kendisine ayırmış vaziyette, Karbon dioksit konsantrasyonları 10.000 yıl önceki doğal seviyesinden % 30-35 daha yüksek, Küresel ortalama yüzey sıcaklığı 20 Yüzyılda 0.6 derece artmış durumda. Orijinal orman örtüsünden sadece 15’te biri nispeten geniş, bozulmamış birimler halinde kalabilmiş, Dünya tatlı suyunun miktar ve kalitesini büyük ölçüde azaltmıştır. Türlerin yeryüzünden yok oluş hızı yeryüzü tarihi boyunca bugün 1000 kat daha fazladır. Takriben 20 000 tür yeryüzünden yok olma tehlikesiyle baş başadır. 147.000’den fazla korunan alan 19.300.000 km2’lik alan ile dünya karasal yüzeyinin % 13’üdür. 5000 deniz koruma alanının içinde dünya okyanuslarının kapladığı alan % 1’in altındadır. 94 deniz koruma alanı 97.410 ,00 km2 olup, 2.510.000 km2 olan Akdenizin 5 4’lük kısmıdır. 2 2 2

Doğa Koruma Doğa ve Biyolojik Çeşitliliğin Korunması Tür koruma Gen Koruma Alan Koruma İn-situ Koruma Yerinde Koruma Ex-situ Yapay Koruma 3

Korunan Alanlar Tarih/kültürel Doğa koruma varlıkların korunması Stok yönetimi 4

yeryüzünün yaklaşık %11,5’i denizlerin % 0,5 100,000’nin üzerinde KORUNAN ALANLAR KORUNAN ALANLAR insanlığın gelecek nesiller için bırakabileceği en büyük miraslardan biridir. DÜNYADA yeryüzünün yaklaşık %11,5’i denizlerin % 0,5 100,000’nin üzerinde AVRUPADA: yeryüzünün %14,15 i, denizlerin ise %2,71’i, 42,000’nin üzerinde TÜRKİYE’DE ÜLKE YÜZÖLÇÜMÜNE ORANI: YAKLAŞIK %5 . KARA SULARININ YAKLAŞIK % 2,8’İ 5

DENİZ VE KIYI KORUMA ALANLARI SİSTEMİ Deniz ve kıyı koruma alanları, alan üzerindeki kullanımdan doğan negatif etkileri azaltan ve tampon görevi gören önemi ve giderek artan bir yönetim aracı olmakla birlikte, etkin olarak kullanıldığında, alanın rehabilite edilmesine, kritik deniz habitatları ve kaynaklarının titizlikle korunmasına katkıda bulunarak deniz çevresinin sağlığının muhafaza edilmesine yardım etmektedir. İyi ve etkin yönetilen deniz koruma alanları, mevcut ve gelecek nesiller için bir çok sosyal ve ekonomik fırsatlar sunar (Turizm, balıkçılık, bioteknoloji, eğitim ve bilimsel araştırmalar konularında). Bir kıyı ve deniz alanı; -Tipik önemli bir ekosistem veya habitat tipine sahipse, -Yüksek tür çeşitliliğine sahipse, -Yoğun biyolojik aktivitelere sahipse, -Özel tür veya tür gruplarına ait kritik habitatlar olarak ev sahipliği yapıyorsa, -Özel kültürel değerlere sahipse (tarihi, geleneksel, rekreasyonel) -Gerekli bilimsel amaçlı kullanıma imkan sağlıyorsa koruma alanı olarak ilan edilme sebeplerine sahip demektir. Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Sistemi, denizel doğal, tarihi ve kültürel değerleri korumakla sorumlu kurumlar tarafından kurulan ve yönetilen deniz ve kıyı koruma alanlarını, ağlarını ve bu alanlara ilişkin sistemleri içermektedir. 6

DENİZ VE KIYI KORUMA ALANLARI SİSTEMİ BİLEŞENLERİ DKA Yönetim Planlaması Deniz Alanı Planlaması DKA’larda Sürdürülebilir Balıkçılık Planlaması DKA’larda Sürdürülebilir Turizm Planlaması İşletme Planlaması İzleme ve Değerlendirme DKA’lar için İletişim Araçları 7

Akdenizdeki Deniz Koruma Alanları HAFIZAMIZI TAZELEYELİM HAFIZAMIZI TAZELEYELİM Akdeniz’de bulunan toplam 94 DKA 97.410,00 km² dir. 2.510.000 km² olan Akdeniz’in (Blue Plan 2005) yaklaşık olarak 4% kısmı DKA’dır. 8

Akdenizdeki Deniz Koruma Alanları HAFIZAMIZI TAZELEYELİM HAFIZAMIZI TAZELEYELİM Akdeniz’de bulunan DKA 1960 yılından 2007 yılına kadar olan kümülatif dağılımına bakıldığında, 1990 yılından itibaren DKA ayısında hızlı bir artış gözlenmektedir. Son 20 yılda DKA sayısı 4 kat artmıştır. 9

TÜRKİYE’NİN DENİZ VE KIYI KORUMA ALANLARI HAFIZAMIZI TAZELEYELİM HAFIZAMIZI TAZELEYELİM Adalar hariç, yaklaşık 8.500 km kıyı uzunluğu • Denizel alanlarında yaklaşık 3000 bitki ve hayvan türü. • Toplam denizel alan büyüklüğü 381.956 hektar. • Sorumlu Kurumlar: • Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı (ÖÇKKB) • Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMPGM) • Tarım ve Köyişleri Bakanlığı • Kültür ve Turizm Bakanlığı 10