Doç. Dr. Ali VERAL Ege ÜTF Patoloji AD Tanı ve intraoperatif değerlendirmede; klinisyen-cerrah-patolog işbirliği Doç. Dr. Ali VERAL Ege ÜTF Patoloji AD

Patoloji Hastalıklara yol açan nedenleri, bunların doku ve organları etkileme biçimlerini, hastalıklı doku ve organların özellikle morfolojik (biçimsel, görüntüsel) özelliklerini inceler

Patoloji Klinik bir dal olmamasına rağmen, patoloji, çoğu kez klinik çalışmaların ya içinde yer alır veya çalışmalarından elde ettiği verilerle hastaların tanı ve tedavilerine doğrudan katkılarda bulunur

Morfoloji Doku/hücre kalitesi Tespit (Fiksasyon) Doku/hücrenin alındığı andaki özellik ve görünümünü korumak Doku: Formaldehit (en az 10 katı) Hücre (Sitolojik materyal): Etil alkol

Aspirasyon, Ponksiyon 1/1 %70 etil alkol ile tespit Buzdolabında bekletme Hızlı ulaşım Buz (BAL)

İİAB, Fırçalama Yayma kalitesi, ince tabaka Hızlı tespit (Alkol,sprey)

Makroskopi Tanımlama İnceleme Örnekleme (Kasetleme) Fotoğraf

Örnekleme (Cerrahi Mat.) Tümör (1 örnek/cm.) Tümör dışı dokular (normal,patolojik) Plevra Cerrahi sınır (bronş, damar) Lenf nodları

Takip (Doku İşleme) Otomatik makineler Dokunun suyunun uzaklaştırılması (dehidratasyon): Alkol Parafinizasyon Sertleşme

Parafine Gömme (Bloklama)

Kesit Alma Mikrotom

Boyama (Preparasyon) Hematoksilen-eosin Özel boyalar (Mukus,basil,mantar..)

Mikroskopik Değerlendirme Işık mikroskopi Floresan mikroskop Polarize mikroskop Elektron mikroskobu Histokimya İmmunohistokimya Doku kültürü İn situ hibridizasyon DNA sitometrisi Digital görüntü analizi

İmmunohistokimya İmmunolojik yöntem: Antijen-antikor Hücre belirleyicileri (Sitokeratin alt tipleri, TTF-1) Hormon reseptörleri (ER, PR) Proliferatif belirleyiciler (Ki-67, p53)

Frozen Section (İntraoperatif değerlendirme) Normal takip 10-15 saat Benign-malign ayırımı Cerrahi sınır değerlendirmesi Doku yeterliliği Sitolojik Materyal

Frozen Section Kriyostat -40 0C de dondurarak sertleştirme Kesit alma Boyama (H.E.) 10-15 dk.

Frozen Section Kesit kalitesi düşük, değerlendirme güç İstek operasyondan önce olmalı İstek?? Doğru endikasyon Yeterli klinik bilgi Sağlıklı iletişim

Sağlıklı Değerlendirme Öykü Klinik bulgular Radyolojik bulgular Diğer laboratuvar bulguları Bronkoskopik bulgular Önceki tanı/tanılar İLETİŞİM

Sınıflama (WHO 2004 – 1) Skuamöz Hücreli Ca. Küçük Hücreli Ca Papiller Berrak hücreli Küçük hücreli Bazaloid Küçük Hücreli Ca Kombine KHK Adenokarsinom Mikst Asiner Papiller Bronkoalveoler Karsinom Nonmüsinöz Müsinöz Mikst-İntermediyer Mukus üreten solid adenokarsinom Fötal adenokarsinom Kolloid karsinom Müsinöz kistadenokarsinom Taşlı yüzük hücreli karsinom Berrak hücreli adenokarsinom

Sınıflama (WHO 2004 – 2) Büyük Hücreli Ca Tükrük bezi tümörleri BHNEK Bazaloid karsinom Lenfoepitelyoma benzeri Ca Berrak hücreli Ca Rabdoid fenotipli BHK Adenoskuamöz karsinom Karsinoid Tümör Tipik Atipik Tükrük bezi tümörleri Mukoepidermoid karsinom Adenoid kistik Karsinom Epitelyal-myoepitelyal karsinom Preinvaziv Lezyonlar Skuamöz CIS Atipik Adenomatöz hiperplazi Diffüz idiopatik pulmoner nöroendokrin hc hiperplazisi

Sınıflama WHO 1999 Pleomorfik, sarkomatiod ya da sarkomatöz elemanlar içeren tm. Pleomorfik karsinom İğ hücreli karsinom Dev hücreli karsinom Karsinosarkom Pulmoner blastom 2004 Sarkomatoid karsinom Pleomorfik karsinom İğ hücreli karsinom Dev hücreli karsinom Karsinosarkom Pulmoner blastom