Türkiye’nin Ar-Ge Potansiyeli Forum Istanbul İstanbul Nisan, 2008

2 Türkiye ulaştığı ekonomik büyüklük ile dünya ekonomileri arasında söz sahibi Türkiye Ekonomisi (GSYİH – milyar $) Türkiye Ekonomisi  Kişi başına gelir son 9 senede 2 kattan daha fazla artış göstererek $9,333’a yükseldi  Türkiye dünyanın en büyük 17. ekonomisi  Doğrudan yabancı yatırımlar 2000’de $1milyar iken 2007’de $22 milyar oldu  Türkiye doğrudan yabancı yatırımlar açısından dünyadaki ilk 13 ülke arasına girdi (2006)

3 Ülkemiz genç ve kaliteli insan kaynağına sahip 30 Yaş Altı Nüfus (2000-%) Rekabet Endeksi Yetişmiş Mühendisler Bulabilme Puanları-2005 Kaynak: OECD, IMD World Competitiveness Yearbook Türkiye - İşgücü Bilgiler  70,4 milyonluk dinamik bir nüfus  24 milyon civarında işgücü  Yüksek bilim insanı, mühendis ve teknik personel bulunabilirliği  Düşük maliyet tabanı Endeksteki Sırası

4 Altyapımız kuvvetleniyor Kaynak: Dünya Bankası, Dünya Ekonomik Forumu, Gartner, Deloitte,IMD, TBD, Sektör Raporları Bilgi teknolojileri (BT) piyasası Doğu Avrupa-Orta Doğu-Asya bölgesindeki 2. en hızlı büyüyen piyasası BT pazar büyüklüğü 5,5 milyar $’ı aştı, iletişim sektörü ile bu rakam 23 milyar $’a çıkmaktadır Internet penetrasyon oranı %21, mobil telefon penetrasyon oranı %85’e ulaştı “Türkiye’de fikri mülkiyet hakları daha iyi korunmaya başlamıştır” -Ekonomik Özgürlük Endeksi, 2008

5 Buna karşın rekabet gücümüz istenilen seviyede değil Kaynak: Gartner, Deloitte,IMD *2006 Küresel Rekabetçilik Endeksi **Dünya Ekonomik Forumu, Dünya Seyahat ve Turizm Endeksi 2006 “The World’s Competitiveness Scorboard“ IMD – Seçilmiş Ülkeler Sıra Teknolojik altyapı ölçütünde 52. (125 ülke arasında*) Uluslararası hava ulaşım ağı konusunda 49. (125 ülke arasında**) Hava ulaşım altyapısının kalitesi konusunda 51. (125 ülke arasında**)

6 Ar-Ge harcamaları ve rekabet gücü arasında ciddi bir korelasyon var – ufkumuzu geniş tutmalıyız Ar-Ge Harcaması ve Rekabet Gücü Türkiye’nin senelik Ar-Ge harcamasını EU Lisbon Stratejisi’nde hedef olarak gösterilen %3’e çıkartabilmesı için, ArGe’ye senede $19.7 milyar harcıyor olması gerekmektedir. Kaynak: OECD, Science, Technology and Industry Outlook 2006 *Rekabetçilik Endeksi’ndeki sıralamasına göre Rekabetçilik Gücü (Global Competitiveness Report – WEF )* ArGe Harcamasının GSYİH’ye Oranı (%) (2006) Türkiye Çek Cumhuriyeti Macaristan İrlanda Kanada Yüksek Ar-Ge yatırımı – Yüksek Rekabet Gücü Düşük Ar-Ge yatırımı – Düşük Rekabet Gücü Polonya Yunanistan Belçika Fransa Avusturya Norveç Almanya ABD İsveç Finlandiya Danimark a

7 Benzer sebeplerle inovasyonda da alınacak çok yol var Inovasyon Endeksindeki Gelişim (CAGR ) Ülkelerin İnovasyon Yeteneği Gelişimi Kaynak: European Commission, Inno Metrics * yılları arası SII bileşik büyüme rakamı kullanılmıştır 2007 Özet İnovasyon Endeksi (SII) AB27 Türkiye İsveç Portekiz ABD Japonya Almanya Çin Macaristan Yunanistan Çek Cumhuriyeti Danimarka Liderler Takiptekiler Yetişmeye Çalışanlar Geride Kalanlar İsrail Avustury a

8 Gelişmiş ülkeler “Ar-Ge’de Ağır, Yükte Hafif” rekabet gücü yüksek sektörlere yönelmiş durumdalar Sürdürülebilir Rekabet Gücü Piyasa Kalitesi – Şirket Stratejileri, Prof. Dr. Çelik Kurtoğlu $/kg Çimento Tuğla Demir - Çelik Tarım Gereçleri Tekstil Konfeksiyon Cam Gemicilik Makina Otomativ Elektronik İlaç Bilgisayar Pigmentler Silah Kontrol Sistemleri Yolcu Uçakları Özellikli Kimyasallar Uzaktan Gözlemleme Sistemleri Savaş Uçakları Optik Sistemler Casus Uçaklar Uzay Roketleri Uydular Gelişmiş Materyaller Yazılım Yeni İlaçlar Nano-teknoloji Gelişmişli k Seviyesi Az Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Gelişmiş Ülkeler Gelişmişlik Seviyesi / Odaklanılan Sektörler

9 Türkiye’de özel sektörün Ar-Ge çalışmaları Bilişim, Tekstil, Metal Eşya ve Otomotiv alanlarında yoğunlaşıyor* Bunların arasında Bilgi Teknolojileri (BT) yüksek potansiyele sahip Ar- Ge sektörü olarak öne çıkıyor ArGe desteklendiği takdirde, ülkeler “hafif” ama değeri yüksek mallar üretebiliyorlar: Finlandiya – Elektronik endüstrisinin toplam girişim sektörü ArGe’si içindeki payı %56’ydı (2003) Hindistan – Varolan bilişim teknolojilerini adapte ederek düşük maliyetli bir “arka ofis” oldu. Şu anda ise bir “yüksek teknoloji” merkezi olma yolunda. Odaklanılan alanlar bilişim teknolojileri donanımları, yazılım ve telekomünikasyon Türkiye’nin Ar-Ge için kendine sektörel bir odak bulması faydalı görünmekte İrlanda – Toplam Ar-Ge faaliyetlerinin yaklaşık %75’ini yazılım, elektronik ve ilaç sektörü oluşturuyor. İrlanda Endüstriyel Kalkınma Ajansı 2006 yılına ArGe projelerine €470 million yatırdı Turkishtime araştırması

10 Daha verimli süreçler *Economist çalışması, SAP TBB Raporu Maliyetler Yeni Ürünler Finans sektörü için Ar-Ge “Bilgi Teknolojileri” demek Yeni Kanallar “Customer Experience” Express Kredi

11 TEB, BNP Paribas’ın Bilgi Teknolojileri Ar-Ge merkezi oluyor Istanbul Resource Center (IRC)  TEB’in IT yetkinliklerini, Türkiye’nin kalifiye işgücü, rekabetçi çalışma ortamı ve Ar-Ge desteklerini kullanarak BNP Paribas grubuna Türkiye’den IT hizmetleri sağlamaya başladı KİŞİ > 500 KİŞİ

12 Yeni Ar-Ge yasası önemli bir adım, ancak düzenlemelerin ve altyapı çalışmalarının sürmesi gerekiyor AR-GE MERKEZİ OLMA KRİTERLERİ Altyapı  İletişim ve ulaşım altyapısının geliştirilmesi Hayat Kalitesi  Yerel ve yabancı Ar-Ge personeli için Türkiye’deki hayat kalitesinin artırılması İnsan Kaynağı  Mühendis, bilim insanları ve araştırmaların sayısının arttırılması  Eğitim kalitesinin geliştirilmesi  Üniversite – iş dünyası etkileşiminin arttırılması Ar-Ge Teşvikleri  Ar-Ge yatırımlarının arttırılması  Ar-Ge ve teknoloji geliştirme yatırımlarının teşvik edilmesi  Mevcut Ar-Ge yasasının yönetmeliğinin yayınlanması, ve başvuru ve teşvik kullanımı sürecinin netleştirilmesi  Entellektüel Varlıkların Korunması “Intellectual Property Rights” 12 34