BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİM

Bireysel öğretime geçiş Eğitim ortamındaki birey sayısı kalabalıklaştıkça her bireye düşen zamanda azalma olacaktır. Bireyselleştirilmiş bir öğretimle başarı artmaktadır. Çünkü bir öğretmen sadece bir öğrenci ile ilgilenmekte ve onun eksiklerini yanlışlarını anında görerek müdahale edebilmektedir. Yine bir sınıfta bulunan bireylerin yaşları, yapıları benzer olsa da bunlar arasında büyük ferdî farklılıklar bulunmaktadır. Bu durum öğrencilerin tamamının aynı anda öğrenmesine engel teşkil etmekte; zaman sabitlendiğinde bazı öğrencilerin hemen öğrendiği, bazılarının daha geç öğrendiği, bazılarının da hiç öğrenemediği görülmektedir. İşte bu olumsuzlukların giderilebilmesinin ancak öğretimin bireyselleştirilmesi ile mümkün olacağı bilinmektedir.

Bireysel öğretim; Öğretim gereçlerinin, her öğrencinin kişisel yetenek ve ilgisine karşılık verecek biçimde hazırlanıp kullanılmasına önem veren öğretim uygulamasıdır (Oğuzkan, 1993, s.20). Bireysel öğretimde temel amaç her öğrenciyi kendisi için belirlenen öğrenme hedeflerine ulaştırmaktır (Alkan, 1991, s.185).

Bireyselleştirilmiş bir öğretimde; Bireyselleştirilmiş öğrenmede, öğrenciler kendi kendilerine çalışırlar. Bu tip öğrenmede, öğrencinin rakibi yine kendisidir. Öğrencilerin diğer öğrencilerle birlikte olması beklenmez. Ders amaçlarının her birey açısından önemi vurgulanır. Öğrenci amaca ulaşmaya çalışır. Değerlendirmeler bireyseldir ve diğer öğrencilerle karşılaştırma yapılmaz. Öğretmen yardım etmede, destek vermede ve pekiştirmede temel kaynaktır.

Bireysel öğretim teknolojileri Programlı Öğretim Teknolojisi Mikro Öğretim Teknolojisi Bilgisayar Destekli Eğitim Teknolojisi

Programlı Öğretim Öğrenme malzemesinin, öğrenciyi son amaca ulaştıracak basamaklar biçiminde düzenlenmesi ve programlanmasıdır. Temelinde öğretimin bireyselleştirilmesi vardır.

Programlı Öğretimin İlkeleri Küçük adımlar ilkesi Öğrenmeye etkin katılım ilkesi Sonuç hakkında anında bilgi alma ilkesi Bireysel hıza göre ilerleme ilkesi Doğru cevaplar ilkesi

Küçük Adımlar İlkesi Öğretilecek içerik mümkün olduğu kadar küçük parçalara ayrılarak öğrenciye sunulmaktadır. “Adım” ya da “madde” olarak isimlendirilen bu küçük bilgi parçaları basitten karmaşığa doğru sıralanır. Öğrencinin ilerlemesi küçük adımlarla olmaktadır.

Öğrenmeye Etkin Katılım İlkesi Programla öğrenci arasında sürekli bir etkileşim vardır. Program öğrenciye her küçük adımda bilgi sunmanın yanında, bu bilginin öğrenilip öğrenilmediğini kontrol amacıyla devamlı soru yöneltir ve öğrencinin bu sorulara cevap vererek etkin katılımı sağlanır.

Sonuç Hakkında Anında Bilgi Alma İlkesi Öğrenci soruyu cevapladıktan sonra doğru cevapla karşılaştırmakta böylece kendi kendini kontrol etmekte ve düzeltme de hemen yapılmış olmaktadır.

Doğru Cevaplar İlkesi Yöneltilecek sorular öğrencinin cevaplandırabileceği güçlük derecesinde ve sunulan bilgiyle ilgili olmalı, ipuçları verilmelidir. Hata ve başarısızlıktan kaçınılmalıdır. Güçlüğü aşmak bir sonraki öğrenmeler için gerekli olan güdüyü oluşturmaktır.

Bireysel Hıza Göre İlerleme İlkesi Öğrenci, zamanı kendine uygun olarak ayarlamaktadır. Başarısızlık veya sınıfta kalma söz konusu değildir.

Programlı Öğretimin İlkeleri Programlı öğretimde; programlı öğretime göre hazırlanmış kitaplar, programlı öğretim makineleri ve bilgisayarlar kullanılmaktadır. Ülkemizde uygulanmakta olan Açıköğretim Fakültesi ders kitapları ve ilkokullarda kullanılan doldurmalı alıştırma kitapları programlı öğretime uygun yazılmış kitaplara örnek olarak verilebilir. Yine bazı bilgisayar programları da programlı öğretimde kullanılmaktadır.

Programlı Öğretim Yönteminin Faydaları Zaman bakımından ekonomiktir. Bireysel farklılıklar dikkate alınır. Her öğrenciye kendi öğrenme hızına göre ilerleme imkanı sağlar Öğrencini aktif katılımını sağlar Öğrenme sonucu hakkında anında geri bildirim ve pekiştireç verilir Anlaşılmayan konuların istenildiği kadar tekrarına imkan verir

Programlı Öğretim Yönteminin Faydaları Öğretmenleri tekrar, alıştırma, düzeltme gibi görevlerden kurtarır; mesleki gelişimlerine zaman kazandırır Okul içinde ve dışında her yerde uygulanabilir Öğretmen bulunmayan alanlarda ve insanların okula gitme imkanlarında yoksun bulunduğu yerlerde hizmet götürmek suretiyle insan kaynakları değerlendirilebilir

Programlı Öğretim Yönteminin Sınırlılıkları Bütün disiplinlerin programlanması zordur Muhtevanın, adım adım öğretilmek amacıyla çok küçük parçalara ayrılması, sentezi zorlaştırabilir Çok sık kullanıldığında öğrenciler sıkılabilir.

PROGRAM MODELLERİ Doğrusal (Lineer) program modeli Dallara ayrılan program modeli

Doğrusal öğrenme modeli:

Dallara Ayrılan Program Modeli Dallara ayrılan program modelinde, bireyler aynı yolu izlememektedirler. Takip ettikleri yol, kendi başarı düzeylerine göre farklılık göstermektedir. Bireye kazandırılmak istenen içerik “maddeler” halinde sunulmaktadır. Her madde, bilgi, soru ve cevap seçeneği öğelerinden oluşmaktadır.

Dallara Ayrılan Program Modeli

MİKRO ÖĞRETİM Mikro öğretim normal öğrenme ve öğretim süreçlerinin karmaşıklığını basitleştirmeyi amaçlayan bir laboratuar öğretim yöntemidir (Küçükahmet, 2001, s.114).

Mikro Öğretim Mikro öğretim yöntemi öğretim süresi, sınıftaki öğrenci sayısı ve konu bakımından küçültülmüş ve yoğunlaştırılmış bir öğretim deneyidir. Süre 5-20 dakika ile, öğrenci sayısı ise en az 4, en çok ise 20 öğrenci ile sınırlandırılmaktadır. Konu açısından ise, öğretmen adayı, öğretim becerilerinden sadece bir tanesini yerine getirmeye çalışmalıdır.

Mikro Öğretim Dersler işlenirken video kameraya çekilmektedir. Öğretmen adayı ders bitiminde kendisini izlemektedir. Bu arada rehber öğretmenden, öğrencilerinden eleştiri ve öneriler almaktadır. Daha sonra, o dersteki öğretim becerisini ilk uygulamasına kıyasla ilerletmek için 15-20 dakikalık bir süre içinde hazırlanarak aynı dersi bir başka küçük gruba, aynı süre içinde yeniden vermektedir.

EĞİTİMDE BİLGİSAYAR KULLANIMI Bilgisayarları eğitim süreci ile bütünleştirme girişimleri bilim adamlarınca üzerinde 40 yıldan fazladır çalışılan bir konudur. (UŞUN, 2000)

EĞİTİMDE BİLGİSAYAR KULLANIMI Eğitimde bilgisayar kullanımı AMAÇ OLARAK ARAÇ OLARAK

Bir Eğitim Aracı Olarak Bilgisayarın Üstün Yönleri Etkileşimli bir araçtır. Öğrenci bilgisayar karşısında denetim yetkisini kullanmayı öğrenir. Büyük bir esnekliğe sahiptir, etkin bir pekiştiricidir, sabrı sonsuzdur. Yazı tahtası, ders kitabı kadar geneldir. Yazı, çizim, grafik, sayı, renk, ses vb. çok çeşitli bildirim simgesini durgun yada hareketli olarak kullanabilir.

Bir Eğitim Aracı Olarak Bilgisayarın Üstün Yönleri Uygun biçimde hazırlanmış her çeşit programı kullanabilir. Ders yazılımında çok değişik sürprizlere yer verilerek eğitimi zevkli ve ilgi çekici hale getirebilir. Bireysel öğretimde ve grup öğretiminde kullanılabilir.

Bir Eğitim Aracı Olarak Bilgisayarın Üstün Yönleri Programlı öğretimin dayandığı ilkelerin uygulanmasına hizmet edebilir. Öğrencinin sorulara verdiği cevapları kaydeden, istenildiği an sonuçları bildirebilen eşsiz bir sınav aracıdır ve soru da üretebilmektedir.

Eğitimde Bilgisayar Kullanmada Önemli Rol Oynayan Etmenler Eğitimde Bilgisayar Kullanmada Önemli Rol Oynayan Etmenler. (Hızal, 1989) Öğretmen Eğitimi Planlılık ve Araştırmaya Dayalı Olma Yönetim ve Kamuoyu Desteği Sağlama Program (Yazılım) Programlarla Bütünleşme Ülkeler Arasında Sağlıklı İletişim Donanım Eğitime Ayrılan Finansal Kaynaklar Bakım-Onarım ve Destek Hizmetleri

Bilgisayarın Eğitim Alanında Kullanımı Bilgisayar İçin Eğitim Bilgisayar Okur-Yazarlığı Yazılım Eğitimi Donanım Eğitimi Eğitim İçin Bilgisayar Bilgisayar Denetimli Eğitim Bilgisayara Dayalı Eğitim Bilgisayar Destekli Öğretim

Bilgisayar İçin Eğitim Bilgisayar Okur-Yazarlığı Toplumun bütün kurum ve süreçlerini etkileyen bilgisayarla bir arada yaşayabilmek için zorunlu bilgi ve anlayışı kapsar.

Bilgisayar İçin Eğitim Yazılım Eğitimi Bireyin kendisi yada başkaları için gerekli yazılımları geliştirme, geliştirilmiş olanları kullanma ve kullanacaklara yardımcı olma gibi yetenek ve becerileri kazandırır.

Bilgisayar İçin Eğitim Donanım Eğitimi Bilgisayar donanımlarının tasarımından bakım ve onarımına kadar uzanan akademik ve mesleki yeterlilikleri amaçlar.

Eğitim İçin Bilgisayar Bilgisayar Denetimli Öğretim Herhangi bir konuda öğrencinin öğrenme süreçlerinin bilgisayarla yönetilmesidir. Her öğrencinin öğretimin amaçladığı davranışları kazanıncaya kadar yapması gerekenleri gösterir ve yaptıklarının kaydını tutar.

Eğitim İçin Bilgisayar Bilgisayar Dayalı Öğretim Herhangi bir konuda diğer öğretim donanımlarından bağımsız, tek başına yeterli bir öğretici kaynak olarak bilgisayarın eğitimde kullanılmasıdır. (Cooper, 1988) BDÖ ve Bilgisayar Yönetimli Öğretimi, Bilgisayara Dayalı Öğretimin iki temel fonksiyonu olarak ele almıştır.

Eğitim İçin Bilgisayar Bilgisayar Destekli Öğretim Öğretim sürecinde bilgisayarın seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı, sistemi güçlendirici bir öğe olarak kullanılmasıdır.

BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİM Uygun bir bilgisayar donanımı aracılığı ile bir ders yazılımının tek veya çok öğrencili ortamda öğretmen yardımı olsun ya da olmasın izlenmesiyle yürütülen eğitim yöntemi

BDÖ’nün Amaçları Geleneksel öğretim yöntemlerini daha etkili hale getirmek Öğrenme sürecini hızlandırmak Zengin bir materyal sağlamak Ucuz ve etkili öğretimi gerçekleştirmek Gereksinmeye dayalı öğretimi gerçekleştirmek Telafi edici öğretimi sağlamak Öğretimde sürekli olarak niteliğin artmasını sağlamak Bireysel öğretimi gerçekleştirmek

BDÖ’nün Uygulama Biçimleri BDÖ’de öğretmen konuyu işlerken, sahip olduğu donanım ve yazılım olanaklarına, öğreteceği konunun ve öğrencilerin özelliklerine ve belirlediği öğretim amaçlarına göre bilgisayarı değişik yer, zaman ve şekillerde kullanabilir:

BDÖ’nün Uygulama Biçimleri Öğretmen, konuyu geleneksel yöntemlerle sınıfta işler. Dersi kaçıran, başarısız olan yada öğrenme ihtiyacı duyan öğrencilere konuyu bilgisayar yardımı ile öğrenme fırsatı sağlanabilir. Yani bilgisayar burada, “özel öğretmen” görevini üstlenir.

BDÖ’nün Uygulama Biçimleri Öğretmen, konuyu sınıfta işledikten sonra, değerlendirme çalışmaları sınıfta bilgisayar yardımı ile yapılabilir.

BDÖ’nün Uygulama Biçimleri Öğretmen, konuyu sınıfta işledikten sonra, alıştırma, uygulama ve değerlendirme çalışmaları bilgisayar yardımı ile yapılabilir.

BDÖ’nün Uygulama Biçimleri Konu bilgisayar yardımı ile öğretilir. Öğretmen, öğrenme eksikliklerini tartışma yöntemi ile giderebilir, öğrencileri denetleyerek hatalarını düzeltebilir. Yani burada öğretmen “danışman” rolünü üstlenmektedir.

BDÖ’nün Yararları ve Sınırlılıkları Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi - BOTE Öğr. Gör. Dr. Sibel SOMYÜREK SUNU

BDÖ’nün Başarıya Ulaşmasını Etkileyen Faktörler Uygun donanım seçimi Ders yazılımlarının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi Öğretmen eğitimi BDÖ’nün müfredata ve okul ortamına uyarlanması İzleme, ölçme ve değerlendirme

BDE’nin Türkiye’deki Gelişimi Bilgisayar kullanımı 1960’lı yılların başlarından itibaren önce kamu sonra özel kuruluşlarda yaygınlaştı. Eğitim alanında ilk girişim 1984 yılında “Yeni Enformasyon ve İletişim Teknolojisi” adıyla başlatıldı. Bu proje kapsamında MEB tarafından 1985 yılında 1100 adet bilgisayar (IBM, Amstrad, Macintosh ) Anadolu liselerine ve her ilde bir liseye dağıtımı yapıldı. IBM Amstrad Macintosh

BDE’nin Türkiye’deki Gelişimi 1985-1986 öğretim yılından itibaren 101 orta dereceli okula, bir tanesi öğretmene 10 tanesi öğrenciye olmak üzere toplam 1111 adet bilgisayar sağlandı. Her okulda iki öğretmen 5 hafta süre ile hizmet içi eğitim kurslarına alınarak yetiştirildi. Ticaret, Turizm-Otelcilik okullarında başlatılan çalışmada 13 okula, 10’ar adet olmak üzere toplam 130 adet bilgisayar dağıtıldı. Öğretmenlerin hizmet içi eğitimi tüm okullara yaygınlaştırıldı, 3 saatlik bilgisayar dersi her okula konuldu. Toplam 3000 bilgisayar okul müdürlerinin “titiz korumaları” altında tutuldu. Eğitimde amacına uygun kullanılamadı.

BDE’nin Türkiye’deki Gelişimi 1987 yılı başlarında BDE tekrar gündeme geldi. Eğitimde kullanılsın mı kullanılmasın mı tartışmaları başladı. 1987-1988’den itibaren 2 saat teorik, 1 saat uygulamalı “Bilgisayar” dersi seçmeli olarak verilmeye başlandı. 1988-1989 öğretim yılından itibaren Ticaret ve Teknik Eğitimle ilgili orta dereceli okullarda Dünya Bankası kredisiyle başlatılan “Endüstriyel Okullar Projesi” çerçevesinde 805 bilgisayar kullanılmaya başlanmıştır. “Bilgisayar donanımcılığı, Bakım ve Onarım” konuları yanında “Yazılım Kullanımı” konusuna da ağırlık verilmiştir.

BDE’nin Türkiye’deki Gelişimi 1989-93 yılları arasında bilgisayar ve ders yazılımları konusunda büyük atılımlar yapıldı. Öğretmen eğitimi, bilgisayar alımı konularında ilerlemeler kaydedildi. Yapılan envanter çalışmaları ile 1993 yılına kadar Türkiye'de orta öğretim kurumlarının %11-12’sinde bilgisayar laboratuarı bulunduğu tespit edilmiştir. Bu laboratuarların kullanım zamanlarının %70’i bilgisayar eğitimine %30’u ise bilgisayar destekli eğitime ayrılmıştır. 1993 yılı sonlarında, MEB hedefini, “2001 yılına kadar, bütün okullara bilgisayar laboratuarı kurmak” olarak belirledi ve bu alanda çalışmalar yaptı. (UŞUN, 2000)

BDE’nin Türkiye’deki Gelişimi

BDE Projesinin Türkiye’de Yarattığı Olumluluklar Türkiye BDE sayesinde, eğitim yaşamına bilgisayarı oldukça erken sokmuştur, Dağılımındaki ve toplam sayısındaki yetersizliklere karşın, küçümsenemeyecek sayıda bilgisayar okullara girmiştir, Milli Eğitim Bakanlığı, BDE’ ye karşı tavır almak yerine çözüm arayışı içinde bir tutumu benimsemiştir, Bilgisayar okur-yazarı bir kitle oluşmuştur.

BDE Projesinin Türkiye’de Yarattığı Olumsuzluklar BDE, donanım ağırlıklı olmak üzere bilgisayar ve yazılımdan ibaret olarak algılanmış, BDE’nin yeni bir eğitim yaklaşımı olduğu gerçeği göz ardı edilmiştir. Kullanılacak donanımların tek tür olması için uğraşılmıştır. “Ulusal müfredata uygun yazılım” gibi, tüm Dünyayı Türkiye’ye kapatan, kendi yazılımımızı kendimiz üretelim gibisinden bir yazılım milliyetçiliğine kapılınmıştır. Derslerin işlenmesinde bilgisayarın da diğer ders araçları gibi vb) bir araç olduğu gerçeği yerine, her şeyin bilgisayarla yapılması, öğretmen dahil tüm gereklerin yerini alacağı gibi bir varsayım yapılmıştır.

BDE Bileşenleri BDE uygulama sürecinde karşılaşılan birçok faktör, eğitimin verimliliğini etkileyebilmektedir. BDE uygulama sürecini etkileyen bileşenleri (faktörleri) şöyle sıralayabiliriz. Hedef kitle durumundaki öğrenci veya öğrenci grubu Öğretmen Bilgisayar donanımı BDE ders yazılımları

BDE’de Öğrencinin Rolü Öğrenci veya öğrenci grubunun BDE uygulamaları sırasında izlediği ya da kuramsal olarak izlemesi gereken basamaklar aşağıdaki gibidir: Bilgisayar laboratuarında yerini alır. Öğretmenin, ders yazılımını izlemeden önce yapacağı açıklamaları dinler. Bilgisayarı açar. Ders yazılımını başlatır. Ders yazılımını izlemeye başlar . Deney ve alıştırmaları yapar. Test sorularını cevaplar. Ders yazılımının değerlendirme bölümünde, öğrendiklerini test eder Başarısız olduğu bölümleri tekrarlar. Başarılı olduğuna inanırsa, ders yazılımından çıkar. Bilgisayarı kapatır. Öğretmeninin yapacağı değerlendirmeleri dinler.

BDE’de Öğretmenin Rolü BDE’de görev alacak öğretmenlerin yetiştirilmesi problemi, bilgisayar ağırlıklı değil, eğitim ağırlıklı bir eğitim programını gerektirir. Bilgi inşasında öğrenciye gerekli malzemeyi hazırlamalıdır. Öğrenciyi bilgiyi özümserken yönlendirmek. Öğrenciye uygulama ve deneme fırsatları yaratma. Öğrenme ortamının merkezine öğrenciyi yerleştirerek ona kılavuzluk etmek. Öğretmen, bilgisayar donanımı ve ders yazılımlarıyla, öğrenciler arasındaki iletişimin tamamlayıcı olmak. Temel bilgisayar kullanımı becerileri (kelime işlem, veri tabanı, Internet gibi) ve bilgisayarla ilgi temel kavram ve terimleri bilmek. Teknolojiyi kişisel araştırmalarda ve iletişimde kullanabilmek. Bilgisayar kullanımının yasal ve ahlaki boyutlarını kavrama Teknolojinin derslerin içine entegre edilmesi suretiyle öğrenci başarısı üzerinde etkili olabilmesinin yöntemlerini bilmek.

Öğretim Yazılımları Alıştırma-Uygulama Programları Bire-bir Eğitim Programları Eğitsel Oyunlar Benzeşim Programları