Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü İDARİ YAPTIRIMLAR Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü
TEMENNİLERİM !
YA SONRA !...
DENETİM SONRASI Numunede tespit edilen olumsuzluğun sorumlusu belirlenir. Belirlenen sorumluya idari yaptırım uygulanır.
DENETİM SONRASI Resmi kontrol gıdanın üretim yerinden farklı bir il/ilçede ise üretim yerinin bulunduğu il/ilçe müdürlüğü resmi yazı ile resmi kontrol sonuçlarının tasdikli birer sureti gönderilerek bilgilendirilir. Konunun takibi açısından üretim yerine resmi kontrole gidilir. Üretim yerinin bulunduğu il/ilçe müdürlüğü gerekli idari yaptırımı uygular, bildirimi yapan il/ilçeye sonuçtan bilgi verir.
DENETİM SONRASI İl/ilçe müdürlükleri tarafından olumsuzluğun kaynaklandığı üretim yeri/satış/toplu tüketim yerlerinde yapılan resmi kontroller sıklaştırılır. Gerekli GGBS kayıtları yapılır. Numune alınmışsa bilgileri GGBS üzerinden ilgili laboratuvara gönderilir.
HUKUKİ DAYANAK 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 5326 sayılı Kabahatler Kanunu İdari Yaptırımlar: İdari Para Cezası İdari Tedbirler İdarî Tedbirler: Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi İlgili kanunlarda yer alan diğer tedbirlerdir
YETKİ Ceza Muhakemesi Kanununun yer bakımından yetki kuralları kabahatler açısından da geçerlidir. 5996 sayılı Kanunda belirtilen idarî yaptırımları uygulamaya: İl Müdürü yetkilidir. (Kabahatin İşlendiği Yerin) İl Müdürü bu yetkisini İlçe Müdürüne yazılı olarak devredebilir. Resmî kontroller sırasında: İnsan sağlığı, Gıda ve yem güvenilirliği, Bitki ve hayvan sağlığı açısından tehlike oluşturması ve acil tedbirleri gerektirmesi durumunda idarî para cezaları hariç olmak üzere diğer idarî yaptırımları uygulamaya kontrol görevlisi de yetkilidir. Verilen idarî para cezaları otuz gün içinde ödenir.
İDARİ YAPTIRIM TÜRLERİ Mülkiyetin kamuya geçirilmesi, İdari para cezası, Piyasadan toplatma, Ürünlere el koyma, Etiket bilgileri mevzuata uygun hallere getirilinceye kadar ürünlerin satışını durdurma, Faaliyetten Men Cumhuriyet Savcılığına Suç Duyurusu
İDARİ YAPTIRIM KARARI İdari Yaptırım Kararı en az iki suret düzenlenir ve il/ilçe müdürünün onayına sunulur. İdari Yaptırım Kararı Formunun idari yaptırımın nedeni bölümünde kararın verilmesini gerektiren kabahat fiili, fiilin işlendiği yer ve zaman bilgileri, açıkça yazılır. İdari yaptırım kararı seri ve sıra numaraları birbirini takip edecek şekilde bastırılır. Görevli personele zimmetle teslim edilir. Tutanakların iptal edilmesi gerektiğinde; iptal işlemleri düzenlenen kararın üzerinin çizilmesi ve iptal şerhinin konulması suretiyle gerçekleştirilir. Güvenliği konusunda gerekli özen il/ilçe müdürlerince gösterilir. Karar yazısına fiilin işlendiğini ispata yarayacak belgelerin onaylı suretleri de eklenir. Cumhuriyet Savcılığına yapılan suç duyuları için ilgili prosedürün EK-18’ i kullanılır.
İDARİ YAPTIRIM KARARININ TEBLİĞİ İdari yaptırım kararı işyerine bir yazı ile Tebliğ Zarfı içinde taahhütlü olarak gönderilir. Adresine ulaşılamayan idari işlemlerde 6099 sayılı Kanunla değişik Tebligat Kanunu ve Yönetmeliği (25/01/2012-28184 Resmi Gazete) Tebligat PTT vasıtasıyla Gecikmesi halinde zarar doğabilecek işlerde memur vasıtasıyla Mahalli mülki idare amirinin emriyle kolluk vasıtasıyla Uçakla veya postada kullanılan diğer seri ve özel vasıtalarla veya muhtelif işaretli telgraflarla Elektronik yolla (Yönetmelikle düzenlenecek!!) İlanen yapılabilir
TEBLİĞ TARİHİ Tebligatın yapıldığı tarihtir. Ancak; Vekil (avukat) birden çok ise bunlardan birine tebligat yapılması yeterlidir. Eğer tebligat birden fazla vekile yapılmış ise bunlardan ilkine yapılan tebliğ tarihi asıl tebliğ tarihi sayılır. Tebliğ yapılacak olanın geçici olarak başka yere gittiği belirtilirse (29. Madde) tebliğ, tebliğ evrakının 21, 22, 23, 25, 26 ve 27 nci maddelerde yazılı kişilere verildiği tarihte veya ihbarname kapıya yapıştırılmışsa bu tarihten itibaren onbeş gün sonra yapılmış sayılır. Tebliğ imkânsızlığı ve tebellüğden kaçınma durumunda (31. Madde) ihbarnamenin gösterilen adresin kapısına yapıştırıldığı tarih tebliğ tarihidir. İlan yoluyla tebliğ, son ilan tarihinden itibaren yedi gün sonra yapılmış sayılır. Adresini değiştiren kişi yenisini bildirmediği ve adres kayıt sisteminde yerleşim yeri adresi de tespit edilemediği takdirde tebliğ evrakı eski adresin kapısına asılır ve asılma tarihi tebliğ tarihi sayılır.
İDARİ YAPTIRIM KARARININ KESİNLEŞMESİ Kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren On beş gün içinde Sulh Ceza Mahkemesine itiraz edilmemesi halinde idari yaptırım kararı kesinleşir. Sulh Ceza Mahkemesinin kararının tebliği tarihinde karar kesinleşir. (Üçbin Türk Lirası dahil idarî para cezalarında) Mahkemenin de işyeri lehinde karar vermesi halinde, karara karşı yetkili idare tarafından gerekçeleri ile birlikte yedi gün içerisinde Asliye Ceza-Ağır Ceza Mahkemesine itiraz edilir. Ağır Ceza Mahkemesinin kararının tebliği tarihinde karar kesinleşir. İdari yaptırım kararının il/ilçe müdürlüklerinde kalan nüshasına kararın kesinleşme tarihi yazılır.
MÜLKİYETİN KAMUYA GEÇİRİLMESİ Kabahatin konusunu oluşturan veya işlenmesi suretiyle elde edilen eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilebilir Eşyanın kullanılmaz hale getirilmesi, niteliğinin değiştirilmesi, ancak belli bir surette kullanılması durumunda mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar geciktirilebilir. Belirlenen süre zarfında koşulun yerine getirilmemesi halinde eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir. Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar kesinleşinceye kadar ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından eşyaya el konulabileceği gibi; eşya, kişilerin muhafazasına da bırakılabilir. 5996 sayılı Kanun çerçevesinde mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilen eşyanın mülkiyeti devlete geçer. Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar, kesinleşmesi halinde yerine getirilir. Mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararı kesinleşen eşyanın devlete geçirilmesi işi Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün görev alanındadır. Bu tür mallarla ilgili olarak yapılacak işlemlerde il defterdarlıkları veya mal müdürlükleri ile temasa geçilmesi gerekmektedir. Eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilebilmesi için fail hakkında idarî para cezası veya başka bir idarî yaptırım kararı verilmiş olması şart değildir. Kaim değerin mülkiyetinin kamuya geçirilmesine de karar verilebilir. Mülkiyeti kamuya geçirilen eşya, başka suretle değerlendirilmesi mümkün olmazsa imha edilir.
İDARİ PARA CEZASI İdari para cezalarının uygulanmasında her yıl yeniden yayımlanan yeniden değerlendirme oranı dikkate alınır. İdari para cezalarının kesinleşmesi üzerine ödemeler, bankalara veya ilgili muhasebe müdürlüğü/mal müdürlüğüne yapılır. Ödeme süresinde (otuz gün) veya kesinleşme süresinde ödenmeyen idari para cezası kararları kesinleşmesini müteakip tahsil için durum bir yazı ile ilgili vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi bulunması halinde süreksiz vergileri tahsil ile görevli vergi dairelerine gönderilir. İlgili vergi dairesine tahsili için bir yazı ile gönderilen idari yaptırım kararı, resmi kontrol raporu, tebliğ alındısı, tebligat yazısının fotokopilerinin onaylı birer sureti il/ilçe müdürlüğünde muhafaza edilir. İdari para cezasının ödendiğine dair makbuzun bir sureti ilgili gıda işletmesi/kişi tarafından il/ilçe müdürlüğüne sunulur.
KABAHATLER İÇTİMA Bir fiil ile birden fazla kabahatin işlenmesi halinde bu kabahatlere ilişkin tanımlarda sadece idarî para cezası öngörülmüşse, en ağır idarî para cezası verilir. Bu kabahatlerle ilgili olarak kanunda idarî para cezasından başka idarî yaptırımlar da öngörülmüş ise, bu yaptırımların her birinin uygulanmasına karar verilir. Aynı kabahatin birden fazla işlenmesi halinde her bir kabahatle ilgili olarak ayrı ayrı idarî para cezası verilir. Kesintisiz fiille işlenebilen kabahatlerde, bu nedenle idarî yaptırım kararı verilinceye kadar fiil tek sayılır. Bir fiil hem kabahat hem de suç olarak tanımlanmış ise, sadece suçtan dolayı yaptırım uygulanabilir. Ancak, suçtan dolayı yaptırım uygulanamayan hallerde kabahat dolayısıyla yaptırım uygulanır.
KAYITSIZ-ONAYSIZ FAALİYET GÖSTERME 30 uncu maddenin birinci fıkrası gereği : Bakanlıktan onay alması gereken işletmelerden, onay almadan üretim yapanlara onbin Türk Lirası, Depo ve satış yerlerine beşbin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu işletmelerin faaliyetleri durdurularak ürünlerine el konulur ve mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir. Kayıt yaptırmayan üretim yerlerine ikibin Türk Lirası, Perakende işyerlerine bin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
KAYITSIZ-ONAYSIZ HAMMADDE KULLANIMI Gıda kodeksine aykırı gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzeme üretilemez, işleme tâbi tutulamaz ve piyasaya arz edilemez. (Madde 21-5) 21 inci maddenin beşinci fıkrasına aykırı hareket edenlere onbin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ürünlerin, insan sağlığı için risk oluşturması durumunda ürünler masrafları sorumlusuna ait olmak üzere piyasadan toplatılır ve mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir. Aykırılık sadece etiket bilgilerinden kaynaklanıyor ise idarî para cezası beşbin Türk Lirası olarak uygulanır.
TÜKETİCİYİ YANILTMA Gıda ile ilgili özel mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gıdanın ve yemin şekli, görünümü, ambalajı, kullanılan ambalaj malzemesi, tasarlanma ve sergilenme şekli, her tür yazılı veya görsel basın aracılığı ile sunulan bilgi dâhil, etiketlenmesi, tanıtımı, reklâmı ve sunumu tüketiciyi yanıltıcı şekilde yapılamaz. 24 üncü maddenin üçüncü fıkrasına aykırı hareket eden Üretim yerlerine onbin Türk Lirası, Perakende işyerlerine bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Fiilin, ticarî reklâm, ilân veya etiket yoluyla gerçekleşmesi hâlinde 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Etiketteki beyan bilgileri ile içeriğinin ve analitik değerlerinin uymaması hâlinde beşbin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
HANGİSİ YABAN MERSİNİ ?
HANGİ DURUMDA HANGİ YAPTIRIM ? ÜRETİCİYE PERAKENDECİYE 4077 SAYILI KANUN GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI’NA
YEMEK PARTİLERİNDEN NUMUNE AYRILMAMASI Kamu-özel kurum ve kuruluşları ile mahallinde üreterek toplu tüketime sunan işyerleri ve yemek fabrikaları, ürettiği yemek partisinin her çeşidinden alınan bir örneği yetmiş iki saat uygun koşullarda saklamakla yükümlüdür. (Yönetmelik Madde 40-6) İşletme tarafından örnek saklanmaması durumunda 5996 sayılı Kanun’un 24üncü maddesi gereği izlenebilirliğin sağlanmaması nedeniyle Kanunun 40ıncı maddesinin (i) bendine göre yasal işlem uygulanır. Gıda zehirlenmesi durumunda ise gıda mevzuatına göre uygunluk analizleri yapılamadığından izlenebilirliğin sağlanamamasına ek olarak Türk Ceza Kanunu’nun 185 ve 186 ncı maddelerine göre işlem yapılmak üzere Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Her durumda işletmenin teknik ve hijyenik koşulları detaylı olarak incelenir. Resmi numune alma prosedürü (Madde 5-ç)
KAYNAK SULARI VE ÖZEL TIBBİ AMAÇLI DİYET GIDALAR Her türlü izin ve Resmi Kontrolleri Sağlık Bakanlığı’nca yapılacaktır. İdari yaptırımlar Bakanlığımız İl Müdürlüklerince
İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER ! Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Kontrol ve Laboratuvarlar Daire Başkanlığı Çiğdem KURTAR cigdem.kurtar@tarim.gov.tr