Hasan ÇETİN

 Yerleşim yerleri genellikle tarla başlarında dağınık şekilde,  Bazı köylerde toplulaştırmalar bulunmakta bulunanlarda genellikle birkaç bölgeye ayrılmış durumda,  Yerleşim yerlerinde elektrik yok,  Su da tankerlerle taşınarak sağlanmakta,  Çocukların eğitimi yakın köylere gönderilmek şeklinde olup, çok az,  Sağlık ocakları belirli periyotlarda sağlık taramaları yapmakta, dağınık yerleşim yerleri ve yer değiştirmeler çabaları verimsizleştirmekte,  Sağlıklı tuvalet, banyo ve mutfak yok.

 Göçebe ailelerin eğitim, sağlık ve sosyal hayat imkânları çalışma surecinde yoğun sekteye uğramaktadır.  Kendilerini çevreleyen yetersiz ve sağlıksız bir ortamda, yalnız, dışlanmış, güvensiz, anlaşılamamış hissediyorlar.  Her şeylerini geride bırakarak geçim kaygısı ile geldikleri başka ortamlarda çadırlar içinde her türlü tehlikeye açık sosyal çevresinden uzak farklı kültürel değerler içinde yalnız ve yabancı, paylaşamayan kapalı bir kitle ortaya çıkmış,  Aksayan eğitim faaliyetleri çocukların akademik yaşamlarını olumsuz etkiliyor.  Özellikle kadınlara ve çocuklara yönelik sağlık hizmetlerinin yeterince ulaştırılamaması ileriki yaşamlarını olumsuz etkiliyor.  Çalışmaya geldikleri bölgelerdeki yerel halk tarafından kabullenilmeyen ve kuşkuyla bakılan kitle olarak görülmektedirler.

Ağırlıklı olarak,  ULAŞIM  EĞİTİM  SAĞLIK  GÜVENLİK  SOSYAL ÇEVRE İLE İLİŞKİLER  İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK KOŞULLARI, konularında çalışmalar yürütülmüştür.

 2010 yılında başlayan METİP Projesi, 2011, 2012 ve 2013 yıllarında Çalışma Bakanlığı hibe desteği ile sürdürülmüş,  Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın mevsimlik gezici tarım işçilerinin çalışma ve sosyal hayatlarını iyileştirme projesiyle 4 yıl boyunca göç alan 38 ile toplam 96 milyon lira kaynak aktarıldı,  Bu kapsamda sağlık, eğitim, barınma, altyapı gibi alanlarda 326 bin mevsimlik tarım işçisine hizmet götürüldü.

 Proje sonunda kurumsal yapının oluşturulmasına yönelik, MEB, Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı gerekli kurumsal eylem planlarını oluşturdu.  Ancak en önemli bakanlık, büyük beklentilerle oluşturulan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yerel yapılanmasını oluşturamadı. Konuya ilişkin geçerli bir politika gerçekleştiremedi,

 Aslında METİP sonrası tabiri çok da doğru değil. METİP Çalışma Bakanlığı hibe desteğinden çıktı kurumsal yapıya kavuşturuldu, devam ediyor.  Yürütülen çalışmalar kurum imkanlarına taşınması ile ortaya koordinasyon sorunu çıktı. Projede belirtilen Merkezi ve yerel izleme komisyonları oluşturulamadı, oluşanlarda verimli çalışma gerçekleştiremedi.

 Oluşan çevre ülke savaşları ile ülkemize gelen mültecilerin tarım işçisi olarak çalışmaları (kaçak!),  Ülkemizde yaşanan özellikle maden kazaları ile kaybedilen işçiler, haklı olarak ilginin tarım işçilerinden başka alanlara kaymasına sebep oldu,  Yine savaş mağduru insanlara devletin yüksek faaliyet ve kaynak aktarımı başka alanlara gerekli ilgi konusunda yetersiz kalmasına sebep oldu,  Yine 2014 yılı mevsimsel olumsuzluklar nedeni ile tarımsal faaliyetlerin gerilemesine bu durum işçi göç olaylarının azalmasına sebep oldu,

 Büyükşehirlerin yetki alanının il sınırlarına dayanması, Valilik ve Kaymakamlıklarda faaliyet gösteren birimlerin belediyelere devrine sebep oldu.  Bu durum özellikle faaliyetlerin merkezi konumundaki Kaymakamlıkların yetki ve donanım anlamında gerilemesine sebep oldu.  Şu anda altyapı anlamında personel ve ekipmanı bulunmayan (Köylere Hizmet götürme ve Özel İdare Birimlerinin belediyelere devredilmesi) Kaymakamlıklar gerekli çalışmaları gerçekleştiremiyor.  Eğitim, Sağlık ve güvenlik alanlarında faaliyetlerini sürdüren kaymakamlıklar, özellikle var olan yerleşim alanlarının düzenlenmesi ve yeni yerleşim alanı çalışmalarında yetersiz donanıma sahip.

 Özellikle personel hareketliliği ve devredilen personelin emekliye ayrılması, ayrılmayanlarında yetkisiz konumda oluşları uzman anlamlı hafızanın zayıflamasına sebep olmuştur.  Yine Göçebe tarım işçilerine yönelik iş ve işlemlerin Kaymakamlıklarca yürütülmesi istemi (belediyelerin siyasi kaygıyla bu alanda çok bulunmak istememeleri) hizmetlerin ulaştırılması ve düzenlenmesinde sıkıntılara sebep olmaktadır.  Var olan donanımın korunması ve geliştirilmesine yönelik personel yetersizliği kaymakamlıkları zorlamaktadır.

14 Kasım 2014 CUMA Resmî Gazete Sayı : TBMM KARARI MEVSİMLİK TARIM İŞÇİLERİNİN SORUNLARININ ARAŞTIRILARAK ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLERİN BELİRLENMESİ AMACIYLA BİR MECLİS ARAŞTIRMASI KOMİSYONU KURULMASINA İLİŞKİN KARAR Karar No Karar Tarihi: Mevsimlik tarım işçilerinin sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci, İçtüzük’ün 104 ve 105’inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına, bu araştırmayı yapacak Komisyonun 17 üyeden kurulmasına, Komisyonun çalışma süresinin Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtip Üye seçimi tarihinden başlamak üzere 3 ay olmasına ve gerektiğinde Ankara dışında da çalışmasına Genel Kurulun tarihli 12’nci Birleşiminde karar verilmiştir.

 Özellikle MİGA olarak bu konuda etkin olmak zorundayız. Akademisyen ve uygulayıcılar olarak varlığımızı bu komisyona bildirmemiz, etkin olmamız gerektiği düşüncesindeyim.

İSTANBUL Bilgi Üniversitesi MİGA Toplantısı KASIM-2014