GRUBA YÖNELİK MÜDAHALE PROF. DR. IŞIL BULUT BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ SOSYAL HİZMETLER BÖLÜM BAŞKANI

GRUP İki veya daha fazla kişi Etkileşim Ortak amaç Psikolojik olarak birbirinin farkında olma Kendilerini bir grup olarak algılama

GRUP TİPLERİ Küçük / büyük Birincil / ikincil Tedavi / görev Açık / kapalı Doğal / kurulmuş

GRUP DİNAMİĞİ İletişim Etkileşim / çekicilik Grup Kontrolü Grup kültürü

GRUP DİNAMİĞİ İletişim İki kaynak arasında bilgi aktarımı Tek yönlü / çift yönlü iletişim Sözel / sözel olmayan iletişim (beden dili) İletişimden kaynaklanan engeller

GRUP DİNAMİĞİ 2. Etkileşim / Çekicilik Karşılıklı çekim Karşılıklı itim Karşılıklı kayıtsızlık Çekim / itim Çekim / kayıtsızlık İtim / kayıtsızlık

GRUP DİNAMİĞİ 3. Grup Kontrolü Normlar Roller Karar verme Güç dağılımı

GRUP DİNAMİĞİ 4. Grup kültürü Düşünceler İnançlar Değerler

GRUP LİDERLİĞİ L Yüksek OTOKRATİK (Saldırganlık, düşmanlık, İ günah keçiliği) D E R DEMOKRATİK (liderlerle iyi ilişkiler, özgürlük, Orta fikir üretme, arkadaşlık, yardımlaşma, üretim) K A T SERBEST (otokratik liderlik daha iyi) I L I Alçak M Alçak Orta Yüksek ÜYELERİN KATILIMI

LİDERLİK ROLLERİ Göreve ilişkin roller Bilgi ve fikir verme Başlatma Yol gösterme Özetleme Koordinatör Tanı koyucu Enerji veren Değerlendiren

LİDERLİK ROLLERİ 2. Sosyal / duygusal roller Uzlaşma yaratma Katılımı sağlama Gerginliği hafifletme İletişimi güçlendirme Duygusal iklimi değerlendirme Süreci gözleme Standart koyma Aktif dinleme Güven yaratma Sorun çözme (üyeler arası)

LİDERLİK ROLLERİ 3. Diğer roller Uzman Model Plancı Ödüllendiren / ceza veren

GRUPLARIN SINIFLANDIRILMASI Tedavi grubu Görev grubu Görev odaklı tedavi grubu

GRUPLARIN SINIFLANDIRILMASI Tedavi Grupları Eğitim amaçlı Geliştirme amaçlı Sosyalleştirme amaçlı Sorun çözme / davranış değiştirme amaçlı

TANIM Grup çalışması : Bireylerin psikososyal ihtiyaçlarını karşılamaları ve görevlerini yerine getirmeleri amacıyla küçük gruplar halinde hedefe yönelik faaliyetleri içeren profesyonel bir hizmettir. Bu faaliyet hizmet üreten bir sistem içinde tek tek grup üyelerine yönelik olabileceği gibi bir bütün olarak gruba da yöneliktir.

TANIMDAKİ ÖGELER Hedefe yönelik faaliyet Küçük grup Tedavi ve görev odağı Tek tek bireyler / bir bütün olarak grup Hizmet üreten sistem

GRUP KURMA SÜRECİ Amacın belirlenmesi Kurumun sağlayacağı destek (yasal, fiziksel)… Grup üyelerinin kimlerden oluşacağı, Grubun yapısı (açık/kapalı, grup üyelerinin sosyo-demografik yapısı Grup süreci için anlaşma (toplantı yeri, saati v.s.) Grup süreci için fiziksel çevrenin düzenlenmesi

ÜYE SEÇME KRİTERLERİ Grubun görevini yerine getirme getirme potansiyeli Sürece katılma motivasyonu Grubun hedefine uygun kişilerin seçimi Grup toplantılarına katılım konusunda kontrat.

GRUP TARAFINDAN KABUL EDİLME KOŞULLARI Grup üyelerini kabul etmek Fikirlerine olumlu yaklaşmak Sorumluluk almak Kendi becerilerinden grubu yararlandırmak Grup normlarını benimsemek Gruba ait şeyleri üyelerle paylaşmak Grubu savunmak

HANGİ ÜYELER GRUBA ALINMAMALI Toleransı olmayan Sapma davranış göstereceğine ilişkin eğilimleri olan Aşırı derecede ajite olmuş olan Grup normlarına uymayacağı düşünülen Diğer üyelerle ciddi anlaşmazlığı olan Grubun bileşimine aykırı özellik gösteren

ÜYEYİ GRUP ÇALIŞMASINA HAZIRLAMANIN AMACI Grup çalışması ilkelerini açıklamak Düzenli devam konusunda açıklama yapmak Grubun yararı hakkında beklenti yaratmak Çıkabilecek sorunları önceden tahmin ederek etkilerini azaltmak

GRUP ÇALIŞMASINDA MÜDAHALE SÜRECİ İlk karşılaşma – Angaje olma (Güven aşaması) Grup üyelerini tanıma / bilgi toplama Planlama / hedef koyma (bireysel – grup) Uygulama Sonlandırma Değerlendirme Takip

GRUP ÇALIŞMASINDA MÜDAHALE SÜRECİ Güven aşaması – İlk toplantı Özerklik ve karşılıklı bağlılık arası denge kurulması aşaması “Otorite krizi” Bireyselleştirme Şimdi ve Burada üzerinde odaklaşma Empati

GRUP ÇALIŞMASINDA MÜDAHALE SÜRECİ 3. Yakınlık aşaması Güç ve otorite sorunu çözümlenir. Birbiri ile ilgilenme, güven duyma Liderin kendini ifade etmesi model alınır. Birbirini değerlendirme / paylaşma / yardımlaşma Grup lideri Ben dili kullanmalı Geri bildirimler açık, net, zamanı iyi planlanmış, empatik olmalı Yüzleşme sağlanmalı

GRUP ÇALIŞMASINDA MÜDAHALE SÜRECİ 4. Bağlılık ve bütünleşme aşaması Karşılıklı yardımlaşma / üyeler birbirinin ihtiyaçlarının farkındadır. Yapılandırılmış etkinlikler Liderin müdahalesi giderek azalır

GRUP KAYNAŞMASI Kaynaşma için şunlar gerekli Güven duyma, paylaşma Açık ve net bir şekilde hedefin tanımlanması Tüm grup üyelerinin katılımını destekleme Şimdi ve Burada’yı kullanma Çatışma ile etkili şekilde başetme Üyeler için grubun çekiciliği Üyelerin kendi duygu ve düşünceleri hakkında dürüstlük ve açıklık

GRUP BÜTÜNLÜĞÜ Üyeler için pozitif çekicilikler ağır bastığı zaman grup bütünlüğü oluşmuş demektir. Fayda (Çekicilik) Maliyet Birliktelik Sevmediği kişilerle birlikte olma Bireysel amaçlara ulaşma Zaman ve güç ayırmak Prestij Eleştirilmek Eğlence İstemediği görevleri yapmak Duygusal Destek Toplantılara katılmak Grup lideri grubun çekiciliğini her üye için en üst düzeye çıkarmaya çalışır.

GRUP ORTAMINDA OLUŞAN İLİŞKİLER Yardımlaşma Birbirini kontrol Duyguların ifadesi (Olumlu / olumsuz) Özdeşleşme Genelleştirme Destek sağlama Transferans / karşıt transferans Rahatlama Entellektüelleştirme

GRUP ÇALIŞMASINDA MÜDAHALE SÜRECİ 5. Grubu sonlandırma Özerklik ve yakınlaşmanın başında da grup dağılabilir. Öfke, kızgınlık Depresyon, üzüntü, hareketsizlik Grupta öğrenilenlerin grup dışında kullanılması Grup bitince ilişkinin sürme/sürmeme kararı Liderin değerlendirilmesi Üyelerin değerlendirilmesi Duyguların paylaşımı

DEĞERLENDİRME Süreç değerlendirmesi / devamlı değerlendirme Sonuç değerlendirmesi Hedefi belirlemek Uygun ölçüm aracını seçmek Müdahaleleri tanımlamak Değişimi değerlendirmek Etkiliği saptamak