ATT İ LA İ LHAN’ın HAYATI VE MAV İ C İ L İ K AKIMI

MAV İ C İ LER (1952 – 1956)  Attila İ lhan tarafından çıkarılan bir fikir ve sanat dergisi olarak 1952 yılında yayına ba ş layan ‘’ Mavi ‘’ adlı bir derginin etrafında geli ş en bir edebi topluluktur.  Garip akımına tepki olarak do ğ mu ş tur.  Bu sanatçılar ş airane bir sanat anlayı ş ının temsilcisi olmu ş lardır.

MAV İ C İ LER  Ş iirin basit olmayaca ğ ını; zengin, benzetmeli, derin olması gerekti ğ ini savunmu ş lardır.  Mavi dergisi toplumsal gerçekçili ğ in sözcüsü olmu ş tur.  Attila İ lhan, Ahmet Oktay, Orhan Duru, Ferit Edgü gibi sanatçılar bu akıma dahil olmu ş tur.

ATT İ LA İ LHAN

Atilla İ lhan 15 Haziran 1925'te Menemen'de do ğ du. İ lk ve orta ö ğ renimini İ zmir’de tamamladı. Katıldı ğ ı siyasi olaylar sebebiyle lise yılları zor geçti. Lise son sınıftayken amcasının kendisinden habersiz katıldı ğ ı CHP ş iir arma ğ anında “Cebbaro ğ lu Mehemmed” ş iiriyle bir çok ünlü ş airi geride bırakarak ikincilik ödülünü aldı. İ stanbul Hukuk Fakültesini kazanarak ö ğ renim hayatına devam etti.

İ lk ş iiri “ Balıkçı Türküsü ”dür. (1941) İ lk düzyazısı ise “ Kültürümüz Üzerine Dü ş ünceler” (1944) 1948’ de ilk ş iir kitabı “ Duvar ”ı kendi imkanlarıyla yayımladı.

Ş airli ğ inin ilk on yılını destan boyutlarıyla ve duygusal,gergin bir hava içinde, İ kinci Dünya Sava ş ı’nın Avrupa’yı saran bezginlik çöküntülerini yansıtmaya adamı ş tı. Daha sonrasında bu ş iir tutumunu bırakmaksızın tek insanın duygu dünyasından kesitler verdi,yerli dünya görü ş üne de yaslanarak bireysel temaları i ş ledi.

Özgün bir tarz olmu ş tur toplumcu ve ş iire yeni boyutlar kazandırmı ş tır Ş iirlerinde Halk ş iirinden ve Divan ş iirinden etkilenmeler görülür.

Sanata tek yönden bakmamı ş tır. Ş iirin yanı sıra bir çok sanat dalı ile de yakından ilgilenmi ş tir. Bunlar arasında ; sinema çalı ş maları,senaryo,dizi senaryosu,gazete yazarlı ğ ı,roman yazarlı ğ ı,ele ş tiri yazarlı ğ ı gibi çe ş itli sanat dalları bulunmaktadır.

Ş iirlerinde bir çok çe ş itli temayı bir arada i ş lemi ş tir. Yalnızlık,kadın,a ş k,ya ğ mur onun ş iirinde sıklıkla i ş ledi ğ i konulardır. İ lk kitabı olan “ Duvar ”dan sonra ş iir hayatında sürekli a ş kı yazmı ş bir ş airdir. A ş k ö ğ esini gerçekçi bir yakla ş ımla i ş lemi ş olması ş iirlerinin günümüz gençleri ve metropolitan hayatı benimsemi ş olanlar tarafından büyük bir ilgiyle takip edilmesini sa ğ lamı ş tır.

Ş iirlerinden ba ş ka ba ş arılı oldu ğ u alanlardan bir ba ş kası roman yazarlı ğ ı alanıdır. Ş iir türünde oldu ğ u gibi roman türünde de bir çok eser vermi ş tir. Ş iirlerinde i ş ledi ğ i benzer konuları ba ş arılı bir kurguyla romanlarına da yansıtmı ş tır. Romanlarında da kendine özgü bir söz dizimi,kelime hazinesi ve çarpıcı benzetmelerle zenginle ş tirilmi ş bir üslubu vardır.

Belli ba ş lı romanlarından bazıları ş unlardır ; Sokaktaki Adam Zenciler Birbirine Benzemez Kurtlar Sofrası Aynanın İ çindekiler Serisi Fena Halde Leman

Filmlerinden Bazıları; Yalnızlar Rıhtımı Devlerin Öfkesi Ölüm Perdesi Ş oför Nebahat Ate ş ten Damla Ver Elini İ stanbul …

Bunların yanı sıra çeviri türünde de eserler vermi ş tir. Çeviri eserleri ; Kanton’da İ syan (Malraux) Umut (Malraux) Basel’in Çanları (Aragon) Marsilya Treni (P.L.M)

Ş airin ş iir türündeki bir çok eseri bestelenerek ş arkı haline getirilmi ş tir. Bunlardan bazıları ; Ah! An Gelir Böyle Bir Sevmek Cinayet Saati Grev(Dilekçe) Haçan Ölesim Gelir Hiçbir Ş eyimsin Jilet Yiyen Kız

En çok ve en tanınmı ş eserleri ş iir türündedir. Ş iirlerinden bazıları ; Duvar (1948) Sisler Bulvarı (1954) Ya ğ mur Kaça ğ ı (1955) Ben Sana Mecburum (1960) Böyle Bir Sevmek (1970) Ayrılık Sevdaya Dahil (1993)...

ÜÇÜNCÜ Ş AHSIN Şİİ R İ Gözlerin gözlerime de ğ ince Felaketim olurdu, a ğ lardım Beni sevmiyordun, bilirdim Bir sevdi ğ in vardı, duyardım Çöp gibi bir o ğ lan, ipince Hayırsızın biriydi fikrimce Ne vakit kar ş ımda görsem Öldürece ğ imden korkardım Felaketim olurdu, a ğ lardım Ne vakit Maçka'dan geçsem Limanda hep gemiler olurdu A ğ açlar ku ş gibi gülerdi Sessizce bir cigara yakardın Parmaklarımın ucunu yakardın Kirpiklerini e ğ erdin, bakardın...

Ü ş ürdüm, içim ürperirdi Felaketim olurdu, a ğ lardım Ak ş amlar bir roman gibi biterdi Jezabel kan içinde yatardı Limandan bir gemi giderdi Sen kalkıp ona giderdin Benzin mum gibi giderdin Sabaha kadar kalırdın Hayırsızın biriydi fikrimce Güldü mü cenazeye benzerdi Hele seni kollarına aldı mı Felaketim olurdu, a ğ lardım … ATT İ LA İ LHAN

Attilâ İ lhan ilk kalp krizini 1985 yılında geçirdi. 11 Ekim 2005'te İ stanbul'daki evinde geçirdi ğ i ikinci kalp krizi sonucu hayata veda etti ğ inde 80 ya ş ındaydı. Ailesi tarafından vefatından sonra 2007 yılında kurulan “ Attilâ İ lhan Bilim Sanat Kültür Vakfı ” çalı ş malarına devam etmektedir.

BANU GÖKER 12-A