Bağımsız Denetim : Finansal Tabloların önceden belirlenmiş muhasebe ve raporlama kriterlerine (muhasebe standartları) uygun bir biçimde hazırlanıp hazırlanmadığının belirli standartlar kapsamında denetlenmesi ve sonuçların rapora bağlanmasıdır.

BAĞIMSIZ DENETİMDE ÜÇ TEMEL ESAS 1 – Defterlerin VUK hükümlerine göre tutulması, 2 – Değerleme ve Finansal Tabloların TFRS düzenlemelerine göre yapılması, 3 – Hazırlanan Finansal Tabloların TDS ye göre denetlenmesi,

BAĞIMSIZ DENETİMLE İLGİLİ OTORİTELER VE YETKİLERİ Türkiye’de Yetkili Otoriteler: 1 – Kamu Gözetimi ,Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (KGK) 2 – Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) 3 – Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) 4 – Elektrik Piyasası Denetleme Kurulu (EPDK)

BAĞIMSIZ DENETİME TABİ ŞİRKETLER KGK kurulmadan önce SPK, BDDK ve EPDK düzenlemelerine tabi şirketler bağımsız denetim kapsamındaydılar. Bu üç kurum bağımsız denetimle ilgili yetkili otoriteler arasında bağımsız denetimle ilgili ve yetkileri devam etse de KGK nın kuruluşundan sonra,söz konusu kurumun hazırladığı ve Bakanlar Kurulu’nun onayladığı kararlarla Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketler belirlenmektedir.Bu kararlar alınırken üç kriter dikkate alınmaktadır: Aktif Toplamı Yıllık net satış hasılatı Çalışan sayısı Her yıl üç kriterin tutarları BKK ile belirlenmektedir. BKK ya göre şirketlerin denetime tabi olması için üç kriterden ikisini üst üste iki hesap dönemi sağlaması gerekir.Birbirini takip eden hesap dönemlerinde sağlanan kriterlerin aynı kriterler olması şart değildir.

2014 Yılı İçin Belirlenen Kriterler Aktif Toplamı 75 milyon ve üstü Türk Lirası Yıllık net satış hasılatı 150 milyon ve üstü Türk Lirası Çalışan sayısı 250 ve üstü

2014 Yılı Bağımsız Denetim Sözleşmesi Yapılma Süresi 2014 yılına ait Bağımsız Denetim Sözleşmesi ilgili kurullarda seçim yapılarak 31.12.2014 tarihine kadar yapılabilir.

İsteğe Bağlı Bağımsız Denetim : Yukarıdaki yasal kriterleri taşımasalar da dileyen kurumlar ihtiyari olarak,isteğe bağlı bağımsız denetim yaptırabilirler. Yukarıda üç kriter esas alınarak Bağımsız Denetim kapsamına alınan şirketlerin dışında SPK nın düzenleme ve denetimine tabi şirketler BDDK ‘nın düzenleme ve denetimine tabi şirketler ile diğer şirketler kararnamede kararnameye ekli tablolarda belirtilmiştir.

TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARI UYGULAMASI 6102 Sayılı TTK’ nın 88. Maddesine göre gerçek ve tüzel kişiler münferit ve konsolide finansal tablolarını düzenlerken Kamu Gözetimi ,Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan ,Türkiye Muhasebe Standartlarına ,kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara uymak ve bunları uygulamak zorundadır. Uygulama ile ilgili düzenlemeleri yapmak KGK yetkisindedir. Yukarıdaki TTK hükümlerine göre bütün firmalar Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulamak zorundadır. Kanun hükmü bu olmakla birlikte KGK aldığı kararlarla uygulamada bazı değişiklikler getirmiştir.

1 – 17. 11. 2012 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 14. 11 1 – 17.11.2012 Tarihli Resmi Gazetede Yayımlanan 14.11.2012 Tarihli Kurul Kararı a ) Bakanlar Kurulu kararıyla bağımsız denetime tabi olacak kuruluşların ve TTK 1534 üncü maddesinin ikinci fıkrasında sayılan şirketlerin Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulamasına, b ) Yukarıdaki kapsama dahil olmayanlar için kurumca bir belirleme yapılıncaya kadar yürürlükteki mevzuatın uygulanmasının devamına karar verilmiştir. Bu karara göre yeni bir karar alınıncaya kadar Türkiye Muhasebe Standartlarının kullanılması sadece bağımsız denetim kapsamındaki kuruluşlar için zorunlu hale gelmiştir.

2 – 26. 08. 2014 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan 21. 08 2 – 26.08.2014 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan 21.08.2014 tarihli Kurul Kararı : a.Ekli listedeki kurum, kuruluş ve işletmelerin 2014 ve sonrasında başlayan hesap dönemlerine ilişkin münferit ve konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanmasına, b.Ekli listede yer almayan kurum,kuruluş ve işletmelerde Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulaması isteğe bağlı bırakılmıştır. c.Yukarıdaki kapsama dahil olmayanlar için Kurumca bir belirleme yapılıncaya kadar yürürlükteki mevzuatın uygulanmasının devamına karar verilmiştir.

EKLİ LİSTE Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca SPK ‘nın düzenleme ve denetime tabi işletmelerden listede isimleri yer almalıdır. Bankacılık Kanunu uyarınca BDDK düzenleme ve denetimine tabi işletmelerden lisede isimleri yer alanlar Sigortacılık Kanunu ile Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında faaliyet gösteren sigorta,reasürans ve emeklilik Şirketleri Borsa İstanbul Piyasalarında faaliyet göstermesine izin verilen yetkili müesseseler,kıymetli maden aracı kurumlar,kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketler Yukarıdaki karara göre ekli listede yer alan şirketlerin Türkiye Muhasebe Standartlarını zorunlu olarak uygulamasına ,bunların dışında kalanlar için Kurumca yeni bir belirleme yapılıncaya kadar Türkiye Muhasebe Standartlarının kullanılmasının isteğe bağlı bırakılmasına karar verilmiştir.

SON DURUM Alınan karar her şeyden önce, VUK’a göre Bağımsız Denetim olur mu ? sorusu başta olmak üzere ,pek çok soru ve tartışmaları beraberinde getirmiştir. Bağımsız denetim ile ilgili bu sunumumuz sadece son durumla ilgili bilgilendirme olup, ayrıntılı görüş ve tartışmalara girilmeyecektir.Bir başka programda konu gerekirse başlı başına seminer konusu yapılabilir. Şimdilik özetle, şunları söylemek mümkün V.U.K. na göre değerleme hükümleri ile standartlarda yer alan değerleme hükümleri farklı .Böyle olunca V.U.K. a göre düzenlenen Finansal Tablolarda TFRS düzenlemelerine göre düzenlenen Finansal Tablolar farklıdır. V.U.K. a göre düzenlenmiş Finansal Tablolarla bağımsız denetim yapılması mümkün değildir. Bağımsız Denetim , bağımsız denetim standartlarına göre yapılacaktır. KGK yetkilileri muhtelif toplantılarda Aralık ayı sonuna kadar geniş kapsamlı bir bağımsız denetim tebliği veya kararnamesi hazırlayıp yayınlayacaklarını ifade etmişlerdir. Bunun sonucunda bağımsız denetim ile bazı soruların cevaplanacağını, uygulamanın daha net şekilleneceğini umuyoruz.

CEZAİ YAPTIRIM 1)TTK 562. Maddedeki suç ve cezaların bilinmesi gerektiğini 2)Ticaret Bakanlığı yetkililerinin beyanlarından bazı yaptırımların ,örneğin bağımsız denetimden geçmeyen bilançolar üzerinden kǎr dağıtımı yapılamayacağı gibi bazı yaptırımların yakında yasalaşacağı ifadelerini de hatırlatmak isteriz.

BAĞIMSIZ DENETÇİ İSTATİSTİKİ BİLGİLERİ Yaklaşık 10 gün öncesi itibariyle; Bağımsız Denetçi sayısı : 9.407 Toplam YMM sayısı : 4.474 (Bağımlı : 2.139 ,Bağımsız: 2.335) Bağımsız Denetim Yetkisi almış YMM Sayısı : 1.962 Bağımsız Denetçi YMM / YMM Oranı : % 43 Toplam Smmm sayısı : 95.696 ( Bağımlı : 43.966 , Bağımsız : 51.730 Bağımsız Denetim Yetkisi almış Smmm sayısı : 7.445 Bağımsız Denetçi Smmm / Smmm Oranı : % 8 Türkiye’de yetkilendirilmiş Bağımsız Denetim Kurumu sayısı : 138 Bursa’da yetkilendirilmiş Bağımsız Denetim Kurumu sayısı : 3 Hem Smmm lerde,hem YMM lerde bağımlı çalışan oranı : % 47 Bağımsız çalışan oranı: % 53