Batı Uygarlığının temelleri 2/2 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE EĞİTİM Prof.Dr. Mustafa Ergün Batı Uygarlığının temelleri 2/2

Roma Cumhuriyeti: MÖ 510 – MÖ 27 Roma İmparatorluğu: MÖ 27 – 476 Roma Krallığı: MÖ 753 – MÖ 510 Roma Cumhuriyeti: MÖ 510 – MÖ 27 Roma İmparatorluğu: MÖ 27 – 476 Roma İmparatorluğu, Roma Cumhuriyeti'nin MÖ 1. yüzyılda yeniden örgütlenmesiyle kurulan bir devlettir. Roma İmparatorluğu, 375 yılındaki Kavimler Göçü'yle başlayan karışıklıklardan sonra 395 tarihinde doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı. İmparatorluğun batıdaki kısmı olan Batı Roma İmparatorluğu Kavimler Göçü'yle Avrupa'ya gelen Cermen kavimlerinin saldırıları sonucu 476 yılında yıkılmış, doğu kısmı da varlığını Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu olarak 1453'e kadar sürdürmüştür. http://tr.wikipedia.org/wiki/

Filistin’de Hz. İsa, insanlar arasında sevgi, saygı ve barış duygularını yerleştirmeye çalıştı. Yahudilere sapık yolda olduklarını, ahlaklarının bozulduğunu, yaptıkları ibadetlerin doğru olmadığını, doğru yolun kendisinin gösterdiği yol olduğunu bildirdi. Hz. İsa’ya inanmayan Yahudiler, kendisini Kudüs’teki Roma Valisine şikayet ettiler. Roma Valisi, Hz. İsa’nın yakalanarak çarmıha gerilmesini emretti. Havarilerinden Yehuda (Judas), onun saklandığı yeri Romalılara ihbar etti. Romalılar Hz.İsa’yı (veya onun yerine Yehuda’yı) çarmıha gerdiler. Hz. İsa’nın getirdiği din Havarileri tarafından Roman İmparatorluğu’nun her yerine ve oradan bütün dünyaya yayıldı. www.smscs.com 

M.S. II. yüzyıldan itibaren Roma topraklarında Hıristiyanlık yayılmaya başladı. Hıristiyanlar önceleri pek önemsenmediler. Ama, adam öldürmeyi ve Roma’nın resmi tanrılarına kurban vermeyi kabul etmemeleri gibi nedenlerle, yönetimin düşmanlığını çektiler. 303-304 yıllarında Hıristiyanlara karşı kıyıma girişildi. Bu engellemelere rağmen Hıristiyanlar çoğaldı. Konstantin 325’te İznik’te Hıristiyanların kilise kurmalarına izin verdi. Kendisini de kilise dışından piskopos ilan etti. Daha sonra imparator Theodosius (375-395) -herkesin önünde- kilise yetkilisi Milanolu Ambrosius karşısında günah çıkardı.

Antik dönemler (500 öncesi) Avrupa Batı (Latin) ve Doğu (Yunan) olarak ikiye bölünüyor. Bu daha sonra (11.yy) din açısından da ortaya çıkıyor ve doğu Ortodoks, batı Katolik oluyor.. Avrupa Kavimler Göçü ile Ostrogotlar, Vizigotlar vs tarafından işgal ediliyor.

Erken Ortaçağ (500-1000) Avrupa’nın egemen dini: Hristiyanlık. 8.yy başlarında İspanya ve Sicilya Müslümanlar tarafından «feth» ediliyor. Ama gene de Avrupa’da Hristiyanlık yayılarak yerleşiyor: Almanya Hristiyanlaşıyor, Vikingler, Macarlar, Polonyalılar Hristiyan oluyorlar.

Ortaçağın zirvesi (1000-1300) 1000’li yıllara kadar sosyal, ekonomik ve politik alanda feodalizm hakim. Katolik ve Ortodoks kiliseleri birbirine çok düşman. Avrupa’yı kiliseler yönetiyor. İngiltere’de anayasal monarşi (Magna Carta, parlemento) kuruluyor. 1095’te Papa II.Urban, kutsal toprakları Müslümanlardan kurtarmak için Haçlı Seferlerini (Crusade) başlatıyor. www.xtimeline.com 

Ortaçağın sonu ve Rönesans (1300-1500) İngiltere – Fransa arasında Yüz Yıl Savaşları (1337-1453) 14.yyda Avrupa nüfusunun üçte birini yok eden Kara Veba (Black Plagus). Şehirlerin ve ekonominin gelişmesi ve İtalya’da Rönesansın başlaması. wccshoeing.wordpress.com 

1450’lerde Matbaanın geliştirilmesi. 1492’de İspanya’nın Müslümanlardan geri alınması. 1492’de Kolomb’un Amerika kıtasını «keşfi». www.martinfrost.ws

Rönesans ve Reformasyon (1500-1650) Kopernik, Galileo, Newton gibi adamlarla «bilim devrimi»nin başlaması. Katolik dünyadaki din birliğini parçalayan Reformasyon (1517). Protestan ve Katolikler arasındaki Otuz Yıl Savaşları (1618-1648). pastoralmeanderings.blogspot.com

Batının 1500’lerde başlayan yükselişi hala devam ediyor Batının 1500’lerde başlayan yükselişi hala devam ediyor. Coğrafi keşifler ve Amerika’ya İspanya, İsveç, Hollanda, İngiltere ve Fransa gibi yerlerden binlerce kişinin gidip yerleşmesi ve bunların Avrupa ile bağlarını kesmemeleri Avrupa imparatorluklarını geliştirdi. www.cografyamiz.com 

Batılılar Amerika’nın yanı sıra Afrika’yı sömürgeleştirdiler, insanlarını köleleştirdiler. Asya, Avustralya, Yeni Zelanda gibi yerleri de sömürmeye başladılar. Dolayısıyla Avrupa sadece kendisini değil, bütün dünyayı değiştirmeye başladı. Ticaretle başlayan sömürü düzeni, kültür ve politik sistem alanlarında da devam etti.

Portekiz (1415-1999) ve İspanya (1580-1640) sömürgeleri

Mutlakiyet ve Aydınlanma (1500-1800) Batı, gelişmesinin başlangıcında monarşi, “soylu” aristokrasi ve din adamları arasındaki zorlu denge mücadelelerinden geçti. O zaman kiliseye, soylulara ve mutlak yöneticilere karşı çıkan bir Aydınlanma hareketi doğup gelişti . Bu felsefe, bilim, siyaset, edebiyat vs alanlarda kendini gösterdi.

Devrim çağı (1770-1815) 18.yy sonu ile 19.yy başında Avrupa’da bütün dünyayı derinden etkileyen devrimler oldu. İlk devrim Kuzey Amerika’da başladı (1776). Arkasından 1789 Fransız İhtilâli geldi. www.age-of-the-sage.org -

İngilizce konuşan dünyanın yükselişi (1815-1870) 19.yy başlarında İngilizce ve Anglo-Sakson kültürü hızlı bir yükselişe geçti. Sanayi devrimini de arkasına alan bu kültür kapitalist sistemin eğitimini, hukukunu, devlet süzenini, kültürünü vs oluşturmaya başladı.

Sosyalizm, komünizm gibi karşıt ideolojiler çıktı Sosyalizm, komünizm gibi karşıt ideolojiler çıktı. İşçi sınıfı toplumsal değişimde önemli bir rol oynamaya başladı.

Batıda 1815 – 1870 arasında bir bilim ve kültür devrimi oldu. Demokrasi gelişti. Almanya, Fransa, İtalya gibi ulus devletler kuruldu.

1870-1918 arasında Avrupa’da keşifler ve icatlarla büyük bir değişim başladı. Edison, Wright kardeşler, otomobiller, Markoni, Bell, petrol, elektrik vs. Avrupa’yı ve Amerika’yı büyük güçler haline getirdi ve sonunda Birinci Dünya Savaşı çıktı.

Dünya daha ilk dünya savaşının yaralarını sarmadan, 1939-1945 arasında İkinci Dünya Savaşı patladı. Birinci Dünya Savaşı doğu imparatorluklarını, ikincisi Avrupa devletlerini yıktı. Sömürgeler bağımsızlaştı. Soğuk Savaş sırasında Avrupa zihinsel ve kültürel olarak çok şey kaybetti. Birleşmeye karar verdi. Ne kadar birleşti?...

southernnationalist.com