TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ Ders Notları Eser ÇEKER (M.Sc.)
Eğitim Programlarının Yönetimi BÖLÜM-8 Eğitim Programlarının Yönetimi
Okul Yöneticilerinin esas görevi okulunda liderliktir. Öğretimde Liderlik Eğitimde Liderlik
Öğretim Liderliği Smith ve Andrew 1998’de Öğretim Görevlilerinin okul yöneticilerinde öğretim lideri olarak aradıkları davranışları şöyle sıralar: Kaynak Sağlama Öğretim Kaynağı Olma İletişim Sağlama Görünür Kişi Olma
1. Okul Yöneticisi nasıl kaynak sağlar? Öğretmenlerin örnek öğretim etkinliklerini bilir Bu etkinlikleri diğer öğretmenlerle paylaşmalarını sağlar. Öğretmenlerin zayıf öğretim yönlerini bilir Zayıf öğretmenlerin güçlü örneklerden yararlanmasını sağlar Okulun amaçlarına ulaşabilmesi için gerekli kaynakları sağlar ve kullandırır.
2. Okul Yöneticisi kendi nasıl kaynak olur? İyi öğretimin ne olduğunu bilir Öğretmenin öğretimini geliştirmeye yardım eder. Öğretim problemlerini tanır. Problemleri çözecek stratejileri bulur ve uygular. Yeni yöntem ve teknikleri tanıtır, bunların kullanımı için öğretmeni teşvik eder. Yeniye uyumda ortaya çıkabilecek hataların da öğrenmenin bir parçası olduğunu bilir.
3. Okul Yöneticisi öğretmenle hangi temelde iletişim kurmalıdır? Bütün çocuklar öğrenebilir ve başarılı olabilir Başarı başarıyı getirir Okullar öğrencinin öğrenmesini sağlayabilir Öğrenme sonuçları öğretim programlarında açıkça tanımlanmalıdır. (Smith ve Andrew, 1998)
4. Okul Yöneticisi nasıl “görünür kişi” olur? Müdür zamanını odasında mı yoksa okulda her yerde mi geçiriyor? Mevzuat bekçiliği değil, gelişimin takipçiliği (Newman ve Wehlage,1995) Rahatsız etmeyen bir denetim, öğretmen çalışmalarına fiili rehber, katılımcı katkı Liderlik=değerlendirmecilik+öğretim uzmanlığı rolleri
Okul Müdürleri nasıl başarılı lider olabilirler? Hangi rol daha önemli? “Öğretim uzmanlığı” mı yoksa “değerlendiricilik” mi? “Okul müdürü, öğretim davranışlarını değiştirmek için öğretmenle öğretim uzmanı olarak çalıştıktan sonra bir kez daha değerlendiricilik rolüne bürünerek öğretmeni bir kez daha gözlemleyebilir (Seifert ve Vornberg, 2002)
ÖGRETİMİN DENETİMİ Okul çalışanlarına bir yardım eylemi olarak görülmelidir. Öğretmen denetiminde temel amaç, öğretmene liderlik yaparak sınıf içindeki davranışlarını pozitif etkilemek, materyal ve yöntemleri seçme ve kullanmada, değerlendirmede ona yardımcı olma, ve böylece öğretimi iyileştirmektir. (Şişman, 2004)
“Sonuç Tabanlı Denetim” nedir? Öğretmen başarısını değerlendirmek için sonuçlara, testlere odaklanılır: Öğrenci başarısının ölçüsü olarak sınav notları Aktif öğrenci katılımı (okula, derse, aktiviteye) Öğrenci ile iletişim (disiplin, işbirliği) Öğrencinin başlangıç ve bitiş düzeyleri farkı (Seifert ve Vornberg, 2002) (Okul müdürü en fazla ihtiyacı olan öğretmene en fazla destek sağlar. Başarılı öğretmenin daha seyrek denetimi yeterli)
“Klinik Denetim” nedir? Okul yöneticisi ve öğretmenin birebir çalışmasını gerektirir. Aşamaları şunlardır: Gözlem öncesi görüşme Öğretimi gözleme Gözlem sırasında toplanan verilerin analizi Gözlem sonrası görüşme Denetim sürecini değerlendirmek ve yansıtmak
“Demokratik Denetim” nedir? Klinik denetimdeki 5 adımı kullandığı için ona benzer. Ancak bu modelde: Öğretmenin, denetmenin tavsiyelerini dinleme mecburiyeti yok Görüşme kavramı anahtar Denetmen ve öğretmen öğretim amaçlarının nasıl gözleneceğine birlikte karar verirler Değerlendirme süreçleri de görüşülür Modelin ana hedefi: öğretmenin öğretim problemlerini kendisinin farketmesini ve çözmesidir.
Okul Müdürlerinin Eğitim Programlarıyla ilgili görevleri Programlar hakkında yeterli ve doyurucu bilgi sahibi olmak Programların uygulanması için gerekli araç-gereçleri temin etmek, ortamı hazırlamak Öğretmenlerin bilgi ve deneyimlerini paylaşabilecekleri ortamlar hazırlamak, eşgüdüm sağlamak Öğretmenlerin mesleki gelişmelerini artıracak çalışmalar yapılması ve katılımı özendirmek Okul dışı etkinlikler yapılmasına kolaylık
EĞİTİM PROGRAMLARININ EŞGÜDÜMÜ nasıl sağlanır? Öğretmenler Kurulu Toplantıları Zümre Öğretmenler Kurulu Toplantıları Şube Öğretmenler Kurulu Toplantıları
EĞİTİM-ÖĞRETİM ÇALIŞMALARININ PLANLANMASI nelerden oluşur? Yıllık Çalışma Planının Hazırlanması Ders Yılı Akademik Çalışma Takvimi Seçmeli Derslerin belirlenmesi ve uygulanması Öğrenci Şubelerinin Belirlenmesi Ders Dağıtımının Yapılması Haftalık Ders Programı Yetiştirme Kursları
Öğretmenlerin Yapacağı Planlama Çalışmaları nelerdir? Ünitelendirilmiş Ders Yıllık Planları Süre, kazanımlar, diğer disiplinlerle ilişkiler, etkinlikler, ölçme de değerlendirme Ders Planları Süre, Kazanım, Beceriler, Değerler, Öğretme-Öğrenme Yöntem ve Teknikleri, Eğitim Teknolojileri-Araç/Gereç/Kaynaklar, Değerlendirme
Eğitim Teknolojisi Kütüphane ve Kitaplıklar Ders Kitapları seçimi ve Kullanımı
SOSYAL ETKİNLİKLER Öğrenci Kulüpleri Toplum Hizmeti Çalışmaları Geziler Yarışmalar B.E, İzcilik, Müzik ve Halk Oyunları çalışmaları Yayınlar Gösteriler, Konferanslar, Paneller Tiyatro Çalışmaları Defile, Sergi ve Kermesler Bayramlar, Belirli Gün ve Haftalar
Sosyal Etkinliklerle ilgili Okul Müdürünün Görev ve Sorumlulukları Mevzuata uygunluğunu sağlamak Verimli olarak yürütülmesini sağlamak Velilerle gerekli duyuru ve iletişimi sağlamak, katılımı teşvik Çalışmaları başlatmak Danışman öğretmen ve gönüllülere rehberlik, koordinasyon Çalışma planlarını, projeleri inceleme, onaylama.
REHBERLİK HİZMETLERİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme Komisyonu şu üyelerden oluşur: Müdür Mv. Rehber ve Psikolojik Danışmanlar Disiplin Kurulu temsilcisi OAB temsilcisi Okul Öğrenci Konseyi temsilcisi
Özel Eğitim Hizmetleri Kaynaştırma yoluyla eğitim esastır Özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin sınıflara dengeli dağılımı sağlanır (max. 1-2 öğrenci sınıf başına) Her özel eğitim öğrencisi için bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) hazırlanır. Bu programı, Müdür, Görevli Muavin, özel eğitim öğretmeni, rehber öğretmen, sınıf öğretmeni, öğrenciyi okutan ilgili alan öğretmenleri, öğrenci velisi ve öğrenci birlikte oluşturur ve geliştirirler.