Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ PERSONEL HİJYENİ Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
PERSONEL HİJYENİ Gıda sanitasyonunda personel hijyeni önemli bir yere sahiptir. Gıda işletmelerinde çalışan personel en önemli kontaminasyon kaynaklarından birini oluşturur. Personel gıdaların hazırlanması, işlenmesi, ambalajlanması ve taşınması sırasında kontaminasyonlara neden olabilmektedir. Çeşitli gıda zehirlenmelerinin en önemli nedenlerinden bir tanesi de, çalışan personelin hijyen konusundaki dikkatsizliğidir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Bu nedenle gıda işletmelerinde çalışan personel insan sağlığı yönünden önemli sorumluluk taşıdığının farkında olmalı, gıda işletmelerindeki hijyenik uygulamalar ve yaptığı işin önemi konusunda bilinçlendirilmelidir. Bazı patojen mikroorganizmaların başlıca kaynağını ( örneğin Salmonella typhi ve Hepatit A gibi) da insanlar oluşturmaktadır. Bu nedenle gıda üretim yerlerinde çalışan personelin periyodik olarak sağlık kontrollerinin yaptırılması, hastalığa yakalanmış olan kişilerin veya portör (taşıyıcı) olanların gıda üretiminde çalıştırılmaması gereklidir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Gıda işletmelerinde hijyen ve sanitasyon uygulamalarının amacı, tüketiciler için sağlıklı ve güvenilir gıdaların üretilmesini ve bunların korunmasını sağlamaktır. Gıdaların üretimi, işlenmesi, muhafaza edilmesi ve tüketime sunulması aşamalarında etkin kontrol önlemlerinin alınması gerekmektedir. Bu önlemlerin içinde de personel hijyeni önemli bir yere sahiptir. Tabloda hasta personel tarafından gıdaların kontamine edilmesi ile geçen önemli patojen mikroorganizmalar gösterilmiştir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Staphylococcus aureus Streptococcus pyogenes Hepatit A virusu Ateş, sarılık Salmonella Typhi Ateş Shigella türleri Kusma, ishal, ateş Noroviruslar Bulantı, kusma, ishal Staphylococcus aureus Kusma, ishal Streptococcus pyogenes Ateş, boğaz ağrısı Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
KİŞİSEL HİJYEN Kişisel temizlik kuralları denince; sağlıklı bir yaşam arzulayan tüm bireylerin, vücut temizlik ve bakımını hijyenik kurallarına uygun bir şekilde yapması anlaşılmaktadır. Kişisel hijyenin amacı, kişinin kendi vücudunu ve giysilerini temiz tutması ve temizlemesidir. Gıda işletmelerinde çalışan kişilerin kişisel hijyene dikkat etmeleri son derece önemlidir. Daha önce de belirtildiği gibi, gıda işletmelerinde çalışan personel çeşitli mikroorganizmaların gıdalara bulaşmasında çok önemli rol oynamaktadır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Bu nedenle gıda güvenliği içerisinde kişisel hijyen önemli rol oynar. Kişisel hijyen el ve vücut temizliği, uygun iş giysilerinin seçimi ve temiz tutulması ve temizlenmesi, personelin genel sağlık durumu gibi konuları kapsamaktadır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Vücut Temizliği Kişisel temizlik ve hijyen kurallarının başında yer alan vücut temizliği ve bakımı insan sağlığı açısından çok önemlidir. Unutulmamalıdır ki, her insan kendi vücut bakımı ve temizliğinden sorumludur. Temizlik ve hijyenik kurallara uygun kişisel bakımın yapılması zorunludur. Bilindiği gibi çalışanlardan gıdalara bulaşma eller, ağız, burun, deri vb. vücut yüzeylerinden olabilmektedir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Bu nedenle vücut temizliği aşamaları banyo yapmak, el-ayak bakımı, ağız ve diş sağlığı, saç ve cilt bakımı, vücuttaki yaralar ve bakımı ile kıyafet bakımı çok önem kazanmaktadır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Banyo yapmak: Özellikle deri yüzeyinde oluşan ter, kir, mikrop vb etkenlerin uzaklaştırılması ve cildin hava alması için önemli bir uygulamadır. Gıda sektöründe personelin her gün işe başlarken ve iş bitiminde duş alması gerekmektedir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Vücudumuzun yaklaşık 1.8 m2 alanı deri ile kaplıdır. Düzenli olarak banyo yapılmadığı takdirde deri üzerinde toz, kir, ter ve yağ bezleri salgıları ile ölü hücreler birikip mikroorganizmaların üremesi için uygun bir ortam oluşturmaktadır. Sık sık ve düzenli olarak banyo yapılması derinin üzerindeki kir vb. birikintileri uzaklaştırır. Derinin özelliklerinden bir tanesi de bazı mikroorganizmaları yıkımlamak için kimyasal maddeler salgılamasıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Derinin bu savunma özelliği deri temiz olduğunda çok daha etkin olmaktadır. Banyo sırasında kullanılan şampuan her saç tipine uygun özellikte olmalıdır. Vücut temizliğinde, genellikle katı sabunlar, sıvı sabunlar veya duş jelleri kullanılabilmektedir. Katı sabunlar kullanıldığında sabunun dış yüzeyinde biriken mikroorganizmaların, bir sonraki duşta kullanan kişilere bulaşma olasılığı mevcuttur. Bu nedenle vücut temizliğinde dezenfektanlı sıvı sabunların tercih edilmesi daha uygundur. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Banyo esnasında kullanılan lif kişiye özel olmalıdır. Banyo sonrasında kurulanmak için kullanılan havlular kişiye özel, ıslaklığı emen yapıda, açık renkli olmalıdır. Ayrıca pamuk veya kulak temizleyicisi ile kulak temizliği ve bakımı yapılmalıdır Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
TIRNAK BAKIMI ve HİJYENİ Haftada bir kez el ve ayak tırnakları kısa ve yuvarlak şekilde kesilmelidir. Tırnak uçlarının altında bir çok mikrop kolayca yerleşip üreyebilir. Bunedenle, tırnak diplerinin temizliği çok önemlidir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
TIRNAK BAKIMI ve HİJYENİ Ayrıca, tırnak kesim ve bakımında kullanılan aletlerin kişiye özel olması bazı bulaşıcı hastalıkların (Örneğin AIDS) önlenmesinde önemli rol oynar. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
TIRNAK BAKIMI ve HİJYENİ Tırnak cilaları, ojeler ve oje çıkarıcılar mümkün olduğunca kullanılmamalıdır. Zira bu maddeler tırnaklarda kuruluğa ve tırnağın kat kat ayrılmasına, kırılmasına neden olurlar. Eller ve tırnaklar, iyi bir el losyonu ile yağlanarak, kuruması önlenmelidir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
DERİNİN KORUNMASI Kesici ve delici maddelere karşı korunma Mevsime göre giysi seçme Kimyasal maddelere karşı korunma Güneşe karşı korunma Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Deri Koruma ve Bakımı Yapılmazsa Çeşitli hastalıklar meydana gelir Kötü kokular oluşur Ciddi sakatlıklar ve ölüm meydana gelir Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
DERİ HİJYENİ DERİYİ TEMİZLEMEK, ARTIKLARI ATMAK, DOLAŞIMI UYARMAK, KİŞİYİ RAHATLATMAK Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Deri temizliği; Yapılan iş İklim koşulları ve Bireysel tercihe göre değişmekle birlikte haftada en az 2 kez mutlaka yapılmalıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
DERİ HİJYENİ Sabun ve 37-38 derece suyla yapılan banyo kir ve salgıların temizlenmesini sağlar. Olabilirse her gün, değilse haftada 3, en az haftada 1 kez banyo yapılmalıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AĞIZ HİJYENİ Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AĞIZ HİJYENİ Diş ve diş etlerinin temizlenmesi, ağzın bol su ile çalkalanması, diş etlerinin uyarılması ağız bakımı ile sağlanır. Ağız bakımına dikkat edilmediği takdirde ağız kokusu, diş eti rahatsızlıkları, çiğneme güçlüğü ve hazımsızlık görülür, Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AĞIZ HİJYENİ Ağız bakımında amaç, ağzın tüm organizmalardan temizlenmesi değil, daha çok birikmiş yiyecek artıklarının temizlenmesidir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AĞIZ HİJYENİ Dişler günde en az iki kez 3 dakika süreyle florlu diş macunu ile tüm diş yüzeyini kapsayacak şekilde fırçalanmalıdır. Fırçalama işlemi yemekten sonra ilk yirmi dakika içinde yapılmalıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AĞIZ HİJYENİ Dişlerin arasındaki artıkları ve plakları temizlemek için diş ipi kullanılmalıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AĞIZ HİJYENİ Diş temizliğinde kullanılacak fırçaların; Sapı elde rahat tutulabilecek biçimde olmalı, Fırça ağız içinde bütün alanlara rahatça ulaşabilmeli, Fırça kıllarının naylondan yapılmış ve yumuşak olması önemlidir. Kılların sert olması diş etinde travmalara ve diş eti enfeksiyonlarına neden olabilir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AĞIZ HİJYENİ Şekerli ve karbonhidratlı besinlerin yenmesinden sonra ağzın su ile çalkalanması ya da biraz su içilmesi de diş çürüklerinin oluşumunu azaltabilir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Ağız - Dişin korunma ve bakımı yapılmazsa Diş çürümeleri Kötü görüntü Sistemik hastalıklar Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AĞIZ HİJYENİ Dişlerde çürük olmasa bile 6 ayda bir diş muayenesi yaptırılmalıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AYAK HİJYENİ Ayak sağlığı için hem temizlik kurallarının uygulanması, hem de uygun bir ayakkabı seçimi önem taşır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AYAK HİJYENİ Ayakların her gün yıkanması ve yıkandıktan sonra, özellikle parmak aralarının iyice kurulanması gerekir. Aksi taktirde nemli ortam mantar enfeksiyonlarının gelişmesine neden olur. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AYAK HİJYENİ Ayak tırnakları düzenli aralıklarla kesilmelidir. Tırnak batmasını önlemek için de düz kesilmesi gerekir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AYAK HİJYENİ Uygun ve rahat bir ayakkabı ayak sağlığı için önemlidir. Ayağa tam uyan bir ayakkabı; parmakları sıkmamalı, topuğu sıkıca tutmalı ve ayak kemerini iyice desteklemelidir. Ayakkabının ökçesi geniş olmalı ve çok yüksek olmamalıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
AYAK HİJYENİ Eğer ayakkabı uygun değilse ayakta nasır, ayak tabanında kalınlaşmalar, baş parmakta eğrilik ve tırnakta büyüme-kabalaşma (hipertrofi) oluşabilir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
SAÇIN KORUNMASI Dökülmeye karşı Bite karşı Saç hastalıklarına karşı Dış etkenlere karşı Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
SAÇ HİJYENİ Saçların temizliği sağlığı etkiler. Çünkü bazı enfeksiyon etkenleri ve parazitler, kirli saçlara ve o bölgedeki deriye daha kolay yerleşir. Saçların her gün, olası değilse günaşırı, en az haftada 2 kez yıkanması gerekir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
SAÇ HİJYENİ Saçlı deri yağlı ise, daha sık yıkanmalıdır. Saçların sağlıklı görünümü beslenme ile ilgilidir. Saçlar kökleri ile beslenir. Taramak, fırçalamak, parmak uçları ile masaj yapmak kan basıncını hızlandırır ve saçları beslemiş olur. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
SAÇ HİJYENİ Kepeklenme; Kirli ve yağlı ölü saç hücreleridir. İyi saç bakımı ile önlenmezse hekime danışmak gerekir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
SAÇ HİJYENİ Saç dökülmesi; yaş, hormon ve irsiyet ile ilgilidir. Baştaki damarların uyarılması ve temiz tutulması gerekir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
SAÇ HİJYENİ Bitlenme, Bitin insan vücudunun saçlı ve saçsız derisine yerleşmesine denir. Saç temizliğine ve bakımına dikkat etmeyen kişilerde bit oluşabilir. Çevredeki kişilere de bit bulaşabilir. Tedavi edici şampuan ve losyonlar kullanılmalıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
SAÇ HİJYENİ Saçların boyanması ya da saça kimyasal maddelerin uygulanması saçın ve saçlı derinin sağlığını bozabileceği için bu tip uygulamalardan kaçınmalıdır. Herkesin kendine özel saç bakım aletleri kullanması gereklidir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
SAĞLIKLI GİYİNME Sağlığın korunabilmesi için, dış ortam koşullarına göre giyinilmesi gerekir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Giysiler seçilirken önce rahatlık amaçlanmalıdır. Vücudumuza uygun, yaz aylarında fazla kalın olmayan, kış aylarında ise, üşütmeyecek giysiler giyilmelidir. Giysiler seçilirken önce rahatlık amaçlanmalıdır. Bu konu ayakkabı seçimi içinde önemlidir. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Kullanılan çoraplar da, kötü kokuları önlemek ve ayak sağlığını sürdürmek için her gün değiştirilmelidir. Ayakların hava almasını engellemeyecek ayakkabılar giyilmesine dikkat edilmelidir. İç çamaşırları, çorap, terlik gibi kişisel giyim malzemeleri başkalarıyla paylaşılmamalıdır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI Temizlik denilince sadece vücut temizliği veya konut temizliği anlaşılmamalıdır. Yaşadığımız ve çalıştığımız, eğlendiğimiz her yerde sağlığımız açısından temizlik üzerinde ciddiyetle durulmalıdır. Kirletilmiş çevreyi temizlemek zordur. Ama kirletmemek ve korumak daha kolaydır. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI En az haftada bir defa banyo yapmalı, çamaşır ve giyecekleri sık değiştirmeliyiz. Haftada bir defa el ve ayak tırnaklarımızı kesmeliyiz. Yemeklerden önce ve sonra mutlaka ellerimizi su ve sabun ile yıkayıp kurulamalıyız. Tuvaletten sonra ellerimizi bol su ve sabun ile yıkayıp kurulamalıyız. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI Akşamları yatmadan önce, elbiselerimizi çıkarıp pijama ya da gecelik giymeliyiz.. İşten veya okuldan eve geldiğimizde el, yüz ve ayaklarımızı yıkamalıyız. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI Günde en az iki defa dişlerimizi fırçalamalıyız. Her gün saçımızı taramalı ve sık sık uygun şampuanla yıkamalıyız. Yere düşen bir yiyeceği yememeliyiz. Çiğ meyve ve sebzeleri yıkamadan yememeliyiz. Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI Açıkta satılan yiyeceklerden tüketmemeliyiz. Kişi yanında sürekli kağıt mendil bulundurmalı Tuvaletleri temiz kullanmalı Çöpleri çöp kutusuna atmalı Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ
Yrd. Doç. Dr İbrahim Halil KILIÇ