GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ EKONOMİ BAKANLIĞI GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ 2013-2015 Mustafa Kemal GÜNAY Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü

GİTES NİÇİN GEREKLİ ? Sorunlar; Beklentiler: Emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar ve artışlar, Dünya girdi kaynaklarının geleceğine yönelik belirsizlikler, Girdi tedarik kaynaklarında ülke/bölge bazlı bağımlılıklar, Küresel ticarette artan korumacı uygulamalar, Ara malı ithalatına bağımlılığın getirdiği riskler, Beklentiler: Girdi tedariğinde sürekliliğin ve güvenliğin sağlanması, Yurtiçinde yaratılan katma değerin artırılması, Yurt içi kaynakların daha verimli ve etkin kullanılması, Cari dengede açığı artıran ara malı ithalatının azaltılması, İhracatta sürdürülebilir rekabet gücü artışı sağlanması, VİZYON: “Girdi tedariğini güvence altına almış, ara malı üretiminde yetkinliğini artırmış bir üretim altyapısı”. AMAÇ: Sanayinin ihtiyaç duyduğu ve yenilikçi ve teknolojik ürün üretiminin gerektirdiği girdilerin tedarikinde süreklilik ve güvenliğin sağlanması; üretimde etkinliğin-verimliliğin artırılması; ihracatta sürdürülebilir küresel rekabet gücü artışının temini; daha fazla katma değerin Türkiye’de bırakılması ve ara malı ithalat bağımlılığının azaltılmasıdır.

GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ 21.12.2012 tarih ve 2012/32 no’lu Yüksek Planlama Kurulu (YPK) Kararı ile kabul edilen Girdi Tedarik Stratejisi ve Eylem Planı (2013-2015) 25.12.2012 tarih ve 28508 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

GİTES YATAY EYLEM PLANI İTHALAT BAĞIMLILIĞI YÜKSEK OLAN ARA MALLARINDA YATIRIMLARIN ÖZENDİRİLMESİ Hedef-1 GİRDİ TEDARİKİNDE YURTİÇİ KULLANIMIN ÖZENDİRİLMESİ Hedef-2 KAMU ALIMLARINDA STRATEJİK YAKLAŞIM Hedef-3 GERİ DÖNÜŞÜM SEKTÖRÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ Hedef-4 GİRDİ TEDARİKİNDE PLANLAMA ile TEDARİKTE GÜVENLİK ve ETKİNLİĞİN SAĞLANMASI Hedef-5 ARA MALLARI ÜRETİMİ VE İHRACATINDA KÜRESEL TEDARİK AĞLARINA ERİŞİMİN VE MARKA BİLİNİRLİĞİNİN ARTIRILMASI, AR-GE’NİN YOĞUNLAŞTIRILMASI Hedef-6 T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

YURTİÇİ YATIRIMLAR İTHALAT BAĞIMLILIĞI YÜKSEK OLAN ARA MALLARINDA YATIRIMLARIN ÖZENDİRİLMESİ Hedef-1 1.2 GİTES çalışmaları kapsamında ön plana çıkan ara mallarının üretimine dönük ve/veya teknoloji transferi sağlayacak yabancı yatırımların ülkemize çekilmesine ilişkin ürün bazlı özel projeler geliştirilecektir. Ölçek ve/veya teknoloji yetersizliği yahut küresel firmaların ölçek avantajı nedeniyle bazı ürün gruplarında yurtiçi üretim kapasitesi yaratılamamakta veya mevcut kapasite yetersiz kalmaktadır. Bu yatırımların ülkemize çekilebilmesi için sektör eylem planlarında bu maddeye atıfta bulunulan her girdi için bir iş planı hazırlanacak ve hayata geçirilecektir.

YURT DIŞI YATIRIMLAR İTHALAT BAĞIMLILIĞI YÜKSEK OLAN ARA MALLARINDA YATIRIMLARIN ÖZENDİRİLMESİ Hedef-1 1.3 Ülkemizde kıt yahut hiç bulunmayan hammaddelerin tedarikine dönük yurt dışı yatırımları özendirecek mekanizmalar (finansman ve risk sigortası vb.) oluşturulacaktır. Bu eylemle, ülkemizde üretimi kıt yahut hiç bulunmayan ve kısa-orta vadede bu niteliğinin fiilen değişmesi mümkün görülmeyen temel sanayi hammaddelerinde, yurtiçi üretimde kullanılmak amacıyla yapılacak yurt dışı yatırımların gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda öngörülecek destekler, öncelikli olarak dikey entegrasyon ve ortak yatırım girişimlerini özendirecek şekilde tasarlanacaktır (Yurt dışında şirket satın alınması, yurt dışındaki yerel şirketler ile ortaklık kurulması, doğrudan yatırım, özel ekonomi bölgelerinin kurulması, vb.).

Demir-Çelik ve Demir Dışı Metaller Hedef-1 Demir-Çelik Sektöründe Güç Birliği ve Sinerjinin Değerlendirilmesi (2 Eylem) Hedef-2 Yurt İçi Hurda Arzının Artırılması (4 Eylem) Hedef-3 Hurdaya Alternatif Kaynakların Değerlendirilmesi (1 Eylem) Hedef-4 Maden Tedarikinde Bağımlılığın Azaltılması, Etkinlik ve Verimliliğin Artırılması (3 Eylem) Hedef-5 Yurtiçi Üretimi Hiç Bulunmayan veya Yetersiz Olan Ürünlerde Yatırımların Hayata Geçirilmesi (4 Eylem) T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

YURTİÇİ VEYURT DIŞI YATIRIMLAR: ÖRNEK DEMİR-ÇELİK SEKTÖRÜNDE GÜÇ BİRLİĞİ VE SİNERJİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Hedef-1 1.2 Hurda tedarikine dönük yurt dışı yatırımların fizibilite etüdü çıkarılacaktır. Yurt dışında hurda tedarik yatırımı yapılması, fiyat spekülasyonlarının önüne geçilmesi, daha uygun fiyatlardan hurda tedarik edilebilmesi ve en önemlisi tedarik güvenliğinin sağlanması açısından önemlidir. Bu yatırımlar, Yatay Eylem Planı, Eylem 1.3 çerçevesinde desteklenebilecektir.

YURTİÇİ VEYURT DIŞI YATIRIMLAR: ÖRNEK MADEN TEDARİKİNDE BAĞIMLILIĞIN AZALTILMASI, ETKİNLİK ve VERİMLİLİĞİN ARTIRILMASI Hedef-4 4.2 GİTES çalışmalarında ön plana çıkan ve önemli arz açığı bulunan temel madenler ile uzun vadede ülke ihtiyacı paralelinde ortaya çıkacak stratejik madenlerin tedarikini güvence altına alacak madencilik yatırımlarının hayata geçirilebilmesi için bir model oluşturulacaktır. GİTES kapsamında yerel hammadde kaynaklarının maksimum düzeyde değerlendirilmesi esas ve önceliklidir. İç kaynakların yeterli olmadığı durumlarda ise gerek madencilik sektörünün gerekse maden kullanıcısı sektörlerin içinde yer alacağı uluslararası operasyonlara (arama-sondaj, üretim amaçlı doğrudan yatırım, yurt dışında şirket satın alınması, yurt dışındaki yerel şirketler ile ortaklık kurulması, vb.) öncülük etmek üzere, gelişmiş ülkelerdekine benzer bir model geliştirilmesi gerekmektedir. Tasarlanacak bu model, MTA’nın teknik desteği ve özel sektörün katılımı ile hayata geçirilecektir. Model kapsamında yürütülecek faaliyetler uzun vadede Yatay Eylem Planı, Eylem-5.1 çerçevesinde yönlendirilecek, Eylem-1.3 kapsamında desteklenebilecek ve uluslararası operasyonları Yatay Eylem Planı, Eylem-5.4 doğrultusunda ülkeler arası anlaşmalara da konu edilebilecektir.

Otomotiv Hedef-1 Motor ve Aktarma Organlarında Yurt İçi Üretim ve Katma Değerin Artırılması (3 Eylem) Hedef-2 Yan Sanayi Yetkinliğinin Küresel Ölçek Seviyesine Yükseltilmesi (3 Eylem) Hedef-3 Temel Girdilerde Üretimin Geliştirilmesi (4 Eylem) Hedef-4 Elektronik Bileşenlerde Yurtiçi Tedarik İmkânlarının Geliştirilmesi (2 Eylem) T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Makine Hedef-1 Demir-çelik Ürünlerinin Tedarikinde Etkinlik ve Verimliliğin Artırılması (4 Eylem) Hedef-2 Elektrik ve Elektronik Girdilerde Yurt İçi Çeşitlilik ve Yetkinliğin Artırılması, Markalaşmanın Sağlanması (3 Eylem) Hedef-3 Tespit Edilen Ürün/Ürün Gruplarında Doğrudan Yabancı Yatırımların Ülkemize Çekilmesi (5 Eylem) T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Kimya -Rafineri-Petrokimya BENZİN Kükürt Giderme Oktan Yükseltme Polipropilen Polietilen PVC ACN, MEG,PTA NAFTA (-1 milyar dolar) ETİLEN/PROPİLEN (Nafta Parçalama) PETRO-KİMYA (-11,9 milyar dolar) RAFİNAJ Kaynak: Sektör Bilgileri ve Ekonomi Bakanlığı T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 12

Kimya, Rafineri, Petrokimya Katma Değer Zinciri En fazla katma değer hammaddeden monomere geçişte elde ediliyor… MONOMER POLİMER POLİPROPİLEN NAFTA PROPİLEN ETİLEN VCM 1.766 $/ton 1.601 $/ton HAM PETROL 930 $/ton % 10 802 $/ton % 72 POLİETİLEN % 16 1.282 $/ton 1.653 $/ton % 38 % 29 % 59 PVC 1.199 $/ton STİREN % 23 971 $/ton 1.477 $/ton % 26 POLİSTİREN 1.865 $/ton Not: 2011 yılına ilişkin birim fiyatlar kullanılarak hesaplanmıştır. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 13

Kimya- İthalat Bağımlılığı 2011 YILINDA, SADECE 5 ÜRÜNDE 6,5 MİLYAR $ İTHALAT . POLİPROPİLEN 1,1 Milyon Ton/1,9 Milyar Dolar Dünyanın en büyük 2. ithalatçısı (%7) POLİETİLEN 1,4 Milyon Ton/2,1 Milyar Dolar Dünyanın en büyük 9. ithalatçısı (%3) PVC 0,9 Milyon Ton /1,1 Milyar Dolar Dünyanın en büyük 5. ithalatçısı (%8) POLİSTİREN 0,5 Milyon Ton/1 Milyar Dolar Dünyanın en büyük 5. ithalatçısı (%4) PET 0,3 Milyon Ton/413 Milyon Dolar Dünyanın en büyük 9. ithalatçısı (%3) Kaynak: Ekonomi Bakanlığı T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 14

Kimya Hedef-1 Petrokimya Sektöründe Yatırım İhtiyacının Karşılanması (2 Eylem) Hedef-2 Hammadde Olarak Kullanılan Petrol ve Doğalgaz Ürünlerinde Maliyetlerin Düşürülmesi ve Tedariğin Kolaylaştırılması (1 Eylem) Hedef-3 Plastik Sektörü Hammaddelerinde Standartların Geliştirilmesi ve Daha Etkin Uygulanması (2 Eylem) Hedef-4 Kauçuk Sektörü Hammadde Tedarikinde Etkinliğin Sağlanması, Dışa Bağımlılığın Azaltılması (3 Eylem) Hedef-5 İlaç ve Eczacılık Sektörü Girdi Tedarikinde Etkinlik ve Verimliliğin Artırılması (2 Eylem) Hedef-6 Gübre Sektöründe İhtiyaç Duyulan Yatırımların Gerçekleşmesi (2 Eylem) Hedef-7 Boya Sektörünün Hammaddede Dışa Bağımlılığının Azaltılması (2 Eylem) Hedef-8 Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Girdi Tedariğinde Etkinlik ve Verimliliğin Artırılması (2 Eylem) Hedef-9 Yerli ve Alternatif Kaynakların Kullanımı İle Katma Değeri Yüksek Ürünlerin Üretiminin Artırılması (2 Eylem) T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

YURTİÇİ VE YURT DIŞI YATIRIMLAR: ÖRNEK Hedef-1 PETROKİMYA SEKTÖRÜNDE YATIRIM İHTİYACININ KARŞILANMASI 1.1 Yeni rafineri ve petrokimya entegre yatırımlarının hayata geçirilmesi desteklenecektir. Petrokimya tesislerinin rafineri entegrasyonu, hem tedarik güvenliği hem de maliyette etkinlik açısından önemlidir. Bu çerçevede, gerçekleştirilecek entegre yatırım(lar), stratejik yatırım kriterlerini taşıması halinde Yatay Eylem Planı, Eylem-1.1’den yararlandırılacak, yatırımların çekilmesine dönük faaliyetler ise Yatay Eylem Planı, Eylem 1.2 çerçevesinde iş planına bağlanacaktır.

YURTİÇİ VE YURT DIŞI YATIRIMLAR: ÖRNEK Hedef-4 KAUÇUK SEKTÖRÜ HAMMADDE TEDARİKİNDE ETKİNLİĞİN SAĞLANMASI, DIŞA BAĞIMLILIĞIN AZALTILMASI 4.3 Doğal kauçuk üretimine dönük yurt dışı yatırımların fizibilite etüdü çıkarılacaktır. Yurt dışı tedarik yatırımı yapılması, fiyat spekülasyonlarının önüne geçilmesi, kauçuğun daha uygun fiyatlardan tedarik edilebilmesi ve tedarik güvenliğinin sağlanması açısından önemlidir. Yapılacak fizibilite çalışmasının sonuçlarına göre, bu alandaki olası yatırım(lar) Yatay Eylem Planı, Eylem 1.3 çerçevesinde desteklenebilecektir. * Bu eylem maddesi kapsamında Malezya-Kuala Lumpur Ticaret Müşaviri Hasan ÖNAL tarafından iletilen proje taslağında; Kamboçya’da Malezyalı ve Kamboçyalı ortaklar ile birlikte kauçuk üretim plantasyonu kurulabileceği ve plantasyonun üretime geçmesi sonrasında ülkemizin doğal kauçuk ihtiyacının büyük bir kısmının buradan temin edilebileceği belirtilmektedir.

Tekstil ve Deri Hedef-1 Pamuğa İlişkin Politikalarda Etkinliğin Artırılması (3 Eylem) Hedef-2 Yüksek Katma Değerli Mamullere Yönelik Yatırımların Artırılması (1 Eylem) Hedef-3 Sektörün ÜR-GE Faaliyetlerinin Desteklenmesi (1 Eylem) Hedef-4 Ülkemizdeki Hayvan Varlığının ve Hayvancılık Politikalarının Etkinliğinin Artırılması (3 Eylem) T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Tarım Hedef-1 Bölgesel Kalkınma Planlarının Hayata Geçirilmesi (1 Eylem) Hedef-2 Soya Fasulyesi Üretiminin Artırılması (3 Eylem) Hedef-3 Hayvancılık Sektörünün Desteklenmesi (2 Eylem) Hedef-4 Yağlı Tohum Kırma Tesislerinin Modernizasyonu (1 Eylem) Hedef-5 Tohumluk Sektöründe Farklı Bir Destek Stratejisi Oluşturulması (2 Eylem) Hedef-6 İzlenebilirlik (1 Eylem) T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI