İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEMEL EĞİTİMİ 1
EĞİTİM KONULARIMIZ 1. Genel konular a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler, b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, c) İşyeri temizliği ve düzeni, ç) İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar 2. Sağlık konuları a) Meslek hastalıklarının sebepleri, b) Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması, c) Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri, ç) İlkyardım 3. Teknik konular a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri, b) Elle kaldırma ve taşıma, c) Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma, ç) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı, d) Ekranlı araçlarla çalışma, e) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri, f)İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması, g) Güvenlik ve sağlık işaretleri, ğ) Kişisel koruyucu donanım kullanımı, h) İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü, ı) Tahliye ve kurtarma
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İşyerlerinde ; ÇALIŞANLARIN NORMAL SAĞLIKLI HALLERİNİ SÜRDÜRMELERİ İÇİN YÜRÜTÜLMESİ GEREKEN FAALİYETLERİN TÜMÜDÜR.
İŞ GÜVENLİĞİ NEDİR? İşyerinde işin yürütülmesi ile ilgili olarak meydana gelen tehlikelerden, sağlığa zarar verebilecek şartlardan korunmak ve daha iyi bir iş ortamı oluşturmak için yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır. İŞYERLERİNDE ÇALIŞANLARIN SAĞLIKLI VE GÜVENLİ ÇALIŞMALARINI SAĞLAMAK ÜZERE ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER DİZİSİDİR.
İş güvenliğinin amacı; Kaza ve hastalık şeklinde ortaya çıkan tehlikelerden çalışanları korumak, zarar verici etkileri asgariye indirmek, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik halini hedefleyip yüksek nitelikte hayat sağlayıp dolayısıyla çalışanların mutlu olmalarını gerçekleştirmektir.
İŞ GÜVENLİĞİ UNSURLARI ÇALIŞANLARI, TEHLİKE VE SAĞLIĞI BOZUCU NEDENLERE KARŞI KORUNMASI. ÇALIŞMA ORTAM VE KOŞULLARININ DÜZELTİLMESİ. TEHLİKELERİN VE SAĞLAĞA ZARAR VEREBİLECEK NEDENLERİN ORTADAN KALDIRILMASI. BU ÇALIŞMALARIN TÜMÜNÜN SİSTEMLİ VE YÖNTEMLİ BİÇİMDE YAPILMASI.
SORUMLULUKLAR DEVLET İŞVEREN ÇALIŞAN
SORUMLULUKLAR DEVLET ÇALIŞAN İŞVEREN YASALAR ÇIKARMAK DENETLEMEK TEKNİK ÇALIŞMALARIN ALT YAPISINI OLUŞTURMAK İŞ GÜVENLİĞİ KURAL VE TALİMATLARINA UYGUN ÇALIŞMA DÜZENİNİ KORUMAK ÇALIŞAN İŞVEREN TEKNİK GÜVENLİK KONULARINDA ÇALIŞMALAR YAPILMASINI SAĞLAMAK EMNİYETSİZ DURUMLARI GİDERMEK
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Kaza nedir? Önceden planlanmayan,bilinmeyen veya kontrol dışına çıkan,çevresine zarar verebilecek nitelikteki olaylara KAZA denir. İş kazası nedir? Planlanmamış ve beklenmeyen bir olay sonucunda zarara, sakatlanmaya veya ölüme neden olan durumdur. İş güvenliği ile uğraşanlar kaza olmadan kaza ihtimallerini ortadan kaldırmaya, ya da alınacak önlemlerle, riskleri kabul edilebilir seviyeye çekmeye yönelik çalışmalar yapar.
Meslek hastalığı nedir? 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 14.maddesine göre; Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.
İş Kazalarının Nedenleri a)Çevresel Faktörler b)Kişiye Bağlı Faktörler c)Eğitim Yetersizliği
“GÜVENLİK ASLA İNCİTMEZ. İŞ KAZALARI ACI VERİR!!!”
İş Kazalarının Nedenleri SGK İstatistiklerine göre İş kazalarının nedenleri genel olarak 3 grupta incelenir. A) Tehlikeli Durumlar «Şartlar»: ( % 20 – 30 ) Arızalı makine araçlar Makinelerin düzensiz yerleştirilmesi İş yerinin tertipsiz ve düzensiz olması Yetersiz aydınlatma , ısı ve havalandırma Toz ve gürültünün fazla olması 14
İş Kazalarının Nedenleri B) Tehlikeli Davranışlar «Hareketler» ( % 70 – 80 ) Teknik bilgi noksanlığı Dikkatsizlik , ihmal , beceriksizlik Aşırı cesaret ve güven Utanma ve fiziksel noksanlıklar Ruhsal bunalımlar 15
İş Kazalarının Nedenleri C) Umulmadık Olaylar ( % 1 – 2 ) Deprem, Yıldırım, Sel, Su baskını vb. 16
Bu sözler sizlere tanıdık geliyor mu? Öyle yaparsam iş yetişmez. Bana bir şey olmaz! Bizde büyük kaza olmaz. 20 senedir böyle yapıyorum, daha başıma bir şey gelmedi. Baret baş ağrısı yapıyor, kulaklık mantar yapıyor, gözlük buhar yapıyor, maskeyle daralıyorum…
İŞ KAZASININ MAZERETİ OLMAZ TEHLİKELİ DEĞİLDİ ▲ KOLAYIMA GELDİ KİMSE DİKKATLİ OL DEMEDİ GÖRMEDİM ACELEM VARDI BANA BİR ŞEY OLMAZ İŞ KAZASININ MAZERETİ OLMAZ
TEMEL İHTİYAÇLARIMIZI KARŞILAMAK NİÇİN ÇALIŞIYORUZ HAYATTA KALMAK İMKANLARIMIZ DAHİLİNDE AİLEMİZİN, KENDİMİZİN BEKLENTİLERİNİ KARŞILAMAK ONLARA DAHA İYİ BİR YAŞAM SAĞLAMAK TEMEL İHTİYAÇLARIMIZI KARŞILAMAK AMACIMIZ NE
HANGİ DURUMLARDA ÇALIŞAMAYIZ ? YAŞLILIKTAN DOLAYI İŞ YAPABİLME GÜCÜMÜZÜ YİTİRDİĞİMİZ ZAMAN İŞ YAPABİLME GÜCÜMÜZÜ ETKİLEYECEK KADAR SAKATLANDIĞIMIZ ZAMAN
İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARI SİZİN İÇİN KONMUŞTUR! Amaan neymiş iş güvenliği yaa eskiden iş güvenliği mi vardı. Canım sıkkın zaten akşam olsa da eve gitsem. İş güvenliği kurallarının hepsine uyacağım çünkü onlar benim sağ salim eve geri dönebilmem için konulmuş kurallardır.
Ooff ayağım!! KEŞKE uysaydım iş güvenliği kurallarına İŞ GÜVENLİĞİ KURALLARI SİZİN İÇİN KONMUŞTUR! Ooff ayağım!! KEŞKE uysaydım iş güvenliği kurallarına Bütün iş güvenliği kurallarına uydum ve sağ salim evime geri dönebildim
ÖNGÖR – ÖNLEM AL!
Dikkatsizlik Çalışan kişinin çeşitli nedenlerle, örneğin özel hayatına ilişkin problemler dolayısıyla gerekli dikkati sarfetmemesi kaza nedenlerinin başında yer alır. Ayrıca uykusuzluk, aralıksız olarak uzun süreli çalışmalar da dikkatin dağılmasına neden olabilir.
Tedbirsizlik Nasıl olsa ben kaza yapmam veya kaza olmaz şeklinde yanlış düşünceler, insanı tedbirli davranmaktan alıkoyabilir. En tehlikeli düşünce "Bana birşey olmaz" düşüncesidir. Bu düşünceye saplanan kişinin iflah olması çok zordur. Bu boş düşünceler bir tarafa bırakılıp tedbirli olmak gerklidir. Her an kaza olabilecek gibi tedbirli olmak zorundayız.
Kurallara Uymama İşyerinde kazalara karşı korunma amacıyla belirlenmiş bir takım kurallar vardır. Bu kurallara uyulmaması da kaza nedeni olabilir.
Bilgisizlik Cihazların kullanımına ilişkin bilgisizlik de önemli bir kaza nedenidir. Cihazın teknik özelliklerinin bilinmemesi, yanlış düğmelere basılması kazalara yol açabilir.
Bakım Eksikliği Cihaz, araç ve gereçlerin bakımı zamanında yapılmazsa bozulma nedeniyle kaza olabilir. Çalışırken bozulan, bir parçası kopan makineler çalışanlara, çevrede bulunanlara zarar verebilir.
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR YETERSİZ KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI 29
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR ARIZALI ARAÇLAR VE EKİPMANLAR 30
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR KORUYUCUSUZ MAKİNE KULLANIMI 31
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR DAR ÇALIŞMA ALANLARI 32
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR ÇALIŞMA ALANINDA TERTİP DÜZEN EKSİKLİĞİ 33
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR YÜRÜME YOLLARINA MALZEME YIĞILMASI 34
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR KAPI ÇIKIŞLARI MERDİVENLER, KORİDORLAR, ÇIKIŞI ENGELLEYECEK ŞEKİLDE KAPATILMAZ 35
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR ZEMİN ARIZALARI GİDERİLMELİDİR. 36
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR KAYGAN ZEMİN. 37
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR YERE DÖKÜLMÜŞ KİMYASAL VE YAĞLI SIVI. 38
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR UYGUN OLMAYAN İSTİFLEME 39
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR TEHLİKELİ KİMYASALLAR 40
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR YETERSİZ AYDINLATMA 41
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR YALITILMAMIŞ ELEKTRİK DONANIMI 42
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR TEMİZLİK VE BAKIM 43
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR TEHLİKELİ ORTAM HAVASI 44
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR AŞIRI GÜRÜLTÜ 45
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR BAKIM İŞLEMLERİNİN ZAMANIDA YAPILMAMASI 46
A – BAŞLICA GÜVENSİZ DURUMLAR GÜVENLİ OLMAYAN ÇALIŞMA ALANLARI MERDİVEN VE DÖŞEMELER 47
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER KİŞİSEL KORUYUCU KULLANMAMA 48
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER KENDİNE AŞIRI GÜVENME 49
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER PROSEDÜR VE TALİMATLARA UYMAMA 50
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER MAKİNE ÇALIŞIRKEN MÜDAHALE EDİLMESİ 51
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER UYGUN OLMAYAN TAŞIMA ŞEKİLLERİ 52
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER AŞIRI İŞ YÜKÜ ALTINDA ÇALIŞMA 53
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER ALKOL UYUŞTURUCU VE İLAÇ ETKİSİ 54
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER DALGIN ÜZGÜN VE ÖFKELİ ÇALIŞMA 55
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER GEREKSİZ TELAŞ 56
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER UYKUSUZLUK 57
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER YORGUNLUK 58
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER BİLGİ VE BECERİ EKSİKLİĞİ 59
B – BAŞLICA GÜVENSİZ HAREKETLER ÜRETİM ZORLAMASI 60
TEHLİKE; İnsanların yaralanması, hastalanması, malın veya malzemenin hasar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak veya durum. 61
TEHLİKE ÇEŞİTLERİ Görülebilir Gizli Gelişen
ZARAR; Çalışan insanın kazanma gücünün hasar görmesi (fiziksel yaralanma, hastalık) veya ortadan kalkması (ölüm), işletme için ise ekipman hasarı ve bunlardan kaynaklanan her türlü maddi kayıp olarak tanımlanabilir. 63
RİSK KAVRAMI RİSK; Tehlike dolayısıyla ortaya çıkan bir olayın oluşturduğu hasar derecesi ile, olayın oluşma olasılığının bileşkesidir. 64
RİSK KAVRAMI HASAR DERECESİ OLASILIK R = O X D R : Risk O : Olasılık D : Hasarın Derecesi HASAR DERECESİ 65
RİSK DEĞERLENDİRMESİ TEHLİKE RİSK Çalışma ortamı; kapalı alan Bir kuyuda benzinle çalışan bir pompayı kullanan (yetersiz havalandırılmış alan) işçilerin karbon monoksitten zehirlenme olasılığı Enerji ; Elektrik İzolasyonu yetersiz olan elektrikli bir el aletinin kullanan işçiyi çarpma olasılığı 66
RİSK DEĞERLENDİRMESİ TEHLİKE RİSK Elle Taşıma 25 Kg ‘lık yükleri taşıyan bir işçinin sırt incinmesine maruz kalma olasılığı Gürültü Sürekli ses şiddet düzeyi 85 dB(A) nın üzerinde olan bir makinanın yanında çalışan işçilerin sürekli işitme kaybına maruz kalma olasılığı 67
RİSK DEĞERLENDİRMESİ TEHLİKE RİSK Gürültü Bir ofiste çalışanların sabit 75 dB(A) nın altında düşük gürültü düzeyinde maruz kalmaları sonucu yorgunluk, endişe, kaygı ve/veya saldırganlık şeklinde strese girme olasılığı Madde : Bulaşıcı kan Bulaşıcı bir hastalığı bulunan bir hastadan kan örneği alırken enjeksiyon yaralanmasına bağlı olarak ortaya çıkabilecek bulaşıcı hastalık olasılığı 68
RİSK DEĞERLENDİRMESİ TEHLİKE RİSK İşyeri : Pres makinası Koruyucusu olmayan bir preste çalışan işçinin parmaklarını kaybetme olasılığı 69
RİSK YÖNETİMİ İşyeri sağlık ve güvenlik risk yönetimi 5 temel adımdan oluşur. Bunlar; Tehlikelerin tanınması Tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesi 70
RİSK YÖNETİMİ Tehlikelerin tanınması Risklerin önlenmesi veya en düşük seviyeye düşürülmesi için gerekli kontrol tedbirlerine karar verilmesi Tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesi Kontrol tedbirlerinin tamamlanması Alınan tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi ve tekrar edilmesi 71
Çalışma alanının ortasında bırakılmış bir cihaz, işçilerin çalışırken kordonlara takılıp düşme riskini arttırır.
Elektrik kaçağına neden olabilecek güvensiz bir priz yanıcı maddelerle yakın şekilde konumlandırılmış.
Kapağı açık bırakılmış bir sigorta kutusu her zaman tehlike yaratabilir.
Çivileri çıkık durumda bırakılan tahtalar her zaman kazaya sebebiyet verebilir.
"Kaza geliyorum demez" yazılı levhanın altında yerde bulunan ve her an takılıp düşme riski bulunan parçalarla dolu bir zemin
Raflara sistematik olmayan bir şekilde sıralanmış alet edevat iş kazası riskini arttırır.
Basınçlı tüplerin bulunduğu yerde bir uyarıcı levhanın bulunmaması ve bunların ısı kaynağına olan yakınlığı iş kazalarına neden olabilir.
Çalışma ortamında yerde bulunan hurdalar ve koruyucusuz durumdaki raylar tehlike arz etmektedir.
Yüksekte aşağı düşecek şekilde bırakılan demir çubuk ve hurdalar her an iş kazalarına yol açabilir.
Duvarda açıktan geçen elektrik kabloları kazalara neden olabilir.
Motorin dolum yerinde uyarı levhaları mutlaka bulundurulmalıdır.
Hatalı dizilmiş ufak bir sarsıntıda düşme riski bulunan kimyasal madde kutuları tehlike arz eder.
Hatalı dizilmiş düşme riski bulunan dolu yağ varilleri tehlike arz eder.