İNSANLARIN EN TEMEL HAKKI NEDİR ?

... konulu sunumlar: "İNSANLARIN EN TEMEL HAKKI NEDİR ?"— Sunum transkripti:

1 İNSANLARIN EN TEMEL HAKKI NEDİR ?
YAŞAMA HAKKI NASIL BİR YAŞAMA HAKKI ?

2 FİZYOLOJİK İHTİYAÇLAR
İHTİYAÇLAR PİRAMİDİ Nitelikleri ve özlemleri doğrultusunda hareket etme KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME BENLİK Saygınlık görme ihtiyacının karşılanması SOSYAL İHTİYAÇLAR Sevgi ihtiyacının karşılanması vb.. * Yeme, içme, barınma, sağlık vb... Fizyolojik gereksinmelerin karşılanmış olduğu, * Kazanımların güvence altına alınmış olduğu, * Sosyal ihtiyaçların karşılanmış olduğu, * Saygınlık görme gibi “Benlik” ihtiyaçlarının karşılandığı, * Nitelikleri, özlemleri doğrultusunda “kendini gerçekleştirmiş” BİR YAŞAM HAKKI.... Bunların her biri birer basamağı ve birleşerek de merdiveni oluşturmaktadır. Merdivenin basamakları birer birer çıkılmakta ve sonradan da olsa alttaki bir basamağın çekilmesi, tüm yaşamı allak bullak etmekte; kişiyi �ihtiyaç duyulan� basamağa geri döndürmektedir. GÜVENLİK İHTİYAÇLARI Koruma, Güvenlik, Kazanımların güvence altına alınması Varlığını sürdürme ihtiyaçları (beslenme, giyinme, barınma, sağlık) İnsan davranışlarını esas olarak Motive eden şeyler FİZYOLOJİK İHTİYAÇLAR

3 SAĞLIK ? YALNIZ HASTALIK VE SAKATLIĞIN OLMAMASI DEĞİL, FİZİKSEL VE RUHSAL YÖNDEN TAM BİR İYİLİK HALİDİR. ( WHO) SAĞLIK = FİZİKSEL + SOSYAL İYİLİK

4 “İLO” VE “WHO” İŞ SAĞLIĞININ AMACI
İŞÇİLERİN, FİZİKSEL, RUHSAL VE SOSYAL YÖNDENTAM İYİLİK HALLERİNİN KOLLANMASI VE GELİŞTİRİLMESİ, ÇALIŞMA KOŞULLARINDAN ÖTÜRÜ İŞÇİLERİN SAĞLIKLARINI KAYBETMELERİNİN ÖNLENMESİ, ÇALIŞMA SIRASINDA SAĞLIKLARINI OLUMSUZ YÖNDE ETKİLEYECEK ETKENLERDEN KORUNMALARI, İŞÇİLERİN FİZYOLOJİK VE PSİKOLOJİK YAPILARINA UYGUN İŞE YERLEŞTİRİLMESİ VE BUNUN SÜRDÜRÜLMESİ. İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİNİN BOYUTLARINI KAVRAYABİLMEK İÇİN, ILO VE WHO ÖRGÜTLERİNİN ÜZERİNDE ANLAŞMA SAĞLANMIŞ TANIMINA GÖZ ATMAK GEREKİR BU ORTAK TANIMA GÖRE İŞ SAĞLIĞININ AMACI: : Her çeşit işte çalışan işçilerin, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik hallerinin kollanması ve geliştirilmesi; çalışma koşullarından ötürü işçilerin sğlıklarını yitirmelerinin önlenmesi; çalışmaları sırasında, işçilerin, sağlıklarını olumsuz yönde etkileyecek etmenlerden korunmaları; işçilerin fizyolojik ve psikolojik yapılarına uygun işe yerleştirilmesi ve bunun sürdürülmesi. Özetle, işin işçiye, işçinin işe uydurulması.� OLARAK TARİF EDİLMİŞTİR.

5 ÜRETİMİN GERÇEKLEŞEBİLMESİ İÇİN;
+ + = TEHLİKE VE RİSK İŞÇİ ENERJİ TEZGAH ÖNEMLİ OLAN ÜÇ UNSURUN UYUM İÇERİSİNDE BULUNMASIDIR

6 + + = TEHLİKE VE RİSK TEZGAH İŞÇİ ENERJİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TEMEL AMACI BU UYUMUN EN UYGUN BİÇİMDE OLMASINI SAĞLAMAK VE BU KONUDA GEREKLİ ÇALIŞMALARI YAPMAKTIR.

7 BİR BAŞKA İFADE İLE; İNSANIN EN TEMEL HAKKI OLAN YAŞAMA HAKKINI TEHDİT EDEN VE ÇOĞU KEZ KARŞIMIZA KAZALAR VE MESLEK HASTALIKLARI OLARAK ÇIKAN TEHLİKELERDEN -İNSANLARI KORUMAK, -ZARARLI UNSURLARI ORTADAN KALDIRMAK VEYA EN ALT DÜZEYE İNDİRMEK, - KISACASI DAHA GÜVENLİ BİR ÇALIŞMA ORTAMI SAĞLAMAKTIR.

8 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
İŞİN YAPILMASI SIRASINDA ÇEŞİTLİ NEDENLERDEN KAYNAKLANAN SAĞLIĞA VE GÜVENLİĞE ZARAR VEREBİLECEK KOŞULLARDAN KORUNMAK AMACI İLE YAPILAN SİSTEMLİ VE BİLİMSEL ÇALIŞMALARDIR .

9 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN AMACI;
SAĞLIKLI VE GÜVENLİ BİR ÇALIŞMA ORTAMI SAĞLAMAK, ÇALIŞANLARI ÇALIŞMA ORTAMINDAN KAYNAKLANAN SAĞLIK VE GÜVENLİK RİSKLERİNE KARŞI KORUMAK, ÇALIŞANLARIN SAĞLIK, GÜVENLİK VE REFAHINI SAĞLAMAK VE GELİŞTİRMEK, ÜRETİMİN DEVAMLILIĞINI SAĞLAMAK, VERİMİ ARTIRMAK.

10 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN ÖNCELİKLİ HEDEFİ ;
ÇALIŞANLARI İŞ KAZALARINDAN VE MESLEK HASTALIKLARINDAN KORUMAKTIR.

11 İŞ KAZASI DÜNYA SAĞLIK TEŞKİLATINCA;
ÖNCEDEN PLANLANMAMIŞ, ÇOĞU KEZ KİŞİSEL YARALANMALARA, MAKİNALARIN, ARAÇ VE GEREÇLERİN ZARARA UĞRAMASINA, ÜRETİMİN BİR SÜRE DURMASINA YOL AÇAN BİR OLAY. ULUSLARARASI ÇALIŞMA TEŞKİLATINCA; BELİRLİ BİR ZARAR YA DA YARALANMAYA NEDEN OLAN, BEKLENMEYEN, ÖNCEDEN PLANLANMAYAN BİR OLAY. HER İKİ TANIMDA DA İŞ KAZASI, BEKLENMEYEN İSTENMEYEN VE PLANLANMAYAN SONUÇTA İNSAN VE EŞYAYA ZARAR VEREN BİR OLAY OLARAK BELİRTİLMİŞTİR.

12 506 SAYILI SSK KANUNU MADDE 11
iş kazası, aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır: sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısiyle, sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında. İş kazasının en bilinen tanımı, Sosyal Sigortalar Yasası�nda verilen tanımıdır. Bu tanımın yapılmasındaki temel amaç, hangi durumlar için para ödeneceğini belirtmektir. Bundan ötürü, �iş�in kapsamında olmayan ve �işveren�in sorumluluk alanına girmeyen bazı durumları da kapsayabilmektedir.

13 506 SAYILI SSK KANUNU MADDE 11
meslek hastalığı, sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir. Kaza �istenmeyen ve zararla sonuçlanan durum�dur. Tüpgaz ocağının açık kalması, zehirli madde yüklü tankta sızıntıya neden olan çatlak, nükleer santralin patlaması hep birer kazadır; ama işyerlerinde olması bu olayların kurbanlarının �iş kazası� geçirdiğinin kanıtı değildir. Bu saydığımız üç olayda da, kurbanlar, kaza sonucu ortaya çıkan tehlikeli gazlar, radyasyon vb dolayısıyla meslek hastalığına tutulmuşlardır. Çünkü meydana gelen tablo, dışsal bir etki ile değil; vücutta yaşanan bir süreçle (içsel) olarak ortaya çıkmıştır. Demek ki �kaza� ile �iş kazası�nı ayırmak kadar; �iş kazası� ile �meslek hastalığı�nı ayırmak da önemlidir.

14 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMININ (1.) DAYANAĞI
1. SOSYAL GÖRÜŞ ( TEMEL HAK ) KİŞİ VE TOPLUM MUTLULUĞU İÇİN TEMEL KURALLAR BELİRLENMELİ VE UYGULANMALIDIR. İNSANIN, YAŞAM VE VÜCUT BÜTÜNLÜĞÜNÜN KORUNMASI HAKKI.

15 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMININ (2.) DAYANAĞI
2.EKONOMİK GÖRÜŞ (KAÇINILMAZ GEREKLİLİK) EKONOMİNİN ABC’ Sİ OLARAK, İNSAN VE TOPLUM MUTLULUĞU “TAM İSTİHDAM VE BOL ÜRETİM” KOŞULUNA BAĞLIDIR. BU ETMENLER: 1-DOĞAL KAYNAKLAR 2-SERMAYE (ANA MAL) 3-TEKNOLOJİ (KNOW - HOW) 4-EMEK (İNSAN GÜCÜ)--->EĞİTİLMİŞ VE SAĞLIKLI

16 “İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMININ HER İKİ DAYANAĞI”
İNSAN VE TOPLUM MUTLULUĞUNUN GEREĞİ OLARAK HER İKİ GÖRÜŞTEDE; İNSAN GÜCÜNÜN KORUNMASI “TEMEL KOŞUL” OLARAK YER ALIR. “İNSAN GÜCÜNÜN KORUNMASI” “ÇALIŞANIN SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ” “İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ” KAVRAMLARI BİR BÜTÜNDÜR VE “TEMEL KOŞUL” İNSANIN KORUNMASIDIR

17 İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Prensipleri
Amerikalı yazar W. HEİNRİCH Herhangi bir alanda yürütülecek İşçi Sağlığı ve iş Güvenliği çalışmalarının ON PRENSİP üzerinde yapılmasını önermektedir.

18 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (1.)
TEHLİKELİ DURUM TEHLİKELİ HAREKET 1 5 2 3 4 DOĞA VE KİŞİSEL DİREKT KAZA YARALANMA SOSYAL YAPI KUSURLAR NEDEN ÖLÜM TEHLİKELİ DURUM TEHLİKELİ HAREKET 3 1 KAZA NEDENLERİ ZİNCİRİNİN BEŞ HALKASINDAN SADECE ÜÇÜNCÜSÜNE ETKİ EDİLEBİLİR. BU NEDENLE İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI “EMNİYETSİZ DURUM VE EMNİYETSİZ HAREKETLERİN” İZOLE EDİLMESİ KONUSUNDA YOĞUNLAŞTIRILMALIDIR. 2 5 4 KAZA ZİNCİRİ

19 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (1.)
İŞ GÜVENLİĞİ BİLİMİ KAZALARIN ÖNLENMESİ YÖNÜNDE YAPILAN ÇALIŞMALARDA, KAZA ZİNCİRİ’NİN HALKALARINDAN OLAN “ TEHLİKELİ DURUM ” VE “ TEHLİKELİ HAREKET ” E MÜDAHALEYİ TEMEL FAALİYET ALANI OLARAK KABUL EDER.

20 Tehlikeli Durumlara (Fiziksel Nedenler) Örnekler:
İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI Tehlikeli Durumlara (Fiziksel Nedenler) Örnekler: Makine ve tezgahların hatalı yerleşimi, Koruyucu tertibatın bulunmaması ya da uygun olmaması, Hatalı çalışma yöntemi, Uygun olmayan termal konfor şartları, vb.

21 Tehlikeli Hareketlere (Kişisel Nedenler) Örnekler;
İŞ GÜVENLİĞİ ÇALIŞMALARI Tehlikeli Hareketlere (Kişisel Nedenler) Örnekler; Güvensiz ve hatalı çalışma, Koruyucu tertibatı kullanmama, Alet ve makineleri tehlikeli şekilde kullanma, Yersiz şakalaşma, işyeri disiplinine uymama, vb.

22 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (2.)
Kazalar (Ağırlıklı olarak) %88 i tehlikeli davranışlardan %10 u tehlikeli durumlardan %2 si kaçınılmaz durumlardan kaynaklanmaktadır

23

24 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (3.)
KAZA SONUCU MEYDANA GELEBİLECEK ZARARLARIN BÜYÜKLÜĞÜ ÖNCEDEN KESTİRİLEMEZ, BU TAMAMEN TESADÜFLERE BAĞLIDIR.

25 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (4.)
* Ağır yaralanma, ya da ölümle sonuçlanan her bir kazanın temelinde, 300 adet yaralanmasız ve 29 adet hafif yaralanma ile sonuçlanan benzer kaza olayı vardır. Ağır yaralanma - ölüm Hafif yaralanma Yaralanmasız

26 6 ÖLÜM 60 Ağır Yaralanma 600 Hafif Yaralanma 6 000 Neredeyse Kaza
60 000 Riskli Davranış

27 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (5.)
İşçilerin tehlikeli davranışlarının nedenleri: 1-Bünyeden, doğadan gelen kişisel özürler (Dalgınlık, dikkatsizlik, umursamazlık, laubali) 2-Eğitim yetersizliği (Bilgi,beceri ve ustalık noksanlığı) 3-Fiziki yetersizlik (Bünyenin yapılan işe uygun olmaması) 4-Kötü ortam koşulları (Uygunsuz mekanik şartlar ve fiziki çevre)

28 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (6.) ÇALIŞMALARININ YAPILMASI
İş güvenliğinin genel çalışma alanları: 1-Mühendislik ve revizyon 2-Eğitim 3-Ergonomi ilminden yararlanma, 4-İkna ve Teşvik 5-Disiplin önlemleri ÇALIŞMALARININ YAPILMASI

29 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (7.)
7. Prensip Kazalardan korunma yöntemleri ile üretim kontrol metodları (kalite kontrolu, fiat kontrolu ve üretimin arttırılması) her zaman birbirinin paralelindedir. Birbiriyle çatışmaz.

30 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (8.)
KAZALARIN ve hastalıkların önlenmesinde yönetim doğrudan sorumludur. Her yönetim seviyesinde çalışan, astından sorumludur ve üst amirine hesap vermek durumundadır. Genel Müdür Baş İş Güvenliği Yöneticisi’ dir ÜST DÜZEY YÖNETİCİLER SORUMLULUĞA KATILMALIDIR.

31 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (9.)
FORMEN, USTABAŞI ve İLK KADEME YÖNETİCİLERİ; yani işçiye en yakın olan yönetici, kazalardan korunmada başta gelen en etkili kişidir. ilk kademe yöneticileri ÇOK ÖNEMLİDİR

32 İŞ GÜVENLİĞİNİN TEMEL PRENSİPLERİ (10.)
İnsancıl duygu yanında, iş güvenliğinin sağlanmasını gerekli kılan iki parasal faktör vardır. 1-Emniyetli çalışan işletmede, üretim artar, maliyet düşer. 2-Kazada görünmeyen madi kayıplar, görünenin 5 katıdır. Öncelikle, çalışanların sağlığının korunması ve iş güvenliğinin sağlanması amacı ile yapılan tüm bu çalışmaların, aynı zamanda üretimi artırıp, maliyeti düşüreceği de unutulmamalıdır

33 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ İSTATİSTİKLERİNE GÖRE;
HER YIL DÜNYADA 120 MİLYON İŞ KAZASI OLUŞMAKTADIR. BUNLARIN ’İ ÖLÜMLÜ KAZADIR. HER GÜN 500’DEN ÇOK KADIN VEYA ERKEK İŞ KAZALARINDA ÖLDÜKLERİ İÇİN EVE DÖNEMEMEKTEDİR.

34 2 0 0 3 YILINDA ; İş Kazası 76.668 Meslek hastalığı 440
Sürekli İş Göremezlik Ölüm

35 KAYIT DIŞI ÇALIŞANLARLA, SOSYAL SİGORTALAR KAPSAMINA GİRMEYENLERİN GEÇİRDİKLERİ İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI BU İSTATİSTİKLERE YANSIMAMAKTADIR İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARININ EKONOMİK BOYUTU DA GÖZARDI EDİLEMEYECEK DURUMDADIR. ULUSLARARASI ÇALIŞMA TEŞKİLATI’NCA, ENDÜSTRİLEŞMİŞ ÜLKELERDE İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARINININ TOPLAM MALİYETİNİN BU ÜLKELERİN GAYRİ SAFİ MİLLİ HASILALARININ % 1’i İLE % 3’ü ARASINDA OLDUĞU BELİRTİLMEKTEDİR.

36 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BİR AYNADIR
SİZ ONA GÜLÜMSERSENİZ O DA SİZE GÜLÜMSER