HİJYEN VE SAĞLIK
Sağlığa zarar verecek, her ortamlardan korunmak için yapılacak, uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerinin tümü hijyen olarak tanımlanır.
Hijyen, sağlığın korunması, geliştirilmesi, sürdürülmesi ve sağlık için yararlı davranış ve uygulamaların yapılmasıdır. Bu uygulamalar kişisel hijyen kurallarıdır.
Örneğin; uykudan uyanınca yüzün yıkanması, çamaşırların değiştirilmesi, gündelik temizlik uygulamalarıdır. Su ve sabun olmadan temizlikten bahsetmek olası değildir. Temizliğin sadece görünür kirlenme olduğunda yapılması yeterli değildir.
Temizlik, sağlığı korumanın birinci koşulu ve kuralıdır Temizlik, sağlığı korumanın birinci koşulu ve kuralıdır. "Temizlik imandan gelir." vecizesiyle dinimizin de temizliğe verdiği önem, eski çağlardan beri bilinmektedir. Temiz insan, toplum içinde sevilir ve sayılır. Temiz insanın hastalıklara karşı direnci yüksektir.
UYULMASI GEREKEN KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI En az haftada iki defa banyo yapma, çamaşır ve giyecekleri sık değiştirme. Haftada bir defa el ve ayak tırnaklarını kesme. Yemeklerden önce ve sonra elleri su ve sabun ile yıkayıp kurulamak. Tuvaletten sonra elleri bol su ve sabun ile yıkayıp kurulamak. Akşamları yatmadan önce ayaklar yıkanmalı ve elbiseler çıkarılıp pijama veya gecelik giyilmelidir.
İşten veya okuldan eve gelindiğinde el, yüz ve ayakları yıkamak Günde en az iki defa diş fırçalamak. Her gün saçları taramak, sık sık uygun şampuanla yıkamak. Yere düşen bir yiyeceği yememek. Çiğ meyve ve sebzeleri yıkamadan yememek ve açıkta satılan yiyecekleri tüketmemek. Kişi yanında sürekli kâğıt mendil bulundurmalı. Tuvaletleri temiz kullanmalı. Çöpler çöp kutusuna atılmalıdır.
HİJYENİK UYGULAMALARIN AMAÇLARI Vücut salgılarının , atıklarının ve geçici mikroorganizmaların vücuttan uzaklaştırılması yoluyla temizliği sağlamak. Bireyin rahatlamasını, dinlenmesini, gevşemesini ve kas gerilimini azaltmak. Vücuttaki kötü kokuları (ter kokusu) gidermek. Bireyin genel görünümünü olumlu hale getirmek, kendine olan güvenini arttırmak. Deri sağlığını sürdürmek ve geliştirmek. (Örneğin, ılık ve sıcak banyolar deride kan dolaşımını arttırarak derinin beslenmesini sağlar.)
DERİ HİJYENİ Deriyi Temizlemek, Dolaşımı Uyarmak Kişiyi rahatlatmak amacıyla derinin yıkanmasıdır.
AĞIZ HİJYENİ Dişler günde en az iki kez 3 dakika süre ile florlu diş macunu ile tüm diş yüzeyini kapsayacak şekilde fırçalanmalıdır. Fırçalama işlemi yemekten sonra ilk yirmi dakika içinde yapılmalıdır. Diş fırçalarının kıllarının sert olması diş etinde travmalara ve diş eti enfeksiyonlarına neden olabilir. Diş Fırçaları 3 ayda bir değiştirilmelidir. Dişlerde çürük olmasa bile 6 ayda bir diş muayenesi yaptırılmalıdır.
AYAK HİJYENİ Ayak sağlığı için hem temizlik kurallarının uygulanması, hem de uygun bir ayakkabı seçimi önem taşır. Ayakların her gün yıkanması ve yıkandıktan sonra, özellikle parmak aralarının iyice kurulanması gerekir. Aksi halde nemli ortam mantar enfeksiyonlarının gelişmesine neden olur. Ayak tırnakları da düzenli aralıklarla kesilmelidir, ancak tırnak batmasını önlemek için düz kesilmesi önerilmelidir. Eğer ayakkabı uygun değilse ayakta nasır, ayak tabanında kalınlaşmalar, başparmakta eğrilik ve tırnak hipertrofisi (büyüme-kabalaşma) oluşabilir.
SAÇ HİJYENİ Saçların temizliği sağlığı etkiler. Çünkü bazı enfeksiyon etkenleri ve parazitler, kirli saçlara ve o bölgedeki deriye daha kolay yerleşir. Saçların her gün, olası değilse günaşırı, en az haftada 2 kez yıkanması gerekir. Kullanılan Saç fırça ve taraklarının haftada bir kez yıkanması gerekir. Saç dökülmesi; yaş, hormon ve irsiyet ile ilgilidir. Baştaki damarların uyarılması ve temiz tutulması gerekir.
KULAK HİJYENİ Bakım ve temizliği yapılmayan kulaklarda zamanla, işitme kayıpları, bazı enfeksiyonlar, kulak zarında deformasyon gibi olumsuz durumlarla karşılaşılabilmektedir. Dış kulak temizliği banyo sırasında, sabunlu bir bez ya da lif ile sağlanabilir. Aplikatörün kulağın içine sokulmamasına dikkat edilmelidir. Çünkü aplikatör kulak kirini içeri iterek kulağın daha fazla tıkanmasına ve kulak zarında deformasyona neden olabilmektedir Kulak iç kısmına yabancı cisim sokulmaması ve kulak temizliğine dikkat edilmesi gerekir.
YANLIŞ VE YETERSİZ TEMİZLİKLERDE GÖRÜLEN SAĞLIK SORUNLARI Göz, burun ve boğazda tahriş Burun tıkanması Hapşırma Baş ağrısı Egzama Astım Alerji Farklı sağlık sorunları kişiden kişiye değişebilir. Çocuklar daha fazla incinebilir ve hassastır.
“TEMİZLİĞİN OLMADIĞI YERDE SAĞLIKTAN SÖZ EDİLEMEZ.”
HEKİMOĞLU ALİPAŞA İLKÖĞRETİM OKULU TEŞEKKÜRLER… MUSTAFA KAAN ACARTÜRK 6-B / 594 HEKİMOĞLU ALİPAŞA İLKÖĞRETİM OKULU