Muğla Orman Bölge Müdürlüğü Büyük Orman Yangınlarına Karşı Aktif Savunma Planı KASIM - 2011  

Helikopter Etkinlik Analizleri yapılırken; su atar helikopterlerin yerden kalkış zamanlarının 10 ila 12 dakika ; ilerleme hızlarının da bambi açık vaziyette saatte 170 km/h. olduğu kabul edildiğinde başlayan ve büyüme riski olan bir orman yangınına minimum 25 dakika da varabilmesi için etkili menzilleri yukarıdaki kriterlere göre tespit edildiğinde 40 km. çaplı bir daire içerisinde en etkin hava desteği verebileceği hesaplanmıştır. Muğla Orman Bölge Müdürlüğü'nde hali hazırda 4 adet yangın söndürme helikopteri ve 2 adet amfibi uçak ile Ula Helikopter üssünde 1 adet OGM ne ait yangın gözetleme keşif ve yönetimi görevi yapmakta olan genel maksat helikopteri bulunmaktadır. Bu hava araçlarına ek olarak komşu bölge müdürlüklerinden en yakın hava desteği sağlayabilecek olan kuzeyde İzmir orman bölge müdürlüğünde görevli Gümüldür Helikopter ile Selçuk havaalanında konuşlanan THK na ait 3 adet Dromader tipi su atar uçak ve 1 adet Chesna tipi keşif uçağı ile kuzeydoğuda konuşlanan Denizli Helikopter bulunmaktadır. Bölgenin güneydoğusunda son yıllarda zaman zaman görev almakta olan Antalya Bölge müdürlüğüne bağlı Finike Helikopterde Muğla orman yangınlarına hava mücadelesine en yakın destek unsurlarıdır .

Önerilen yeni helikopter konuşlanma merkezleri hesaplanırken söz konusu kapsama alanlarının birbirini ardışık olarak izlemesi, aralarında boş alanların kalmaması ve deniz kıyılarında olduğu gibi bu dairelerin ormanların olmadığı sahil güvenlik helikopterlerinin görev alanında kalan deniz bölgelerini kapsamamasına dikkat edilerek (Marmaris Helikopter örneği gibi); daha çok oranda karasal alanlarda bulunan ormanlık bölgeleri kapsayacak şekilde planlanması yapılmıştır

Yangın Gözetleme Kulelerine Ait Bulgular Muğla Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı 12 Orman İşletme Müdürlüğü ve 74 Orman İşletme Şefliği ormanlık alanlarında yangınlara karşı gözetleme görevi yapan 57 adet orman yangın gözetleme kulesinin ‘Kule Görüş Analizleri’ bilgisayar ortamında hazırlanarak sunulmuştur (Şekil-12). Bu analizler neticesinde hiç görüş alınamayan iki yarımada (Bodrum ve Datça) da ormanlık alanları izleyebilmek amacıyla iki görüş bölgesi (TRT verici kuleleri) koordinatı alınarak, bu bölgelerde yangın gözetleme kuleleri yapılana kadar ‘kamera’ sistemi kullanılmak suretiyle yangın harekat merkezine görüntü aktarabilecekleri tespit edilmiştir (Şekil-13).

Orman Yangın Söndürme Deniz Timleri Hakkında Öneriler (Riskli Deniz Kıyılarında Başlayan ve Yol Sorunu Nedeniyle Karadan Müdahale Edilemeyen Bölgeler İçin) Sahil işletmelerinde gerçekleşen toplantılarda ; turizmin önem taşıdığı deniz kıyılarında yeterli yol ağı bulunmadığı için denize yakın bölgelerde başlayan yangınlara yer ekiplerinin zamanında ulaşamadıkları belirtilmiş ve sadece hava unsurları eğer o tarihte bölgede iseler destek olabildikleri diğer zamanlarda ise Orman Bakanlığına bağlı birimlerin deniz kıyılarında başlayan yangınlar da yeterince etkin olamadıkları gözlenmiştir. Bu sebeple yol sorunu olan sahil işletmelerinde (Dalaman Or.İşl.Md. ce zaman zaman uygulanan) denizden veya nehir kıyılarından su alabilen ( 2 kişini rahatça kaldırabildiği ) benzinli su pompaları ve 25 m lik sarmal hortumlar ile çok etkili bir şekilde 6 saat boyunca su atılabildiği yapılan tatbikatlarda görüntülenmiştir. Bu su pompaları , ilgili işletme müdürlüğünün denize yakın ekip binalarında bulundurulabilir ve denizde bir yangın başladığında arazöz ekibi tarafından sahile götürülüp mevcut balıkçı teknelerinden birinin üzerinde olay mahalline sevk edilebilir. Yeterince tekne bulunamayan bölgelerde ise gemi kaptan belgesine gerek duyulmayan araç arkasında taşınabilen Zodyak tipi botlar ve en az 3 adet işçi ile ‘orman yangın deniz ekipleri’ oluşturulması gelecekte turizm alanlarının etkin korunması ve teşkilatın toplumdaki saygınlığının daha da arttırılması açısından çok önem taşımaktadır. Bu kapsamda yapılan ihtiyaç analizinde de : Milas İşletmesine 5 , Marmaris İşletmesine 10 , Muğla İşletmesine 1 , Köyceğiz işletmesine 2 , Fethiye İşletmesine 4 , Aydın İşletmesine 3 ve Nazilli İşletmesine 1 adet olmak üzere toplam 26 adet su pompası ve yeterli miktarda hortum ve 13 adet zodyak bot ile orman yangın deniz ekipleri’ oluşturulması çok yararlı olabilecektir.(Harita-8)

Motorsikletli İlk Müdahale Ekipleri (Timler) Tek Kişilik Bölge Müdürlüğünde mevcut bulunan 108 adet kros tipli sincap motorsikletlerin (Şekil-24) yedeğine (devrilmemesi ve denge sağlaması için sepet şeklinde yan taraflarına monte edilebilen 100 lt.su kapasiteli ) benzinli pülverizatör ekipmanı monte edilerek ‘tek kişilik orman yangın ilk müdahale tim’ oluşturularak yangınla mücadele çalışmalarına önemli destek sağlayabileceklerdir.

Diğer Amaçlarla kullanılmakta olan Mevcut 4 Diğer Amaçlarla kullanılmakta olan Mevcut 4*4 pick-up hizmet araçları üzerine sabitlenebilen müstakil benzinli pülverizatör Timleri (2 Kişilik) Orman Genel Müdürlüğü taşra birimlerinde ;yangın mücadelesi dışında diğer hizmetlerde kullanılmakta olan bu pick-up (Şekil-26) araçlarının kasalarına hiçbir ilave ekipmana ihtiyaç duyulmadan yaz sezonunda geçici olarak kasaya sabitlenmek suretiyle (300 lt.su taşıma kapasiteli) mevcut ilk müdahale araçlarının sayısı çok düşük bir maliyetle (yaklaşık 1.500 – 1.700 TL) arttırılabilecektir (Şekil-28) Bölge müdürlüğünde ‘Aktif Savunma Stratejisi ‘ doğrultusunda kışlalarını terk edecek Arazöz ekiplerinin yerine geride kalarak bu bölgeleri savunmak durumunda olan mevcut bulunan 38 adet İlk Müdahele Yer Ekiplerini (Özel Ekipler) yangına götürmekte olan minibüs(Şekil-28) tipi kapalı araçların arkasına –projesi hazırlandıktan sonra- çeki demiri ilavesi yaptırılarak mevcut 300 lt.lik benzinli pülverizatörler kendi römorkları üzerinde bu araçlara monte edilerek mücadele kapasiteleri artırılarak yangın mücadelesine katkıları artırılabilecektir.(Şekil-27) Bu araçlara ilaveten yeni teknolojilerle arazi için üretilmiş tek kişilik ATV cihazları üzerinde basınçlı su tabancaları ve yedeklerine monte edilebilecek seyyar benzinli (300 lt kapasiteli) pulverizatörler ile yeni yangın mücadele unsurları oluşturulabilecektir (Şekil-29).

Köy Su Tankları Tamamlanan yangın araştırma proje sonuçlarında ‘büyük orman yangınlarının % 95 ‘inin köy yerleşim birimlerin 1- 3 km. yakınlarında çıktığı tespit edilmesine rağmen ; Orman Köylerine yangın söndürme amaçlı dağıtılan 3 ton kapasiteli traktör arkasına monte edilebilen ilgili köy muhtarlığına teslim edilen ‘Köy Su Tankları’nın (Şekil-30) ise maalesef orman yangınları ilk müdahale çalışmalarında etkin şekilde kullanılamadığı gözlenmiştir. Bu tanklar köy merkezlerinde görevli taşıma aracı (Traktör) ve sürücüsü olmadığı için atıl bir vaziyette beklemektedirler (!). Yangın mücadelesi için İl Özel İdareleri ve Orman Genel Müdürlüğü (OGM) tarafından büyük ekonomik fedakarlıklar gösterilerek teslim edilen bu ‘Köy Su Tank’larının daha etkin kullanılabilmesi için 3 aylık (Temmuz –Ağustos-Eylül) süre ile ilgili köyde ikamet eden 1 adet traktör (sürücüsü ile birlikte ) kiralanmak suretiyle faal hale getirilebilecektir (Şekil-31). Sürücü traktörü ile birlikte saat 11.30 ile 19.30 saatleri arasında ‘Su Tankı’ yakınında cep telefonu faal bir şekilde bekleyerek görevini ifa edebilecektir. Bu tankları yangın bölgesine taşıyabilecek traktör kira bedelleri ile gelecekte çok daha büyük yangın masraflarının önüne geçilerek tasarruf sağlanabilecek , sistem kısa bir süre içerisinde kendi masraflarını amorte edecek ve ilgili köyde küçükte olsa bir istihdam ve gelir getirebilecektir.

Tarım Alanlarında Başlayan ve Ormana Sıçrayan Yangınlar Hakkında Tarım Bakanlığına Sunulan Öneriler Tarım orman sınırlarında başlayan yangınlarda ekipman ve personel yetersizliği nedeniyle ‘Tarım Yangınlarına’ müdahale edemeyen Tarım Bakanlığı’ İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine’ ilgili bakanlıkça ek ödenek tahsis edilerek : 300-400 lt.lik su taşıma kapasitesi olan Benzinli Pulverizatör ler temin ederek Pick-upların (Şekil-33) üzerine geçici montaj ile veya traktör arkasına bağlanmak suretiyle (Şekil-34) özellikle orman yangınlarının çokça çıktığı riskli köylerden başlamak üzere ‘Özel Tarım Yangın Söndürme Timleri’ ( 3 ay süre ile 1 adet pick- up ve sürücüsü ) yada ‘Köy Yangın İlk Müdahale Timleri’ ( 1 adet Traktör ve sürücüsü) kiralamak suretiyle; yangınla mücadele çalışmalarına destek vermelidir.

İlçe ve Belediye Sınırları İçerisinde Başlayan Orman Yangınlarına Müdahale Eden İtfaiye Müdürlüklerine Ait Öneriler İlçe ve belde yerleşim merkezleri civarında da sık sık orman yangınları çıkmakta ve bu yangınlar kısa süre içerisinde ormanlık alanlara sıçrayabilmektedir (Şekil-35). Bu bölgelerde sürdürülen yangın mücadelesine destek olan belde itfaiye teşkilatları içinde aşağıdaki öneriler sunulmuştur.