YA İSTİKLAL YA ÖLÜM

DOĞU VE GÜNEY CEPHELERİ

"İlk Zaferimiz" Kurtuluş Savaşı; Mustafa Kemal önderliğinde Türk Milleti’nin bağımsızlık mücadelesidir. Bu mücadele Anadolu topraklarının Mondros Ateşkesi’nin ardından işgal edilmesine tepki olarak ortaya çıkmıştır.

Sevr Antlaşması’na göre Anadolu’nun paylaşım haritası

Doğu Cephesi Kurtuluş Savaşı’nda Türk halkı yalnızca işgal devletleriyle mücadele etmemiştir.İşgalci devletlerin kışkırtmalarıyla bağımsız devlet kurmak isteyen azınlıkların faaliyetleri de Türk halkını uğraştırmıştır. Bunlardan biri de yüzyıllardır Türk halkıyla birlikte yaşayan Ermenilerdir. Bir Ermeni çetesi

UYARI : Ermenilerin bağımsız devlet kurmak istemeleri milliyetçilik fikir akımından etkilendiklerinin kanıtıdır.

Ermeni İsyanı’nın çıkmasında; İngiltere ve Fransa’nın, Ermenileri kendi çıkarları doğrultusunda kullanmak istemesi Milliyetçilik fikir akımının, Rusya’nın da kışkırtmasıyla Ermeniler arasında yayılması Osmanlı Devleti’nin her alanda eski gücünü yitirmesi Avrupalı Devletlerin Ermenileri kışkırtması etkili olmuştur.

Mondros Ateşkesiyle ülkemizin birçok yerinde ordularımız terhis edilirken Doğu Anadolu’da Kazım Karabekir’e bağlı 15.Kolordu terhis edilmemiştir. Ermeni faaliyetlerinin katliama dönüşmesiyle 24 Eylül 1920’de verilen emir ile harekete geçen Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu başarılar kazanarak Sarıkamış, Kars, Gümrü bölgelerini Ermeni isyancılarından geri almıştır.

Kahraman arkadaşlarımı şimdiye kadar güzel memleketimizin aziz milletimizin bağımsızlık ve namusunu kanlı ve katil ellerle parçalamaya yürüyen düşmanlarımıza karşı kahramanca direnmede büyük bir azim ve iman gösterdiniz. Kazım Karabekir

Türk ordusunun Gümrü’ye kadar ilerlemesi üzerine Ermenistan barış istemek zorunda kaldı. Yapılan görüşmeler sonunda TBMM Hükümeti ile Ermenistan arasında 3 Aralık 1920’de Gümrü Antlaşması imzalanmıştır.

Gümrü Antlaşması’nın Önemi: TBMM’nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşmadır. TBMM’nin kazandığı ilk askeri başarıdır. Doğu sınırımız, Ardahan’ın bir bölümü ile Artvin dışında bugünkü halini almıştır. Sevr Antlaşması’nı tanımayan ilk devlet Ermeniler olmuştur. Doğu Cephesi’ndeki bu başarı ordunun Güney ve Batı Cephesi’ne kaydırılmasında etkili olmuştur. TBMM’nin içte ve dışta otoritesi artmıştır.

Doğuda Ermenilere ve Gürcülere karşı kazanılan askeri ve siyası zaferler, ulusak kurtuluş savaşının ilk zaferidir. Bu zaferler yurt düzeyindeki ulusal heyecanın artmasına, ulusal davaya olan inancın kuvvetlenmesine neden olmuştur. “Nutuk”

"Destanlaşan Direniş" Güney Cephesi İngilizlerin boşalttıkları güney illerine giren Fransızlar, bu bölgede yaşayan Ermeniler ile iş birliği yaparak Urfa, Antep, Maraş ve Adana’yı işgal etmişlerdir.

Maraş Savunması Fransızlar Maraş’ı Ermenilerle iş birliği yaparak işgal ettiler. Osmanlı ordusunun Mondros ile terhis edilmesi işgaller karşısında halkın savunulmasını imkansız kıldı. Halk işgaller karşısında mitingler düzenleyerek tepkisini ortaya koymaya çalışıyordu.

İşgalci güçlerin Maraş Kalesi’ndeki Türk bayrağını indirmeleri, Türk kadınına saldırmaları ve suçsuz kişileri öldürmeleri üzerine direnişe geçen halk karşısında Fransızlar 11 Şubat 1920’de şehri terk etmek zorunda kaldı.

Ben Sütçü İmam Maraş’ın işgali karşısında Türk’ün şeref, namus ve dinine yapılan saldırı karşısında düşmana kurşun sıkarak, halkın kenetlenmesine neden oldum. Kenetlenen halk işgalcileri Maraş’tan atmayı başarmıştır.

Maraş’ın bu başarılarından dolayı TBMM, şehre önce İstiklal Madalyası, 1973 yılında da “Kahraman” unvanını vererek adını Kahramanmaraş’a çevirmiştir.

Urfa Savunması Fransızların, halkın can, mal ve namusuna saldırması Urfalıları harekete geçirdi. Urfa Jandarma Komutanlığı’na atanan Yüzbaşı Ali Saip halkı işgal güçlere karşı örgütlendirdi. Urfa’da halk Kuva-yi Milliye birlikleri kurarak mücadeleye girişti. Halkın mücadelesi karşısında tutunamayan Fransızlar 10 Nisan 1920’den itibaren Urfa’yı boşalttılar.

Urfa’nın bu başarılarından dolayı TBMM, şehre 1984 yılında “Şanlı” unvanını vererek adını Şanlıurfa’ya çevirmiştir.

Antep Savunması Antep halkı da Fransız işgali karşısında bağımsızlık mücadelesine girişmiştir. Bu mücadelede Kuva-yi Milliyecilerden Şahin Bey’in önemli rolü olmuştur. Fransızların şehri kuşatıp halkı teslim olmaya zorlaması karşısında Antep halkı bir yılı aşkın bir süre Fransız ordusuna karşı başarıyla direndi.

TBMM, Antep halkının kahramanca savunmasından dolayı 6 Şubat 1921’de çıkardığı kanunla şehrin adını Gaziantep olarak değiştirmiştir.