AB HUKUKU DOÇ. DR. MUSTAFA ÇEKER
AB HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ AB Hukuku, 1957 yılında imzalanan Roma Antlaşması ile şekillenmeye başlamıştır. Antlaşmalarla üye devletler egemenlik haklarının bir kısmını AB kurumlarına bırakırlar. Antlaşmalar ulusal hukuk kurallarından üstün nitelik taşır.
AB HUKUKUNUN KAYNAKLARI BİRİNCİL MEVZUAT Kurucu antlaşmalar 1951 Paris Antlaşması (AKÇT) 1957 Roma antlaşması (AET) 1957 Roma antlaşması (AAET) Ekler ve Protokoller Katılma antlaşmaları 1987 Tek Avrupa Senedi (Siyasi Birlik) 1993 Maastricht Antlaşması (AB) 1999 Amsterdam Antlaşması Anayasa- 2004 İKİNCİL MEVZUAT Tüzükler : Doğrudan uygulanır. Herkesi bağlar. Direktif (Yönerge) : Uyarlanmak suretiyle uygulanır Kararlar: Sadece muhatabı için bağlayıcıdır Görüşler: Bağlayıcılığı yoktur.
AB ORGANLARI Avrupa Parlamentosu (yasama organı) Avrupa Konseyi (karar organı) Avrupa komisyonu (yürütme organı) Adalet divanı (Anayasa mahkemesi) Sayıştay (Denetleme organı) Avrupa Yatırım bankası (Fon kullandırma) Avrupa Merkez Bankası (Para politikaları) Danışma Kurulları
ORGANİZASYON
AVRUPA PARLAMENTOSU 750 Üyeli Üye devletlerin nüfusuna orantılı temsil (6-96) 5 yıl süreyle görev Doğrudan seçim yoluyla üyeler belirlenir
AVRUPA KONSEYİ Üye devletlerin devlet veya hükümet başkanları/bakanlarından oluşur. Dönem başkanı-6 ay süreyle görev yapar Oy birliği ile karar alır (Devlet ve hükümet başkanları)
AVRUPA KOMİSYONU Komisyon başkanı ile her üye devletten bir temsilciden oluşur. BEŞ YIL GÖREV SÜRESİ Başkanın oy hakkı yoktur. Devlet ve hükümet başkanlarının nitelikli çoğunluğu ile seçilir. HER ÜYE DEVLETTEN BİR TEMSİLCİ (Sonraki dönemlerde 2/3)
AB ÜYELİĞİ KOŞULLARI Avrupa devleti olmak Temel ilkelere uygunluk Özgürlük Demokrasi İnsan haklarına saygı Hukuk devleti AB Organlarının onayı Konsey- Oybirliği Parlamento- Mutlak çoğunluk Üye devletlerin onayı
AB HUKUKUNUN TEMEL NİTELİKLERİ BÜTÜNLÜK Kurucu antlaşmalar bir bütün oluşturur. Antlaşma hükümlerinin uygulanması ve yorumunda diğer antlaşmalardan yararlanılabilir. ÖZERKLİK AB organları üye devletlerden bağımsızdır. Üye devletler AB organlarının kararlarına müdahale edemezler. AB kuralları üye devletlerin düzenlemelerinden etkilenmezler AB mahkemeleri ile ulusal mahkemelerin görev ve yetkileri ayrıdır. ÜSTÜNLÜK AB düzenlemeleri, üye devletlerin düzenlemelerinden önce gelir. AB kuralları kendisiyle çatışan ulusal hukuk kurallarının uygulanmasını durdurur. AB kurallarının üstünlüğü, üye devletlerin üçüncü devletlerle yapacakları antlaşmaları da kapsar. DOĞRUDAN UYGULANMA AB düzenlemeleri, topluluk düzeyinde bağlayıcı bir etkiye sahiptir. AB düzenlemeleri, üye devletlerin tamamında tek tip uygulanır. AB düzenlemelerinin iç hukukta etkili olabilmesi için, ulusal hukuka adapte edilmesine gerek yoktur.