PAROTİS BEZİ BÜYÜMELERİ Dr.Şahin ÖĞREDEN

ANATOMİ Tükrük bezleri majör ve minör olmak üzere ikiye ayrılır. MAJÖR TÜKRÜK BEZLERİ Parotis, submandibuler, sublingual bezler iken minör tükrük bezleri üst solunum yoluna yerleşmiş sayıları 600-1000 kadar olan bezlerdir.

PAROTİS GLAND Yüzün her iki tarafına fossa retromandibularise yerleşmiş olan en büyük tükrük bezi,14-30gr arasında değişen bir ağırlığa sahiptir. Derin boyun fasyasının süperficial tabakası ile kaplıdır.Bu fibröz kılıf bezin derinliklerine doğru bölmeler yaparak ilerleyip bezi kompartmanlara ayırır.

KOMŞULUKLARI Önde ;Ramus mandibula ve onu örten kasların kenarları ile komşudur.(Masseter ve medial pterygoid kas) Arkada; Proc.mastoideus, M.sternocleidomatoideus Arka altta; M.digastrikusun arka karnı

Üst uç Dış kulak yolu ve çene ekleminin arka yüzü ile komşudur Üst uç Dış kulak yolu ve çene ekleminin arka yüzü ile komşudur.Üst uçdan Art.temporalis superficialis, N.aurikulotemporalis bez dokusundan çıkar. Parotis fasyası alt uçda submandibuler bezden parotisi ayırır. A.carotis ext., V.Jug ext., N.Facialis,N.aurikulotemperalis parotis bezinin içinden geçer. A.carotis ext. bezin arka iç yüzüne yakın kesiminden beze girer ve burada mandibula hizasında uç dallarına ayrılır

DUCTUS PAROTİDEUS (STENON KANALI) Arcus zygomatikusun altında olmak üzere tragusdan dudak komissürüne çekilen bir çizgi üzerinde masseterin ön kenarına kadar ilerler. Burda birden içeri doğru bükülerek corpus adipozum buccayı geçip m.buccinatoru deler ve ikinci üst molar dişin bukkal yüzü hizasında vestibulum orise açılır. 3,5-6cm uzunluğunda 0,5cm genişliktedir .

Bezin arteriyel kanlanması eksternal karotis arterden Venöz drenajı ise eksternal juguler vene olur. Sinir innervasyonu n. glossofaringeus’ tan kaynaklanır.

Öykü ve fizik muayene Başlangıç/süre Travma öyküsü Özgeçmiş Ağrı,kilo kaybı Tam KBB muayenesi Unilateral veya bilateral Tek veya birden çok bez Kulak muayenesinde otore Eritem hassasiyet Tükrük bezinde büyüme Labaratuvar Kültür/antibiyogram HİV romatolojik faktörler Biyopsi,BT,MR,siyalogrfi

Romatolojik faktörler Akciğer grafisi Dudak biyopsisi PPD , İİAB Romatolojik faktörler Sistemik hastalık Sjögren sendromu Lenfoma Tüberküloz Sarkoidoz Parotis bezinde büyüme Lokalize hastalık

Neoplazmlar Benign,malgn metastatik Bilateral yada Multıpl bezler Lokalize hastalık Rekürren,kronik siyaloadenitler unilateral Akut siyaloadenit

Rekürren ,Kronik Siyaloadenit Siyalolitiyazis, striktür veya siyalektaziye sekonder gelişen obstrüksiyon sonucu oluşur.

Tükrük sekresyonunda azalma ve staz vardır Tükrük sekresyonunda azalma ve staz vardır.Hastalar yemek esnasında artan parotis ağrı ve şişliğinden yakınırlar.

Tedavide ilk olarak taş yada striktüre predispozan faktör düzeltilmeli,akut ataklarda siyalogoglar , masaj ,antibiyotikler kullanılmalıdır.

Hidrasyon,kültür antibiyogram Antibiyotikler,siyalogoglar unilateral Akut siyaloadenit Şişlik ,ağrı,ateş edinsel Hidrasyon,kültür antibiyogram Antibiyotikler,siyalogoglar unilateral konjenital

Vasküler malformasyon Vasküler lezyon Diffüz, yumuşak kitle konjenital Hemanjiom,lenfanjiom Vasküler malformasyon Takip,yada cerrahi Parotiste kitle ve otore 1.Brankiyal ark malformasyonu

Acinic cell carcinoma

Olguların %90 ı parotiste , %10 u submandibuler ve minör bezlerde görülür.Kadınlarda daha sıktır.En önemli özelliği lokal infitratif davranmasıdır.Tedavi cerrahidir.

Mukoepidermoid karsinom Parotisin en sık benign tümörü

En sık karşılaşılan malign tükrük bezi tümörüdür En sık karşılaşılan malign tükrük bezi tümörüdür.Parotis malgnitelerinin %35 ni oluşturur.

Low –grade prognoz iyi High –grade prognoz kötü Cerrahi tedavi ilk ve gerekli yöntemdir.

Pleomorfik adenom Parotisin en sık benign tümörü

Hem epitelyal hem de konnektif dokudan kaynaklanır Tm soliter, sert, yuvarlak yapıda İnce ve tam olmayan kapsüllü, kapsülün uzantıları mevcuttur

4-5 dekat % 90 lateral lobta % 6 malignite

Basit eksizyonda % 30 nüks Rekürrens psödopodlara bağlıdır Cerrahi eksizyon (süperfisiyal parotidektomi ) Fasiyal sinir çoğunlukla korunur

TEŞEKKÜRLER

Çuhruk Ç. Yımaz O. :Tükrük Bezi Hastalıkları: Çelik O (ed) Çuhruk Ç. Yımaz O. :Tükrük Bezi Hastalıkları: Çelik O (ed). Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi,1. Baskı, Turgut Yayıncılık, İstanbul.2002: 553-585 Çakır N.: Otolaringoloji, Baş ve Boyun Cerrahisi.1.Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri .İstanbul 1996 Dr. Celil USLU, Dr. Melik AYVERDİ. Parotis Tümörleri sunumu Myers Kulak , Burun Boğazda Semptomdan Tanıya Tanıdan Tedaviye Algoritmik Yaklaşım Nobel tıp Kitabevleri 2004.