İDEOLOJİ VE MİSYONER ORGANİZASYONLAR Hazırlayan BURCU KÖR
İdeoloji: Organizasyonu farklılaştıran değer ve inançlardan oluşan zengin bir sistemdir. Misyon ve karizmatik liderlik fikirlerinin kökeninde yatar. Gelenek ve efsaneler (sagas) ile gelişip kimlik yapısı ile güçlenir. Bazen o kadar güçlüdür ki kendi düzenlemesini bile oluşturabilir.
Misyoner Organizasyonlar: Açık, odaklanmış, ilham veren, farklılaştıran misyonlar içerir. Normların düzenlenerek standart bir şekil almasını sağlar. Devrimci, dönüştürücü ve manastır (cloister) yapılar olabilir.
Organizasyonel İdeolojinin Gelişimi 1.Aşama: Misyon Bakış Açısıyla İdeolojinin Kökeni 2.Aşama: Gelenek ve Efsaneler Doğrultusunda İdeolojinin Gelişimi 3.Aşama: İdeolojinin Kimlik (identifications) Doğrultusunda Güçlenmesi
1. Aşama: Misyon Bakış Açısıyla İdeolojinin Kökeni Bir organizasyon genel olarak bir girişimci kişi tarafından kurulur ve bu girişimci kişi misyonu belirler. Misyonu gerçekleştirebilmek için etrafına bir grup toplar. Bireyler tesadüf olarak değil de bazı değerleri ve misyonları paylaştıkları için biraya gelirler. Bireylerin kendini bağlanmış hissederek heyecan verici ya da sıra dışı şeyler yaratmasında etkili olur.
Yeni organizasyonlarda bunun birçok sebebi vardır. geleneksel yapı ve prosedürler şekillenmemiş olur. Yeni organizasyon geniş hareket alanı sağlar kişiler için. yeni organizasyonlar genel olarak daha küçük yapıda oldukları için bireyler arasında ilişkiler daha rahat kurulur. kurucu bireyler güçlü inançlarını paylaşırlar ve bu bazen güçlü bir birlikte çalışma isteğini de kapsamaktadır. organizasyon kurucuları genellikle karizmatik bir kişiliğe sahiptirler ve bu özellikleri sayesinde kişileri etkileyerek onları kendilerine bağlarlar.
2. Aşama: Gelenek ve Efsaneler Doğrultusunda İdeolojinin Gelişimi: Yeni organizasyonlar oluşurken ya da var olan organizasyonlar yeni bir düşünce yaratırken karar alma aşamasında bağlılık ve öncekini kabullenme durumu olmaktadır. Zaman içinde davranışlar kendilerini güçlendirerek değerleri aşılamaktadırlar. Bu güçler kuvvetlendiği zaman, ideoloji kendi düzenini oluşturmaya başlamaktadır. İdeoloji hikâyeler (efsane) ile güçlenmektedir.
3.Aşama: İdeolojinin Kimlik Doğrultusunda Güçlenmesi Organizasyonlar rastgele kişilerin bir araya gelerek oluşturdukları topluluklar yerine kendi kültürleri olan yaşayan bir sistemdir. Bireyler kendi değer ve inançlarıyla gelirler ancak organizasyonun kültürü kişilerin davranışlarında ağır basmaktadır. Bireylerin kimlikleri ve organizasyona bağlılıkları güçlü olmaktadır. Bu tarz kimlikler çeşitli yollar ile şekillenmektedir:
En basit olarak, kimlik doğal olarak ortaya çıkmaktadır çünkü organizasyonun değerler sistemi yeni bireyleri etkilemektedir. Kimlikler seçilebilir. Yeni bireyler organizasyonun değerlerine uyacak şekilde seçilmektedirler.
Kimlikler çağrışım yapabilir Kimlikler çağrışım yapabilir. Bağlılığa ihtiyacın yoğun olduğu zamanlarda, organizasyonlar gayri resmi sosyalleşme süreçleri uygulayabilir ve resmi doktrinleştirme programlarıyla inanç sistemlerine bağlanmalarını güçlendirir. Kimlik hesaplanabilir. Bireyler inançlara uyumlu olabilir, bunun nedeni basitçe inançlar ile işbirliği yapmak ya da uyum sağlanması için bireylere karşılığının verilmesidir.
MİSYONER ORGANİZASYONLAR Organizasyonların kimlikleri güçlü ve doğal olduğunda gerekli olan koordinasyon sağlanarak yapıya uyum gerçekleştirilmiş olunur. Bu uyumsal yapıyı misyoner olarak adlandırabiliriz. Açık, odaklanmış, ilham veren, farklılaştıran misyon içerir.
Misyoner yapı, farklı düzenlenmiş yapısal özelliklerdir Misyoner yapı, farklı düzenlenmiş yapısal özelliklerdir. Burada organizasyonları bir arada tutan koordinasyon, normların standartlaşmasıdır. Yani, değer ve inançlar organizasyon üyeleri arasında paylaşılır. Bu doğal seçim ya da gayri resmi sosyalleşme süreci içinde olabilir.
Yeni bir eleman örgüte katıldığı zaman kendisine, örgüt için anlamlı ve geçerli olan norm ve değerleri benimsemesi için bir süre tanınmakta ve bu aşamadan geçtikten sonra karar verme sürecinde belirgin bir özgürlüğe sahip olmaktadır. Böylece etkin bir kültürleştirme ile mutlak bir merkezkaçlaşma sağlanmaktadır. Fakat bu kontrol eksikliği anlamına gelmemektedir. Misyoner organizasyonlar politik çatışmaları azaltmaktadır. Misyoner organizasyonlarda tek kabul edilebilir tartışma belirlenmiş ideolojilerin yorumlanmasıdır.
Misyoner organizasyonlarda resmi kural ve düzenleyiciler az sayıda bulunmaktadır. Resmi kontrol yapıları, bürokratik kontrol, hiyerarşi ya da yönetimsel kontrol yok denecek kadar azdır. Misyoner örgütler emir-kumanda ilişkisini yadsımakta ve herkesin kendi uzmanlığı ve becerisi doğrultusunda ve tam şeffaflık altında örgüte en yararlı olacak şekilde çalışacağını kabul etmektedirler. Fonksiyonlar arası bir statü farklılığı yok edilmeye çalışılmaktadır. Stratejik karaların olabildiğince kolektif olarak verilmesine özen gösterilmektedir.
Kibbutz misyoner yapılanmanın klasik örneklerindendir Kibbutz misyoner yapılanmanın klasik örneklerindendir. İsrail'e özgün bir deneydir, ve tarihte gelmiş geçmiş en büyük ortaklaşa toplum hareketlerinden biridir. Kibbutz’un esası, tüm üyelerin genel birleşmesinden oluşur. Haftada bir kez toplanır ve kibbutz hayatının esas konularında karar verirler. Üretimde kibbutizm "herkes kabiliyetine göre yardım etmelidir" ilkesine göre hareket eder. Tüketimde ise bu ilke herkesin ihtiyacına göredir. Temel ihtiyaçlar merkezileşmiş yapılar yoluyla hazırlanan hizmetler tarzında yerine getirilir.
MİSYONER ORGANİZASYON YAPILARI: Devrimci, Dönüştürücü, Manastır-kapalı (cloister) yapılar.
Devrimci yapıya sahip olan misyoner organizasyonlar dünyayı değiştirmeye odaklanmışlardır. Dönüştürücü yapıda ise değişimi direk olarak değil de üyelerini etkileyerek ve onları değiştirerek gerçekleştirmektir. Manastır-kapalı (cloister) yapılar bir şeyleri değiştirmekle çok fazla ilgilenmezler. Üyelerini kendi yaşam tarzlarında devam etmelerini desteklerler. Onların davranışlarını kontrol altına almaya çalışmazlar.
Koordinasyon Mekanizması Kilit Parça Ana Tasarım Parametreleri Merkezileşme Koordinasyon Mekanizması Kilit Parça Ana Tasarım Parametreleri Misyoner Organizasyonlar Normların Standartlaştırılması İdeoloji DURUMSAL FAKTÖRLER TASARIM PARAMETRELERİ DIŞ/ ÇEVRE (ENVIRONMENT) İÇ (INTERNAL) MERKEZ (CENTRE) KOORDİNASYON (COORDINATION) Misyoner Organizasyonlar Basit/Statik İdeoloji Kontrol/ Basit Sistemler / Orta İdeoloji Normların Standartlaştırılması