DUYUSAL HEDEFLER Hazırlayan:Esra BARUT BÖTE-2

Duyusal hedef: Duyusal hedef;sevgi,korku,nefret,ilgi,tutum ve güdülenmişlik gibi duygusal yönlerin baskın olduğu; bireyin özelliklerinin ön planda tutulduğu alandır. Bu alandaki hedef tümcelerinin sonunda, “isteklilik,farkındalık,açıklık,hoşgörülük,adanmışlı k” gibi sözcüklerden biri bulunmalıdır. Duyuşsal alandaki hedeflerin taksonomik olarak aşamalı sınıflandırılması aşağıda verilmiştir:

DUYUSAL HEDEF BASAMAKLARI Alma Tepkide Bulunma Değer Verme Örgütleme Kişilik haline getirme

ALMA Fark etme,ilgilenme,dikkat etme,seçme,ayırt etme,ilgi duyma,seçici olma bu basamağın önemli göstergeleridir. Bu basamakta hedef yazarken, hedef tümcelerinin sonunda “farkındalık, hoşgörülük, dönüklük, seçicilik” gibi sözcüklerden biri bulunmalıdır. Örnek:Trafik kurallarının farkında olma.

Örnek: Labaratuvarda araç ve gereçlerin farkında oluş. Farkında Olma: Bu basamakta nesne veya olgudan gelen uyarıcının farkına varılır. Örnek: Labaratuvarda araç ve gereçlerin farkında oluş. Almaya Açıklık: Kişi uyarıcıyı reddetmez, ondan kaçmaz, tersine ona doğru bir yönelim izler. Örnek: Konuşanı dikkatlice dinlemeye dönüklük. Kontrollü-Seçici Dikkat: Öğrenci birden fazla uyarıcı arasından birinin ya da birkaçını seçebilir. Dikkatini, ilgisinin ona doğru yöneltebilir. Örnek: Alanıyla ilgili yayımları seçmede dikkatli oluş.

TEPKİDE BULUNMA Kişinin bir kurala ve belli bir davranışa tepkide bulunmasıdır. Bu basamakta genellikle ilgiler söz konusudur. Örnek: Trafik kurallarına uymada istekli olma.

Örnek: Eğitim ve öğretim kurallarına uymaya razı oluş. Tepkide Uysallık: Kişi, uyarıcıdan gelen uyarımlara karşı olumsuz bir tepkide bulunmaz, direnme göstermez. Fakat açık bir isteklilik de yoktur. Örnek: Eğitim ve öğretim kurallarına uymaya razı oluş. Tepkide İsteklilik: Kişi uyarıcıya karşıgönüllü bir tepki verir. Örnek: Fen Bilgisi dersinde labaratuvarda deney yapmaya isteklilik. Tepkide Doyum: Kişinin uyarıcıya karşı zevkle, istekle, sevinçle tepki vermesi söz konusudur. Örnek: Sosyal konularla ilgili etkinliklere katılmaktan zevk alış.

DEĞER VERME Kişinin bir değer ya da davranışı kabul etmesi, önem vermesi, takdir etmesi, üstün tutması, bir değere kendini adaması davranışlarını içerir. Bu basamaktaki hedef tümcelerinin sonunda “düşkünlük, süreklilik, adanmışlık” gibi söz öbeklerinden biri bulunmalıdır. Örnek: Trafik kurallarına isteyerek uyma.

Bir Değeri Kabullenme: Kişi nesne,olgu ya da herhangi bir uyarıcıya karşı, değer biçer veya ona belli bir derecede önem verir. Örnek: Öğretmen sınıfa girdiğinde ayağa kalkma gereğini kabulleniş. Bir Değeri Yeğleme: Kişinin değer yargılardan birini diğerine tercih etmesi, onlardan daha üstte tutması söz konusudur. Örnek: Eğitim ortamını temiz tutmayı kendine iş ediniş.

Bir Değere Adanmışlık: Kişi bu basamakta, bir değer için maddi ve manevi gücünü harcayabilir. Başkalarını da bu değerin peşinden sürüklemek için çalışabilir. Örnek: Ailesinin, ulusunun, insanlığın mutluluğu için özveride bulunmaya adanmışlık.

ÖRGÜTLEME Birey başkaları tarafından oluşturulan değerleri ve benimsediği değerleri irdeleyerek aralarındaki ilişkileri inceler ve bir sonuca ulaşır. Son olarak kendi içinde çelişmeyen yeni bir değerler sistemi geliştirir. Örnek: Trafik kurallarına uymada kararlı oluş.

Bir Değerin Kavramsallaştırılması: Hem bir soyutlama hem de bir genelleştirme işidir. Kişi bir değeri kavramsallaştırırken, benimsenen diğer değerlerle arasındaki etkileşimi de göz önünde bulundurur. Örnek: Davranışlarının tutarlılığı konusunda kendini yargılamada kararlı oluş. Bir Değer sistemi Örgütleme: Bu basamakta, kişinin tutarlı bir yaşam felsefesi oluşturmasına yardımcı olmak amaçlanmıştır. Örnek: Meslekî sorunları giderici yeni değerler oluşturmada kararlılık.

KİŞİLİK HALİNE GETİRME Kişiye özgü değerler kurallaşmış, bir karakter görünümü kazanmış ve uyulması zorunlu ilkeler haline gelmiştir.Yani bu değerler “yaşam anlayışı, dünya görüşü” niteliğine bürünmüştür. Örnek: Trafik kurallarına uymayı alışkanlık haline getirme.

Genellenmiş Örüntü: Kişi belli nesne,olgu ya da uyarıcılara karşı birbirine çok yakın tepkilerde bulunur. Kendine özgü değerlere göre davranır. Örnek: Sorunları bilimsel yöntemle çözmeyi bir alışkanlık haline getiriş. Nitelenme: Kişinin karakteri, benliği söz konusudur. Değerler kişice özümsenmiş, onunla özdeşleşmiş, ayrıca kapsam bakımından çok genişlemiş, içerik açısından da zenginleşmiştir. Örnek: Saygı duyulan bir kişiliğe sahip oluş.

TÜRK MİLİ EĞİTİMİNİN GENEL HEDEFLERİ ARASINDA YER ALAN DUYUŞSAL ÖZELLİKLER Atatürk inkilaplarına ve Anayasanın başlangıcında ifadesini bulan Türk Milliyetçiliğine bağlılık Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerini benimseme, koruma ve geliştirme Ailesini, vatanını, milletini sevme ve daima yüceltmeye çalışma Ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş kişilik ve karakter özelliklerine sahip olma Geniş bir dünya görüşüne sahip olma İnsan haklarına saygı Kişilik ve teşebbüse değer verme Topluma karşı sorumluluk duyma Birlikte iş görme alışkanlığı kazanma Kendisini mutlu kılacak ve toplumun mutluluğuna katkıda bulunacak bir mesleğin gerektirebileceği diğer özelliklere sahip olma

Düzeyi Göstergeleri Örnekler 1. ALMA Farkında olma Almaya açıklık Seçici dikkat Bir müzedeki eserlere dikkatle bakma Öğretmenin konuşmasını dinlemeye duyarlılık 2. TEPKİDE BULUNMA Uysallık İstekli olma Sınıfın kurallarına uyma Türkçe dersinde konuyla ilgili tartışmalara katılma 3. DEĞER VERME Kabullenme Adanma Takdir etme Sınıf kurallarına uymaya önem verme Bilimin rolünü takdir etme 4.ÖRGÜTLEME Değerleri kavramsallaştırmışlık Değerle Örgütlenmişlik Sınıf kurallarına uymada kararlılık Bir bilim dergisine abone olma 5. KİŞİLİK HALİNE GETİRME Genellenmiş Örüntü Nitelenmişlik Ülkesine ve milletine sahip oluş Yasalara saygı duymayı alışkanlık edinmişlik

Soru 1: (kpss 2003) Farklı düşüncelere hoşgörülü olma Demokratik ilkelere uyma eğilimi gösterme Düşünceleri yansıtan bir kompozisyon yazma Buz pateninde yeni bir hareketi kolayca uygulama Eğitim için yeni bir eğitim modeli geliştirme Yukarıdakilerde hangileri, duyuşsal alanla ilgili hedeflere örnektir? A. Ive II B. II ve III C. IV ve V D. I, II, ve III E. III, IV ve V Cevap:A

Soru 2: (kpss 2002) Aşağıdakilerden hangisi,eğitimin hedefleriyle ilgili sınıflada duyuşsal alan içinde yer alır? A. Bir müzik aleti çalma B. Toplama işlemi berisi C. Bilgisayarda “kelime işlem” programını kullanma D. Topluluk karşısında konuşma E. Fen ve Teknoloji’ye yönelik tutum Cevap:E

Soru 3: (kpss 2008) Türk Millî Eğitimi yurttaşlarına, Topluma karşı sorumluluk duyma, Geniş bir dünya görüşüne sahip olma, Hür ve bilimsel düşünce gücüne sahip olma genel hedefleri kazandırılmak istenmektedir. Yukarıda belirtilen davranışlar, Bloom’un taksonomisine göre aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? A. Duyuşsal-duyuşsal-bilişsel B. Duyuşsal-bilişsel-psikomotor C. Duyuşsal-bilişsel-duyuşsal D. Bilişsel-duyuşsal-psikomotor E. Bilişsel-bilişsel-duyuşsal Cevap:A