Konya Gelişim Gurubu Otomotiv Sektör Toplantısı MÜSİAD Konya Şubesi Konya Gelişim Gurubu Otomotiv Sektör Toplantısı Cuma 25.07.2008

Uluslararası Sanayii Sınıflandırması (ISIC) kapsamında otomotiv sanayii; çekici, kamyon, kamyonet, karavan, midibüs, minibüs, otomobil, otobüs, treyler, iki ve üç tekerlekli araçlar ve yan sanayi ürünlerini içermekte olup, karayolu taşıtları imalatı sanayii veya motorlu taşıtlar imalatı sanayii olarak da adlandırılmaktadır.

Otomotiv sektörü kendisi dışında, demir ve çelik, lastik ve plastik, dokuma, cam, boya, elektrik ve elektronik gibi birçok sektörle direk ilişkisi ve pazarlama, tamir, bakım ve yedek parça satışları, finansman ve sigortacılık gibi pek çok sektörde yarattığı geniş iş hacmi nedeniyle de ekonomilerde sürükleyici bir özelliğe sahiptir. Sektör, savunma sanayinin gelişmesinde ve teknolojik düzeyin yükselmesinde temel oluşturmaktadır.

Motorlu taşıt aracı; niteliği, malzeme yapısı, prosesi, teknolojisi ve üretim yeri farklı olan 5.000 dolayında parça grubunun, ortak kalite yönetimi ve verimlilik anlayışı ile üretimi ve bir araya getirilmesi ile ortaya çıkmaktadır.

Bir motorlu aracın üretimi ve trafiğe çıkabilmesi için güvenlik, trafik ve çevre ile ilgili 50 dolayında küresel teknik mevzuata uyumu ve bunun belgelendirilmesi zorunludur. Pazardaki yoğun rekabet nedeni ile müşteri tatmini ancak teknolojik gelişme ile sağlanmaktadır. Bu nedenle sektörde, yoğun AR-GE ve sürekli gelişme esastır.

Temeli 1950’lerde atılan Türk Otomotiv Sanayinde Türkiye, üretim merkezi olarak Batı Avrupa’ya karşı göreceli üstünlükleri olmasına rağmen; Doğu Avrupa ve Uzakdoğu ülkelerinin hammadde, enerji ve işgücü maliyeti açısından Türkiye’ye karşı üstünlüğü, gelecekte üretim merkezi olma özelliğini tehdit etmektedir.

Kompleks üretim metotları ve 1000’lerle ifade edilen parça sayısı entegre ana tesislerden ziyade ana sanayii ile takım halinde çalışan çok sayıda yan sanayi tesislerinin sektöre kazandırılmasını gerektirmiştir.

Giderek zorlaşan rekabet koşulları, düşük kar marjları, ürün çeşitliliği ancak uyum içinde çalışan ana sanayi ve yan sanayi iş birliği ile ekonomik sonuçlar doğurabilir. Türk otomotiv yan sanayi tamamı yabancı ana sanayi ile sosyal, kültürel ve ekonomik farklılıklara rağmen giderek gelişen ilişkiler içinde olmuş ama henüz istenen seviyelere gelememiştir.

Türk yan sanayisinden tedarik edilen ürünler gerek nitelik gerekse nicelik bakımından düşük seviyelerde kalmış bu da yan sanayimizin ekonomik ve teknolojik gelişimini yavaşlatmıştır. Bu bağlamda ana sanayileri yerli yan sanayiye bağlayan hukuksal düzenlemelerdeki eksiklik ve güven problemi de gözlenmektedir.

Konya'da otomotiv sektörü, ihracatın önünü açan lokomotif bir sektördür. Marmara bölgesinde doğal olarak oluşan yan sanayi girişimlerine Konyalının dahil olma mücadelesinin bir ürünüdür. 80 değişik alanda üretim yapılan Konya'da, 1000 kadar firma ile başı çeken sanayi dalı otomotiv sanayiidir.

Özelleştirilmesinin ardından 750 çalışanıyla yıllık üretimi 350 traktörden, 260 çalışanı ile ayda 450 traktöre çıkan TÜMOSAN'ın Konya'da bulunması da Konya için ayrıca avantaj sağlamaktadır.

Konya Ticaret Odası'nda otomotiv sanayi sektörünün farklı kollarında 463, oto yedek parça toptan ve perakende satanlar grubunda 419, oto bayi, acenteleri ve galericileri grubunda toplam 275 firma kayıtlı bulunmaktadır.

Konya Sanayi Odası'na otomotiv sektöründe kayıtlı 150 dolayında firma bulunmaktadır. Bu firmalar bir çok özel, üç tanede organize sanayi olmak üzere farklı sanayi bölgelerine dağılmıştır.

Konya otomotiv yan sanayisi, ülkemizde imal edilen taşıt araçları için gerekli olan parçaların % 80'ini karşılayabilecek düzeye gelmiş bulunmaktadır.

Bugün Konya’da yaklaşık 500 milyon dolarlık yedek parça üretilmektedir, Konya’daki firmaların % 64,1' i doğrudan ve dolaylı olarak ihracat yapmaktadır, üretilen malların büyük bir bölümü başta Avrupa Birliği (AB) olmak üzere, Güney Amerika, Afrika, Ortadoğu, Türkî Cumhuriyetlere ihraç edilmektedir.

Firmalarımızın büyük bir bölümü otomotivde dünya devlerine parça vermektedir. Bunların % 30'u uluslararası pazarlarda kabul gören ve ihracat için sahip olunması zorunlu olan kalite belgelerine sahiptir.

Üretim kalitesinin daha da arttırılması ve belgeli üretici sayısının artması Konya otomotiv sanayi için çok önemlidir ve teşvik edilmelidir. Ar-Ge ve kalite kontrol alanlarında yatırımda zorlanan yan sanayii bu alanlarda teşvik edilmeli bu alanlarda ana sanayii den know-how transferi her iki tarafa da cazip hale getirilmelidir.

Konya’da otomotiv sanayii, yaklaşık olarak ekonomiye yılda 3 Konya’da otomotiv sanayii, yaklaşık olarak ekonomiye yılda 3. 6 milyar dolar katma değer, en az 3 milyar dolar ihracat geliri sağlayabilecek ve 450 milyon dolar yatırım yapabilecek potansiyele de sahip bulunmaktadır.

Konya, kısa zamanda ana sanayi yatırımı çekmeli ve yan sanayisine ivme kazandırmalıdır..

Limana olan uzaklık dikkate alınırsa Konya da ağır nakliye araçlarının üretimi, iş makinelerinin üretimi, kamyon üretimi, otobüs üretimi, (direk otomotiv sektörünün içinde yer almasa da) hızlı tren, tramvay ve metro vagonlarının üretimlerinin desteklenmesi daha rantabl olacaktır.

Günümüzde kurumsallaşma, yeni finansman ve yönetim teknikleri daha da önemli hale gelmiştir. Firmaların bu alanlarda gelişmesi için alacakları denetim ve danışmanlık hizmetleri teşvik edilmeli. Artan iş gücü maliyetleri ve iş kanunu Türkiye’nin genelini olduğu gibi Konya yan sanayiini de olumsuz etkilemektedir. İş kanunu acil revize edilmelidir.

Ayrıca emek yoğun başlayan üretim sisteminden , ölçek ekonomisine yönelik seri üretim sistemlerine geçiş için alt yapı hazırlanmalı ve teşvik edilmelidir.

Konya Otomotiv Sektörünün Swot Analizi

Kuvvetli Yönler Esnek üretim yeteneği, parça çeşitliliği, düzenli organize sanayileri, iklim, ucuz yaşam, geniş topraklar, merkezi coğrafi konum.

Zayıf Yönler Limanlara olan uzaklık Limanlara direk, kesintisiz demir yolu hattının olmaması Ana sanayilere olan uzaklık

Fırsatlar Gelişmeye müsait üretim tesisleri Gelişen teknoloji ile beraber dünya ya hızla entegre olabilme şansı Üniversite sanayi iş birliğinin arttırılması Markalaşma Marmara bölgesinde artan maliyetler.

Tehditler Uzakdoğu’dan gelen ucuz ürünler Ülke genelinde maliyetlerin artması Dışa bağımlılık Yerli ana sanayiinin yetersiz olması Kalifiye eleman problemi.

Otomotiv Sanayinin Sorunları

Devletin Konya da, sektöre yönelik kalıcı ve tutarlı bir politikasının olmaması, bunun neticesinde de sektörün gelişimine yönelik strateji ve vizyon eksikliği. Hammadde fiyatlarındaki istikrarsızlığa karşı üretici spekülasyonlara karşı korunmalı Konya da bir demir çelik tedarik merkezi kurulmalıdır. Opsiyon borsalarının kullanımı teşvik edilmelidir.

Ucuz girdilerle üretim yapan Uzakdoğu ülkelerinin ürünleri üreticimizi çaresiz bırakmaktadır. İthal mamulde kontrol eksikliği ; Hammadde fiyatına satılan yabancı menşeli ürünler incelenmeli, kalitesiz ürün girişi engellenmelidir. Enerji maliyetleri; genel enerji maliyetleri düşürülmeli, enerji tasarrufuna yatırım yapan firmalar teşvik edilmeli, elektrikte TRT payı kaldırılmalıdır.

Sermaye yetersizliğine karşı kaliteli finansman kaynaklarına ulaşmak için yapılan araştırma ve danışmanlık hizmetleri teşvik edilmeli, ihracata yönelik finansmanda EXIMBANK ve diğer ilgili kuruluşların etkinliği arttırılmalıdır. Kayıt altına giriş teşvik edilmeli, KDV oranları düşürülmeli, vergi mevzuatında masraf kalemleri kapsamı genişletilmelidir. Kayıt altında çalışan firmalar haksız rekabetten korunmalıdır.

Yerli onay firmalarının akreditasyon yetkileri genişletilmeli, tüm belgeler yerli onay firmaları tarafından verilebilmelidir. Akreditasyon maliyetleri düşürülmelidir. Kalifiye eleman temini içim meslek liseleri ivedi bir şekilde yeniden yapılandırılmalı, firmalar iç eğitime teşvik edilmelidir. Üniversite sanayii işbirlikleri teşvik edilmeli, her iki tarafında menfaatini koruyan düzenlemeler getirilmelidir.

Marka bilinci; markalaşma teşvik edilmeli, firmaların ortak kullanabilecekleri danışma merkezleri kurulmalıdır. Bu bağlamda otomotiv sektöründe ulusal kimlik çalışmaları yapılmalıdır. Atıl kapasite; fason üretim kültürü teşvik edilmeli, tedarikçi ve alıcıların menfaatlerini koruyucu düzenlemeler geliştirilmelidir

Hukuksal problemler; Sanayi ve Ticaret Odalarının hukuk birimleri aktif olarak kullanılmalı, gerek yurtiçi gerek yurtdışı anlaşmazlıklarda hızlı ve etkili çözümler üretilmelidir. Ana sanayilerin yan sanayii ile ortak AR-GE, kalite kontrol girişimleri desteklenmeli, yan sanayinin yatırımını ve ölçek ekonomisine ulaşmasını destekleyen ana sanayi üreticileri teşvik edilmelidir.

Endüstriyel tasarım, patent ve uluslar arası standartlara yeteri kadar uyum sağlanamaması. Döviz ve faiz politikası; Reel sektörün gelişimini öncelik edinmiş bir döviz ve faiz politikası işletilmelidir.

Firmaların finans, yönetim, üretim gibi konularda danışmanlık ve denetim hizmetleri alması teşvik edilmelidir. İşçi ve işveren arasındaki ilişkiler her iki taraf içinde etik kurallara bağlanmalı, firmalar arası transferlerde gizlilik ve insana yatırım maliyetleri koruma altına alınmalıdır.

Konya Gelişim Gurubu Otomotiv Sektör Toplantısı MÜSİAD Konya Şubesi Konya Gelişim Gurubu Otomotiv Sektör Toplantısı Cuma 25.07.2008