Submandibuler Gland Anatomi ve Fizyolojisi Dr.Levent DEREKÖYLÜ
Submandibuler gland neoplazilerinin %50 si malin, %50 si selimdir. Tükrük bezi taşlarının %83’ ü submandibuler gland kaynaklıdır. Salgısı daha visköz, mukustan daha zengin ve kanalının kıvrımlı ve yukarıdan aşağıya doğru seyri Soliter Radyoopak Genellikle kanalın içinde yerleşimli
Cerrahi sıklıkla rekürren ve kronik sialadenit ve sialolitiazis nedeniyle yapılır. Kronik inflamasyona bağlı glandın büyümesi, primer neoplastik hadise veya periglandüler lenf nodu büyümelerini ayırdetmek her zaman kolay değildir.
Parotis: pür seröz & yağlı Submandibuler: mixt seröz %10 müköz Sublingual: mixt muköz Stroma: Plasma hüc. +Lenfositler sec. IgA
Tükrük Üretimi Su(%99.5) Protein, glikoprotein Elektolitler Potasyum(x7) Bikarbonat(x3) Ca, Cl, Fosfor, Üre Sodyum (x1/10) pH: 5.6 -7
Parasempatik Sempatik CN VII → Chorda timpani → Submandibuler gang. Abondan, sulu saliva Amilaz’ da azalma Sempatik Süperior servikal ganglion Organik ve inorganik maddelerden zengin visköz saliva Amilaz’ da artış
1-1.5 L/gün (1 cc/dk) ort. 0.001- 0.3 ml/dk bazal Uyarılmamış faz ⇨ Submandibuler bez Uyarılmış faz ⇨ Parotis Sublingual & minör Musin
Submandibuler üçgende yerleşimli Submaksiller Gland Submandibuler üçgende yerleşimli Digastrik kas anterior ve posterior karnı Mandibula’ nın inferior kenarı Mandibuler ramusun inferomedialinde ve mandibula alt kenarının posteriorunun kısmen üstünde kısmen de altında yerleşmiştir.
KOMŞULUKLARI Ön: Digastrik ön karnı, Milohiyoid kas Arka: SKM, Common facial ven,Stilohiyoid kas, Digastrik arka karnı, stilomandibuler lig., Arka-Üst: Anterior facial ven Yukarı: Mandibula alt kenarı, A. Facialis,Marjinal mandibuler dal Taban: Hiyoglossus kası, N.Lingualis ,CNXII Aşağı: Hiyoid kemik büyük boynuzu
Mylohyoid kasın posterioru nda ‘C’ şekli oluşturur. Süperfisyal ve derin loblar Derin lob daha büyük Marginal Mandibuler dal platismanın derininden, Submandibuler glandın süperfisyalinden geçer. Kapsül: derin servikal fasyanın yüzeyel tabakasının devamı
Wharton kanalı Glandın medial yüzünden(derin lob) çıkar Milohiyoid ve hyoglossus kasları arasında seyreder Ağız tabanının önünde lingual frenulumun lateraline açılır → Sublingual karankula Bitiminde sublingual bez ile temastadır Uzunluğu: 4-6 cm CN XII ve N.Lingualis arasında seyreder
Lingual Sinir: N.Mandibularis’ in dalı Aşağı doğru inerken C.Timpani (Genikulat gang.dan tat duyusu ve parasempatik lifler) birleşir. CN V den duysal lifler Submandibuler kanal ve sublingual bez arasında seyreder.
N. Hipoglossus: Hiyoid kemik üzerinde oksipital arterin SKM dalının etrafında dönerek stilohiyoid ve digastrik kas arka karnı arasından geçerek submandibuler bezin altına doğru ilerler. Hiyoglossus kası ve milohiyoid kas arasındaki yarıktan geçerek sublingual boşluğa ulaşır. Ağız tabanına doğru ilerlerken N. Lingualis eşlik eder.
Marjinal Mandibular Dal: Gland ve platisma arasında identifiye edilir. Angulus mandibula nın altında ve glandın kapsülün üstünde seyrederken mandibula gövdesinin üzerinde yukarı ve ileri döner, ağız köşesinin depresör kası altında kaybolur. Mandibula alt kenarından değişik mesafelerde olabilir.
Fasyal arter (Ext. Maksiller Arter) Ext. Carotid arterin anteriorundan çıkar. Stilohiyoid ve digastrik posterior karnı arasından üçgene girer . Glandın derinindeki bir oluktan seyrederek mandibula ve gland arasından yüze doğru yükselir. Mandibulanın alt kenarında çentik oluşturur. Anterior fasyal venin önündedir. Fasyal arter etrafındaki perivasküler lenf nodları kanser cerrahisinde mutlak çıkarılmalı!..
Anterior Fasyal Ven: Glandın yüzeyindedir. Fasyanın altında seyrederek com. Fasyal veni oluşturmak üzere Post. Fasyal ven ile birleşir. İnternal Juguler vene boşalır. Marjinal Mandibuler dalı korumak için mandibula alt kenarının 2-3 cm. altından veni bağlamak ve yukarı asmak önemli !..
Arteryel: A. Facialis ‘in Submental dalı Venöz: Anterior Facial Ven İnervasyon: Superior Cervical Ganglion (sempatik) Submandibular Ganglion → C. Timpani → N. Lingualis- CN VII (parasempatik) Arteryel: A. Facialis ‘in Submental dalı Venöz: Anterior Facial Ven Lenfatik: Derin Servikal ve Juguler zincir Facial arter etrafındaki nodlar !..
Submandibuler Kalkulus
TEŞEKKÜR EDERİM