Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. RACE Turkey Raising Awareness & Corporate Employment opportunities for people with disabilities “Türkiye’de Engelliler İçin Farkındalığı ve Kurumsal İstihdam Fırsatlarını Artırma Projesi (RACE),” Projesi 1 Kasım 2011 – 30 Ekim 2013 November 1, 2011 – October 30, 2013

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Genel Amaç ve Hedef Kitle Engellilerin istihdama entegrasyonu için çalışan kamu kuruluşları, mesleki eğitim öğretim verenler, danışmanlar İstihdam Sektörü İşverenler ve istihdam sektöründe çalışanlar, sahada çalışanlar Genel Amaç Engellilerin açık işgücü piyasasına aktif katılımlarını sağlamalarında yardımcı olmak Politika yapıcılar ve karar vericiler

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Proje Ortakları / The Project Partners Turkey Belgium Italy France Austria

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Genel Amaç, Hedef Kitle ve Proje Hedefleri Engellilerin istihdama entegrasyonu için çalışan kamu kuruluşları, mesleki eğitim öğretim verenler, danışmanlar İstihdam Sektörü Genel Amaç Engellilerin açık işgücü piyasasına aktif katılımlarını sağlamalarına yardımcı olmak Politika yapıcılar ve karar vericiler İşverenler Rehberi İyi Uygulamalar Katoloğu Politika Yapıcılara Öneriler Katoloğu Farkındalık artırmak, uzmanlık desteği vermek için; Eğitim Materyalleri ve Müfredatı Pilot Eğitimler Video Destekli İstihdam Modeli’ni Türkiye’ye ve İtalya’ya transfer etmek için; Web sitesi Proje tanıtım broşürü Proje bilgilendirme broşürü CD Araçlar Politika yapıcılarla toplantılar İşverenlerle toplantılar Final Konferans Etkinlikler; farkındalık artırma ve diğer amaçlı

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. WP6 WP4 WP 5 Yöntem / Methodology PROJE ÇALIŞMA PAKETLERİ WORK PACKAGES UYGULAMA TAKVİMİ WP 1 Materyallerin ve Araçların Transferi,Adaptasyonu ve Geliştirilmesi Transfer, Adaptation & Development of Tools 11/ /2012 WP 2 Pilot Eğitim Pilot Testing 10/ /2013 WP 3 Politika Belirleme ve Öneriler Geliştirme Çalışmaları Policy Research & Recommendation Development 11/ /2012 WP 4 Değerlendirme ve Kalite Güvence Evaluation and Quality Assurance 11/ /2013 WP 5 Yaygınlaştırma ve Duyurma Dissemination&Valorization 11/ /2013 WP 6 Proje Yönetimi Project Management 11/ /2013 WP1 WP2 WP3

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Gerçekleşen Durum Engellilerin istihdama entegrasyonu için çalışan kamu kuruluşları, mesleki eğitim öğretim verenler, danışmanlar İstihdam Sektörü Genel Amaç Engellilerin açık işgücü piyasasına aktif katılımlarını sağlamalarına yardımcı olmak Politika yapıcılar ve karar vericiler İşverenler Rehberi İyi Uygulamalar Katoloğu Politika Yapıcılara Öneriler Katoloğu Farkındalık artırmak, uzmanlık desteği vermek için; Eğitim Materyalleri ve Müfredatı Pilot Eğitimler Video Destekli İstihdam Modeli’ni Türkiye’ye ve İtalya’ya transfer etmek için; Web sitesi Proje tanıtım broşürü Proje bilgi- lendirme broşürü CD Araçlar Politika yapıcılarla toplantılar İşverenlerle toplantılar Final Konferans Etkinlikler; farkındalık artırma ve diğer Valorizasyon; İlk uygulamaların başlatılması Materyallerin kamu kurumlarınca sahiplenilmesi Valorizasyon; Sürekli iletişim, Yaygınlaştırma, etkinlik ve organizasyonlara katılım E- mektup İletişim ağı Konferans Seminer Yayınlar

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Yaygınlaştırma Çalışmaları Yaygınlaştırmada üç amacımız vardı ve bu amaçlar gerçekleştirildi; a- RACE Projesi ve proje ürünlerini yaygınlaştırma; broşür, el broşürü, e-mektuplar, yüzyüze görüşmeler, çeşitli etkinliklerde/kongrelerde stantlar kurarak, üçüncü tarafların web sitelerinde haberler, üyelerine epostalar, gazete haberleri, forumlar, dergilerde yayınlar, direk epostalar, proje ürünleri, web sitesi, video ve CD ler aracılığı b- Engellilerin istihdam sektörüne dahiliyeti, istihdamlarının sürekliliği ile ilgili farkındalık artırma; işverenlerle toplantılar, pilot eğitimler, politika yapıcılarla toplantılar, kapanış konferansı, üçüncü tarafların kongre ve konferanslarında stantlar, oturumlar, yazılı materyaller, proje ürünleri, ve CDler aracılığı ile c- Destekli istihdam modelini Türkiye’ye ve İtalya’ya transfer etmek; uarlanmış ve geliştirilmiş eğitim materyalleri, müfredat programı, pilot eğitimler, final konferansta oturumlar aracılığı ile Hangi ülkelerde yaygınlaştırma yapıldı? •Almanya, İngiltere, Yunanistan, Kosova, Macaristan, Slovenya, Estonya, Bulgaristan, Danimarka, Sırbistan, Romanya, Kıbrıs, İtalya, Fransa, Belçika, Türkiye, Avusturya’da çeşitli konferans, kongre, forum ve seminerlerde proje tanıtıldı, yüzyüze kontaklar kuruldu, stantlar açıldı. •EASPD(9000) e-yayınları ile ve ASPHI(1500) dergisinde üç haber yayınlayarak üyelerine düzenli olarak proje hakkında bilgi verdi. Yaklaşık hesaplarla ülkemizdeki hedef kitlesinde yer alan kişiye (kurum, kuruluş, işveren yönetici ve uzmanlara), AB içinde 25000’e yakın kurum/STK/işveren temsilcisine ve AB dışında 3000’e yakın kurum/STK temsilcisine ulaşıldı.

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Yaygınlaştırmadan Öğrendiklerimiz •Proje yönetimi ve ortakların etkin çalışmasını sağlamak •Hedef kitleyi çok net olarak belirleme •İyi bir iletişim veri tabanı oluşturma ve sürekli güncelleme •İletişim yönetimi; -İletişime geçtiğiniz hedef kitlenin kültürüne dikkat edin; örn. kamuda yazılı kültür, özel sektörün bir kısmında telefon bir kısmında eposta, -İlk kontağa geçtiğinizde birebir görüşme veya telefon açma, -Toplu eposta göndermektense zaman zaman bireysel eposta gönderme, -Etkinlikler sonrası teşekkür epostaları, -Proje çıktılarını sadece elektronik ortamda değil posta ile de gönderme •İlgili kongre ve konferanslara katılma, stantlar açarak projenin duyulmasını sağlayarak sonraki etkinliklere katılımı artırma, üçüncü tarafların duyurular yapması için altyapı hazırlama •Kilit yaygınlaştırıcılarla kazan-kazan çalışması •Hedef kitleniz arasında diyaloglar kurulmasını teşvik etme •Projede bazı ödül veya ilgi çekici konular yerleştirme;örneğin pilot eğitim katılımcılarına sertifika, sertifika töreni Başarılı proje faaliyetleri ve nitelikli proje ürünleri, yaygınlaştırma faaliyetlerinizde büyük kolaylık getirir.

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Başarılı Yaygınlaştırma Faaliyetleri Ne Sağladı? •Proje yönetimimiz kolaylaştı; Projenin tüm etkinliklerinde hedeflenen katılımcı sayılarını aştık •Projede ürettiğimiz çıktılar hedef kitleye ulaştırıldı ve projenin özel ve genel amacı gerçekleştirildi •Ortaklar arasında başarıyı paylaşma kültürünü yerleştirdik ve çok uyumlu bir ortaklık süreci yaşadık •İlgili kurum ve kuruluşları, şirketleri de projeye başından dahil ettiğimiz için, diyaloğu hiç koparmadığımız için onların kapanış konferansına katılma istekleri hatta programda/çalıştaylarda yer alma istekleri arttı. Böylece adeta her biri projemizin bir temsilcisi oldular. •Sonraki projelerde iyi bir veri tabanımız ve diyaloglarımız oluştu

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Yaygınlaştırmada Yaşadığımız Sorunlar •İşadamları derneklerinin bir kısmı, projenin ilk duyurularını ve pilot eğitim duyurularını web sitelerinde ve/veya üyelerine yaptıkları halde kapanış konferansını yayınlamadılar •İŞKUR Genel Müdürlüğü üst ve alt kademelerde değişiklikten dolayı iletişim sürecinde sorunlar yaşandı •Proje başından itibaren dahil ettiğimiz hedef kitle temsilcilerinin bir kısmı, proje sonuna doğru örneğin kapanış konferansında daha fazla dahil olmak ve kendi görünürlüklerini dahil etmek istediler. Ana ortak organizatörlerle bu durumu yönetemedik. O nedenle duyuru ve yaygınlaştırmalarda projenin son faaliyetinde destek olmadılar (kazan-kazan çalışmasını son dakikaya kadar sürdüremedik). Buna rağmen, proje tamamlandıktan sonra iletişimde bulunduğumuz ve yaygınlaştırmada destek versin veya vermesin tüm taraflara ayrı ayrı teşekkür mesajı gönderdik.

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Proje detayları

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Projenin Hedefleri •Bu alanda üretilmiş bilgiyi ve AB’ndeki en iyi uygulamaları aktarmak, Conversion ve Pass it on Projeleri kapsamında oluşturulmuş eğitim materyallerini Türkiye’ye ve İtalya’ya özgü hale getirerek adapte etmek ve geliştirmek, •Engelli istihdamı ve iş dünyasına entegrasyonu konusunda, Türkiye’deki karar alıcı ve politika yapıcıları oluşturulan materyaller ve uzmanlıkla desteklemek, •Engellilerin hayata ve özellikle iş dünyasına katılımlarını artırmak için, uygulanan politikaların iyileştirilmesi için ilgili kurumların, vatandaşların farkındalıklarını artırmak •Engellileri açık işgücü piyasasında desteklemek için, -bu projede oluşturulmuş eğitim materyalleri ve pilot eğitimler aracılığı ile- bu alanda çalışan yönetici ve kilit çalışanların, “destekli istihdam modelini” uygulamalarını sağlamak, bu sisteme geçişi başlatmak •Türkiye’de yardım masası oluşturaral sürdürülebilirliği sağlamak

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Proje Çıktıları Destekli İstihdam Eğitim Materyalleri Eğitim müfredatları oluşturuldu. Temel eğitim materyali geliştirildi; Öncelikli doküman Eğitim materyalleri transfer edildi, adapte edildi, Türkiye ve İtalya ihtiyaçlarına uygun olarak adapte edildi Eğitim materyalleri 3 dilde hazırlandı; İngilizce, Türkçe ve İtalyanca Adaptasyon kaynağı; Pass It On, Conversion, Iam2003, ATLAS Pilot Eğitimler-Eğiticinin Eğitimi -44 saat sınıf içi eğitim, 14 saat kendi kendine çalışma ve proje çalışmaları -Yerel/uluslar arası eğitmenlerle -Türkiye ve İtalya’da -Kamu/yerel yönetim/özel sektör/STK lardan toplam 39 tam katılımcı (23:Türkiye, 16:Italya) -Başarılı katılımcılara eğiticinin eğitimi sertifikası

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Proje Çıktıları / Project Results İşverenler Rehberi Engellilerin işyerine başarılı şekilde entegrasyonunu sağlamak için iş dünyasını desteklemek üzere hazırlanmış rehber İyi Uygulamalar Kataloğu Kapsamlı araştırmaların ardından politika ve alan uygulamalarından seçilmiş 15 iyi uygulamayı içeren katalog Politika Yapıcılarla Toplantılar Türkiye’de ve Belçika’da toplam 18 katılımcı ile Politika Yapıcılara Öneriler Katoloğu İşverenlerle Toplantılar 5 ülkede 5 oturumda 120 işverenle toplantı DvD ve Video Proje çıktılarını yaygınlaştırmak ve destekli istihdam uygulamalarının gelişimini sağlamak için

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Eğitim Modülleri / Training Modules İki ana modülden oluşan eğiticinin eğitimi programında alt modüller şöyledir; Destekli İstihdam •Destekli istihdam ve bu modelin bakış açısı •Bireylerin kariyer planlamaları ve gelişimleri için desteklenmesi •Destekli istihdamı işverenlere benimsetmek •İş bulmayı desteklemek •Başarılı iş ilişkilerini desteklemek Başarılı Destekli İstihdam Uygulamaları için Değişim Yönetimi •Değişimi anlamak •Paydaş analizi •Değişimin insan yönüyle baş etmek: direnç •İşletmelerde etkin etkileşim •Paydaşları yönetmek •Uygulamayı planlamak: Destekli istihdam için değişim yol haritası The train the trainer programme is composed of two sub modules Supported Employment •Supported employment and its underpinning ideology •Supporting individuals to plan and develop careers •Promotion of supported employment to employers •Supporting job-finding •Supporting successful working relationships Change Management For Successful Supported Employment Applications •Understanding change •Stakeholder analysis •Dealing with the human side of change: resistance •Effective interaction in organizations •Managing stakeholders •Planning implementation: the change •Roadmap for supported employment

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Web Sitesi •3 dilde; Türkçe, İngilizce, İtalyanca •Ortaklar arası proje yönetim platformu ve e-öğrenme platformu ayrı bölümlerde •Tüm proje bilgileri, çıktıları ve haberlerini içermekte •Türkçe bölümüne direk geçiş imkanı;

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Özellikle teşekkür ederiz •Politika yapıcılarla toplantılarımıza katılan kurumlara •Beş ülkeden “İşverenler toplantısı” katılımcılarına •Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne •Kocaeli İŞKUR’a •İŞKUR Genel Müdürlüğü’ne •ILO’ya •Avrupa Komisyonu’na •Türk Ulusal Ajansı’na •Ve Proje Ortaklarımıza

Bu belge Avrupa Birliği’nin mali katkısı ile hazırlanmıştır. Bu belgenin içeriğinden sadece yayınlayan kuruluş sorumludur ve bu içerik herhangi bir şekilde Avrupa Birliği’nin görüş ve tutumunu yansıtmaz. Projede Göze Çarpan Başarılar  Kamu kurum ve kuruluşlarının projeye ilgisi (politika yapıcılar); Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İŞKUR, TOBB, TBMM, Kocaeli İŞKUR  İşveren temsilcilerinin ve işverenlerin projeye ilgisi İstanbul Ticaret Odası, Kocaeli Sanayi Odası, Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası, pek çok işadamları dernekleri, pek çok ulusal ve uluslar arası özel şirketler  Uluslar arası kuruluşların projeye ve proje ürünlerine ilgisi ILO, ILO üyeleri, 15000’in üzerinde işverenler ve engelli kuruluşları. Proje konferansına 153 yabancı katıldı  Destekli İstihdam Modeli’nin Türkiye’ye ve İtalya’ya transferi Destekli İstihdam Modeli, istihdam sektöründe literatüre girdi Eğitim materyalleri Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü websitesinde yayınlandı Kocaeli İŞKUR, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Kadıköy Belediyesi modeli pilot eğitimlerin ardından işlem süreçlerine dahil ettiler Uluslar arası engelli istihdam konferansında ayrı başlıklar olarak çalıştaylarda aktarıldı İtalya’da eğitimlerin bölgesel yetkili kurumlarla birlikte tekrarı için planlar yapıldı Video; destekli istihdam modelinin ülkemizdeki ilk uygulamalarını da içermiştir Pilot eğitim sertifikalarını alan eğiticiler, gönüllü eğitici olarak çalışabileceklerini belirtmişlerdir.  RACE Konferansı, ülkemizde ilk “uluslar arası engelli istihdam konferansı” na dönüştürüldü ve çeşitli kuruluşlarla birlikte 300’ün üzerinde yerli ve yabancı katılımcı ile gerçekleştirildi.  Çok sayıda internet sitesi, forum ve yerel gazetelerde haberler