4 YILLIK SÜREÇTE TOPLAMA AYIRMA TESİSLERİNİN ROLÜ

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
TEHLİKELİ ATIK BEYAN SİSTEMİ (TABS)
Advertisements

İlkim Yiğit Gen.Mdr.Yrd..
TÜRKİYE DEKİ TOPLAMA AYIRMA SİSTEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Denetim Komisyonu Erkan Karaarslan.
KARAYOLU TAŞIMA YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Enerji Verimliliği ve Enerji Kimlik Belgesi (EKB)
T.C. İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRE BAŞKANLIĞI ATIK YÖNETİMİ MÜDÜRLÜĞÜ İMHA İŞLEMLERİ.
ATIK İLAÇLARIN İMHASI Uzm. Dr. Cenk COŞKUN
ODUNPAZARI GERİ KAZANIM PROJESİ
R.Gazete No R.G. Tarihi: İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hekimliği.
EVSEL KATI ATIK TARİFELERİ
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNE SAĞLANAN DESTEK UNSURLARI
Elektrik Piyasası Kanunu
1 IFRS’de Yorum Olanağı : IFRS için Ölüm Öpücüğü mü yoksa Başarıya Giden Yol mu? Prof. Dr. S. J. Maijoor (AFM)
MEVZUAT Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Ambalaj Atıklarının.
Millî Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü
2011 YILI BAŞLICA ÇALIŞMALAR Sayılı “Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması Ve Uygulanmasına Dair Kanun” ve Yapı Malzemeleri Yönetmeliği.
E Y L E M 5. 1 Gençlerin ve Gençlik Politikalarından Sorumlu Olanların Toplantıları PROGRAMI.
TEHLİKELİ ATIKLARIN YÖNETİMİ
Belgelendirme Usul ve Esasları Eğitimi
AMBALAJ ATIK YÖNETİMİ Kocaeli Sanayi Odası.
KAMUDA İÇ KONTROL SİSTEMLERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
ÇEVKO ‘nun Sorumlulukları ve Belediyelerle Çalışma Sistemi
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Nüket YETİŞ’in Takdimi , İstanbul.
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (Üretici Sorumluluğu)
ATIK YÖNETİMİNDE ENVANTER VE ONLINE UYGULAMALAR ATIK YÖNETİMİ UYGULAMASI (TABS, MOTAT, KDS) Arzu NURAY Şube Md. V.
Valiliklerde AB İşleri İçin Kapasite Oluşturulması Projesi VABpro KAPASİTE GELİŞTİRME FAALİYETLERİ TEKLİF ÇAĞRISI Proje Uygulama Başkanlığı 26 Haziran.
Türkiye’de Atık Yönetimi
T.C. İZMİR VALİLİĞİ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Burak BÜYÜKKUŞOĞLU* Rekabet Başuzmanı Rekabet Kurumu
T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI BOLU İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ AR-GE BÖLÜMÜ PROJELER KOORDİNASYON EKİBİ LdV Mesleki Eğitim Programı Ortaklık Projeleri (
AB-TÜRKİYE ODA FORUMU PROJESİ 1/51 DEĞERLENDİRME TABLOSU Başvuru Rehberi içinde yer alan ve proje tekliflerinin hangi kriterlere göre değerlendirileceğini.
E-İhale, Elektronik İhale veya Online İhale sistemi B2B (şirketler arası ticaret) alanında kullanılan bir satınalma yöntemidir. Bir Alıcı şirketin ve.
AB ÇEVRE FASLININ AÇILMASI VE Prof. Dr. Hasan Z. SARIKAYA
Geçici Faaliyet Belgesi elektronik başvuru dosyasında
Hayrettin GÜNGÖR TBB Genel Sekreteri
4703 SAYILI ÜRÜNLERE İLİŞKİN TEKNİK MEVZUATIN HAZIRLANMASI VE UYGULANMASINA DAİR KANUN Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı Çevre.
Valilikler koordinasyonunda illerde yapılan çalışmaların Türkiye’nin Yeni AB Stratejisi ve AB İletişim Stratejisi’ne katkı sağlaması İçişleri Bakanlığı.
İçişleri Bakanlığının 2008/55 Sayılı Genelgesi
Strateji Geliştirme Başkanlığı
TÜRKİYE KİMYA PETROL LASTİK VE PLASTİK SANAYİ İŞVERENLERİ SENDİKASI Cem KILINÇ Çevre Mühendisi Kasım 2008 Ankara.
ULUSAL İSTİHDAM STRATEJİSİ EYLEM PLANLARI ( ) İnşaat Sektörü 24 Aralık 2014.
ÇED İZİN VE DENETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
1 KURUMSAL YÖNETİM KOMİTESİ EYLEM PLANI (Yapılan Çalışmalar, Mevcut Durum ve Planlanan Çalışmalar) Ender ÇOLAK Sermaye Piyasası Kurulu Başkan Yardımcısı.
ATIK YÖNETİMİ. Elvan Bilge MENTEŞE. COMPONENTA Dökümcülük
Ayhan TÖZER Bilişim Baş Uzmanı, BTK
Sanayide Ambalaj Atık Yönetimi Zeki TERZİOĞLU Ziraat Mühendisi Çevre ve Orman Bakanlığı İSKENDERUN OSB 02 Aralık HATAY.
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI ( Tedavi Yardımları Şefliği) hacettepe.edu.tr 15 Ocak Ocak 2009.
İhtiyaçların Toplu Alım Yöntemleri ile Karşılanması
5. Ulusal Meslek Yüksekokulları Müdürleri Toplantısı 1. Komisyon Raporu Meslek Yüksekokullarında İşyeri Eğitimi -İşyeri eğitiminin planlanması ve kredilendirilmesi.
ASPB ENGELİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İL STOK HAVUZU VE İHTİYAÇLARIN KARŞILANMASI 2009/45 SIRA NOLU GENELGE Hakan KARAGÖZ Şube Müdürü.
Ar-Ge FAALİYETLERİNE İLİŞKİN VERGİSEL TEŞVİKLER
ÇİĞLİ BELEDİYESİ AMBALAJ ATIKLARI VE GERİ KAZANIM
ATIK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKİM TAMAMLANAN PROJELER NoProjenin AdıBütçesiSüresiAçıklama 1 Türkiye’de Hayvansal Atıkların Biyogaz Yolu.
TÜRKİYE’DE ATIK YÖNETİMİ İLE GERİ DÖNÜŞÜM
YEREL YÖNETİM BELEDİYE VE GÖREVLERİ.
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
PAZARA GİRİŞ ENGELLERİ ve ÇÖZÜM YOLLARI. Pazara Giriş Engeli Nedir ? Pazara giriş engelleri; tarifeler, tarife dışı tedbir ve diğer idari uygulamalardan.
PAZARA GİRİŞ ENGELLERİ ve ÇÖZÜM YOLLARI. Pazara Giriş Engeli Nedir ? Pazara giriş engelleri; tarifeler, tarife dışı tedbir ve diğer idari uygulamalardan.
YOZGAT İLİ 75X100 MODERN HAYVANCILIK PROJESİ
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI
YENİ TEŞVİK SİSTEMİ (BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMASI)
ANKARA BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ Piyasa Gözetim ve Denetim Şubesi
R.Gazete No R.G. Tarihi: İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hekimliği.
MERSİN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİSİ
ÖĞRENCİ İŞLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI Fakülte, Yüksekokul, Enstitü, MYO Açılması Uygulama ve Araştırma Merkezi Açılması Bölüm, Anabilim Dalı, Bilim Dalı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: SIFIR ATIK YÖNETMELİĞİ
Sunum transkripti:

4 YILLIK SÜREÇTE TOPLAMA AYIRMA TESİSLERİNİN ROLÜ

TÜDAM TÜRKİYE DÖNÜŞEBİLEN AMBALAJ MALZEMELERİ TOPLAYICI ve AYIRICILAR DERNEĞİ TÜDAM, Lisanslı Toplama-Ayırma Tesisleri ve Geri Dönüşüm Tesislerinin bir araya gelmesiyle, sektöre kurumsal bir kimlik kazandırmak, ülke genelinde oluşan evsel ve endüstriyel nitelikteki ambalaj atıklarının sağlıklı ve sürdürülebilir bir sistemde kontrol altına almak, ülkemizin çevre ve ekonomisine katkı sağlamak amacıyla,2007 yılında İstanbul’da kurulmuştur. Her geçen gün bünyesine katılan yeni üyeleri ile birlikte, sektörde karşılaşılan sorunlar için çözüm yollarının araştırıldığı ortak bir platform ve üye firmaların buluşma noktasıdır.

TÜDAM TÜRKİYE DÖNÜŞEBİLEN AMBALAJ MALZEMELERİ TOPLAYICI ve AYIRICILAR DERNEĞİ TÜDAM’ın 2009 Mayıs ayı itibariyle 35 Lisanslı üyesi mevcuttur. Şu an itibariyle TÜDAM’ın üyesi olan 35 Lisanslı firmanın, 2008 yılı içerisinde evsel ve endüstriyel olmak üzere toplamış olduğu toplam ambalaj atığı miktarı 650.000 ton dur. 2008 yılında toplanmış olan malzeme miktarı göz önünde bulundurulduğunda, TÜDAM’ın sektörün doğal temsilcisi olduğu açıkça görülmektedir.

YÖNETMELİK ÖNCESİ AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ TÜDAM 2005 yılında yürürlüğe giren Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği öncesinde, ambalaj atıklarının toplama ve ayrıştırma işlemleri genel olarak üç şekilde gerçekleştiriliyordu: Sokak toplayıcıları vasıtasıyla, Depone sahalarında vahşi toplama, Ülke genelinde az sayıdaki yerel yönetimler öncülüğünde abone sistemleriyle.

YÖNETMELİK ÖNCESİ AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ TÜDAM Yönetmelik öncesinde; yerel yönetimler tarafından oluşturulan yada sosyo-ekonomik şartlar gereği kendiliğinden oluşan cılız ve sağlıksız ambalaj atığı toplama sistemleri neticesinde, son derece az miktarda ambalaj atığı geri kazanılabilmekte ve toplanmayan ambalaj atıkları depone sahalarına gömülmekteydi. Genel itibariyle 2005 yılı öncesinde, endüstriyel nitelikli ambalaj atıkları bir yana bırakıldığında, teknik olarak bir ambalaj atığı toplama-ayırma sisteminin varlığından söz etmek mümkün değildir.

YÖNETMELİK SONRASI AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ TÜDAM 2005 yılında Bakanlık tarafından yayımlanan Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ile; ambalajlı ürünün üretiminden, tüketim sonucu ambalaj atığı haline gelmesi ve bu atıkların toplanması süreçlerinde, ilgili tüm tarafları bağlayan, tarafların birbiriyle olan ilişkilerini tanımlayan bir standart ve düzen oluşturulmuştur. Yayımlanan Yönetmelikle birlikte ambalaj atıkları ile ilgili olarak bir sistem dizayn edilmiş ve bu sitemin amacı: “Kaynağına bakılmaksızın tüketim sonucu oluşan tüm ambalaj atıklarının ayrı toplanılması, düzenli depolama tesislerinden azami istifade edilmesi ve ekonomiye katkıda bulunulmasının sağlanması” şeklinde tanımlanmıştır.

YÖNETMELİK SONRASI AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ TÜDAM Oluşturulan sistem genel olarak; Ambalajların üretimi ve ambalajlı ürünlerin piyasaya arzı noktalarında ilgili taraflarca bildirimlerin yapılması ve bu ürünlerin tüketimi sonucu oluşan ambalaj atıklarının belirli oranlarla geri toplanması esaslarına dayanmaktadır. Bu Yönetmelikte Lisanslı Toplama-Ayırma Tesisleri (TAT’lar) ; ambalaj atıklarının oluştuğu kaynaklarda ayrı olarak düzenli ve sürekli bir şekilde toplanabilmesi adına tanımlanmıştır.

YÖNETMELİK SONRASI AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ TÜDAM TAT’lar; Yönetmelik tarafından kurgulanan ambalaj atıkları toplama ayırma sisteminin sahadaki uygulayıcıları konumundadırlar. Yani diğer bir deyişle TAT’lar; Yönetmeliğin sadece yazılı bir belge olmaktan çıkarılıp, fiiliyata geçirilmesini sağlayacak temel unsurlardır. Yönetmeliğin 2005 yılında yayınlanmasından bu güne dek; Bakanlık tarafından 27 ilde, 58’i Geçici Çalışma İzinli firma olmak üzere toplam 150 adet firmaya Toplama-Ayırma Tesisi Lisansı verilmiştir. Ayrı toplamanın yapıldığı 27 ilin 19’unda, ilgli belediyelerince hazırlanan Ambalaj Atığı Yönetim Planları Bakanlık tarafından kabul görmüştür.

TÜDAM YÖNETMELİK SONRASI AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ Yönetmeliğin yayımlanmasıyla birlikte 4 yıllık süreçte toplama ve ayırma sistemlerinde ciddi gelişmeler kaydedilmiştir: Öncelikle iştigal konusu yalnızca ambalaj atıkları olan Toplama-Ayırma Tesisleri oluşturularak, sürdürülebilir ve denetlenebilir bir sistemin ilk adımı atılmıştır.

TÜDAM YÖNETMELİK SONRASI AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ Ambalaj atıklarının kaynağında çöpten ayrı bir şekilde toplanabilmesi için yerleşim birimlerinde geri kazanım sistemleri oluşturulmuştur.

TÜDAM YÖNETMELİK SONRASI AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ “Ambalaj Atığı Toplama Araçları” oluşturularak yerleşim birimlerinde oluşan ambalaj atıklarının düzenli bir şekilde toplanması sağlanmıştır.

TÜDAM YÖNETMELİK SONRASI AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ Yerleşim birimlerinden ayrı olarak toplanan karışık ambalaj atıklarının ayrıştırılabilmesi için ayırma sistemleri oluşturulmuş ve böylelikle ayrıştırmanın sağlıklı koşullarda yapılması sağlanmıştır.

YÖNETMELİK SONRASI AMBALAJ ATIKLARI TOPLAMA VE AYIRMA SİSTEMLERİ TÜDAM Oluşturulan toplama-ayırma sistemleriyle ülke için yeni istihdam sahaları açılmıştır. Geri kazanılan ambalaj atıkları kayıtlarının düzenli bir şekilde tutulabileceği veri tabanlarıyla birlikte, kayıt altına alınmış ve denetlenebilir bir sistem kurulması sağlanmıştır. Hazırlanan Ambalaj Atıkları Yönetim Planlarıyla, ayrı toplama yapılan bölgeler hakkında detaylı envanterlerin oluşturulması sağlanmıştır.

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Yönetmeliğin yayımlanmasıyla birlikte 4 yıllık süreçte ambalaj atığı toplama-ayırma sistemleri aşamalı ve ivmeli bir şekilde gelişme kaydetmesine karşın; halen sistemin geleceğini ve sürdürülebilirliğini riske eden sorunlar ve sıkıntılar mevcuttur. Türkiye’de, gerek evsel gerek endüstriyel kaynaklı ambalaj atıklarının, sağlıklı bir şekilde toplanabilmesi ve bu toplama sisteminin sürdürülebilir olabilmesi için aşağıda belirlenen 3 sorunun üzerine önemle gidilmesi gerekmektedir. Denetim Eksikliğinden Kaynaklanan Sorunlar, Maliyetlerin İlgili Taraflarca Karşılanmamasından Kaynaklanan Sorunlar, Yerel Siyasi Otoritelerden Kaynaklanan Sorunlar.

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Denetim Eksikliğinden Kaynaklanan Sorunlar: Yönetmelikte Yükümlülükleri Tanımlanan: İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜKLERİ, BÜYÜKÜKŞEHİR – İL, İLÇE BELEDİYELERİ, AMBALAJ ÜRETİCİLERİ, PİYASAYA SÜRENLER, YETKİLENDİRİLMİŞ KURULUŞLAR, TAT ve GDT’ler, AMBALAJ ATIĞI ÜRETİCİLERİNİN, Denetimleri ile ilgili mekanizmaların işletilmesi gerekmektedir. Sistemin sağlıklı bir şekilde yürüyebilmesi için ilgili tüm tarafların Yönetmelikte tanımlanan sorumluluklarını yerine getirmeleri gerekmekte olup; yine tüm tarafların denetim altında tutulması yaşanacak sıkıntıların minimuma indirilmesini sağlayacaktır.

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Denetim Eksikliğinden Kaynaklanan Sorunlar: Piyasaya Sürenlerin denetlenemeyerek kayıt altına alınamamaları, belgelendirmeye olan talebi düşürmektedir. Piyasada ihtiyaçtan daha fazla belge olması ‘ilgili harcamaların’ karşılanmasını önlemektedir. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Müdürlüğü’nün web sitesinde yayınlanan Atık Yönetimi Eylem Planı (Mayıs 2008) içeriğinde’de belirttiği gibi 2007 yılı ile ilgili olarak verileri incelediğimizde bu çarpıklık net olarak kendisini göstermektedir. Bakanlığımıza bildirilen” Piyasaya sürülen toplam ambalaj miktarı 1.712.585 ton “” iken, gene Bakanlığımızın TAT Lisanslı firmalardan sağladığı verilere göre “” geri kazanılan ambalaj atık miktarı 2.472.325 ton”” dur. Piyasaya sürülen miktara göre, sürülenden çok daha fazla geri kazanılmış ambalaj mevcuttur. Aynı dönem ile ilgili yönetmelik gereği belgelendirme hedefi ise 532.776 ton gözükmektedir.

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Maliyetlerin İlgili Taraflarca Karşılanmamasından Kaynaklanan Sorunlar : Tüm AB ülkeleri ile beraber ülkemizde de kabul gören “KİRLETEN ÖDER” prensibi gereğince; atıkların oluşumuna sebebiyet verenler, bu atıkların toplanmasına ilişkin harcamaları karşılamalıdırlar. (2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu 97.Madde Kirleten Öder) Bu bağlamda, Türkiye’deki ambalaj atığı toplama-ayırma sistemlerinin maliyetleri de ilgili taraflarca karşılanması gerekmektedir. Çevre Kanunu ve Yönetmelikte; maliyetlerin kimler tarafından ve ne şekilde karşılanacağı açık bir şekilde belirtilmesine rağmen; oluşan maliyetlerin ancak çok küçük bir kısmı ilgili taraflarca karşılanmaktadır. (AAKY Madde 5. f, Madde 10.f-g, 11.ç, Çevre Kanunu Madde 11-3) TÜDAM olarak Görüşümüz: Kanun ve Yönetmelikte yazaıldığı gibi ”GEREKLİ HARCAMALARIN KARŞILANMASI” yönündedir.

AB ÜLKELERİ ORT (€/TON) 4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Maliyetlerin İlgili Taraflarca Karşılanmamasından Kaynaklanan Sorunlar : Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de piyasaya sürenlerden alınan ortalama Yeşil Nokta Ücretlerini karşılaştıracak olursak; Ülkemizde toplama ve ayırma maliyetlerinin Avrupa Birliği Ülkelerinden daha yüksek olduğunu da göz önüne aldığımızda, sistemin mali açıdan ne kadar sıkıntılı olduğu açıkça görülebilmektedir. Ambalaj atığı toplama-ayırma sistemlerinin gerçek maliyetlerinin karşılanamaması, doğal olarak bu sistemlerin sanayinin olmadığı bölgelerde uygulanmasının önüne geçmektedir. KAĞIT, KARTON PLASTİK CAM ALÜMİNYUM ÇELİK KOMPOZİT AB ÜLKELERİ ORT (€/TON) 101 315 69 190 335 TÜRKİYE ORT. (€/TON) 10 30 24 14 58

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Maliyetlerin İlgili Taraflarca Karşılanmamasından Kaynaklanan Sorunlar : Yaşanan sıkıntıları giderebilmesi adına; Bölgelere göre kaynakta ayrı toplama maliyetleri detaylı bir şekilde araştırılarak Tüm Türkiye için ortalama toplama ayırma maliyetleri belirlenebilir. (Ambalaj Komisyonu) Belirlenen ortalama maliyetler üzerinden toplanacak malzeme cinslerine göre piyasaya sürenlerden alınması gereken taban fiyatlar belirlenebilir ve bu taban fiyatlarının altında belgelendirme yapılması engellenebilir. (Ambalaj Komisyonu ve Maliye Bakanlığı)

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Yerel Siyasi Otoritelerden Kaynaklanan Sorunlar: Bilindiği üzere; Geçici Çalışma İzni alan bir Toplama-Ayırma Tesisinin lisans alabilmesi için, belediyelerle sözleşme yapması ve o belediye sınırları içerisinde kaynakta ayırı toplama çalışması gerçekleştirmesi gerekmektedir. Bir il içerisinde Geçici Çalışma İzni almayı sınırlandıran veya kotalandıran herhangi bir yasal düzenleme mevcut olmadığı için, tesis şartlarının yerine getirilmesiyle aynı ilde yüzlerce firma Geçici Çalışma İzni alabilmektedir.

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Yerel Siyasi Otoritelerden Kaynaklanan Sorunlar: Geçici Çalışma İzni alan tesislerin lisans alabilmek için haklı olarak belediyelere başvuruda bulunmalarıyla kaotik bir durum meydana gelmektedir. Bu koşullar altında Geçici Çalışma İzinli firmaların lisans alabilmeleri uğruna, belediyelere illegal tekliflerde bulunmaları ve/veya siyasi erk vasıtasıyla yine belediyelere baskıda bulunmaları kaçınılmaz bir gerçek halini almaktadır. Böyle büyük bir riskin varlığı, sistemin sürdürülebiliriğini ciddi manada tehdit etmektedir.

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Yerel Siyasi Otoritelerden Kaynaklanan Sorunlar: Karşılaşılan bu sorunların bertarafına ilişkin TÜDAM’ın önerileri: Belediyeler ve TAT’lar arasında yapılacak sözleşmeler için; Ambalaj Komisyonu tarafından belirlenecek tek tip sözleşme formatı geliştirilebilir. Yapılan sözleşmelerin ve Bakanlık tarafından tasdik edilen yönetim planlarının, Belediyeler tarafından tek taraflı olarak feshedilmelerinin önüne geçebilecek bir sistem oluşturulabilir.

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Yerel Siyasi Otoritelerden Kaynaklanan Sorunlar: Belediyelerle yapılacak sözleşmelerde; tesis-belediye arası mesafe ve kapasite kriterleri getirilmeli. Belediyelerin sözleşme yapmadan önce; kendi sınırları içinde faaliyet gösteren lisanslı firmaları hazırlayacakları Yönetim Planı içersine dahil etmeleri sağlanmalı. Bölgede çalışacak firma sayısının tespitinde kriter; Bölgenin atık envanteri olmalıdır. Bu tespit ile ilgili olarak; firma kapasitelerinin tespiti yanında; konut, nüfus ve sanayi sayısı göz önüne alınmalı. Tesislerin yatırım maliyetleri ve bu maliyetlerin amortisman süreleri göz önünde bulundurularak, Belediyelerle yapılacak sözleşme sürelerinin en az 5 yıl olması sağlanmalı.

4 YILLIK SÜREÇTE YAŞANILAN SORUNLAR TÜDAM Yerel Siyasi Otoritelerden Kaynaklanan Sorunlar: Belediye ile anlaşma yapmak isteyen bir kuruluşun yapması gereken yatırımlarını mevcut V.U.K. gereğince; Arsa ve Binalar için 25 yıl’a, Makineler için (ekonomik ömrüne göre ) 5 / 10 yıl’a, Nakil Vasıtaları için 5 yıl’a yayması gerekmektedir. Bu nedenle TAT Lisanslı firmaların Belediyeler ile ilgili yapacakları sözleşmelerini yukarıda belirtildiği gibi asgari 5 yıl’dan başlayacak şekilde olması gerekmektedir. Belediyelerin 5 yıl’dan daha kısa süreli anlaşmalar yapmak istemeleri sebebi ile firmalar bu konu ile ilgili yapılacak yatırım konusunda çekimser davranmakta ve sistemin yurt geneline yayılması gecikmektedir.

SİSTEME İLİŞKİN GENEL ÖNERİLER TÜDAM Ülkemiz kaynaklarının daha verimli kullanılabilmesi açısından önemli bir çevre önceliği olan kaynakta ayrı toplama faaliyetlerinin, çeşitli teşvik mekanizmalarıyla desteklenmesi gerekmektedir. (Mazot teşviki, SSK pirim indirimi teşviki, enerji teşviki vb.) (Çevre Kanunu Madde 29) 3065 SAYILI Katma Değer Vergisi Kanunu ile KDV muafiyeti tanınan sektörün, gerek Belgeleme, gerekse KDV uygulaması ile ilgili olarak sorunları mevcuttur. Bu konu ile ilgili bir çalışma grubunun oluşturulmasının faydalı olacağı kanısındayız. Geri kazanım bilincinin halkımıza aşılanabilmesi için ulusal basında tanıtıcı reklam ve belgesel faaliyetleri düzenlenmelidir. (Çevre Kanunu Madde 9-ı ) Genç nesillerin çevre ve geri kazanım olgusunu küçük yaşta edinmelerinin sağlanması için Milli Eğitim Bakanlığı’nın okul öncesi eğitimden başlayarak Milli Eğitim Müfredatı içerisine konu ile alakalı eğitici ve öğretici konulara yer vermesi gerekmektedir. (Çevre Kanunu Madde 9-ı )

SİSTEME İLİŞKİN GENEL ÖNERİLER TÜDAM Kaynak israfı yaratan poşetle toplama sistemi yerine, oluşturulacak desteklerle konteynırla toplama sistemine geçilmesi sağlanabilir. Kaynakta ayrı toplama çalışmalarının gerçekleştirildiği illerde; periyodik olarak İl veya Büyükşehir Belediye Başkanlıkları yada İl Çevre Orman Müdürlükleri koordinasyonunda durum değerlendirme toplantıları gerçekleştirilebilir. Bu toplantılarda alınan kararların Ambalaj Komisyonuna gönderilmesi sağlanarak, daha kontrol edilebilir bir sistem oluşturulabilir. Toplama-Ayırma Tesislerinde ayırma işlemi sonrasında oluşan evsel atıkların, depone sahalarına bedelsiz bir şekilde dökülmesini sağlayacak bir genelge yayınlanabilir. TAT Lisanslı firmaların kaynakta toplamada kullandığı araçlara da aynen bugün Belediyelerin çöplerini toplayan firmaların kamyonlarına tanındığı gibi saat kısıtlaması getirilmeksizin çalışabilme izni verilmelidir.

YÖNETMELİK REVİZYONUNA İLİŞKİN ÖNERİLER

YÖNETMELİK REVİZYONUNA İLİŞKİN ÖNERİLER TÜDAM Bilindiği gibi Yönetmeliğin 10. Maddesi Piyasaya Sürenlerin Yükümlülüklerini tarif etmektedir. Bu maddenin (e) bendinde; ”Hedefleri sağlamak amacıyla piyasaya sürdükleri ürünlerin ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması için belediyeler ve lisans almış olan işletmeler ile birlikte sözleşmeler yapmakla” denilmektedir.’ Bu maddeden “birlikte” kelimesi çıkarılarak : ”Hedefleri sağlamak amacıyla piyasaya sürdükleri ürünlerin ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması için lisans almış olan işletmeler veya belediyeler ile sözleşmeler yapmakla” şeklinde değiştirilmelidir. (AAKY M:18 (3)’de olduğu gibi)

YÖNETMELİK REVİZYONUNA İLİŞKİN ÖNERİLER TÜDAM Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 4. Maddesinde Yetkilendirilmiş Kuruluş: “Piyasaya sürenlerin, bu yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmek üzere oluşturdukları, Bakanlık tarafından yetki verilen ve kar amacı gütmeyen tüzel kişiliği haiz kuruluşları ifade eder” şeklinde tanımlanmıştır. Yetkilendirilmiş Kuruluş: “Bu yönetmelikte belirtilen piyasaya sürenlerin yükümlülüklerini yerine getirmek üzere oluşturulan, Bakanlık tarafından yetki verilen ve kar amacı gütmeyen tüzel kişiliği haiz kuruluşları ifade eder.” şeklinde değiştirilmelidir ve Yetkilendirilmiş Kuruluş kriterleri yeniden tanımlanmalıdır.

YÖNETMELİK REVİZYONUNA İLİŞKİN ÖNERİLER TÜDAM TÜDAM olarak görüşümüz; Piyasaya sürenlerin sorumluluklarını YK’ya devretmesi son derece normal olup, ANCAK YK’nın sadece Piyasaya sürenler tarafından kurulması ve yönetilmesinin yanlış olduğu kanısındayız. ÇÜNKÜ masrafları karşılamak zorunda olanların, ödenecek meblağları da tespit etmeleri, sistemin tıkanmasına neden olmaktadır.

YÖNETMELİK REVİZYONUNA İLİŞKİN ÖNERİLER TÜDAM Avrupa topluluğunun birçok ülkesinde YK’lar ticari kuruluşlar olarak çalışmakta ve TAT’ları, finansman açısından yeterli ölçüde desteklemektedirler. Bu sistemin oluşturulmasıyla 3 doğal sonuç gerçekleşebilir; Birden fazla YK oluşmasına ortam sağlanacaktır. Sistemin sürdürülebilirliği garanti altına alınacaktır. Toplama-Ayırma sistemlerinin sanayinin olmadığı illerde de yaygınlaşması sağlanacaktır.

YÖNETMELİK REVİZYONUNA İLİŞKİN ÖNERİLER TÜDAM Yönetmelikte Yetkilendirilmiş Kuruluşta aranacak şartları belirten Madde 20’de “Temsiliyet payı; yetki verilecek kuruluşun temsil ettiği ambalaj miktarının, yurt içinde piyasaya sürülen toplam ambalaj miktarına oranını ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır. TÜDAM olarak önerimiz; Temsiliyet payı; yetki verilecek kuruluşun temsil ettiği ambalaj atığı miktarının, bir önceki yıl yurt içinde piyasadan toplanan toplam ambalaj atığı miktarına olan oranını ifade eder. Şeklinde değiştirilmesi yönündedir.

YÖNETMELİK REVİZYONUNA İLİŞKİN ÖNERİLER TÜDAM Yine Yönetmeliğin 20. Maddesinin 2. ve 3. bentlerinde %25 olarak tanımlanan temsiliyet payının; (2)“Bakanlıktan tüm ambalaj türleri için yetki almak isteyen kuruluşun, temsiliyet payının en az yüzde on olması zorunludur.” (3)“Bakanlıktan tek ambalaj türü için yetki almak isteyen kuruluş, temsiliyet payının o malzeme türünün en az yüzde onunu sağlaması zorunludur.” Şeklinde değiştirilebilir.

YÖNETMELİK REVİZYONUNA İLİŞKİN ÖNERİLER TÜDAM Yönetmeliğin 41. Maddesinde: “Yönetmeliğin 23 üncü maddesinin ikinci fıkrasının c bendinin 01.01.2010 tarihinde yürürlüğe girmesi” belirtilmektedir. TAT Lisanslı firmaların kaynaklardan toplayarak ayrıştırdığı bazı malzemeler yeterli miktarda lisanslı GDT olmaması ve/veya gerekli denetimlerin yurt çapında tam olarak yaygınlaştırmaması nedeni ile TAT Lisanslı firmalar tarafından GDT’lere satılamamaktadır. Bu nedenle bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinin 01.01.2013 tarihine kadar ertelenmesi uygun olacaktır.

TEŞEKKÜRLER.. www.tudam.org.tr